Thế giới kinh doanh luôn thay đổi nhanh chóng, và những ai muốn thành công cần trang bị cho mình những bài học quý giá.
Dưới đây là 3 câu chuyện khởi nghiệp của những doanh nhân hàng đầu thế giới cũng như một số bài học kinh doanh quan trọng sẽ giúp ích cho doanh nghiệp.
I. Bài học kinh doanh là gì?
Bài học kinh doanh là những kinh nghiệm, nguyên tắc và chiến lược đã được tích lũy từ thực tế, giúp doanh nhân và doanh nghiệp vận hành hiệu quả hơn. Những bài học này có thể đến từ thất bại hoặc thành công, và là các nguyên tắc giúp định hướng chiến lược kinh doanh trong tương lai.
II. Câu chuyện khởi nghiệp truyền cảm hứng và bài học kinh doanh rút ra
1. Harland David Sanders – ông chủ KFC
KFC là thương hiệu đồ ăn nhanh nổi tiếng toàn cầu do ông chủ Harland Sanders sáng lập. Tuy nhiên, trước khi đạt được thành công để đời thì câu chuyện khởi nghiệp của ông chủ này đã từng gặp nhiều khó khăn.
Harland David Sanders sinh năm 1890 trong một gia đình nghèo ở Mỹ. Sống trong cảnh cha mất sớm, lại là con cả, Sanders đã sớm đảm nhận trách nhiệm chăm sóc các em, do đó mà ông thành thạo kỹ năng nấu ăn từ nhỏ.
Ông đã từng làm nhiều công việc khác nhau, từ công việc chân tay đến trí óc nhưng liên tục thất bại vì mâu thuẫn với đồng nghiệp hoặc không phù hợp với công việc.
Năm 1920, Sanders thử sức với kinh doanh bằng cách mở một công ty đóng thuyền, rồi chuyển sang sản xuất bóng đèn nhưng tất cả đều thất bại vì không thể cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường.
Đến năm 40 tuổi, ông tiếp tục hành trình kinh doanh khi mở một quầy bán gà tại trạm tàu nhưng bị đuổi vì tranh cãi với đối thủ. Tưởng chừng là lần thử thách cuối cùng, ông dồn toàn bộ số tiền tiết kiệm để mở một nhà nghỉ, nhưng sau đó cũng bị phá sản do suy thoái kinh tế Mỹ vào những năm 1950. Ở tuổi 60, ông rơi vào cảnh trắng tay, chỉ còn lại 105 USD tiền trợ cấp xã hội.
Dù vậy, Sanders không từ bỏ. Ông tin vào công thức gà rán đặc biệt của mình và quyết định chào bán nó cho các nhà hàng. Trong suốt hành trình ấy, ông bị từ chối tới 1.009 lần trước khi nhận được cái gật đầu đầu tiên. Nhờ sự kiên trì, ông dần ký kết được nhiều hợp đồng hơn. Đến năm 1964, khi đã 75 tuổi, thương hiệu KFC của ông đã có hơn 600 cửa hàng nhượng quyền trên toàn nước Mỹ, đặt nền móng cho một trong những chuỗi thức ăn nhanh lớn nhất thế giới.
Từ câu chuyện của KFC, có thể rút ra bài học:
- Kiên trì là chìa khóa thành công: Trong cả cuộc đời của Harland Sanders là chuỗi khó khăn, là những thất bại tưởng chừng không thể đứng dậy. Tuy nhiên, ý chí quyết tâm, tinh thần không bỏ cuộc, ông làm chủ thương hiệu gà rán nổi tiếng toàn cầu khi đã ở độ tuổi 75.
- Định vị thương hiệu rõ ràng: Sanders không chỉ bán gà rán, ông bán một trải nghiệm với công thức gia vị bí mật và hình ảnh thương hiệu độc đáo (ông già râu trắng với bộ vest trắng). Có thể thấy, muốn nổi bật trên thị trường, doanh nghiệp cần định vị thương hiệu rõ ràng và tạo ra sự khác biệt so với đối thủ.
2. Jeff Bezos – người sáng lập Amazon
Jeff Bezos sinh năm 1964, ông sinh ra trong gia đình không hạnh phúc bởi bố mẹ ly hôn từ khi ông mới 17 tháng tuổi. Tuổi thơ không trọn vẹn đã trở thành động lực thúc đẩy sự khao khát thành công của Bezos, khiến ông luôn mang trong mình tham vọng mãnh liệt và mong muốn chứng minh bản thân.
Từ nhỏ, Bezos đã sớm bộc lộ niềm đam mê với khoa học máy tính, ông tốt nghiệp loại xuất sắc tại Đại học Princeton với bằng khoa học máy tính và kỹ thuật điện. Tuy đã có mức lương sáu con số ở tuổi 30, nhưng chính việc nhận ra tốc độ tăng trưởng 2.300% của Internet đã thôi thúc ông khởi nghiệp.
Nhận thấy tiềm năng của thương mại điện tử, Bezos đã lựa chọn sách là sản phẩm đầu tiên bán trực tuyến. Với số vốn 1 triệu USD, ông đã thuê một ngôi nhà và thành lập công ty bán sách trực tuyến. Trong gần một năm, Bezos cùng nhóm nhỏ gồm 5 nhân viên đã nghiên cứu cách tìm nguồn cung sách và xây dựng hệ thống mua sắm trực tuyến. Kết quả là sự ra đời của Amazon.com, giúp khách hàng dễ dàng tìm và đặt mua sách qua mạng.
Ngay từ khi ra mắt, Amazon đã được mệnh danh là “Hiệu sách lớn nhất Trái đất” với hơn 1 triệu đầu sách. Chỉ sau hai năm, vào tháng 9/1996, công ty đã có hơn 100 nhân viên và doanh thu vượt 15,7 triệu USD. Tuy nhiên, thay vì chỉ tập trung vào sách, Bezos nhanh chóng mở rộng danh mục sản phẩm. Ông đổi khẩu hiệu của Amazon thành “Sách, Âm nhạc và hơn thế nữa”, đồng thời dần phát triển nền tảng thành một sàn thương mại điện tử toàn diện.
Nhờ chiến lược mở rộng mạnh mẽ, Amazon giờ đây đã trở thành nền tảng thương mại điện tử bậc nhất thế giới. Câu chuyện khởi nghiệp của Jeff Bezos đã đem nhiều bài học kinh doanh đáng giá, cụ thể như:
- Mở rộng không ngừng: Amazon không bó hẹp ở lĩnh vực bán sách mà nhanh chóng mở rộng thị trường: từ thương mại điện tử, công nghệ, logistics đến giải trí (Amazon Prime Video). Điều này đã giúp công ty đa dạng hóa doanh thu và giảm rủi ro.
- Tập trung vào khách hàng: Jeff Bezos từng nói: “Nếu bạn ám ảnh với khách hàng, sự thành công sẽ tự tìm đến.” Mọi doanh nghiệp thành công đều đặt khách hàng lên hàng đầu. Hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng giúp doanh nghiệp cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt nhất. Việc thu thập và phân tích dữ liệu về khách hàng giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu chính xác hơn, từ đó duy trì độ trung thành và gia tăng doanh thu. MISA AMIS CRM ra đời với sứ mệnh “lấy khách hàng làm trung tâm”, giúp doanh nghiệp quản lý dữ liệu về khách hàng, từ đó thấu hiểu nhu cầu và tối ưu quy trình bán hàng nhằm gia tăng lợi nhuận.
3. Phil Knight – người đặt nền móng cho Nike
Phil Knight – một vận động viên chạy bộ sắp tốt nghiệp Stanford – đã nảy ra ý tưởng nhập giày Nhật Bản để cạnh tranh với Adidas và Puma. Dù không sở hữu công ty nào, Knight vẫn tự nhận mình là giám đốc một hãng phân phối và thuyết phục Onitsuka Tiger cho phép làm đại diện tại Mỹ.
Năm 1963, ông nhập 12 đôi giày đầu tiên và bán trên xe cá nhân. Nhận thấy tiềm năng, Knight hợp tác với HLV Bill Bowerman, người cải tiến thiết kế giày. Năm 1964, họ thành lập Blue Ribbon Sports (BRS) với 1.000 USD vốn, đạt doanh số 8.000 USD ngay năm đầu tiên.
Năm 1968, đôi giày The Cortez do Bowerman thiết kế gây sốt nhưng Onitsuka không đáp ứng đủ sản lượng. Nhận ra cần tự chủ trong quá trình sản xuất, Knight chấm dứt hợp đồng và lập thương hiệu riêng vào năm 1972. Cái tên Nike được chọn theo thần chiến thắng Hy Lạp, còn logo dấu phẩy ngược được thiết kế với chi phí vỏn vẹn 35 USD.
Cùng chiến lược marketing thông minh và mô hình thuê ngoài hiệu quả, Nike nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường giày thể thao tại Mỹ vào năm 1989 và tiếp tục mở rộng toàn cầu. Một số bài học kinh doanh có thể rút ra từ câu chuyện của Nike:
- Dám nghĩ lớn, dám hành động: Phil Knight khởi nghiệp Nike từ một lời nói dối khi ông tự nhận là đại diện phân phối giày Nhật dù chưa hề có một công ty nào. Nhưng chính bởi táo bạo và tinh thần “Just Do It” đã giúp ông biến ý tưởng cho luận văn tốt nghiệp thành đế chế toàn cầu.
- Tư duy độc lập, không phụ thuộc vào đối tác: Thiết lập mối quan hệ với các đối tác là quan trọng nhưng không có nghĩa là phụ thuộc hay dựa dẫm để thành công. Phil Knight đã nhận ra nếu chỉ là nhà phân phối sẽ khiến mình bị động, do đó Nike đã tách khỏi Onitsuka để tự sản xuất giày và tạo ra kết quả đáng kinh ngạc.
>> Tìm hiểu thêm: 5 sai lầm trong kinh doanh dẫn đến thất bại của doanh nghiệp
III. Kết luận
Những bài học kinh doanh trên không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được sai lầm mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự thành công. Việc áp dụng đúng chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, thích nghi với thay đổi và nắm bắt cơ hội để vươn xa.
Cảm ơn anh/chị vì đã dành thời gian theo dõi bài viết và hẹn gặp anh/chị trong những bài viết sau!
