Hồ sơ, thủ tục rút BHXH 1 lần

Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc sau một năm nghỉ việc hoặc người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH (trường hợp chưa đủ 20 năm đóng BHXH) khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần. Thành phần hồ sơ và trình tự thủ tục để nhận BHXH một lần cụ thể như thế nào? Bài viết xin giới thiệu đến các bạn các quy định pháp luật BHXH mới nhất về hồ sơ, thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Để hưởng BHXH một lần, cá nhân người lao động (NLĐ) nộp hồ sơ theo quy định đến cơ quan BHXH nơi cư trú để được giải quyết.

1. Hồ sơ hưởng BHXH một lần

Theo quy định tại Điều 109 Luật BHXH, Quyết định 222/QĐ-BHXH ngày 25/02/2021, khoản 1.2.3 Điều 6 Quyết định 166/QĐ-BHXH ngày 31/01/2019 và  khoản 6 Điều 5 Thông tư 56/2017/TT-BYT thành phần hồ sơ hưởng BHXH một lần như sau (trường hợp không quy định rõ bản chính thì có thể nộp bản sao hợp lệ):

1.1. Trường hợp hưởng BHXH một lần

• Bản chính Sổ BHXH: Không yêu cầu sổ BHXH đối với người lao động đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng ra nước ngoài để định cư.
• Bản chính Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của người lao động (Mẫu số 14-HSB).

NLĐ nên mang theo CMND, sổ hộ khẩu hoặc tạm trú để đối chiếu (nếu cần).

1. Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

– Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

– Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

– Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

1. Trường hợp những người đang bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% KNLĐ trở lên của Hội đồng GĐYK thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.

Theo Khoản 6 Điều 5 Thông tư 56/2017/TT-BYT: Hồ sơ khám giám định để hưởng bảo hiểm xã hội một lần bao gồm:

– Giấy đề nghị khám giám định theo mẫu quy định tại Phụ lục 2 kèm theo Thông tư  56/2017/TT-BYT;

– Bản chính hoặc bản sao hợp lệ của một hoặc nhiều các giấy tờ khám, điều trị bệnh, tật sau đây: Tóm tắt hồ sơ bệnh án, Giấy xác nhận khuyết tật, Giấy ra viện, sổ khám bệnh, bản sao Hồ sơ bệnh nghề nghiệp, Biên bản giám định bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động đối với người đã được khám giám định bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động;

– Một trong các giấy tờ quy định sau đây: Giấy ra viện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án. Trường hợp người lao động không điều trị nội trú hoặc ngoại trú thì phải có giấy tờ về khám, điều trị thương tật phù hợp với thời điểm xảy ra tai nạn lao động và tổn thương đề nghị giám định. Trường hợp người được giám định thuộc đối tượng quy định tại điểm c khoản 1 Điều 47 của Luật an toàn. vệ sinh lao động: Trong bản tóm tắt hồ sơ bệnh án phải ghi rõ tổn thương do tai nạn lao động không có khả năng điều trị ổn định.

đ. Trường hợp thanh toán phí GĐYK thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.

1. Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian. địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B – HBQP ban hành kèm theo Thông tư số 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ BHXH không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.

1.2. Đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam hưởng BHXH một lần

 Hồ sơ như nêu tại nội dung 1.1.b, 1.1.d, 1.1.đ.

1.3. Đối với người đang hưởng lương hưu trợ cấp BHXH hàng tháng ra nước ngoài để định cư hưởng trợ cấp một lần

Hồ sơ như nêu tại nội dung 1.1.b, 1.1.c.

1.4. Đối với người nước ngoài đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng không còn cư trú tại Việt Nam hưởng trợ cấp một lần 

Hồ sơ phải nộp là đơn đề nghị theo mẫu số 14-HSB.

• Hướng dẫn lập mẫu 14-HSB

• Minh họa lập cụ thể mẫu 14-HSB như hình sau:

Hồ sơ hưởng BHXH một lần thông thường: gồm có bản chính sổ BHXH và đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của người lao động.

1.5. Trường hợp đối với quân nhân

Theo Điều 23 Thông tư 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020, Hồ sơ giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với quân nhân gồm:

1, Sổ BHXH;

2, Quyết định phục viên, xuất ngũ của Thủ trưởng đơn vị cấp có thẩm quyền (Mẫu do Bộ Quốc phòng ban hành);

3, Quyết định nghỉ việc để hưởng chế độ BHXH của Thủ trưởng đơn vị cấp có thẩm quyền theo mẫu 05 ban hành kèm theo Thông tư số 70/2016/TT-BQP;

4, Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (Mẫu số 14-HBQP);

5, Trường hợp người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS mà có nguyện vọng nhận BHXH một lần thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng GĐYK cấp có thẩm quyền trong Bộ Quốc phòng thể hiện tình trạng suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự phục vụ được;

6, Bản quá trình đóng BHXH (Mẫu số 04A-HBQP);

7, Quyết định về việc hưởng BHXH một lần (Mẫu số 07D-HBQP);

8, Trường hợp người lao động trước tháng 01 năm 2007 ở các địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực, kèm theo bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B-HBQP);

9, Trường hợp người lao động ra nước ngoài định cư có thêm một trong các giấy tờ sau:

1. a) Bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam;
2. b) Bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng của một trong các giấy tờ sau đây:

– Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

– Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

– Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

10, Trường hợp thanh toán phí GĐYK thì hồ sơ có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định; bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.

Theo Điều 25 Thông tư 136/2020/TT-BQP, hồ sơ giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng, lao động hợp đồng thì gồm Hồ sơ theo hướng dẫn tại các khoản 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 10 Điều 23 Thông tư 136/2020/TT-BQP và Quyết định về việc cho thôi việc của Thủ trưởng đơn vị cấp có thẩm quyền theo mẫu 06 ban hành kèm theo Thông tư số 70/2016/TT-BQP hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động.

• Thời hạn giải quyết hưởng BHXH một lần

Theo quy định tại Điều 110 luật BHXH, thì Giải quyết hưởng BHXH một lần:

• Trong thời hạn 30 ngày tính đến thời điểm người lao động đủ điều kiện và có yêu cầu hưởng BHXH một lần nộp hồ sơ quy định cho cơ quan BHXH;
• Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với trường hợp hưởng BHXH một lần, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Cụ thể theo Quyết định 222/QĐ-BHXH ngày 25/02/2021, thời hạn giải quyết hưởng BHXH một lần: Tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.

• Thời điểm tính hưởng BHXH một lần

Theo quy định tại khoản 4 Điều 60 Luật BHXH, khoản 4 Điều 77 Luật BHXH, khoản 4 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP và  khoản 5 Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH: Thời điểm tính hưởng BHXH một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan BHXH. Việc điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH để tính hưởng BHXH một lần căn cứ vào thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan BHXH.

• Thủ tục giải quyết hưởng BHXH một lần 

Thủ tục Giải quyết hưởng BHXH một lần được hướng dẫn tại Quyết định 222/QĐ-BHXH ngày 25/02/2021 và khoản 1,2,3 Điều 6 Quyết định 166/QĐ-BHXH ngày 31/01/2019 cụ thể như sau:

• Trình tự thực hiện

NLĐ nhận kết quả giải quyết, gồm: 

• Quyết định về việc hưởng BHXH một lần (Mẫu số 07B-HSB); 

• Bản quá trình đóng BHXH (Mẫu số 04-HSB); 

• Tiền trợ cấp.

3.2. Cách thức thực hiện

a, Nộp hồ sơ. NLĐ nộp hồ sơ bằng một trong các hình thức sau:

– Qua giao dịch điện tử: NLĐ đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN); trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;

– Qua dịch vụ bưu chính công ích;

– Trực tiếp tại cơ quan BHXH.

b, Nhận kết quả. NLĐ nhận:

– Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký (Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử);

– Tiền trợ cấp:

+ Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân; 

+ Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.

3.3. Số lượng hồ sơ: 01 bộ

3.4. Lệ phí:  Không

Ngoài ra, cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH (bìa và tờ rời) các trường hợp: mất, hỏng; gộp; thay đổi số sổ; họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; người đã hưởng BHXH một lần còn thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp chưa hưởng.

• Một số lưu ý khi đối với hồ sơ thực hiện rút BHXH một lần

Đối với đối tượng là người ra nước ngoài định cư, thủ tục khá phực tập (nêu ví dụ ra như thẻ định cư, xác nhận đang tiến hành thủ tục…) do đó cần có sự chuẩn bị cẩn thận kỹ lưỡng, kịp thời.

Đối với đối tượng đang mắc bệnh thuộc diện được rút BHXH: thủ tục quan trọng là hồ sơ bệnh án rõ ràng đúng quy định và được trích sao đầy đủ.

Đối với các trường hợp đặc biệt như mất sổ BHXH, mất CCCD, CMT… thì các bạn cần liên hệ với các cơ quan đơn vị hữu quan để được cấp lại hoặc tới trực tiếp cơ quan bảo hiểm xã hội để được hướng dẫn cụ thể sẽ rất hữu ích.

Việc rút BHXH 01 lần liên quan trực tiếp tới các quyền lợi tài chính của người lao động tham gia bảo hiểm nên quyết định rút BHXH 01 lần các bạn cần tính toán, cân nhắc thật cụ thể chi tiết. Mời các bạn tham khảo thêm bài viết: Nhận bảo hiểm 01 lần hay hưởng lương hưu sẽ có lợi hơn tại đây.

Trên đây là chi tiết quy định và trình tự thực hiện hưởng BHXH một lần từ lập hồ sơ đến nhận kết quả. MISA AMIS hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn nắm được quy định về cách thức thực hiện thủ tục để tiến hành hưởng BHXH được hiệu quả. Chúc các bạn thành công!

Người tổng hợp: NLTH