Trong bối cảnh môi trường kinh doanh biến động không ngừng, quản trị nguồn nhân lực ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc giúp doanh nghiệp thích ứng và phát triển bền vững.
Theo báo cáo 2025 SHRM State of the Workplace, các doanh nghiệp đang đối mặt với ba thách thức lớn: thiếu hụt lao động, khoảng cách kỹ năng do sự phát triển của AI và những thay đổi về chính sách pháp lý. Báo cáo này được xây dựng dựa trên khảo sát từ hơn 1.600 chuyên gia nhân sự, 238 giám đốc nhân sự và 471 người lao động tại Hoa Kỳ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong cách doanh nghiệp vận hành và phát triển đội ngũ. Để xây dựng một hệ thống HRM hiệu quả, nhà lãnh đạo cần nhận diện rõ các yếu tố nội bộ và tác động từ bên ngoài tổ chức, từ đó chủ động điều chỉnh chính sách và chiến lược nhân sự một cách linh hoạt, kịp thời.
1. Yếu tố nội bộ doanh nghiệp
Quản trị nguồn nhân lực không thể tách rời khỏi bối cảnh nội tại của chính doanh nghiệp. Các yếu tố bên trong như chiến lược, cơ cấu, văn hóa và đội ngũ lãnh đạo tạo thành nền tảng quyết định cách thức xây dựng và triển khai chính sách nhân sự hiệu quả.
1.1 Chiến lược và mục tiêu doanh nghiệp
Chiến lược kinh doanh và mục tiêu phát triển tổng thể đóng vai trò dẫn dắt cho mọi hoạt động nhân sự. Nếu doanh nghiệp theo đuổi tăng trưởng nhanh, họ cần nhân sự linh hoạt, sẵn sàng học hỏi và chịu áp lực cao. Ngược lại, chiến lược ổn định, bền vững sẽ yêu cầu đội ngũ nhân viên có tính cam kết lâu dài, chú trọng vào năng suất và tối ưu vận hành.
1.2 Cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức quy định cách phân chia chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn trong doanh nghiệp. Một cơ cấu rõ ràng, linh hoạt giúp dòng chảy thông tin mạch lạc và các quyết định nhân sự (như tuyển dụng, đánh giá hiệu suất, đề bạt) được thực hiện nhanh chóng và chính xác. Ngược lại, cơ cấu phức tạp dễ gây chồng chéo trách nhiệm, ảnh hưởng đến sự phối hợp giữa các phòng ban.
1.3 Văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp là “bản sắc” tinh thần, bao gồm niềm tin, giá trị và chuẩn mực hành vi chung. Môi trường văn hóa tích cực, cởi mở sẽ thúc đẩy sự gắn kết, giúp nhân viên phát huy năng lực cá nhân. Đây cũng là nền tảng để xây dựng chính sách nhân sự phù hợp với kỳ vọng và thói quen làm việc của tập thể.
1.4 Chính sách nhân sự
Các chính sách về tuyển dụng, đãi ngộ, đào tạo và thăng tiến là công cụ để doanh nghiệp thu hút, giữ chân và phát triển nhân tài. Những chính sách thiếu công bằng hoặc không phù hợp có thể gây mất động lực, dẫn đến tình trạng nghỉ việc hàng loạt hoặc giảm hiệu suất làm việc chung.
1.5 Đội ngũ lãnh đạo
Lãnh đạo là yếu tố then chốt trong mọi chiến lược nhân sự. Phong cách lãnh đạo quyết đoán, truyền cảm hứng sẽ tạo ảnh hưởng tích cực đến toàn bộ đội ngũ. Ngoài ra, khả năng quản trị con người, đưa ra quyết định kịp thời và định hướng đúng đắn giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định và phát triển bền vững.
2. Yếu tố bên ngoài doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực cũng đến từ bên ngoài. Từ biến động kinh tế cho đến thay đổi công nghệ hay chính sách pháp lý, mỗi yếu tố đều yêu cầu doanh nghiệp phải có chiến lược điều chỉnh phù hợp để duy trì tính cạnh tranh và ổn định nguồn lực.
2.1 Yếu tố kinh tế
Tình hình kinh tế vĩ mô như tăng trưởng chậm, lạm phát hoặc suy thoái có ảnh hưởng trực tiếp đến ngân sách hoạt động và chính sách nhân sự. Khi nền kinh tế đi xuống, doanh nghiệp có xu hướng cắt giảm tuyển dụng, trì hoãn đào tạo hoặc tối ưu lại phúc lợi. Ngược lại, trong giai đoạn kinh tế phục hồi, nhu cầu mở rộng đội ngũ tăng cao, đòi hỏi chiến lược nhân sự linh hoạt và kịp thời.
2.2 Yếu tố công nghệ
Công nghệ phát triển nhanh chóng, đặc biệt trong các lĩnh vực như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu, đang làm thay đổi cách thức làm việc truyền thống. Doanh nghiệp cần cập nhật công nghệ mới, đồng thời tái đào tạo nhân sự để đáp ứng yêu cầu mới của công việc. Điều này đặt ra áp lực lớn cho bộ phận HR trong việc quản lý chuyển đổi số và phát triển kỹ năng cho đội ngũ.
====> Xem thêm: Trí tuệ nhân tạo (AI) – Ứng dụng AI trong quản lý nhân sự
2.3 Yếu tố pháp lý
Luật lao động, quy định về tiền lương, thời gian làm việc, an toàn lao động hay bảo hiểm xã hội là những khung pháp lý mà doanh nghiệp buộc phải tuân thủ. Sự thay đổi thường xuyên trong chính sách pháp luật đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục cập nhật và điều chỉnh quy trình nhân sự để tránh rủi ro vi phạm và đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
2.4 Yếu tố xã hội và văn hóa
Những thay đổi trong xu hướng xã hội như coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, tăng nhu cầu làm việc linh hoạt hay ưu tiên môi trường làm việc thân thiện đang định hình lại kỳ vọng của người lao động. Bên cạnh đó, yếu tố văn hóa cả ở cấp quốc gia và vùng miền đều ảnh hưởng đến cách thức doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc, chính sách phúc lợi và phương pháp giao tiếp với nhân viên.
2.5 Yếu tố cạnh tranh
Thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, đặc biệt với những ngành nghề khan hiếm nhân tài. Doanh nghiệp không chỉ cần xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng hấp dẫn mà còn phải tạo ra chiến lược giữ chân nhân sự hiệu quả. Các chính sách về đãi ngộ, phát triển nghề nghiệp và văn hóa doanh nghiệp đều trở thành yếu tố quyết định trong cuộc đua thu hút nguồn lực chất lượng cao.
3. Yếu tố liên quan đến nhân viên
Con người luôn là trung tâm trong mọi hoạt động quản trị nhân sự. Những yếu tố xuất phát từ chính đội ngũ nhân viên đóng vai trò quyết định trong việc doanh nghiệp có thể vận hành hiệu quả hay không.
3.1 Năng lực và kỹ năng
Trình độ chuyên môn, kỹ năng chuyên ngành và khả năng học hỏi là nền tảng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc của từng cá nhân. Trong bối cảnh thị trường thay đổi liên tục, đặc biệt dưới tác động của công nghệ, doanh nghiệp cần những nhân viên có năng lực thích ứng nhanh và sẵn sàng nâng cấp kỹ năng để đáp ứng yêu cầu mới của công việc.
3.2 Thái độ và động lực làm việc
Một nhân viên có thái độ tích cực, tinh thần cầu tiến và động lực nội tại sẽ luôn chủ động trong công việc, góp phần lan tỏa tinh thần làm việc tích cực cho cả tập thể. Ngược lại, thái độ thụ động, thiếu trách nhiệm dễ gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả chung. Do đó, việc hiểu rõ động lực cá nhân và tạo ra môi trường làm việc khuyến khích sự chủ động là yếu tố quan trọng trong quản trị nhân sự.
3.3 Sự đa dạng và hòa nhập
Môi trường làm việc đa dạng về giới tính, độ tuổi, văn hóa và quan điểm không chỉ phản ánh sự phát triển toàn diện của doanh nghiệp mà còn mở rộng khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề. Khi nhân viên cảm thấy được tôn trọng và hòa nhập, họ có xu hướng gắn bó lâu dài và đóng góp nhiều hơn cho tổ chức. Việc xây dựng chiến lược nhân sự thúc đẩy sự hòa nhập đang trở thành ưu tiên hàng đầu tại nhiều doanh nghiệp hiện đại.
====> Xem thêm: Top 10 Phần mềm nhân sự HRM giúp doanh nghiệp quản trọ nguồn nhân sự
4. Yếu tố liên quan đến nhà quản trị
Vai trò của nhà quản trị trong hoạt động nhân sự không chỉ dừng lại ở việc đưa ra quyết định mà còn bao gồm việc định hình văn hóa, xây dựng mối quan hệ và dẫn dắt sự thay đổi trong tổ chức. Những yếu tố xuất phát từ chính nhà quản trị có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong hiệu quả quản trị nguồn nhân lực.
4.1 Năng lực quản lý
Một nhà quản trị sở hữu năng lực quản lý vững vàng sẽ biết cách xây dựng kế hoạch, phân bổ nguồn lực, theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả một cách khoa học. Khả năng lập kế hoạch chiến lược và thực thi linh hoạt giúp gắn kết mục tiêu nhân sự với mục tiêu chung của doanh nghiệp.
4.2 Phong cách lãnh đạo
Phong cách lãnh đạo ảnh hưởng mạnh đến bầu không khí làm việc và sự gắn kết nội bộ. Một nhà lãnh đạo truyền cảm hứng, cởi mở và tôn trọng nhân viên sẽ tạo ra môi trường tích cực, thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và sự sáng tạo. Ngược lại, phong cách lãnh đạo độc đoán hay thiếu nhất quán có thể khiến đội ngũ rơi vào trạng thái mất định hướng và thiếu động lực.
4.3 Kỹ năng giao tiếp
Giao tiếp hiệu quả là nền tảng để nhà quản trị truyền đạt mục tiêu, giải thích chính sách và kết nối với đội ngũ. Khả năng lắng nghe, phản hồi phù hợp và xử lý mâu thuẫn khéo léo sẽ giúp giảm thiểu hiểu lầm, xây dựng niềm tin và giữ cho tổ chức vận hành thông suốt. Đặc biệt trong các giai đoạn chuyển đổi, kỹ năng giao tiếp càng trở nên quan trọng để giữ vững sự đồng thuận và ổn định nội bộ.
5. Quản trị nhân sự hiệu quả hơn với công nghệ từ MISA AMIS HRM
Khi cơ cấu tổ chức, chính sách nhân sự và đội ngũ lãnh đạo ngày càng phức tạp, việc kiểm soát toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị nhân sự trở nên cấp thiết. MISA AMIS HRM mang đến nền tảng quản trị tập trung, tích hợp công nghệ mới nhất và AI, giúp doanh nghiệp theo dõi đồng bộ thông tin nhân sự, chính sách và hiệu suất làm việc.
Dữ liệu được lưu trữ minh bạch, dễ tra cứu và có thể tùy chỉnh theo mục tiêu chiến lược, hỗ trợ nhà quản trị đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác và phù hợp với từng giai đoạn phát triển, từng phòng ban.
Quản trị nguồn nhân lực là một hệ thống vận hành phức tạp, chịu tác động từ nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh, văn hóa tổ chức, bối cảnh kinh tế, pháp lý và cả những đặc điểm cá nhân của nhân viên và nhà quản trị đều góp phần định hình hiệu quả quản trị nhân sự.
Nhà lãnh đạo cần có cái nhìn tổng thể về các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực và linh hoạt điều chỉnh chiến lược. Bên cạnh đó, đầu tư vào năng lực đội ngũ, công nghệ và kỹ năng quản trị hiện đại là hướng đi cần thiết giúp doanh nghiệp thích ứng với thay đổi và vươn lên mạnh mẽ trong môi trường cạnh tranh.