Kế toán nội bộ là gì? Mô tả công việc và các nghiệp vụ của KTNB

Kế toán nội bộ là bộ phận quan trọng trong doanh nghiệp, chịu trách nhiệm ghi nhận và quản lý các hoạt động tài chính nội bộ nhằm cung cấp thông tin phục vụ công tác quản lý và ra quyết định. Vậy kế toán nội bộ cần làm gì? Hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu chi tiết về các nghiệp vụ của kế toán nội bộ trong bài viết dưới đây.

Để có cái nhìn tổng quát về ngành kế toán, mời bạn xem bài viết: Kế toán là gì? Các vị trí công việc kế toán trong doanh 

1. Kế toán nội bộ là gì?

Kế toán nội bộ (còn gọi là kế toán quản trị) là một bộ phận đảm nhận các công việc kế toán trong nội bộ doanh nghiệp bao gồm ghi chép, thống kê, lưu trữ, lập chứng từ, và theo dõi các hoạt động kinh tế, tài chính của DN. Từ đó, phân tích và xử lý số liệu làm cơ sở để đưa ra các chiến lược phát triển phù hợp cho doanh nghiệp.

2. Phân loại kế toán nội bộ 

Hiện nay, trong một số doanh nghiệp lớn hoặc tập đoàn, kế toán nội bộ có thể được chia thành nhiều bộ phận khác nhau, theo từng nghiệp vụ công việc. Cụ thể như sau:

• Kế toán thu chi: Vị trí này chịu trách nhiệm ghi nhận và quản lý quỹ tiền mặt; các khoản thu – chi hàng ngày như chi phi mua hàng, chi phí bán hàng, thu từ bán hàng và dịch vụ
• Kế toán kho: Quản lý, kiểm tra và ghi nhận các nghiệp vụ liên quan đến hàng hóa, nguyên vật liệu trong kho. Kế toán kho đảm bảo số lượng, chất lượng hàng tồn kho được theo dõi chính xác, hỗ trợ kiểm soát chi phí và giảm thất thoát.
• Kế toán ngân hàng: Theo dõi các giao dịch liên quan đến tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp, kiểm tra, đối chiếu số dư, đảm bảo sự chính xác giữa số liệu nội bộ và báo cáo từ ngân hàng. Kế toán ngân hàng thường có nhiệm vụ lập ủy nhiệm chi, nạp rút tiền, ghi chép và đối chiếu số liệu với sổ sách kế toán.
• Kế toán bán hàng: Ghi nhận doanh thu, theo dõi công nợ khách hàng, lập báo cáo bán hàng và phân tích doanh số nhằm hỗ trợ bộ phận kinh doanh và quản lý.
• Kế toán thanh toán: Quản lý các khoản thanh toán, chi phí phát sinh từ các hoạt động mua hàng, dịch vụ, lập chứng từ thanh toán, đề xuất mua hàng, tạm ứng và đối chiếu với công nợ để quản lý các khoản thanh toán tạm ứng.
• Kế toán tiền lương: Tính toán, quản lý tiền lương, các khoản thưởng, phúc lợi và các nghĩa vụ liên quan đến người lao động trong doanh nghiệp.
• Kế toán công nợ: Theo dõi và quản lý các khoản công nợ phải thu và phải trả, đảm bảo công nợ được thu hồi và thanh toán đúng hạn, giảm thiểu rủi ro tài chính.
• Kế toán tổng hợp: Tổng hợp và xử lý các số liệu kế toán từ các bộ phận khác nhau, lập các báo cáo tài chính nội bộ phục vụ quản lý và kiểm soát tổng thể tình hình tài chính doanh nghiệp.
• Kế toán trưởng: Là người đứng đầu bộ phận kế toán nội bộ, chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động kế toán, kiểm soát chất lượng báo cáo và đảm bảo bộ phận kế toán vận hành hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật.

Các vị trí kế toán doanh nghiệp có thể đa dạng hơn tuỳ vào quy mô của từng doanh nghiệp. Dù là làm việc ở vị trí nào thì mỗi người đều luôn cần đảm bảo hoàn thành tốt công việc của mình để đóng góp vào hiệu suất chung của phòng kế toán. Sự xuất hiện của các phần mềm công nghệ, tiêu biểu như phần mềm kế toán online MISA AMIS nhiều tính năng tiện ích sẽ giúp ích nhiều cho mọi vị trí kế toán trong doanh nghiệp. Tham khảo ngay phần mềm MISA AMIS Kế toán để trực tiếp trải nghiệm những lợi ích mà phần mềm mang lại:

3. Mô tả công việc kế toán nội bộ cần làm

Vậy kế toán nội bộ cần làm gì? Kế toán nội bộ sẽ đảm nhiệm tất cả tất cả các công việc liên quan đến các nghiệp vụ kinh tế – tài chính phát sinh tại DN như:

• Lập, kiểm tra và kiểm soát tính hợp lệ, hợp pháp của chứng từ kế toán nội bộ, luân chuyển theo đúng trình tự.
• Hạch toán các chứng từ kế toán nội bộ.
• Lưu trữ toàn bộ chứng từ nội bộ một cách khoa học, hợp lý và an toàn.
• Kiểm soát, phối hợp thực hiện công việc đối với các kế toán khác.
• Lập báo cáo hàng tuần, tháng, quý, hoặc báo cáo đột xuất theo yêu cầu của nhà quản lý.

Các loại Báo cáo mà Kế toán nội bộ cần lập có thể bao gồm một số báo cáo như sau:

Ngoài các báo cáo trên, tại các DN khác nhau còn lập các báo cáo khác tùy thuộc yêu cầu quản trị nội bộ của từng DN.

Quản lý và vận hành công việc phòng kế toán dễ dàng với bộ giải pháp MISA AMIS Văn Phòng Số giúp xây dựng môi trường làm việc loại bỏ mọi giấy tờ, quy trình thủ công, giúp nâng cao năng suất nhân sự, tiết kiệm chi phí, kiến tạo văn hoá làm việc số, từ đó gia tăng hiệu quả cho mọi doanh nghiệp.

4. Các nghiệp vụ kế toán nội bộ cần nắm chắc

Tương ứng với từng loại kế toán nội bộ, có một số nghiệp vụ quan trọng mà nhân viên kế toán cần phải nắm chắc để đảm bảo công tác quản lý tài chính diễn ra hiệu quả và chính xác. Dưới đây là các nghiệp vụ kế toán nội bộ phổ biến và thiết yếu:

• Nghiệp vụ thu chi nội bộ: Theo dõi và ghi nhận toàn bộ các khoản thu, khoản chi phát sinh trong doanh nghiệp, bao gồm việc thu tiền từ khách hàng, chi trả các khoản phí, chi phí vận hành và các khoản thanh toán nội bộ khác.
• Nghiệp vụ quản lý tiền mặt và tiền gửi: Quản lý chặt chẽ số dư tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, đảm bảo việc sử dụng, rút và gửi tiền được thực hiện đúng quy định và có chứng từ đầy đủ.
• Nghiệp vụ quản lý kho: Kiểm soát số lượng, chất lượng hàng hóa, nguyên vật liệu tồn kho; ghi nhận chính xác các nghiệp vụ nhập kho, xuất kho, điều chuyển hàng hóa và xử lý các phát sinh liên quan đến kho.
• Nghiệp vụ mua hàng và công nợ phải trả: Quản lý các hợp đồng mua bán, ghi nhận các khoản công nợ phải trả cho nhà cung cấp, theo dõi tiến độ thanh toán, đảm bảo các khoản nợ được xử lý đúng hạn và đầy đủ.
• Nghiệp vụ bán hàng và công nợ phải thu: Ghi nhận doanh thu từ hoạt động bán hàng, quản lý các khoản công nợ phải thu từ khách hàng, theo dõi tiến độ thu hồi công nợ để đảm bảo dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp.
• Nghiệp vụ tính lương và các khoản phải trả cho người lao động: Tính toán tiền lương, thưởng, các khoản phụ cấp và bảo hiểm xã hội cho người lao động theo quy định của pháp luật và chính sách nội bộ doanh nghiệp.
• Nghiệp vụ tài sản cố định: Quản lý, theo dõi tình trạng, giá trị tài sản cố định, thực hiện các nghiệp vụ mua mới, thanh lý, khấu hao tài sản theo đúng quy định kế toán và pháp luật hiện hành.
• Nghiệp vụ báo cáo và phân tích tài chính: Tổng hợp số liệu kế toán, lập báo cáo tài chính nội bộ, phân tích các chỉ số tài chính quan trọng nhằm hỗ trợ lãnh đạo trong công tác ra quyết định và quản lý hiệu quả doanh nghiệp.

5. Vai trò của kế toán nội bộ

Kế toán nội bộ là xương sống của hệ thống quản lý tài chính nội bộ, cung cấp thông tin tài chính toàn diện (doanh thu, chi phí, lợi nhuận, dòng tiền…) cho việc ra quyết định chiến lược và điều hành. Họ không chỉ theo dõi và báo cáo số liệu mà còn phân tích, dự báo xu hướng, hỗ trợ lập kế hoạch ngân sách, kiểm soát chi phí hiệu quả, đánh giá hiệu quả hoạt động của các bộ phận, dự án và toàn doanh nghiệp. Việc phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tài chính cũng là một phần quan trọng trong vai trò của người làm kế toán nội bộ.

Bên cạnh đó, kế toán nội bộ đóng góp vào việc tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, cải tiến hệ thống thông tin, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và chính sách nội bộ. Họ đóng vai trò tư vấn cho ban lãnh đạo, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm thiểu lãng phí và tăng cường tính minh bạch trong quản trị tài chính.

6. Yêu cầu về kỹ năng và chuyên môn với kế toán nội bộ

6.1. Yêu cầu chuyên môn và kinh nghiệm

Đối với vị trí nào hay ngành nghề nào cũng vậy, để có thể hoàn thành tốt công việc, để có thể thăng tiến thì việc tích lũy kiến thức cũng như trau dồi kỹ năng là vô cùng cần thiết. Đối với kế toán nội bộ cũng như vậy, các kiến thức cần tích lũy để hoàn thành tốt công việc này bao gồm:

• Kiến thức chuyên môn: Kế toán là công việc gắn liền với các hoạt động kinh tế tài chính, công việc gắn liền với các con số, đòi hỏi nhiều kiến thức tổng hợp. Do vậy nếu làm kế toán mà không nắm vững kiến thức chuyên môn, không am hiểu về tài chính, về thuế, về luật, về đặc điểm hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thì không thể trở thành một kế toán giỏi.
• Khả năng ngoại ngữ: Hòa cùng sự phát triển của nền kinh tế hội nhập thế giới mạnh mẽ, cũng như bao nghề khác, nghề kế toán đòi hỏi người làm phải biết sử dụng ngoại ngữ, nhất là những ngôn ngữ thông dụng như tiếng Anh. Đây là vấn đề mà các nhà tuyển dụng luôn quan tâm. Điều này là yêu cầu bắt buộc nếu các bạn làm việc ở các công ty liên doanh hoặc những công ty có yếu tố nước ngoài. Giỏi ngoại ngữ cũng sẽ giúp các bạn tiếp cận dễ dàng hơn với các nguồn kiến thức mới, nhất là trong bối cảnh hội nhập mạnh mẽ về kế toán, kiểm toán như trong giai đoạn hiện nay.
• Kiến thức tin học: Trong xã hội hiện đại, khi mà công nghệ thông tin đang xâm nhập vào mọi lĩnh vực của đời sống thì kế toán cũng không ngoại lệ. Các nhân viên kế toán sử dụng công cụ máy tính với các phần mềm trợ giúp để công việc kế toán bớt vất vả hơn và quan trọng là nâng cao hiệu quả. Do vậy, để trở thành một kế toán viên giỏi thì việc trau dồi các kiến thức về tin học là vô cùng quan trọng và không thể thiếu.

Có thể bạn quan tâm: Kế toán tiền gửi ngân hàng và các công việc cần thực hiện

6.2. Yêu cầu về kỹ năng

Ngoài kiến thức, nghề kế toán còn là một nghề đòi hỏi rất nhiều kỹ năng. Để trở thành một kế toán nộ bộ giỏi thì không thể thiếu các kỹ năng sau:

• Lập kế hoạch công việc
• Quản lý thời gian
• Kỹ năng giao tiếp, ứng xử

Ngoài những kỹ năng trên, kế toán nội bộ còn cần nhiều những kỹ năng khác như: Kỹ năng tư duy, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng xử lý tình huống khi phát sinh…

7. Giải đáp một số câu hỏi về kế toán nội bộ

Thu nhập hiện nay của kế toán nội bộ là bao nhiêu?

Mức lương kế toán nội bộ rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô doanh nghiệp, kinh nghiệm làm việc, kỹ năng chuyên môn và chính sách lương thưởng của từng công ty. Mức lương khởi điểm cho kế toán mới tốt nghiệp thường từ 5 triệu đồng/tháng, trong khi các kế toán giàu kinh nghiệm có thể nhận được mức thu nhập lên đến 30 triệu đồng/tháng hoặc hơn.

Kế toán nội bộ khác kế toán thuế như thế nào?

Song song với vị trí kế toán nội bộ (hay còn gọi là kế toán quản trị) là vị trí kế toán thuế. Đây là vị trí công việc chuyên thực hiện quá trình thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin của đối tượng nộp thuế theo quy định của các văn bản pháp quy về thuế. Kế toán thuế có trách nhiệm giúp DN lập báo cáo thuế đúng, đủ, minh bạch, rõ ràng và tuân theo các quy định của Nhà Nước.

Về mặt quản trị chi phí, kế toán nội bộ DN ghi chép tất cả các khoản chi phí phát sinh tại DN, còn kế toán thuế trước khi ghi chép còn phải kiểm tra tính hợp lệ hợp pháp của hóa đơn chứng từ và đối chiếu với quy định của luật thuế. Các bạn có thể xem xét một số ví dụ minh họa sau đây để thấy được sự khác biệt về mặt hạch toán giữa kế toán thuế và kế toán nội bộ.

8. Ứng dụng phần mềm kế toán MISA AMIS để nâng cao hiệu quả làm việc của kế toán nội bộ

Mặc dù là một vị trí ít phát sinh nghiệp vụ phức tạp song kế toán nội bộ là vị trí quan trọng cần đảm bảo chính xác trong quá trình thực hiện nghiệp vụ. Việc có thêm sự hỗ trợ của phần mềm kế toán sẽ giúp ích nhiều trong việc giảm tải các hoạt động thủ công như nhập liệu vừa giúp tiết kiệm thời gian, công sức vừa loại bỏ sai sót không đáng có.

Với phần mềm kế toán nội bộ MISA AMIS, anh/chị có thể làm việc nhanh chóng và dễ dàng hơn nhờ các tính năng thông minh như tự động nhập liệu, tự động trích xuất số liệu và lập báo cáo, tự động cảnh báo hạn nộp tờ khai và nộp thuế hay hạn thu hồi công nợ,… Bên cạnh đó, phần mềm còn rất nhiều tiện ích khác như:

• Hệ sinh thái kết nối:
  • Hoá đơn điện tử – cho phép xuất hoá đơn ngay trên phần mềm
  • Ngân hàng điện tử – cho phép lấy sổ phụ, đối chiếu và chuyển tiền ngay trên phần mềm
  • Cổng mTax cho phép nộp tờ khai, nộp thuế ngay trên phần mềm
  • Hệ thống quản trị bán hàng, nhân sự…
• Đầy đủ các nghiệp vụ kế toán: Đầy đủ 20 nghiệp vụ kế toán theo TT133 & TT200, từ Quỹ, Ngân hàng, Mua hàng, Bán hàng, Kho, Hóa đơn, Thuế, Giá thành,…
• Cung cấp đầy đủ các mẫu biểu tờ khai, báo cáo mới nhất (tờ khai thuế GTGT mẫu 01/GTGT, tờ khai TNDN 03/TNDN theo thông tư 80/2021/TT-BTC,…)
• Tự động tổng hợp số liệu và kết xuất báo cáo tài chính với hàng trăm biểu mẫu có sẵn giúp kế toán đáp ứng kịp thời yêu cầu của lãnh đạo ….

Mời anh/chị đăng ký đăng ký dùng thử miễn phí 15 ngày bản demo phần mềm kế toán nội bộ MISA AMIS để trải nghiệm công cụ tài chính tối ưu nhất!

Kết luận

Qua bài viết trên, MISA AMIS hy vọng các bạn đã hiểu được phần nào tầm quan trọng của công việc kế toán nội bộ trong DN cũng như những nghiệp vụ, kiến thức và kỹ năng cần trau dồi để làm tốt vị trí công việc này.