Tất cả các thị trường, doanh nghiệp và tổ chức đều chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau, cả theo hướng tích cực lẫn tiêu cực. Để hiểu rõ những ảnh hưởng này, người ta sử dụng mô hình PESTEL. Mô hình này giúp các tổ chức có cái nhìn toàn diện về môi trường kinh doanh để điều chỉnh chiến lược thị trường của mình, từ đó tăng khả năng cạnh tranh.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình PESTEL: nó là gì, tại sao nó quan trọng, những ứng dụng của mô hình này trong kinh doanh, kèm biểu mẫu giúp bạn phân tích PESTEL hiệu quả nhất.
Mô hình Pestel là gì?
Mô hình PESTEL đôi khi được gọi là phân tích PEST hoặc PESTEL, là công cụ mà các doanh nghiệp sử dụng để đánh giá các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Các yếu tố trong mô hình này bao gồm chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, pháp lý và môi trường.
Tại sao doanh nghiệp cần phân tích mô hình PEST?
Nếu một công ty chủ động nắm bắt và phân tích được các yếu tố PESTLE từ đó đưa ra phương án hành động thì doanh nghiệp sẽ có được nhiều lợi thế so với đối thủ cạnh tranh và tăng doanh số.
Thực hiện phân tích mô hình này khoảng sáu tháng một lần có thể giúp doanh nghiệp cập nhật các sự kiện hiện tại, nghiên cứu xu hướng thị trường từ đó phát triển chiến lược kinh doanh, cải thiện sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
06 yếu tố trong mô hình PESTEL
Sáu yếu tố PESTEL đôi khi chồng chéo vì chúng đại diện cho các yếu tố quan trọng và liên quan của xã hội. Hãy cùng phân tích 06 yếu tố trong mô hình PEST.
1. Yếu tố chính trị
Yếu tố chính trị liên quan đến cách thức và mức độ can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế hoặc các ngành công nghiệp.
Chính phủ có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế thông qua luật lệ và chính sách hoặc thông qua sự ổn định chính trị và tình trạng quan hệ với các quốc gia khác. Dưới đây là một số ví dụ về yếu tố chính trị trong mô hình PESTEL:
- Rào cản thương mại: Rào cản thương mại là các quy định mà chính phủ đặt ra để bảo vệ doanh nghiệp trong nước khỏi cạnh tranh quốc tế. Chính phủ có thể áp đặt thuế nhập khẩu hoặc cung cấp trợ cấp để giúp hỗ trợ cho doanh nghiệp trong nước.
- Chính sách thuế: Các doanh nghiệp phải tuân theo nhiều quy định về thuế. Chính phủ cũng có thể thiết lập các chính sách làm tăng hoặc giảm thuế ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Ổn định chính trị: Sự ổn định chính trị của một chính phủ có thể ảnh hưởng đến nguồn đầu tư và hoạt động các doanh nghiệp trong quốc gia đó.
- Quan hệ quốc tế: Mối quan hệ của một quốc gia với các quốc gia khác có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của một doanh nghiệp. Ví dụ, trong một cuộc chiến thương mại, một công ty có thể không thể nhập khẩu nguyên liệu mà họ cần từ quốc gia khác để sản xuất.
2. Yếu tố kinh tế trong mô hình PESTEL
Yếu tố kinh tế có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và lợi nhuận của doanh nghiệp. Yếu tố kinh tế và chính trị có thể chồng chéo nhau, chẳng hạn như các chính sách tiền tệ mà chính phủ thiết lập. Yếu tố kinh tế thường bao gồm:
- Tăng trưởng kinh tế
- Lãi suất
- Tỷ lệ thất nghiệp
- Tỷ giá hối đoái
- Cung và cầu
- Chi phí nguyên liệu thô
- Tỷ lệ lạm phát
- Sức mua của người tiêu dùng
Ví dụ, sự gia tăng trong lạm phát có thể dẫn đến việc doanh nghiệp sa thải nhân viên để tiết kiệm chi phí. Hành động này có thể dẫn đến sự gia tăng trong tỷ lệ thất nghiệp. Một ví dụ khác là sự giảm giá của nguyên liệu thô cho phép doanh nghiệp tăng cường sản xuất, giúp họ bán được nhiều sản phẩm hơn.
3. Yếu tố xã hội trong mô hình PESTEL
Còn được biết đến là yếu tố xã hội văn hóa, yếu tố xã hội bao gồm dân số, niềm tin, thái độ và truyền thống của cư dân trong một khu vực.
Những yếu tố này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hồ sơ và động cơ của khách hàng tiềm năng. Các doanh nghiệp có thể sử dụng những hiểu biết này để phát triển chiến lược tiếp thị phù hợp với nhu cầu và hành vi của khách hàng.
Các ví dụ về yếu tố xã hội bao gồm:
- Xu hướng văn hóa
- Tỷ lệ tăng trưởng dân số
- Trình độ học vấn
- Mức thu nhập
- Phân bố độ tuổi
- Ý thức về sức khỏe
- Lối sống
- Thái độ nghề nghiệp
4. Yếu tố công nghệ trong mô hình PESTEL
Yếu tố công nghệ thể hiện cách thức các doanh nghiệp và ngành công nghiệp sử dụng công nghệ để sản xuất và bán sản phẩm hoặc dịch vụ, hoặc vận hành hoạt động kinh doanh.
Các doanh nghiệp cập nhật về tiến bộ công nghệ có thể sử dụng chúng để phát triển và cải thiện chiến lược và quy trình. Ngoài tiến bộ, yếu tố công nghệ cũng có thể bao gồm:
- Truy cập công nghệ của người tiêu dùng
- Cơ sở hạ tầng công nghệ
- Công nghệ mới nổi
- Tự động hóa
- Nghiên cứu
Ví dụ, nếu người tiêu dùng thấy việc mua hàng trực tuyến dễ dàng hoặc ưa thích hơn, doanh nghiệp có thể quyết định tập trung nỗ lực vào cửa hàng trực tuyến thay vì cửa hàng vật lý. Hoặc, sự tiến bộ trong tự động hóa có thể giúp các nhà sản xuất tối ưu hóa quy trình sản xuất và sản xuất nhiều hàng hóa hơn một lúc.
5. Yếu tố pháp lý trong mô hình PESTEL
Yếu tố pháp lý là các luật lệ của quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động. Những luật này có thể chồng chéo với các yếu tố khác, đặc biệt là yếu tố chính trị, và có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của doanh nghiệp tại quốc gia đó.
Do đó, doanh nghiệp cần cập nhật về các thay đổi luật lệ để đảm bảo tuân thủ luật pháp địa phương và quốc gia. Dưới đây là một số ví dụ về yếu tố pháp lý:
- Sức khỏe và an toàn: Các quy định về sức khỏe và an toàn yêu cầu doanh nghiệp tuân theo các thực hành đảm bảo sức khỏe và an toàn cho nhân viên và khách hàng.
- Cơ hội bình đẳng: Luật về cơ hội bình đẳng cấm phân biệt đối xử trong quá trình tuyển dụng hoặc tại nơi làm việc.
- Thương mại quốc tế: Luật về thương mại quốc tế có thể quy định những gì doanh nghiệp có thể nhập khẩu và xuất khẩu sang các quốc gia khác.
- Tiêu chuẩn quảng cáo: Luật quảng cáo đặt ra tiêu chuẩn cho cách thức doanh nghiệp quảng cáo sản phẩm hoặc dịch vụ của họ, chẳng hạn như yêu cầu những quảng cáo này phải chứa sự thật hoặc bằng chứng hỗ trợ cho các tuyên bố.
- Quyền lợi người tiêu dùng: Luật về quyền lợi người tiêu dùng yêu cầu doanh nghiệp chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, chẳng hạn như quyền riêng tư thông tin và an toàn.
- Ghi nhãn sản phẩm: Luật ghi nhãn sản phẩm yêu cầu doanh nghiệp chính xác ghi nhãn thực phẩm và sản phẩm dược phẩm, và thông báo cho người tiêu dùng về thành phần của chúng.
- An toàn sản phẩm: Luật an toàn sản phẩm yêu cầu doanh nghiệp đảm bảo sản phẩm của họ an toàn cho người tiêu dùng sử dụng và cung cấp cảnh báo khi cần thiết.
- Luật lao động: Luật lao động có thể bao gồm các yếu tố như độ tuổi tối thiểu và lương tối thiểu cho nhân viên, cũng như số giờ làm việc tối đa trong một ca. Doanh nghiệp phải tuân thủ luật lao động để đảm bảo họ cung cấp điều kiện làm việc thích hợp cho nhân viên của họ.
- Luật Môi trường: Các chính phủ thường yêu cầu doanh nghiệp, đặc biệt là trong các ngành ô tô, nông nghiệp và hóa chất, tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường khỏi chất độc hại và ô nhiễm. Ví dụ, một luật môi trường về không khí sạch có thể thúc đẩy một công ty giảm lượng khí thải của mình.
6. Yếu tố môi trường trong mô hình PESTEL
Yếu tố môi trường bao gồm những ảnh hưởng mà những thay đổi trong môi trường tự nhiên có thể gây ra cho doanh nghiệp. Điều này bao gồm các yếu tố như:
- Thời tiết
- Khan hiếm nguyên liệu thô
- Ô nhiễm
- Biến đổi khí hậu
- Xử lý rác thải
- Nông nghiệp
Ví dụ, sự khan hiếm gỗ do nạn phá rừng có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp trong ngành xây dựng và bất động sản vì gỗ, một nguyên liệu xây dựng quan trọng, sẽ trở nên đắt đỏ hơn.
Yếu tố môi trường cũng có thể giao thoa với yếu tố xã hội. Chẳng hạn, nếu khách hàng quan tâm hơn đến việc tái chế, các doanh nghiệp sử dụng vật liệu tái chế trong sản phẩm của họ có thể gặp nhiều thành công hơn.
Các yếu tố khác
Phân tích mô hình PESTEL có thể thay đổi theo thời gian, tạo cơ hội cho các yếu tố bổ sung. Ví dụ, một số doanh nghiệp có thể gặp phải yếu tố đạo đức ảnh hưởng đến quyết định và khách hàng. Yếu tố đạo đức có thể bao gồm như trách nhiệm xã hội doanh nghiệp.
Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp là khái niệm rằng các công ty có nghĩa vụ đối với cộng đồng của họ trong việc nỗ lực giải quyết các vấn đề xã hội.
Một doanh nghiệp có thể thể hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp bằng cách tham gia vào các hoạt động từ thiện hoặc hoạt động xã hội như tình nguyện, quyên góp cho các mục đích xã hội hoặc kinh doanh có định hướng đạo đức.
Một số ứng dụng thực tiễn của mô hình PESTEL trong kinh doanh
Có nhiều tình huống mà các tổ chức thực hiện phân tích PESTEL, hãy cùng tìm hiểu những ứng dụng phổ biến của mô hình này trong kinh doanh dưới đây.
Ứng dụng mô hình PESTEL để Phân tích rủi ro ‘bên ngoài’ định kỳ
Rủi ro nội bộ dễ dàng được xác định do có nhiều dữ liệu trong quá khứ có sẵn trong công ty.
Tuy nhiên, các mối đe dọa bên ngoài nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty và không phải lúc nào cũng rõ ràng để theo dõi & giám sát. Nếu trở thành vấn đề, những rủi ro này có thể thay đổi toàn bộ kế hoạch kinh doanh và chiến lược mà tổ chức đề ra.
Trong những tình huống như vậy, phân tích PESTEL hoạt động như một phương pháp có cấu trúc để xác định và mở rộng các khu vực rủi ro và thách thức ẩn.
Phân tích PESTEL phục vụ như một công cụ giúp giảm thiểu rủi ro thị trường tiềm năng và đảm bảo việc thực hiện kế hoạch kinh doanh một cách trôi chảy.
Phân tích PESTEL là “đầu vào” cho phân tích SWOT
Phân tích SWOT bao gồm việc liệt kê cẩn thận các Điểm mạnh (tính chất), Điểm yếu (mặt tiêu cực), Cơ hội (yếu tố có lợi), & Mối đe dọa (rủi ro) xung quanh dự án/mục tiêu/tình huống của bạn và sau đó phân tích từng yếu tố này để xem chúng tác động như thế nào đến dự án hoặc hoạt động của bạn.
Để thực hiện phân tích SWOT một cách hiệu quả, phân tích mô hình PESTEL thường được thực hiện trước, và thông tin cũng như kiến thức từ phân tích PESTEL được đưa vào phân tích SWOT.
Lưu ý rằng PESTEL phân tích các yếu tố ‘bên ngoài’ ở tầm vĩ mô, trong khi SWOT tập trung vào các yếu tố ‘bên trong’ ở tầm vi mô hoặc cá nhân (sản phẩm, dự án, hoặc hoạt độ
Ứng dụng phân tích PESTEL để lập kế hoạch Marketing
Khi xây dựng chiến lược tiếp thị, việc nắm bắt các yếu tố bên trong (như khách hàng, đối thủ) và bên ngoài (như xu hướng xã hội, chính sách pháp luật) là rất quan trọng. Phân tích PESTEL giúp bạn có cái nhìn tổng quát về những yếu tố bên ngoài mà bạn không thể kiểm soát nhưng lại ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp. Đây là cơ hội để bạn chuẩn bị và đối phó với các thách thức hoặc tận dụng cơ hội.
Ví dụ, mô hình PESTEL có thể chỉ ra các cơ hội và thách thức như:
- Thay đổi trong xã hội và văn hóa, ảnh hưởng đến cách bạn tiếp cận thị trường.
- Công nghệ mới ảnh hưởng tới phương pháp truyền thông.
- Những thay đổi của chính phủ có thể mang lại nguồn tài trợ mới, ví dụ, nghiên cứu và phát triển, học nghề kỹ thuật số.
- Những thay đổi pháp lý cần được tuân thủ (ví dụ, luật bảo mật, luật quảng cáo…).
Tải mẫu phân tích mô hình PESTEL
Cách dễ nhất để trình bày phân tích PESTEL của bạn là dưới dạng bảng. MISA AMIS đã tạo ra một mẫu PESTEL dễ sử dụng để giúp bạn tạo và hiển thị phân tích của mình.
Bảng phân tích sẽ chia rõ thông tin quan trọng bạn cần đánh giá cho mỗi yếu tố PESTEL.
- O/T – Viết tắt của Cơ hội hoặc Mối đe dọa – tác động đến doanh nghiệp của bạn là tích cực hay tiêu cực?
- Mức độ quan trọng – Đối với doanh nghiệp của bạn, mức độ này là cao, trung bình hay thấp? Đây là cột hữu ích để ưu tiên hành động.
- Ảnh hưởng theo thời gian – Khi nào điều này sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp của bạn?
- Tác động tới mục tiêu kinh doanh – Cột hữu ích nhất để hoàn thành. Đây là nơi bạn tổng hợp tất cả thông tin để tạo ra nhận thức có thể hành động. Tác động chính của yếu tố bên ngoài này đối với doanh nghiệp của bạn cụ thể là gì? Bạn có thể phản ứng như thế nào với nó?
Lưu ý: Khi đánh giá các yếu tố Cơ hội và Mối đe dọa, xem xét liệu chúng có thể là cả hai. Đối với một số lĩnh vực, Mối đe dọa sẽ tạo ra Cơ hội mà doanh nghiệp của bạn có thể tận dụng để giảm thiểu mối đe dọa ban đầu.
Ví dụ về mô hình PESTEL
Hãy xem xét một ví dụ về yếu tố trong PESTEL có thể là cơ hội và cũng là mối đe dọa.
Ví dụ PESTEL B2C – yếu tố môi trường
Ở đây, khách hàng của doanh nghiệp đang nhận thức được ảnh hưởng của hành vi tiêu dùng của họ đối với môi trường.
Nếu doanh nghiệp không nhận thức và yếu tố này và không hành động thì công ty sẽ mất khách hàng vì thay đổi theo nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp biết khách hàng của mình muốn gì. Điều này tạo ra một cơ hội cho doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu đó, giữ chân và thu hút thêm khách hàng bằng cách cải thiện ảnh hưởng của doanh nghiệp đối với môi trường và sử dụng điều đó như một điểm khác biệt trong truyền thông tiếp thị.
Nên thực hiện phân tích PESTEL bao lâu một lần?
Thực hiện phân tích PESTEL là quan trọng vì môi trường kinh doanh thay đổi liên tục. Trường Đại học Oxford khuyến nghị:
“Phân tích này nên được lặp lại mỗi sáu tháng để xác định bất kỳ thay đổi nào trong môi trường vĩ mô. Các tổ chức theo dõi và phản ứng thành công với những thay đổi trong môi trường vĩ mô có thể tạo ra sự khác biệt so với đối thủ và do đó có lợi thế cạnh tranh hơn so với người khác.” (Oxford College of Marketing).
Xu hướng: 12.000 doanh nghiệp đang sử dụng phần mềm CRM để quản lý bán hàng & phân phối tính gọn hơn
Hiện nay phần mềm MISA AMIS CRM đang được doanh nghiệp ứng dụng để quản lý hoạt động bán hàng & phân phối. Bộ giải pháp đáp ứng đầy đủ nghiệp vụ giúp doanh nghiệp quản lý tốt: data khách hàng, KPI đội sales, hoạt động đi tuyến chào hàng, lên đơn.
Nhờ nhiều tính năng vượt trội, phần mềm MISA AMIS CRM được hơn 12.000 doanh nghiệp tin dùng. Trong đó phải kể đến CTCP Công nghệ Novatek, CTCP Hóa chất thực phẩm Châu Á AFChem, công ty TNHH Quà tặng doanh nghiệp EPVINA… Ngoài ra mỗi năm, MISA AMIS CRM vinh hạnh đồng hành cùng hàng trăm doanh nghiệp lớn trên con đường chuyển đổi số.