C2C là gì? Sự khác biệt giữa B2B, B2C, C2C là gì?

08/01/2025
13

Mô hình C2C là gì? Đây là hình thức giao dịch giữa cá nhân với cá nhân, thường thông qua các nền tảng trung gian. C2C tập trung vào việc kết nối người bán và người mua là cá nhân, tạo nên một môi trường giao dịch linh hoạt và đa dạng. Vậy sự khác biệt giữa B2B, B2C, C2C là gì? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết để hiểu rõ hơn về ưu điểm, hạn chế và cách áp dụng hiệu quả của các mô hình này.

Tìm hiểu về mô hình C2C là gì

C2C la gi

Mô hình C2C là gì?

C2C (Consumer-to-Consumer) là một mô hình kinh doanh trong đó các giao dịch mua bán diễn ra trực tiếp giữa các cá nhân tiêu dùng, thông qua một nền tảng trung gian. Các nền tảng này tạo điều kiện thuận lợi cho người bán và người mua tương tác với nhau, thường là các trang thương mại điện tử hoặc ứng dụng trực tuyến.

Trước khi internet trở nên phổ biến, mô hình C2C là hình thức phổ biến trong giao dịch truyền thống như tại các chợ trời, nơi giao dịch trực tiếp giữa các cá nhân và người bán thường là cá nhân muốn bán hàng hóa thừa, đồ cũ hoặc trao đổi hàng hóa.

Chính internet và các nền tảng giao dịch trực tuyến đã loại bỏ hạn chế về phạm vi địa lý và giúp mô hình C2C mở rộng quy mô và phát triển cho đến tận nay.

Ví dụ về mô hình C2C trên thế giới & ví dụ về mô hình C2C ở Việt Nam

Nền tảng thương mại điện tử C2C đầu tiên xuất hiện trên thế giới năm 1995 là eBay và Craigslist. Tới năm 2003, nền tảng Taobao tập trung vào C2C, đã mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm, tạo nên cơn sốt tại Trung Quốc và các nước lân cận.

Ví dụ về mô hình C2C ở Việt Nam đầu tiên chính là các trang rao vặt như Rongbay, 5giay, và Vatgia bắt đầu xuất hiện vào những năm 2000 – 2010, tạo nên môi trường giao dịch trực tuyến giữa cá nhân.

Đến nay, chúng ta thấy được sự thịnh hành của C2C vẫn tiếp diễn với những nền tảng Chợ Tốt, Facebook Marketplace, Shopee – Lazada (mục cá nhân bán hàng), hay TikTok Shop.

Sự khác biệt giữa B2B, B2C, C2C là gì?

Bất cứ ai quan tâm đến lĩnh vực kinh doanh chắc chắn đều đã từng thấy 3 khái niệm viết tắt này. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa ba mô hình kinh doanh phổ biến: B2B (Business-to-Business), B2C (Business-to-Consumer) và C2C (Consumer-to-Consumer).

B2B B2C C2C 
Định nghĩa
Doanh nghiệp bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho các doanh nghiệp khác. Doanh nghiệp bán hàng hóa hoặc dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng. Cá nhân giao dịch hàng hóa hoặc dịch vụ với cá nhân khác thông qua nền tảng trung gian.
Đối tượng khách hàng 
Các tổ chức, doanh nghiệp. Người tiêu dùng cuối cùng. Người tiêu dùng cá nhân.
Mối quan hệ 
Tương tác dài hạn, hợp tác chiến lược. Quan hệ ngắn hạn, thường là mua hàng một lần hoặc định kỳ. Quan hệ trực tiếp, thường là giao dịch một lần.
Quy mô giao dịch 
Giá trị giao dịch lớn, thường theo hợp đồng hoặc thỏa thuận dài hạn. Giá trị giao dịch nhỏ lẻ, thường là bán lẻ. Giao dịch nhỏ, thường tập trung vào sản phẩm hoặc dịch vụ cá nhân.
Loại sản phẩm
Nguyên vật liệu, sản phẩm trung gian, hoặc dịch vụ hỗ trợ kinh doanh. Sản phẩm tiêu dùng như quần áo, đồ gia dụng, thực phẩm, công nghệ. Hàng hóa đa dạng, bao gồm cả đồ cũ, đồ tự làm (handmade), và dịch vụ cá nhân.
Mức độ chuyên nghiệp 
Rất cao, yêu cầu hợp đồng, giấy phép và quy trình chặt chẽ. Trung bình, quy trình mua bán đơn giản nhưng có kiểm định chất lượng. Thấp, ít yêu cầu về giấy phép và quy trình, cá nhân tự quản lý.
Phương thức giao dịch 
Qua hợp đồng, thương lượng trực tiếp hoặc nền tảng chuyên dụng. Qua cửa hàng, website thương mại điện tử hoặc nền tảng online. Qua nền tảng trung gian (Shopee, Facebook Marketplace, Chợ Tốt).
Ví dụ nền tảng 
Lạc Việt eCargo, Vinamilk B2B Platform, Viettel Solutions, MISA,.. Shopee Mall, Lazada LazMall, Tiki,.. Chợ Tốt, Facebook Marketplace, Zalo Marketplace,..
Marketing và bán hàng 
Marketing tập trung vào quan hệ (Relationship Marketing). Marketing số lượng lớn, chú trọng trải nghiệm khách hàng. Marketing số lượng lớn, chú trọng trải nghiệm khách hàng.
Thời gian quyết định mua 
Dài hơn, cần cân nhắc kỹ lưỡng, thường qua nhiều giai đoạn xét duyệt. Nhanh chóng, quyết định dựa trên cảm xúc hoặc nhu cầu cá nhân. Rất nhanh, phụ thuộc vào thỏa thuận trực tiếp giữa người mua và người bán.
Thanh toán 
Theo thỏa thuận, thường là trả sau hoặc theo kỳ hạn. Thanh toán trực tuyến, qua ví điện tử, hoặc tiền mặt khi nhận hàng. Linh hoạt: trực tiếp (COD), chuyển khoản ngân hàng, hoặc qua trung gian.
Rủi ro 
Cao hơn: hợp đồng lớn, phụ thuộc vào mối quan hệ đối tác. Trung bình: phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp. Cao: dễ gặp vấn đề về chất lượng sản phẩm và uy tín người bán.
Anh/chị đang tìm kiếm phần mềm quản lý bán hàng hiệu quả cho doanh nghiệp B2B, B2C?Thử ngay phần mềm MISA AMIS CRM miễn phí

Khác với sự linh hoạt và có phần tự phát của mô hình C2C, các đơn vị B2B, B2C có quy trình vận hành quy củ và mang tính kiểm soát cao hơn, nhằm mục đích đảm bảo hiệu suất kinh doanh và uy tín của doanh nghiệp.

Nếu như mô hình C2C có thể vận hành đơn hàng thủ công bằng những công cụ truyền thống như sổ sách, file Excel, Google Sheet, kết hợp với báo cáo từ nền tảng trung gian, thì mô hình B2B, B2C sẽ cần giải pháp công nghệ để tối ưu toàn bộ quy trình vận hành.

Một trong những giải pháp hàng đầu được nhiều doanh nghiệp lựa chọn là MISA AMIS CRM, phần mềm quản lý bán hàng đầu tiên tại Việt Nam tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (trợ lý ảo AVA).

c2c là gì

Các đặc điểm chính của mô hình C2C là gì?

Mô hình C2C (Consumer-to-Consumer) gồm có 8 đặc điểm chính sau đây:

c2c là gì

1. Người bán và người mua đều là cá nhân

  • Cả người bán và người mua đều là cá nhân, không phải doanh nghiệp hoặc tổ chức chính thức.
  • Người bán thường cung cấp hàng hóa/dịch vụ nhỏ lẻ, có thể là đồ cũ, đồ tự làm (handmade), hoặc hàng hóa mới.
  • Dễ dàng tham gia, không cần đăng ký giấy phép kinh doanh.
  • Tạo điều kiện cho người tiêu dùng tận dụng nguồn hàng có sẵn để tạo thu nhập.

2. Nền tảng trung gian đóng vai trò cầu nối

  • Giao dịch thường diễn ra trên các nền tảng trung gian như Shopee, Chợ Tốt, Facebook Marketplace, hoặc các ứng dụng di động.
  • Nền tảng trung gian cung cấp các công cụ để đăng bán sản phẩm, tìm kiếm, thanh toán và vận chuyển.
  • Tăng khả năng tiếp cận khách hàng tiềm năng, vượt qua giới hạn địa lý.
  • Đảm bảo tính an toàn và minh bạch trong giao dịch nhờ các tính năng hỗ trợ như đánh giá người bán, theo dõi đơn hàng.

3. Hàng hóa và dịch vụ đa dạng

  • Sản phẩm được bán trên các nền tảng C2C rất phong phú, bao gồm: Đồ cũ (second-hand); Đồ tự làm (handmade); Hàng hóa mới do cá nhân sản xuất hoặc phân phối.
  • Cũng có thể bao gồm các dịch vụ cá nhân, như gia sư, sửa chữa, hoặc vận chuyển.
  • Đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng.
  • Mang đến cơ hội tìm kiếm các sản phẩm độc đáo hoặc giá rẻ hơn so với thị trường truyền thống.

4. Tính linh hoạt và tự do

  • Người bán và người mua tự thỏa thuận về giá cả, phương thức thanh toán, và giao hàng.
  • Không bị ràng buộc bởi các chính sách phức tạp như trong các mô hình B2B hoặc B2C.
  • Phù hợp với người bán nhỏ lẻ hoặc giao dịch không thường xuyên.
  • Tạo môi trường giao dịch dễ dàng và nhanh chóng.

5. Phương thức thanh toán linh hoạt

  • Thanh toán chủ yếu qua tiền mặt (COD), chuyển khoản ngân hàng, hoặc qua ví điện tử do nền tảng cung cấp (như ShopeePay, Momo).
  • Tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa người bán và người mua.
  • Đáp ứng nhiều nhu cầu của người mua.
  • Giảm thiểu chi phí giao dịch cho cả hai bên.

6. Chi phí vận hành thấp

  • Người bán không cần thuê mặt bằng, kho bãi hay nhân viên.
  • Chỉ mất phí hoa hồng nhỏ cho nền tảng trung gian hoặc thậm chí không mất phí (ví dụ: Facebook Marketplace).
  • Phù hợp cho cá nhân khởi đầu kinh doanh nhỏ lẻ.
  • Tạo động lực cho người bán thử nghiệm ý tưởng kinh doanh mới mà không chịu áp lực chi phí.

7. Rủi ro trong chất lượng và uy tín

  • Người bán không phải doanh nghiệp chính thức, không có cam kết rõ ràng về chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ.
  • Người mua phải dựa vào đánh giá hoặc phản hồi từ các giao dịch trước để đánh giá uy tín.
  • Người bán không phải doanh nghiệp chính thức, không có cam kết rõ ràng về chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ.
  • Người mua phải dựa vào đánh giá hoặc phản hồi từ các giao dịch trước để đánh giá uy tín.

8. Đối tượng khách hàng đa dạng

  • Phù hợp với người mua có nhu cầu tìm kiếm sản phẩm giá rẻ, hàng độc đáo hoặc không phổ biến trên thị trường truyền thống.
  • Người bán có thể là cá nhân không chuyên, muốn bán hàng như một nghề tay trái hoặc kiếm thêm thu nhập.
  • Tạo môi trường giao dịch tự do và dân chủ, kết nối mọi tầng lớp khách hàng.

Phân tích về mô hình C2C trong thương mại điện tử (e-Commerce)

c2c là gì

Ưu điểm của mô hình C2C trong thương mại điện tử

  • Dễ dàng tham gia: Bất kỳ cá nhân nào cũng có thể tham gia bán hàng mà không cần giấy phép kinh doanh. Nền tảng cung cấp công cụ trực quan, dễ sử dụng.
  • Chi phí thấp: Không cần đầu tư vốn lớn. Phí hoa hồng hoặc phí sử dụng nền tảng thấp (hoặc miễn phí).
  • Sản phẩm đa dạng: Người mua dễ dàng tìm kiếm sản phẩm độc đáo, giá cả phải chăng, hoặc hàng hóa không có trên các kênh bán lẻ truyền thống.
  • Tính linh hoạt: Người bán và người mua có thể tự thỏa thuận về giá cả, phương thức thanh toán và giao hàng.

Thách thức của mô hình C2C trong thương mại điện tử

  • Rủi ro về chất lượng sản phẩm: Người bán không phải doanh nghiệp chuyên nghiệp, nên chất lượng sản phẩm không được đảm bảo. Người mua dễ gặp phải tình trạng sản phẩm không đúng mô tả hoặc hàng giả.
  • Thiếu bảo vệ khách hàng: Các chính sách đổi trả, hoàn tiền thường không rõ ràng. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, nền tảng thường chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không giải quyết triệt để.
  • Cạnh tranh cao: Nền tảng có quá nhiều người bán cá nhân khiến việc cạnh tranh về giá và chất lượng trở nên khốc liệt.
  • Rủi ro pháp lý: Một số người bán kinh doanh không đăng ký, dẫn đến vi phạm pháp luật nếu quy mô lớn.

Tương lai của mô hình C2C trong thương mại điện tử

  • Cá nhân hóa trải nghiệm: Các nền tảng sẽ sử dụng AI để gợi ý sản phẩm và tối ưu hóa trải nghiệm cho người mua.
  • Ứng dụng công nghệ blockchain: Tăng cường tính minh bạch và bảo mật trong giao dịch.
  • Mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ: Từ giao dịch hàng hóa truyền thống sang sản phẩm số (NFTs, phần mềm) và dịch vụ (gia sư, sửa chữa…).
  • Tích hợp mạnh mẽ với mạng xã hội: Nền tảng như Facebook, TikTok sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong mô hình C2C nhờ tính tương tác cao và khả năng tiếp cận người dùng.

Phân tích ví dụ về mô hình C2C của Shopee

Hiện nay, có thể nói “sàn cam” Shopee đang là một trong những nền tảng giao dịch C2C nhộn nhịp nhất tại Việt Nam.

Đặc điểm mô hình C2C của Shopee

  • Ai cũng có thể bán hàng: Shopee cho phép bất kỳ cá nhân nào đăng ký tài khoản và mở gian hàng miễn phí mà không yêu cầu giấy phép kinh doanh. Người bán có thể là sinh viên, nội trợ, hoặc cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.
  • Phạm vi sản phẩm đa dạng: Các mặt hàng phổ biến bao gồm quần áo, mỹ phẩm, đồ gia dụng, đồ handmade, đồ cũ, hoặc sản phẩm mới tự sản xuất.
  • Tạo gian hàng miễn phí: Shopee cung cấp công cụ để người bán dễ dàng đăng tải sản phẩm với hình ảnh, mô tả và giá cả.
  • Quản lý đơn hàng: Hệ thống tự động quản lý đơn hàng, từ khi khách hàng đặt mua đến khi giao hàng thành công.
  • Đánh giá và xếp hạng: Khách hàng có thể để lại đánh giá, giúp tăng uy tín cho người bán hoặc phản ánh chất lượng sản phẩm.
  • Hỗ trợ thanh toán: Shopee cung cấp nhiều phương thức thanh toán như ví ShopeePay, thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng hoặc tiền mặt khi nhận hàng (COD).
  • Hỗ trợ vận chuyển: Shopee hợp tác với các đơn vị vận chuyển như Giao Hàng Nhanh, J&T Express để tích hợp phí vận chuyển và cung cấp các ưu đãi giao hàng miễn phí cho người mua.
  • Không cần đầu tư lớn: Người bán cá nhân không phải trả tiền thuê mặt bằng hay nhân viên.
  • Phí hoa hồng: Shopee chỉ tính phí hoa hồng (2-5%) trên mỗi giao dịch thành công, giúp giảm rủi ro tài chính cho người bán.
  • Tính năng Shopee Live: Người bán có thể livestream để quảng bá sản phẩm trực tiếp, tạo sự tương tác với khách hàng.
  • Tính năng quảng cáo Shopee: Hỗ trợ các công cụ quảng cáo để tăng khả năng hiển thị sản phẩm trên nền tảng.
  • Khuyến mãi sàn: Người bán cá nhân có thể tham gia các chương trình khuyến mãi lớn của Shopee như 9.9, 11.11, hoặc 12.12.

Quy trình hoạt động mô hình C2C của Shopee

  • Người bán đăng ký tài khoản: Cá nhân tạo tài khoản Shopee, thiết lập thông tin gian hàng và đăng tải sản phẩm.
  • Người mua tìm kiếm sản phẩm: Khách hàng sử dụng công cụ tìm kiếm hoặc duyệt danh mục để tìm sản phẩm từ các cá nhân bán hàng.
  • Người mua tìm kiếm sản phẩm:Khách hàng sử dụng công cụ tìm kiếm hoặc duyệt danh mục để tìm sản phẩm từ các cá nhân bán hàng.
  • Giao hàng: Shopee hỗ trợ kết nối đơn vị vận chuyển và người bán giao hàng đến người mua.
  • Đánh giá và phản hồi: Sau khi nhận hàng, khách hàng để lại đánh giá về sản phẩm và dịch vụ của người bán.

Tổng kết về tìm hiểu C2C là gì 

Qua bài viết, anh/chị đã nắm được mô hình C2C là gì và tại sao nó trở thành xu hướng trong thương mại điện tử hiện đại. Đồng thời, sự khác biệt giữa B2B, B2C, C2C là gì cũng đã được phân tích, cung cấp cái nhìn về cách mỗi mô hình hoạt động và phục vụ các đối tượng khác nhau. Trong thế giới kinh doanh đầy biến động, việc chọn mô hình phù hợp sẽ là chìa khóa để đạt được thành công bền vững, bất kể là doanh nghiệp hay cá nhân khởi nghiệp.

Loading

Đánh giá bài viết
[Tổng số: 0 Trung bình: 0]
Tuyến Phạm
Tác giả
Giám đốc Kinh doanh tại MISA
Chủ đề liên quan
Bài viết liên quan
Xem tất cả