Lộ trình trở thành kế toán trưởng

Kế toán trưởng là vị trí cấp quản lý rất quan trọng trong mỗi doanh nghiệp. Lộ trình trở thành kế toán trưởng là điều mọi kế toán đều phấn đấu thực hiện. Qua bài viết MISA AMIS tổng hợp, chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm, cả những cơ hội, thách thức mà có thể các bạn sẽ gặp phải trên con đường phấn đấu trở thành kế toán trưởng. 

1. Kế toán trưởng là ai?

Kế toán trưởng là người được bổ nhiệm đứng đầu bộ phận kế toán của doanh nghiệp, là người phụ trách, chỉ đạo chung và tham mưu chính cho lãnh đạo về tài chính và các chiến lược tài chính, kế toán cho doanh nghiệp. 

Kế toán trưởng là người hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, điều chỉnh những công việc mà các kế toán viên đã làm sao cho hợp lý nhất. Trong các đơn vị kinh doanh, doanh nghiệp có quy mô lớn, Kế toán trưởng có thể đứng dưới, làm việc dưới quyền Giám đốc Tài chính (CFO). 

2. Vì sao bạn chọn nghề kế toán? Mục tiêu nghề nghiệp của bạn là gì? 

Nhiều bạn sau khi trở thành kế toán chuyên nghiệp đã chia sẻ họ chọn nghề kế toán vì nhiều lý do nhưng “thôi thúc” họ hơn cả là mức lương hấp dẫn của nghề kế toán. Để trở thành kế toán trưởng, thường họ cũng đã chuẩn bị “lộ trình trở thành kế toán trưởng” ngay từ khi bước chân vào nghề này.

Bạn là người yêu nghề và chăm chỉ làm việc thì với nghề kế toán bạn có thể hành nghề với các gói công việc, kể cả làm thêm, từ đó bạn có thêm nguồn thu nhập bổ sung cho mình và thêm năng lượng làm việc.

Một lý do nữa thôi thúc nhiều bạn chọn nghề kế toán bởi họ “nhìn thấy” nghề này có nhiều yếu tố khiến nó có sức cuốn hút, đó là:

Thứ nhất, cơ hội việc làm cao.

Nền kinh tế đang có những bước phát triển mạnh, các công ty, doanh nghiệp được mở ra ngày càng nhiều. Đây cũng chính là mảnh đất tạo ra nhiều cơ hội để nghề kế toán phát triển bởi nhu cầu kế toán cho công ty, doanh nghiệp hoặc thậm chí một cửa hàng kinh doanh bán hàng cũng cần kế toán cho hoạt động của doanh nghiệp, đơn vị mình.

Thứ hai, nghề kế toán là một trong những nghề được trả công xứng đáng.

Các doanh nghiệp thường sẵn sàng trả mức thu nhập xứng đáng để giữ chân những vị trí công việc cần sự ổn định cao như kế toán. Ngoài ra, với các bạn kế toán đã cứng tay nghề hoặc nhất là khi các bạn đã có những chứng chỉ nghề nghiệp như chứng chỉ đại lý thuế, chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA)… thì các bạn có thêm nhiều cơ hội có những công việc làm thêm về kế toán.

Thứ ba, cơ hội thăng tiến và phát triển với nghề.

Nghề kế toán được xem là có cơ hội thăng tiến cao và cho phép bạn có nhiều sự lựa chọn cho bản thân. Khi đã tích lũy đủ điều kiện để làm một kế toán viên chuyên nghiệp, bạn có thể có nhiều cơ hội thăng tiến. Kế toán trưởng có thể là đích đến của nhiều người nếu họ xây dựng cho mình lộ trình trở thành Kế toán trưởng. Ngoài ra, các vị trí trong Ban kiểm soát, Kiểm toán nội bộ… cũng là những lựa chọn cho cơ hội thăng tiến của các bạn kế toán.

Thứ tư, làm việc ổn định.

Một trong những lý do vì sao bạn chọn nghề kế toán đó chính là tính ổn định trong công việc. Đây thực sự là công việc phù hợp cho những người có mong muốn ổn định. Nghiệp vụ kế toán luôn có vai trò quan trọng và cần thiết trong bất kỳ hoàn cảnh kinh tế nào dù là thuận lợi hay khó khăn. Công việc kế toán giúp bạn có thể yên tâm về vị trí của mình mà không cần lo lắng về sự bấp bênh của công việc. Chỉ cần bạn có năng lực và là một kế toán chuyên nghiệp thì trên thị trường việc làm hiện nay luôn có chỗ để bạn thể hiện khả năng của mình.

Thứ năm, có sự linh hoạt và sáng tạo.

Một số người, cho rằng công việc kế toán với những con số thì khá nhàm chán và khô khan. Tuy nhiên khi đi sâu vào công việc nhất là phân tích tình hình tài chính hay xử lý các nghiệp vụ kế toán thì thấy rằng công việc không hề khô khan và nhàm chán, nó lại có sức hấp dẫn và thú vị bởi bạn đang làm việc với những con số biết nói, chúng tạo nên sự kết nối logic. Bạn càng có kỹ năng nghề nghiệp cao thì công việc của nghề kế toán càng hiệu quả và sáng tạo.

3. Bạn hiểu thế nào về vai trò, nhiệm vụ của Kế toán trưởng

3.1 Kế toán trưởng có vai trò gì?

Kế toán trưởng là vị trí và chức danh đã được hoạch định trong sơ đồ tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp, nhưng không phải ai cũng hiểu được Kế toán trưởng thực sự đóng vai trò gì và quan trọng đến đâu trong một doanh nghiệp.

Tùy thuộc quy mô, hoạt động và một số yếu tố đặc thù khác nhau của từng doanh nghiệp nhưng nhìn chung ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, nhất là khi chưa có nhiều doanh nghiệp tách bạch vai trò của Giám đốc tài chính và có vị trí Giám đốc tài chính riêng thì thông thường Kế toán trưởng có thể sẽ kiêm các nhiệm vụ tài chính của doanh nghiệp. 

Do đó, Kế toán trưởng có vai trò rất quan trọng trong doanh nghiệp và có thể chi tiết như sau:

• Xây dựng hệ thống kế toán cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, thực hiện những công việc liên quan trực tiếp đến nghiệp vụ chuyên môn kế toán theo đúng với quy định của pháp luật.
• Phân tích và đánh giá tài chính chung hoạt động của doanh nghiệp, các dự án, công trình trước khi trình ban lãnh đạo doanh nghiệp.
• Đảm bảo nguồn vốn đối với các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh, tham mưu cho Ban lãnh đạo doanh nghiệp về công tác quản lý và sử dụng nguồn vốn.
• Phối hợp với các bộ phận liên quan để xây dựng, tạo nên mạng lưới thông tin đảm bảo doanh nghiệp quản lý một cách hiệu quả hơn.
• Tham mưu cho lãnh đạo doanh nghiệp về các công tác Tài chính Kế toán

3.2 Nhiệm vụ của Kế toán trưởng

Với vai trò được mô tả như trên thì nhiệm vụ của Kế toán trưởng doanh nghiệp có thể tóm lược như sau:

• Tổ chức và quản lý hoạt động của bộ máy kế toán

Kế toán trưởng là một trong các quản lý cao cấp, đưa ra các khuyến nghị cho các nhà quản lý trong việc tăng lợi nhuận và tiết giảm chi phí. Nhất là khi hoạt động kinh tế đi xuống hoặc quá nóng, vai trò của họ sẽ là đề xuất các phương án tài chính phù hợp để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn hoặc nhanh chóng ổn định sản xuất kinh doanh.

Kế toán trưởng chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ các kế toán viên trong bộ máy kế toán. Kế toán trưởng cần đảm bảo rằng mọi kế toán viên hiểu rõ các việc cần làm, cần chịu trách nhiệm hay phối hợp với các cá nhân/đơn vị khác, họ cũng sẵn sàng thay đổi phù hợp với yêu cầu hoạt động khi cần thiết để đáp ứng yêu cầu công việc luôn biến động và tham gia đầy đủ các chương trình đào tạo. Kế toán trưởng cũng là người hướng dẫn cho nhân viên mới các quy trình làm việc, các quy định, chính sách kế toán của công ty.

Vị trí này cũng có nhiệm vụ đảm bảo tiến độ và hiệu suất công việc trong doanh nghiệp, cung cấp báo cáo kịp thời cho lãnh đạo và đưa ra ý kiến đóng góp giúp lãnh đạo xử lý các vấn đề phát sinh một cách hiệu quả và kịp thời.

Trong quản lý hoạt động kế toán, kế toán trưởng sẽ áp dụng các công nghệ, kỹ thuật mới giúp gia tăng hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

• Lập/kiểm soát việc lập Báo cáo tài chính

Kế toán trưởng tham gia vào việc lập các báo cáo tài chính theo thời gian quy định và trình bày báo cáo với lãnh đạo cấp cao.

Những báo cáo tài chính này có thể là do do chính kế toán trưởng lập hoặc kế toán viên lập dưới sự giám sát và kiểm tra của kế toán trưởng.

• Đảm bảo tính hợp pháp trong sổ sách kế toán

Nhiệm vụ này đòi hỏi kế toán trưởng cần phải đảm bảo được tính chính xác, kịp thời, hợp pháp trong các tài liệu, sổ sách kế toán, các chứng từ thanh toán, báo cáo tài chính, công nợ với ngân hàng, khách hàng cũng như chủ đầu tư… Kế toán trưởng chịu trách nhiệm với kiểm toán viên về các sổ sách tài liệu kế toán của doanh nghiệp.

• Tham gia phân tích, lập kế hoạch và dự báo

Từ các phân tích này, kế toán trưởng sẽ đưa ra các dự báo về nguồn tài chính, đưa ra các kiến nghị trong việc thu hút nguồn tài chính cho doanh nghiệp nhằm duy trì ngân sách; hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc xử lý các rủi ro, sai phạm và vi phạm tài chính hoặc pháp luật.

Kế toán trưởng hiểu rõ về các hoạt động kế toán, tài chính của doanh nghiệp. Do đó, những phân tích và dự báo của họ có ý nghĩa rất quan trọng.

• Giám sát việc quyết toán

Kế toán trưởng cần giám sát, theo dõi việc thống kê, quyết toán các khoản thu chi; tổ chức kiểm kê hàng hóa, vật tư, tài sản, của doanh nghiệp vào cuối năm tài chính hoặc thời điểm bất kỳ theo yêu cầu quản lý. Các quản lý cấp cao có thể yêu cầu thống kê, quyết toán bất cứ thời điểm nào, do vậy kế toán trưởng cần luôn chuẩn bị để sẵn sàng đáp ứng yêu cầu này.

Kế toán trưởng cũng là người thực hiện trình bày kết quả với ban điều hành và các bên liên quan (nếu có).

• Thuế và các nhiệm vụ khác

Ngoài các nhiệm vụ chính liên quan đến kế toán và thuế, kế toán trưởng có thể thực hiện một số nhiệm vụ khác nếu thấy cần thiết hoặc theo yêu cầu của cấp trên. Nhiệm vụ khác của kế toán trưởng còn phụ thuộc vào phân công công việc mà doanh nghiệp họ đang làm việc.

• Tiêu chuẩn và điều kiện để trở thành Kế toán trưởng.

Từ vai trò và nhiệm vụ của Kế toán trưởng trên đây, vây để trở thành Kế toán trưởng thì cần phải có những tiêu chuẩn và điều kiện gì? 

Theo quy định của pháp luật:

(Theo Điều 51 và Điều 54 Luật Kế toán số 88/2015/QH13 ngày 20/11/2015)

4. Trải nghiệm các phần hành kế toán chi tiết

Vậy để trở thành Kế toán trưởng thì các bước trên lộ trình để phát triển từ 1 kế toán phần hành lên KTT sẽ như thế nào? Có nhiều phần kế toán chi tiết nhưng cơ bản là các phần hành sau:

4.1 Kế toán chi phí, giá thành

Đây là phần hành rất quan trọng đặc biệt là với các đơn vị sản xuất/xây dựng cơ bản. KTT nắm vững phần hành này sẽ giúp hạch toán chính xác chi phí, giá thành, từ đó có những giải pháp về kế toán quản trị trong việc kiểm soát chi phí, tiết kiệm được vật tư và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Kiểm soát được chi phí và hạch toán chính xác được giá thành cũng là nhân tố giúp doanh nghiệp xây dựng được giá bán có sức cạnh tranh và đáp ứng được các yêu cầu tài chính của doanh nghiệp.

Kế toán chi phí, giá thành có thể nói là những bước đi đầu tiên và quan trọng trên lộ trình trở thành Kế toán trưởng.

>>> Có thể bạn quan tâm: Kế toán giá thành là gì? Làm thế nào để làm tốt công việc kế toán giá thành trong doanh nghiệp

4.2 Kế toán hàng tồn kho

Phần hành này rất quan trọng bởi ngoài các chi phí (phi vật tư) thì luân chuyển hàng tồn kho đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp sản xuất.

Kế toán nguyên vật liệu – hàng tồn kho có thể nói là những bước đi đầu tiên và cơ bản trên lộ trình trở thành Kế toán trưởng.

>>> Xem chi tiết về kế toán hàng tồn kho tại đây.

4.3 Kế toán thuế

Cái tên đã “nói lên” tính quan trọng của phần kế toán này, quá trình hoạt động của doanh nghiệp luôn song hành cùng thuế. Có những doanh nghiệp xây dựng riêng chiến lược thuế cho hoạt động của mình để cụ thể cho từng giai đoạn kinh doanh sẽ xử lý mối quan hệ thuế phù hợp nhất trên cơ sở tuân thủ pháp luật thuế, đồng thời,  vận dụng tối đa các chính sách thuế để có lợi nhất cho doanh nghiệp.

Kế toán thuế có thể nói là những bước đi cơ bản và cần thiết trên lộ trình trở thành Kế toán trưởng

4.4 Kế toán tổng hợp (KTTH)

Với vị trí là người dưới KTT có vai trò giám sát nhóm các kế toán phần hành. KTTH kết nối các mảng công việc từ các phần hành chi tiết để lập báo cáo.

Tùy thuộc quy mô và hoạt động của doanh nghiệp và tổ chức bộ máy kế toán, thông thường KTTH là người lập BCTC nhất là với các doanh nghiệp lớn.

Kế toán tổng hợp có thể nói là điều kiện cần về chuyên môn kế toán trên lộ trình trở thành Kế toán trưởng.

4.5 Các chứng chỉ nghề nghiệp

Trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập, nhất là khi làm việc cho các tổ chức lớn, việc bạn có các chứng chỉ nghề kế toán có ý nghĩa quan trọng khẳng định kiến thức và kinh nghiệm của bạn. Các bạn sẽ có thể thương lượng được mức lương tốt hơn và có nhiều các cơ hội nghề nghiệp hơn khi sở hữu các chứng chỉ này.

Một số chứng chỉ nghề nghiệp mà các bạn tài chính có thể hướng tới như: Chứng chỉ hành nghề kế toán CPA Việt Nam, CPA Úc; Chứng chỉ Đại lý thuế; ACCA…

>>> Tham khảo thêm về các Chứng chỉ hành nghề kế toán tại đây. 

5. Kế toán trưởng trong thời đại kinh tế số

Sự phát triển vô cùng mạnh mẽ của công nghệ, nhất là CNTT đã tác động rất nhiều đến các lĩnh vực kinh tế và đời sống. Kế toán cũng chịu tác động nhiều bởi sự phát triển công nghệ này. Nó đặt ra yêu cầu về ứng dụng công nghệ cho ngành kế toán nói chung và cho kế toán trưởng nói riêng.

Công nghệ thông tin đã góp phần làm thay đổi toàn diện lĩnh vực kế toán, điều này được thể hiện rõ nhất ở phương thức xử lý dữ liệu và cung cấp thông tin kế toán. Nó tạo ra những bước nhảy vọt so với quy trình xử lý kế toán thủ công trước đây.

Kế toán trưởng cũng cần cập nhật những thay đổi để ứng dụng CNTT vào kế toán bởi nó sẽ mang lại một số lợi ích qua các góc độ:

• Lợi ích về thu nhận dữ liệu: Kế toán trong môi trường CNTT đa dạng về nội dung, hình thức và thao tác nhập liệu. Về nội dung thu thập, từ dữ liệu kế toán chủ yếu là dữ liệu tài chính nay đa dạng hơn nội dung thu thập cả tài chính và phi tài chính.
• Lợi ích xử lý dữ liệu: Việc thiết kế hệ thống thông tin kế toán theo hướng mở cho phép tích hợp với các hệ thống khác trong toàn DN như: Một bút toán thay đổi có thể ảnh hưởng đến hệ thống kế toán nói riêng và toàn hệ thống nói chung, ngược lại xử lý kế toán cũng được cập nhật khi các phân hệ khác thay đổi như: bán hàng, mua hàng, nhân sự, sản xuất…

Hiện nay, kế toán trưởng thường sử dụng thông thạo các phần mềm hỗ trợ bởi các phần mềm nhiều tính năng tiện ích như phần mềm kế toán online MISA AMIS thường giúp ích nhiều cho kế toán nói chung và kế toán trưởng nói riêng trong quá trình thực hiện công việc. Đa phần các doanh nghiệp hiện nay cũng sử dụng phần mềm kế toán nên việc am hiểu và sử dụng thông thạo cũng là một điểm cộng lớn của kế toán trưởng.

Mời anh/chị đăng ký đăng ký dùng thử miễn phí 15 ngày bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS để trải nghiệm công cụ tài chính tối ưu nhất!

>> DÙNG THỬ MIỄN PHÍ – PHẦN MỀM KẾ TOÁN ONLINE MISA AMIS

Ngày nay, khi Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang phát triển, nó mang lại thời cơ nhưng cũng là thách thức với ngành kế toán. Kế toán trưởng và cả doanh nghiệp sẽ thua thiệt nếu không thay đổi tư duy, không vận dụng công nghệ, không hội nhập toàn cầu. 

Là những người được đào tạo và tốt nghiệp chuyên ngành kế toán ở các trường/Học viện uy tín hàng đầu ở Việt Nam và nước ngoài, với kiến thức lý thuyết được đào tạo bài bản, khoa học và toàn diện, đó là hành trang, là sự tự tin, là niềm tin để nắm bắt cơ hội phát triển nghề kế toán. 

Cùng với việc nắm bắt cơ hội trong thời đại công nghệ 4.0, xác định rõ ràng mục tiêu nghề nghiệp và con đường phát triển, xây dựng Lộ trình trở thành Kế toán trưởng. Đó sẽ là cú hích niềm tin, nhiệt huyết phấn đấu để sự nghiệp trở thành những Kế toán trưởng giỏi, những chuyên gia kế toán, chuyên gia tài chính trong tương lai, Chắc chắn rằng thành công sẽ đến với những người biết nắm bắt cơ hội, có nhiệt huyết phấn đấu, khao khát vươn lên và biết xây dựng cho mình Lộ trình trở thành kế toán trưởng.  

Tác giả: Cam Đức Hạnh