Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội là gì?

Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội là gì, nó ảnh hưởng ra sao đến quyền lợi của mỗi cá nhân? Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội theo hệ số như thế nào? Tất cả các câu hỏi về tiền trượt giá BHXH sẽ được MISA AMIS HRM giải đáp trong bài viết dưới đây.

1. Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội là gì?

Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội khoản tiền được điều chỉnh tăng thêm vào tiền lương, thu nhập đã đóng BHXH của người lao động, nhằm bù đắp sự mất giá của đồng tiền theo thời gian.

Hệ số trượt giá BHXH, được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội công bố hàng năm, là tỷ lệ phần trăm dùng để điều chỉnh mức lương đã đóng BHXH, phản ánh sự thay đổi trong chỉ số giá tiêu dùng.

Để xác định được hệ số trượt giá BHXH trước tiên cần xác định chỉ số giá tiêu dùng – một chỉ số phản ánh chính xác biến động giá cả hàng hóa và dịch vụ thiết yếu. Từ đó, hệ số trượt giá được tính toán và áp dụng, giúp người lao động yên tâm rằng khoản tiền đã đóng của họ luôn duy trì giá trị tương ứng với thời gian.

Hàng năm, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ công bố hệ số trượt giá BHXH qua các văn bản chính thức, hướng dẫn chi tiết về cách áp dụng cho các loại hình thu nhập khác nhau. Các tổ chức và cá nhân sẽ điều chỉnh số tiền đóng BHXH của mình theo hệ số này, đảm bảo mức đóng BHXH không bị lạc hậu so với thực tế giá cả thị trường. Hệ số trượt giá BHXH chính là cơ chế bảo vệ quyền lợi của người lao động trước những biến động kinh tế.

2. Mục đích thiết thực của chế độ bảo hiểm xã hội

Chế độ BHXH không chỉ là một hệ thống bảo vệ quyền lợi của người lao động, mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính phủ đến sự phát triển bền vững của xã hội. Mục tiêu của chế độ này là đảm bảo rằng mỗi người lao động đều có cơ hội hưởng các quyền lợi BHXH một cách công bằng và hiệu quả. Dù là lương hưu, trợ cấp ốm đau, thai sản hay các chế độ khác, tất cả đều được chi trả đúng mức, đúng thời hạn, và không bị tác động bởi biến động kinh tế.

Không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ quyền lợi, BHXH còn đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích người lao động tích cực tham gia vào hệ thống. Khi người lao động tin tưởng vào sự bền vững và hiệu quả của BHXH, họ sẽ chủ động đóng góp, tham gia đầy đủ và đúng hạn. Điều này không chỉ tăng cường sự đồng thuận, mà còn tạo nên một cộng đồng lao động mạnh mẽ, bảo vệ lẫn nhau trước những rủi ro của cuộc sống.

3. Công thức tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội

Trong đó:

Tổng số tiền đã đóng BHXH: là toàn bộ số tiền mà người lao động đã đóng BHXH từ lương và thu nhập của mình trong một khoảng thời gian nhất định. 

Hệ số trượt giá: tỷ lệ phần trăm điều chỉnh mức lương và thu nhập đã đóng BHXH, được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành hàng năm.

4. Ai được nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội?

Tiền trượt giá BHXH được áp dụng cho những người lao động đã tham gia đóng BHXH và đang hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, như lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, trợ cấp tử tuất, hoặc các chế độ tương tự khác. Căn cứ vào Điều 1 Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH những người thuộc các nhóm sau đây sẽ được nhận tiền trượt giá BHXH:

• Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2016 trở đi, hưởng bảo hiểm xã hội một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.
• Người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.
• Đối tượng điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP là người tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH một lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.

5. Khi nào có thể nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội?

Theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, tiền trượt giá BHXH được tính vào tiền BHXH một lần. Cụ thể, khi rút BHXH một lần, tổng số tiền người lao động nhận cả khoản chính từ tài khoản BHXH và số tiền trượt giá (bằng tổng số tiền đã đóng BHXH với hệ số trượt giá).

Đối với lương hưu hàng tháng, hệ số trượt giá BHXH được áp dụng trực tiếp vào số tiền lương hưu mà người lao động nhận. Điều này đảm bảo rằng mỗi tháng, lương hưu của người lao động sẽ được điều chỉnh tăng thêm một phần nhỏ để bù đắp sự mất giá của đồng tiền theo thời gian, dựa trên hệ số trượt giá BHXH của năm đó.

Như vật tiền trượt giá BHXH không chỉ được tính khi người lao động rút BHXH một lần mà còn được áp dụng hàng tháng cho lương hưu.

6. Thủ tục nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội

Khi làm hồ sơ để hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội như lương hưu hàng tháng, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, rút BHXH một lần, hoặc trợ cấp tuất một lần khi người lao động qua đời, cơ quan BHXH sẽ tự động tính thêm số tiền trượt giá BHXH vào quá trình xử lý hồ sơ.

Tuy nhiên, nếu thực hiện thủ tục vào đầu năm, trước khi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội công bố hệ số trượt giá mới, cơ quan BHXH sẽ tạm thời chưa tính tiền trượt giá. Dưới đây là cách thức nhận tiền trượt giá tùy theo thời điểm làm thủ tục:

Trường hợp 1: Nếu làm thủ tục vào đầu năm, khi hệ số trượt giá chưa được công bố, người lao động sẽ nhận tiền trượt giá bù vào sau khi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành bảng hệ số. Sau đó, người lao động có thể liên hệ với cơ quan BHXH để biết thêm chi tiết và nhận tiền trượt giá.

Để nhận tiền trượt giá nếu thuộc trường hợp 1, người lao động nên đến cơ quan BHXH nơi quản lý hồ sơ, mang theo các giấy tờ cần thiết:

• Quyết định hưởng chế độ BHXH: văn bản quan trọng để đảm bảo quyền lợi.
• Chứng minh nhân dân Hoặc Căn cước công dân: giấy tờ không thể thiếu để xác minh danh tính.

Trường hợp 2: Nếu làm thủ tục sau khi hệ số trượt giá đã được công bố, tiền trượt giá sẽ được tính luôn vào số tiền BHXH người lao động nhận (bao gồm cả tiền trượt giá).

7. Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội 2024

Thông Tư 20/2023/TT-BLĐTBXH do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành ngày 29/12/2023 đã có thông tin về hệ số trượt giá BHXH năm 2024. Thông tư này quy định rõ ràng về mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH, và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 15 tháng 02 năm 2024, nhưng được áp dụng từ ngày 01 tháng 01 năm 2024.

Theo đó, hệ số trượt giá BHXH năm 2024, dựa trên quy định của Thông tư này, đã giúp điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH của người lao động, nhằm bù đắp sự mất giá của đồng tiền theo thời gian. Điều này có ảnh hưởng trực tiếp đến các khoản trợ cấp, lương hưu, và các khoản liên quan khác.

Hệ số trượt giá này không chỉ làm tăng giá trị thực của các khoản trợ cấp và lương hưu mà còn đảm bảo rằng các khoản đóng góp của người lao động luôn được bảo vệ trước những biến động của kinh tế.

8. Kết luận

Nhờ hệ số trượt giá BHXH, các quyền lợi của người lao động như lương hưu, trợ cấp sẽ được điều chỉnh phù hợp với mức giá hiện hành, đảm bảo duy trì cuộc sống ổn định sau nghỉ hưu hoặc trong những trường hợp cần thiết. Việc hiểu rõ tiền trượt giá bảo hiểm xã hội là gì giúp người lao động chủ động tính toán số tiền của mình và góp phần xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân một cách hiệu quả.