Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bản sắc riêng và vị thế vững mạnh của một tổ chức trên thị trường đầy tính cạnh tranh. Để hiểu rõ hơn văn hóa doanh nghiệp là gì và cách xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiệu quả, hãy cùng MISA AMIS HRM tìm hiểu ngay trong nội dung dưới đây.
1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?
Văn hóa doanh nghiệp (Corporate Culture) là toàn bộ giá trị văn hoá được gây dựng nên trong suốt quá trình doanh nghiệp tồn tại và phát triển, từ đó trở thành quy tắc, thói quen chi phối sâu rộng đến mọi hoạt động của tổ chức. Đồng thời văn hóa doanh nghiệp sẽ chi phối thái độ, cách suy nghĩ và hành vi của các thành viên của doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện các mục tiêu.
Văn hóa doanh nghiệp là cơ sở nhất định giúp xác định, phân biệt giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Trên thị trường, các đối thủ có thể sao chép sản phẩm, dịch vụ, chiến lược nhưng rất khó để sao chép văn hóa doanh nghiệp. Do đó văn hóa doanh nghiệp là một lợi thế cạnh tranh mang tính độc đáo cao, tạo nên nét riêng cho mỗi tổ chức.
2. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp là gì?
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò cốt lõi trong quá trình phát triển, giúp định hướng con đường phát triển của doanh nghiệp. Nếu như không có văn hóa doanh nghiệp thì cũng giống như việc con người sống không có mục tiêu, định hướng rõ ràng, không biết đi về đâu, đã làm được những gì, mong muốn đạt được điều gì.
Tạo bản sắc riêng cho doanh nghiệp
Mỗi doanh nghiệp có những đặc trưng khác nhau không thể sao chép y hệt. Những giá trị này chính là điều được lưu truyền qua nhiều thế hệ thành viên, ngày càng được vun đắp bền vững hơn.
Đội ngũ nhân viên hiện tại sẽ cảm nhận được những di sản, ý thức, phong cách của tổ chức thông qua văn hóa doanh nghiệp. Từ đó họ sẵn sàng cam kết hơn với mục tiêu và lợi ích của tổ chức.
Những đặc trưng của doanh nghiệp cũng chính là nền tảng để hoạt động quản lý trở nên hiệu quả hơn. Nhất là khi các thành viên đều hiểu được chuẩn mực chung, điều chỉnh hành vi cho phù hợp.
Thu hút và giữ chân nhân tài
Một nền văn hóa tích cực sẽ giúp thu hút và giữ chân những tài năng hàng đầu cho doanh nghiệp. Đa số nhân viên sẽ trung thành với công ty khi họ cảm thấy được đối xử đúng đắn và có sự đồng cảm với những giá trị văn hóa doanh nghiệp. Đặc biệt với nhân sự Gen Z thì văn hóa doanh nghiệp và môi trường làm việc rất quan trọng, là yếu tố then chốt để họ quyết định có nên gắn bó lâu dài với một công ty hay không.
Tạo sự gắn kết trong doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp lành mạnh và hài hòa sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu xung đột và căng thẳng giữa các thành viên trong tổ chức. Khi xảy ra mâu thuẫn, văn hóa chung sẽ trở thành nền tảng để mọi người cùng tìm tiếng nói chung, giải quyết bất đồng và củng cố tinh thần đoàn kết. Điều này sẽ cải thiện quan hệ nội bộ và nâng cao sự gắn kết của toàn đội ngũ.
Nâng cao sự chuyên nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp là nền tảng quan trọng để tạo nên một môi trường làm việc chuyên nghiệp. Khi các giá trị, quy tắc và chuẩn mực được xây dựng rõ ràng và thực hiện đồng bộ, mọi nhân viên sẽ có định hướng rõ ràng trong cách làm việc và ứng xử. Một văn hóa doanh nghiệp vững mạnh giúp loại bỏ sự mơ hồ, định hình phong cách làm việc chuyên nghiệp, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi nhân viên.
Nâng cao uy tín thương hiệu
Văn hóa doanh nghiệp tích cực dựa trên các giá trị cốt lõi và đạo đức, thể hiện qua việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao cùng sự tập trung vào các tiêu chuẩn hàng đầu trong ngành. Điều này giúp xây dựng môi trường làm việc lý tưởng, nơi nhân viên được khuyến khích sáng tạo và cống hiến. Sản phẩm chất lượng cao và sự hài lòng của khách hàng từ đó trở thành nền tảng nâng cao danh tiếng thương hiệu, mở rộng thị phần và đảm bảo tăng trưởng doanh thu bền vững cho doanh nghiệp.
3. Các yếu tố tạo nên văn hóa doanh nghiệp là gì?
Tầm nhìn lãnh đạo
Nếu nhà quản trị muốn tạo ra một bức tranh đẹp đẽ, tràn đầy sắc màu về văn hóa của tổ chức thì phải bắt đầu với một tầm nhìn đa diện. Từ tầm nhìn mang tính vĩ mô đó bạn sẽ thấy được những cột mốc bạn muốn đạt được và những mục tiêu cụ thể cần đạt được.
Giá trị
Cốt lõi của văn hóa chính là giá trị của doanh nghiệp. Tầm nhìn sẽ có thấy mục tiêu của doanh nghiệp, những giá trị doanh nghiệp sẽ làm thước đo, tiêu chuẩn để cân chỉnh hành vi, quan điểm sao cho đạt được những tầm nhìn đã đề ra.
Thực tiễn
Giá trị được thể hiện qua hành động thực tế. Doanh nghiệp càng làm ra nhiều thành tựu nhất định thì giá trị của doanh nghiệp đó ngày càng thăng cấp.
Ví dụ nếu một tổ chức nào đó tuyên bố “Con người là tài sản lớn nhất của chúng tôi” thì nên trực tiếp đầu tư vào con người theo những gì mà họ từng tuyên bố và chứng minh qua hoạt động thực tiễn những gì họ nói là đúng.
Con người
Ai sẽ là người xây dựng văn hóa doanh nghiệp để tạo nên sự khác biệt đầy sức mạnh, cạnh tranh với các doanh nghiệp ngoài kia? Nhân tố quan trọng để góp phần xây dựng nền văn hóa mạch lạc trong doanh nghiệp đó không ai khác chính là con người. Những thành viên trong doanh nghiệp chính là nhân tố quan trọng tạo nên giá trị văn hóa doanh nghiệp.
Sức mạnh của câu chuyện
Mỗi cuộc đời của con người đều phải trải qua những buồn vui, lúc hạnh phúc hay khó khăn. Những điều này tạo nên sự đắng cay ngọt bùi trong cuộc sống, để sau này nhìn lại có thể hài lòng về những điều mình đã cống hiến. Những câu chuyện tưởng chừng như nhỏ nhặt ấy lại trở thành kỷ niệm của những người đứng đầu doanh nghiệp, gắn liền với hành trình của doanh nghiệp và là bài học lịch sử đối với nhân viên.
4. Cấp độ của văn hóa doanh nghiệp
Cấp độ văn hóa là mức độ cảm nhận các giá trị văn hóa trong môi trường doanh nghiệp hay còn gọi là tính hữu hình của giá trị văn hóa. Nó giúp cho chủ doanh nghiệp hiểu một cách sâu sắc những bộ phận cấu thành của một nền văn hóa. Để xây dựng được văn hóa doanh nghiệp cần vận dụng những cấp độ sau đây.
Cấp độ đầu tiên – Cấu trúc hữu hình
Đây là cấp độ có thể cảm nhận được ngay trong lần đầu tiếp xúc, đó là những yếu tố thể hiện ra bên ngoài mà bạn có thể nghe thấy, nhìn thấy, cảm thấy khi tiếp xúc với doanh nghiệp
Cấp độ tiếp theo – Các giá trị được tuyên bố/chấp nhận:
Những giá trị tuyên bố/chấp nhận bao gồm các giá trị cốt lõi, bộ quy tắc, quy định, chiến lược và mục tiêu riêng. Đây được xem là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của nhân viên.
Cấp độ cuối cùng – Các quan điểm chung:
Những quan điểm chung bao gồm văn hóa dân tộc, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp,… giữa yếu tố này có mối quan hệ gắn bó với nhau, ở chúng đều có các quan niệm chung, phong cách chung bởi vì chúng đã hình thành và tồn tại trong suốt quá trình lịch sử.
TÌM HIỂU THÊM VỀ CẤP ĐỘ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP SCHEIN
5. Những mô hình văn hóa doanh nghiệp
Với định hướng riêng biệt, mỗi doanh nghiệp có thể lựa chọn cho mình những mô hình văn hóa hóa khác nhau:
- Văn hóa gia tộc (Clan Culture) coi doanh nghiệp như một gia đình lớn coi trọng giao tiếp mở, sự hợp tác, môi trường thoải mái.
- Văn hóa sáng tạo (Adhocracy Culture) tập trung thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới, không ngại rủi ro, thường áp dụng trong các công ty khởi nghiệp, công nghệ.
- Văn hóa thứ bậc (Hierarchy Culture) tập trung vào cấu trúc và kiểm soát, với sự phân cấp rõ ràng và các quy định nghiêm ngặt.
- Văn hóa thị trường (Market Culture) nhấn mạnh thành tích và sự cạnh tranh, phù hợp với những công ty muốn thúc đẩy doanh số.
6. Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Bước 1: Đánh giá văn hóa doanh nghiệp hiện tại
Để đưa định hướng văn hóa doanh nghiệp chính xác thì cần đánh giá xem văn hóa hiện tại như thế nào và kết hợp với chiến lược phát triển. Đây được xem là một bước cực kỳ khó khăn bởi văn hóa thường bị nhầm lẫn về tiêu chí đánh giá.
Chúng ta có nhiều cách để đánh giá như tạo bảng khảo sát cho nhân viên hay quan sát thực trạng hiện tại của doanh nghiệp. Nếu công ty xuất hiện những dấu hiệu sau, cần lập tức cải thiện vì đây là những dấu hiệu của một nền văn hóa doanh nghiệp độc hại:
- Tuyển dụng liên tục: Cho thấy tình trạng quản lý nhân sự kém, không chọn lọc nhân sự, tuyển dụng tràn lan nhưng không hiệu quả. Đây cũng có thể là dấu hiệu của việc nhân viên không hài lòng với những chính sách, hoạt động của công ty và không muốn gắn bó với doanh nghiệp.
- Các thói quen xấu của cả quản lý và nhân viên: Kỷ luật kém, hay đi làm trễ, xin nghỉ bừa bãi, hoàn thành nhiệm vụ chậm trễ,… đều là những điều tiêu cực dẫn đến hiệu quả công việc kém, hoạt động trì trệ.
- Giao tiếp nội bộ kém: Nhân viên né tránh giao tiếp với cấp trên hoặc đồng nghiệp, không dám đưa ra ý kiến. Một nền văn hóa doanh nghiệp lành mạnh cần sự giao tiếp và củng cố lẫn nhau, đòi hỏi sự tương tác tốt hơn.
- Nhân viên không hài lòng nhưng lại không chia sẻ về điều đó: Trường hợp nhân viên bức xúc nhưng không dám lên tiếng bảo vệ ý kiến của mình là dấu hiệu cho thấy nhà lãnh đạo chưa tiến bộ, môi trường làm việc chưa cởi mở.
- Môi trường làm việc nặng nề: Nếu nơi làm việc lúc nào cũng nặng nề, ít sự gắn kết, hoặc thường xuyên xảy ra hiểu lầm, mâu thuẫn, xung đột thì hoàn toàn không tốt cho doanh nghiệp về lâu dài.
Bước 2: Xác định kỳ vọng về văn hóa doanh nghiệp
Đây là bước rất quan trọng. Một doanh nghiệp không thể có văn hóa đặc trưng nếu từ đầu không hình dung được kỳ vọng, hoặc xác định những kỳ vọng quá mơ hồ khiến hành trình kiến tạo văn hóa doanh nghiệp không đi tới đâu. Nhà lãnh đạo cần tự đặt ra những câu hỏi về mong muốn của bản thân, mong muốn văn hóa doanh nghiệp và nhân viên phát triển theo định hướng như thế nào?
Bước 3: Xác định các yếu tố làm nên văn hóa doanh nghiệp
Để làm nên văn hóa doanh nghiệp có nét đặc trưng của riêng thì cần phải xác định được các yếu tố giá trị cốt lõi của mình.
- Doanh nghiệp đang xây dựng tầm nhìn, sứ mệnh và chiến lược dài hạn ra sao?
- Hình ảnh doanh nghiệp muốn tạo dựng trong mắt công chúng là gì?
- Liệu các mục tiêu kinh doanh hiện tại có đồng điệu với giá trị cá nhân và mong muốn của đội ngũ nhân viên không?
- Doanh nghiệp đặt mục tiêu gì cho văn hóa nội bộ, ví dụ như sự đoàn kết trong tập thể, môi trường làm việc sáng tạo, năng động hay sự ghi nhận xứng đáng cho những thành tích cá nhân?
Bước 4: Lên kế hoạch xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Để xây dựng văn hóa doanh nghiệp, cần có sự đồng thuận từ toàn bộ nhân viên và sự hiểu biết rõ ràng về giá trị mà văn hóa đó mang lại. Khi xác định được định hướng phù hợp, doanh nghiệp cần đảm bảo mọi thành viên đều nắm bắt được ý nghĩa và cam kết thực hiện.
Kế hoạch xây dựng văn hóa cần được thiết kế với các mục tiêu rõ ràng, lộ trình cụ thể và phân công trách nhiệm chi tiết. Những ưu tiên hàng đầu là gì? Các nguồn lực cần thiết bao gồm những yếu tố nào? Thời gian thực hiện nên được chia nhỏ với các cột mốc cụ thể. Đồng thời, cần xác định rõ ai sẽ chịu trách nhiệm chính để đảm bảo mỗi nhiệm vụ được hoàn thành hiệu quả.
Bước 5: Triển khai văn hóa doanh nghiệp
Tại bước này, nhà quản trị và các bộ phận liên quan như phòng nhân sự sẽ triển khai văn hóa doanh nghiệp theo kế hoạch đã đề ra.
Văn hóa doanh nghiệp thường gắn với các hoạt động cụ thể nhắm tạo động lực cho nhân viên, xây dựng môi trường làm việc tốt hơn. Tiếp theo là các hoạt động nội bộ nhằm nâng cao tinh thần gắn bó, đưa những giá trị cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp vào các giải thưởng, sự kiện, chương trình đào tạo, teambuilding…
Bước 6: Đo lường hiệu quả xây dựng văn hoá doanh nghiệp
Để đánh giá hiệu quả xây dựng văn hóa doanh nghiệp, cần triển khai các phương pháp đo lường định tính và định lượng. Doanh nghiệp có thể thu thập ý kiến phản hồi từ nhân viên thông qua khảo sát, phỏng vấn hoặc thảo luận nhóm. Đồng thời, theo dõi các chỉ số như mức độ hài lòng của nhân viên, tỷ lệ giữ chân nhân sự, và hiệu suất làm việc của đội ngũ.
Các cột mốc và mục tiêu đã đề ra cũng cần được so sánh với kết quả thực tế để điều chỉnh chiến lược phù hợp. Việc đo lường này nhằm đảm bảo văn hóa đang phát triển đúng hướng và giúp tổ chức nhận diện kịp thời các vấn đề cần cải thiện.
7. Nâng cao văn hóa doanh nghiệp bằng chuyển đổi số quản trị nhân sự
Hiện nay, để tăng tính chuyên nghiệp trong môi trường làm việc và lan tỏa văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ hơn, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các giải pháp công nghệ như MISA AMIS HRM.
Các tính năng tự động của phần mềm sẽ giúp HR quản lý nhân sự một cách hiệu quả, xây dựng nền tảng văn hóa vững chắc thông qua việc tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng cường sự kết nối giữa các phòng ban và đội ngũ.
Với các tính năng hiện đại như quản lý thông tin nhân sự, quản lý chính sách phúc lợi, đánh giá hiệu suất, mạng xã hội nội bộ. MISA AMIS HRM là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển một văn hóa chuyên nghiệp, đồng bộ và bền vững.
8. Kết luận
Thông qua nội dung trên, hy vọng bạn đọc đã hiểu rõ hơn văn hóa doanh nghiệp là gì và các bước kiến tạo văn hóa doanh nghiệp. Việc xây dựng một văn hóa mạnh mẽ đòi hỏi sự cam kết, đồng lòng từ ban lãnh đạo đến toàn thể nhân viên, cùng với chiến lược cụ thể và sự đầu tư dài hạn. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, nhưng chắc chắn để xây dựng một văn hóa doanh nghiệp đặc sắc và khác biệt.
0904 885 833
https://www.misa.vn/
