Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa chú trọng đến việc gắn kết và phát triển về mặt con người. Điều này dẫn đến nội bộ thiếu đoàn kết và gây ảnh hưởng đến sự phát triển chung. Vì vậy, cần chú trọng đến các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp để có môi trường văn hóa lành mạnh, tạo tiền đề cho sự phát triển.

MISA tặng bạn eBook miễn phí: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp để tăng trưởng gấp 4 lần

1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?

Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp các giá trị, niềm tin, thái độ, hệ thống và quy tắc xác định và ảnh hưởng đến hành vi của nhân viên trong một tổ chức. Văn hóa này phản ánh cách nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và các bên liên quan trải nghiệm tổ chức và thương hiệu của nó.

2. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp

Để thực hiện được các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp, bạn cần nắm được một số yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp:

• Tầm nhìn: Nền văn hóa vĩ đại bắt đầu từ tầm nhìn đa diện, giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu và lộ trình rõ ràng hướng tới thành công. Tuyên bố tầm nhìn, tuy đơn giản, là nền tảng cho văn hóa doanh nghiệp.
• Giá trị cốt lõi: Các giá trị công ty phản ánh ưu tiên và lý tưởng cao nhất, giúp hướng dẫn nhân viên ra quyết định khi thiếu quy trình cụ thể.
• Lãnh đạo: Lãnh đạo minh bạch định hình văn hóa tổ chức thông qua giao tiếp cởi mở và hành vi đạo đức.
• Giao tiếp: Giao tiếp thường xuyên giúp đảm bảo sự thống nhất trong tổ chức và xây dựng lòng tin.
• Sự công nhận: Ghi nhận thành tích nhân viên, thúc đẩy động lực thông qua các hình thức công nhận cả về mặt tài chính và xã hội.
• Môi trường làm việc: Thiết kế văn phòng ảnh hưởng đến sự tương tác và năng suất của nhân viên, với không gian hợp tác và ánh sáng tự nhiên giúp tăng hiệu quả làm việc.
• Tuyển dụng và hội nhập: Chọn người phù hợp với sứ mệnh công ty và cung cấp trải nghiệm hội nhập văn hóa tốt giúp giữ chân nhân viên.

3. Các đặc điểm của một văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp có 7 đặc điểm sau:

• Đổi mới và chấp nhận rủi ro: Mức độ mà nhân viên được khuyến khích sáng tạo và chấp nhận rủi ro trong công việc.
• Tính quyết liệt: Mức độ mà nhân viên thể hiện sự quyết đoán, cạnh tranh thay vì dễ dãi.
• Hướng tới kết quả: Quản lý tập trung vào hiệu quả công việc, ưu tiên kết quả đầu ra hơn quy trình và kỹ thuật.
• Ổn định: Mức độ mà tổ chức ưu tiên duy trì sự ổn định thay vì tìm kiếm tăng trưởng nhanh chóng.
• Lấy con người làm trọng tâm: Các quyết định quản lý chú trọng đến tác động của kết quả đối với nhân viên trong tổ chức.
• Lấy đội nhóm làm trọng tâm: Hoạt động công việc chủ yếu xoay quanh đội nhóm thay vì cá nhân.
• Chú trọng chi tiết: Nhân viên được yêu cầu thể hiện tính chính xác, phân tích và chú ý đến từng chi tiết nhỏ.

Những yếu tố này định hình nên văn hóa doanh nghiệp bền vững và hiệu quả, tạo nên sự phát triển lâu dài và ổn định cho tổ chức.

Xem thêm: Các nền tảng quản trị doanh nghiệp được tin dùng năm 2024

4. Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp

Có 3 cấp độ văn hóa doanh nghiệp theo Schein’s (1985):

• Những quy trình và cấu trúc hữu hình (Artifacts): Các biểu tượng của văn hóa trong môi trường làm việc vật chất và môi trường xã hội bao gồm tòa nhà, thiết bị, trang trí, đồng phục, logo công ty, nghi lễ, sự kiện, “anh hùng” của công ty, áp phích, ngôn ngữ, bố cục văn phòng và cơ cấu tổ chức.
• Giá trị (Values): Những từ ngữ, cụm từ thông dụng, đổi tên vai trò hoặc đơn vị, các giá trị và văn hóa được tổ chức ủng hộ, bao gồm cả các chuẩn mực và quy tắc chuyên môn, kỹ thuật, và những quy định mà tổ chức áp đặt để duy trì văn hóa mạnh mẽ.
  • Giá trị được tuyên bố (Espoused Values): những gì các thành viên trong tổ chức nói rằng họ coi trọng.
  • Giá trị được thể hiện (Enacted Values): phản ánh cách mà các cá nhân thực sự hành xử.
• Giả định (Assumptions): Những niềm tin sâu sắc hướng dẫn hành vi và chỉ cho các thành viên trong tổ chức cách nhận thức và suy nghĩ về mọi thứ, bao gồm ý thức về bản sắc, thái độ, sự hiểu biết và cảm xúc, và kiến ​​thức ngầm

5. Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiệu quả và bền vững

Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp không chỉ là một yếu tố quan trọng mà còn là một chiến lược dài hạn giúp các công ty duy trì sự phát triển bền vững. Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp các tổ chức định hình được bản sắc riêng, tạo ra một môi trường làm việc tích cực và khuyến khích sự sáng tạo.

5.1. Xác định các giá trị cốt lõi của công ty

Giá trị công ty gồm hai hoặc ba từ mà chủ sở hữu hoặc người sáng lập muốn khắc sâu trong tâm trí người khác khi nghĩ đến tên công ty. Những giá trị này cần được đưa vào hành động và trở thành phần không thể thiếu của thương hiệu.

Hãy cùng nhóm lãnh đạo xác định rõ ràng các giá trị mà bạn muốn tích hợp vào văn hóa công ty. Có thể là tính bền vững, sự tôn trọng và minh bạch, hoặc lòng tốt, sự bình đẳng và đổi mới. Dù là gì, việc xác định những giá trị này ngay từ đầu là rất quan trọng, vì chúng sẽ là nền tảng cho văn hóa công ty.

Dù công ty bạn hướng đến việc giành được lòng tin khách hàng, mở rộng thị trường mới hay khởi nghiệp với sự tham gia của tất cả mọi người, việc thể hiện các giá trị cốt lõi bằng những từ ngữ lựa chọn kỹ lưỡng là điều cần thiết.

Tìm hiểu thêm: Phương pháp truyền thông nội bộ hiệu quả giúp gắn kết nhân viên

5.2. Thiết lập mục tiêu văn hóa công ty thực tế

Bạn luôn đặt mục tiêu cho các khía cạnh kinh doanh, vậy tại sao không đặt mục tiêu cho văn hóa công ty? Hãy xem xét các giá trị doanh nghiệp và cách bạn muốn hiện thực hóa chúng trong văn hóa của mình, sau đó chuyển hóa những giá trị này thành các mục tiêu cụ thể.

Các mục tiêu văn hóa công ty không chỉ liên quan đến tính đa dạng và hòa nhập, mà còn phải phản ánh bản sắc riêng của tổ chức. Hãy dành thời gian suy ngẫm về động lực ban đầu khi thành lập công ty và tầm nhìn dài hạn bạn muốn đạt được.

Mục tiêu văn hóa rõ ràng sẽ trở thành thông điệp tích cực, tạo sự kết nối với nhân viên hiện tại và thu hút nhân tài tiềm năng. Nó cần truyền cảm hứng, khuyến khích cảm giác thuộc về và thúc đẩy một môi trường nơi mọi người đều cảm thấy được coi trọng và có động lực.

5.3. Hãy để nhân viên tham gia vào quá trình này

Nhân viên là những người bị ảnh hưởng nhất bởi văn hóa công ty. Để xây dựng một nền văn hóa mạnh mẽ và thu hút nhân tài, hãy bắt đầu bằng cách hỏi ý kiến của họ về môi trường làm việc mà họ mong muốn.

Gửi khảo sát cho nhân viên để thu thập phản hồi về những gì họ thích và những điểm cần cải thiện trong văn hóa hiện tại. Khuyến khích họ chia sẻ quan điểm về văn hóa lý tưởng của mình, sau đó sử dụng những thông tin này để phát triển chiến lược văn hóa tổ chức.

Việc hiểu và nuôi dưỡng văn hóa công ty có thể khó khăn, nhưng sự tham gia của nhân viên là chìa khóa. Đảm bảo các cuộc khảo sát là ẩn danh để khuyến khích phản hồi chân thực. Bên cạnh đó, duy trì đối thoại cởi mở thông qua các cuộc kiểm tra và thảo luận thường xuyên sẽ nâng cao sự hiểu biết của nhân viên về văn hóa doanh nghiệp. Theo dõi cảm nhận của nhân viên sẽ giúp bạn xác định các lĩnh vực cần cải thiện và xây dựng một môi trường làm việc tin cậy và hợp tác.

Xem thêm: Môi trường làm việc số và môi trường truyền thống: Những điểm khác biệt cốt lõi

5.4. Khuyến khích tư duy phát triển

Tư duy phát triển là niềm tin rằng khả năng và trí thông minh có thể được nâng cao thông qua nỗ lực, làm việc chăm chỉ và kiên trì. Trong môi trường doanh nghiệp khuyến khích tư duy này, nhân viên được động viên học hỏi, phát triển kỹ năng mới, chấp nhận rủi ro tính toán và coi thách thức là cơ hội để phát triển. Tư duy phát triển giúp cá nhân có thái độ tích cực trước sự thay đổi và khả năng thích ứng, từ đó tạo ra sức bền khi đối mặt với những khó khăn. 

Để thúc đẩy tư duy này trong các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp, lãnh đạo cần làm gương bằng cách mở lòng học hỏi từ người khác và đón nhận ý tưởng mới. Cung cấp cơ hội học tập và phát triển liên tục cũng là yếu tố quan trọng. Văn hóa công ty phản ánh trải nghiệm hàng ngày của nhân viên, vì vậy khi phát triển văn hóa, hãy chú ý đưa các giá trị này vào từng khía cạnh công việc hàng ngày.

5.5. Liên tục đánh giá và thích ứng

Văn hóa công ty không phải là điều cố định mà cần được đánh giá và điều chỉnh liên tục để phù hợp với những thay đổi về hoàn cảnh và mục tiêu. Đánh giá định kỳ các giá trị, mục tiêu và phản hồi từ nhân viên giúp xác định các lĩnh vực cần cải thiện. Quá trình này đảm bảo văn hóa doanh nghiệp luôn phù hợp, hiệu quả và tạo ảnh hưởng tích cực đến toàn bộ nhân viên trong tổ chức.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện nay, việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp không chỉ là một yếu tố quan trọng mà còn là chiến lược dài hạn giúp công ty phát triển bền vững. Để thực hiện hiệu quả các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp, các công ty cần có một nền tảng vững chắc để quản lý và phát triển nhân lực, cùng với việc thúc đẩy sự tương tác và giao tiếp hiệu quả trong tổ chức.

MISA AMIS Văn phòng số cung cấp giải pháp tối ưu với các phân hệ nhỏ, cho phép doanh nghiệp dễ dàng lựa chọn ứng dụng phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Với khả năng triển khai nhanh chóng và hiệu quả, MISA AMIS Văn phòng số đặc biệt mạnh mẽ trong quản trị nguồn nhân lực, quản lý công việc, tối ưu hóa quy trình làm việc, giao tiếp nội bộ và điều hành văn phòng số.

Nhờ đó, MISA AMIS Văn phòng số sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp một cách hiệu quả và trơn tru.

Hơn 250.000+ doanh nghiệp đã tin chọn MISA AMIS Văn phòng số, trong đó có Công ty Cổ phần Hữu Nghị Xuân Cương, Đại học Công nghệ Đồng Nai, Công ty Cổ phần Công nghệ Novatek, Cao đẳng Dầu khí,.. và nhiều khách hàng khác.

Dùng thử và khám phá sức mạnh của MISA AMIS Văn phòng số tại đây:

6. Một số mô hình văn hóa doanh nghiệp vững mạnh

Văn hóa công ty thường khó định nghĩa và không có tiêu chuẩn chung nào cho tất cả các tổ chức. Để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của văn hóa này, bạn có thể tham khảo bốn loại văn hóa công ty theo định nghĩa của các giáo sư kinh doanh Robert E. Quinn và Kim Cameron:

• Văn hóa Adhocracy: Còn được gọi là “văn hóa sáng tạo”, đây là môi trường với tính đổi mới cao và tốc độ phát triển nhanh chóng.
• Văn hóa gia tộc: Một nền văn hóa tập trung vào sự hợp tác, phát triển mạnh mẽ nhờ tinh thần làm việc nhóm.
• Văn hóa phân cấp: Như tên gọi, đây là loại văn hóa làm việc có cấu trúc, thường tuân theo các vai trò và quy trình đã được thiết lập.
• Văn hóa thị trường: Một nền văn hóa hướng đến mục tiêu, với áp lực cao, tập trung vào kết quả và việc đạt được các mục tiêu.

Mỗi loại văn hóa công ty đều có những đặc điểm riêng, bắt nguồn từ các giá trị cốt lõi khác nhau. Sự thành công hay thất bại của tổ chức phụ thuộc vào quy mô, cấu trúc và mục tiêu của công ty. Vì vậy, đánh giá văn hóa hiện tại là bước quan trọng trong các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Bạn cần xác định xem văn hóa có hiệu quả hay cần điều chỉnh chiến lược để phát triển bền vững hơn.

7. Tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp

Để thực hiện các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp một cách hiệu quả, việc nắm rõ tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp là điều cần thiết. 

• Văn hóa doanh nghiệp có thể là tài sản mạnh nhất hoặc nhược điểm lớn nhất của tổ chức.
• Một văn hóa tổ chức tích cực tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
• Cơ chế kiểm soát hiệu quả, quyết định hành vi của nhân viên (Yiing & Bin Ahmad, 2009).
• Tạo dựng môi trường làm việc lành mạnh.
• Thu hút nhân tài chất lượng cao.
• Tăng cường hiệu suất và năng suất lao động.
• Đạt được kết quả kinh doanh vượt trội.

8. Ví dụ về văn hóa doanh nghiệp tại các công ty hàng đầu tại Việt Nam.

Sau khi tìm hiểu về các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp, hãy cùng khám phá những văn hóa doanh nghiệp nổi bật của các công ty hàng đầu tại Việt Nam hiện nay. Việc học hỏi từ những doanh nghiệp thành công sẽ mang lại những bài học quý giá cho tổ chức của bạn.

8.1. Unilever Việt Nam

Môi trường làm việc tại Unilever Việt Nam được coi là lý tưởng, với sự đa dạng và sáng tạo được ưu tiên. Công ty cam kết bình đẳng, đảm bảo mọi nhân viên được tôn trọng và có cơ hội phát triển dựa trên năng lực cá nhân. Unilever cũng thúc đẩy tinh thần cộng đồng và trách nhiệm xã hội thông qua các hoạt động tình nguyện, khuyến khích nhân viên tham gia để đóng góp cho xã hội và xây dựng tinh thần đồng đội.

Công ty khuyến khích sáng tạo bằng cách cho phép nhân viên đề xuất ý tưởng mới và tham gia vào các dự án sáng tạo. Các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng được cung cấp để hỗ trợ sự nghiệp và đạt được mục tiêu cá nhân. Hơn nữa, Unilever chú trọng đến sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và thân thiện.

8.2. Viettel 

Viettel, doanh nghiệp nhà nước duy nhất lọt vào top 10 môi trường làm việc tốt nhất Việt Nam, mang đến một môi trường năng động và sôi nổi, khuyến khích nhân viên phát huy tối đa tiềm năng và sức sáng tạo. Với văn hóa đa dạng và tôn trọng ý kiến, Viettel tạo không gian làm việc cởi mở, linh hoạt, coi đổi mới và công nghệ là nền tảng trong hoạt động.

Công ty liên tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, khuyến khích nhân viên tham gia các dự án sáng tạo, từ đó tạo điều kiện cho họ khám phá khả năng của mình và đóng góp vào sự phát triển chung. Viettel cũng cam kết phát triển nhân viên thông qua các chương trình đào tạo và cơ hội thăng tiến, đảm bảo mỗi cá nhân có cơ hội vượt trội và đối mặt với những thách thức mới. Tinh thần đồng đội và hỗ trợ lẫn nhau là giá trị cốt lõi trong môi trường làm việc tại Viettel.

8.3. Vinamilk

Vinamilk, một trong những công ty hàng đầu trong ngành sữa tại Việt Nam, nổi bật không chỉ với sản phẩm chất lượng mà còn với tính chuyên nghiệp và cam kết phát triển cá nhân của nhân viên. Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Vinamilk được thiết kế một cách chặt chẽ, tập trung vào làm việc nhóm và tôn trọng cá nhân. Điều này tạo ra một môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích việc trao đổi ý tưởng và sáng tạo.

Vinamilk ưu tiên phát triển nhân viên thông qua các chương trình đào tạo chuyên biệt và khuyến khích học tập liên tục để xây dựng sự nghiệp bền vững. Công ty cũng có chính sách đánh giá hiệu suất thường xuyên, tạo cơ hội thăng tiến và tham gia vào các dự án quan trọng.

Môi trường làm việc tại Vinamilk an toàn và lành mạnh, với cam kết tuân thủ các quy định về an toàn lao động và tạo điều kiện không phân biệt. Tinh thần đồng đội được thúc đẩy mạnh mẽ, khuyến khích nhân viên chia sẻ kiến thức và hỗ trợ lẫn nhau. Việc thực hiện các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp này không chỉ góp phần nâng cao hiệu suất làm việc mà còn củng cố sự gắn kết và đồng lòng trong toàn bộ tổ chức.

8.4. Procter & Gamble Việt Nam (P&G)

Procter & Gamble Việt Nam tạo ra một môi trường làm việc linh hoạt, nơi mọi người ngồi cùng nhau trong không gian bình đẳng, không có sự phân chia giữa các cấp lãnh đạo. Mô hình này giúp xóa bỏ rào cản, khuyến khích nhân viên học hỏi, giao lưu và đóng góp ý kiến mà không ngần ngại.

Trang thiết bị hiện đại cho phép làm việc từ bất kỳ đâu, trong khi không gian mở và ấm cúng cùng các phòng họp đa dạng thúc đẩy cảm giác hòa nhập và tin tưởng. P&G tiên phong trong việc khuyến khích làm việc tại nhà, cung cấp thiết bị cần thiết để cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Công ty còn hỗ trợ nhân viên sắp xếp lịch làm việc linh hoạt, giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ và theo đuổi mục tiêu cá nhân.

Kết luận 

Tóm lại, các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp thành công đòi hỏi hiểu rõ bản sắc tổ chức, xác định mục tiêu thực tế, khuyến khích sự tham gia của nhân viên, thúc đẩy tư duy phát triển và thực hiện đánh giá liên tục. Dù là công ty khởi nghiệp hay đã thành lập, luôn có cơ hội cải thiện văn hóa doanh nghiệp. Hãy nhớ rằng: “Một nền văn hóa nơi làm việc tích cực không tự nhiên mà có; nó được tạo ra một cách có chủ đích.”

.