Cắt giảm nhân sự là gì? Những lưu ý khi cắt giảm nhân sự 

Việc cắt giảm một số lượng nhân sự nhất định nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động là điều thường thấy ở bất cứ doanh nghiệp nào đang vận hành. Vậy cắt giảm nhân sự là gì? Và nhà quản trị cần lưu tâm những điều nào khi cắt giảm nhân sự? Hãy cùng MISA AMIS HRM tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé. 

TẢI MIỄN PHÍ DASBOARD NHÂN SỰ – ĐIỀN SỐ TỰ ĐỘNG NHẢY

1. Cắt giảm nhân sự là gì?

Cắt giảm nhân sự là việc thay đổi số lượng nhân sự tổ chức, cụ thể là giảm bớt số lượng người lao động trong doanh nghiệp. Thực hiện hoạt động cắt giảm đơn giản là việc doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn đã được ký kết với một số lượng người lao động (từ 2 người trở lên) cùng lúc.

Cắt giảm nhân sự được thực hiện theo chiến lược hoạt động mới của tổ chức hoặc do những nguyên nhân khách quan và chủ quan khiến ban lãnh đạo buộc phải thực hiện để duy trì hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp mình. 

2. Hình thức cắt giảm nhân nhân sự 

2.1. Cắt giảm số lượng nhân viên

Trong quá trình hoạt động, một doanh nghiệp có thể đánh giá giá trị mà nhân sự mang lại sau đó quyết định cắt giảm dựa trên các tiêu chí và tiêu chuẩn cụ thể. Kết quả của việc này là số lượng nhân viên giảm trong khi vẫn đảm bảo khối lượng công việc cần thiết. Điều này giúp doanh nghiệp duy trì giá trị lợi nhuận và giảm thiểu chi phí liên quan đến việc trả lương và các nghĩa vụ khác đối với nhân sự.

Việc xem xét giá trị mà nhân viên mang lại cùng với số lượng công việc mà họ đảm nhận sẽ đảm bảo: Công việc được phân bổ hợp lí hay chưa; Các nhân viên khác có thể tiếp nhận một phần công việc này hay không. Nếu doanh nghiệp có nhu cầu cắt giảm vị trí công việc, đây là hoạt động nhà quản trị nhân sự bắt buộc phải xem xét trước. 

2.2. Cắt giảm các bộ phận hoạt động không năng suất

Trong quá trình hoạt động của một doanh nghiệp, có thể xảy ra tình trạng chồng chéo khi nhiều phòng ban kết hợp cùng nhau. Trên thực tế, các bộ phận khác có thể đảm nhận trách nhiệm và thực hiện công việc mà phòng ban đó đang thực hiện. Vậy nên, việc cắt giảm một bộ phận có thể giúp giảm bớt sự phức tạp trong quản lý và duy trì hoạt động của các bộ phận khác. 

Cụ thể trong quá trình, nhà quản trị sẽ xem xét có các bộ phận nào hoạt động không hiệu quả và không đóng góp giá trị cho công ty không. Nếu có, công việc của họ sẽ được chuyển giao cho các bộ phận khác. Như vậy, doanh nghiệp có thể giảm thiểu chi phí hoạt động cho những bộ phận không cần thiết này.

3. 4 Bước quy trình cắt giảm nhân sự 

Bước 1: Xây dựng và thực hiện phương án để sử dụng nhân sự 

Theo Điều 44, Khoản 1 – Bộ luật Lao động (2019), phương án sử dụng lao động cần bao gồm những thông tin chính sau:

• Số lượng và danh sách người lao động tiếp tục sử dụng, người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng và người lao động được chuyển đổi sang làm việc không trọn thời gian.
• Số lượng và danh sách người lao động nghỉ hưu.
• Số lượng và danh sách người lao động mà hợp đồng lao động sẽ chấm dứt.
• Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong thực hiện phương án sử dụng lao động.

• Biện pháp và nguồn tài chính đảm bảo thực hiện phương án.

Bước 2: Trao đổi với công đoàn về vấn đề cho nhân sự thôi việc

Trong quá trình lập phương án sử dụng lao động mới, người sử dụng lao động cần thảo luận và trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện cho người lao động tại cơ sở (nếu có).

Nếu không thể cung cấp việc làm cho người lao động và quyết định cho họ nghỉ việc, tổ chức cần có trách nhiệm thông báo trước 30 ngày với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và những người lao động đó. 

Bước 3: Thông báo bằng văn bản đến người lao động

Khi quyết định cắt giảm nhân sự, Phòng nhân sự thông báo trước ít nhất 30 ngày cho người lao động đầy đủ các thông tin sau:

• Thông tin về địa chỉ của người sử dụng lao động và đại diện theo quy định pháp luật.
• Số lượng lao động dự kiến bị chấm dứt hợp đồng lao động.
• Lý do và thời điểm cụ thể cho việc chấm dứt hợp đồng lao động.
• Dự tính chi phí chi trả trợ cấp mất việc.

Bước 4: Tiến hành trả trợ cấp mất việc

Sau khi bàn giao công việc và thủ tục thôi việc tại công ty, người lao động sẽ được nhận được những khoản tiền sau theo quyền lợi đã ký kết trong hợp đồng trước đó và chính sách công ty:

• Lương
• Trợ cấp mất việc
• Tiền phép năm chưa sử dụng hoặc chưa được sử dụng hết
• Các khoản tiền khác liên quan đến quyền lợi của họ.

>>> Xem thêm: Mẫu định biên nhân sự cho bộ phận HR – Tải Miễn Phí

4. Những sai lầm cần lưu ý khi cắt giảm nhân sự 

4.1. Đánh giá sai quy mô sa thải nhân sự 

Nếu cắt giảm nhân sự quá mức, doanh nghiệp sẽ đối mặt với thiếu hụt lao động trong quá trình sản xuất kinh doanh, dẫn đến giảm doanh thu. Đặc biệt, việc cắt giảm nhân sự chủ chốt, những người có năng suất lao động cao gần như sẽ khiến công ty đối mặt với nguy cơ phá sản.

Để tránh sai lầm này, trước khi thực hiện cắt giảm nhân sự, Nhà quản trị cần xem xét nguyên nhân và mức độ khó khăn mà doanh nghiệp đang đối mặt. Tiếp theo, nên đánh giá năng lực làm việc và cân nhắc sự cân đối giữa các phòng ban – dây chuyền sản xuất để đảm bảo quy mô nhân sự đáp ứng đủ mức doanh thu mong đợi.

Đây là một lưu ý quan trọng, vì chỉ cần có một phòng ban kinh doanh tốt và một dây chuyền sản xuất có năng suất cao, doanh nghiệp có thể vượt qua khó khăn. Thành công của doanh nghiệp phụ thuộc vào kết quả lao động của một tập thể nhân viên liên kết chặt chẽ với nhau.

4.2. Cắt giảm nhân sự hàng loạt 

Ban lãnh đạo nên tiến hành thảo luận và đánh giá kỹ để xác định danh sách nhân sự cần cắt giảm một cách hợp lý. Không nên thực hiện cắt giảm một cách tự động và quá đà. Điều này sẽ làm giảm chi phí sử dụng lao động, nhưng ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng hàng hóa của công ty.

Doanh nghiệp cần suy nghĩ về mô hình kinh doanh của mình để tìm ra phương pháp cắt giảm nhân sự phù hợp, đồng thời giải quyết khó khăn hiện tại và tận dụng tối đa những năng lực cốt lõi đã có. Cần xác định nguồn doanh thu hiện tại của công ty đến từ đâu? Nhóm khách hàng nào? Sản phẩm nào?

4.3. Cắt giảm nhân sự trong âm thầm 

Trước khi thực hiện quyết định cắt giảm nhân sự, doanh nghiệp cần thông báo bằng văn bản chính thức, rõ ràng. Điều này mang lại lợi ích cho cả hai bên: Thứ nhất, người lao động bị ảnh hưởng sẽ có thời gian chuẩn bị, bàn giao công việc chưa hoàn thành. Thứ hai, các nhân viên trong công ty sẽ có sự thông cảm với khó khăn mà doanh nghiệp đang gặp phải và nỗ lực hơn để hoàn thành nhiệm vụ.

4.4. Thiếu trách nhiệm khi cắt giảm nhân sự

Quá trình cắt giảm không tránh khỏi gây lo lắng và gây tổn thương cho đội ngũ nhân viên. Trong tình huống này, lãnh đạo thường đối mặt với tình trạng cảm thấy mắc lỗi và tìm cách tránh việc cắt giảm nhân sự. Tuy nhiên, điều này có thể gây hiểu lầm không tốt tới người lao động công ty. 

Do đó, khi tiến hành cắt giảm nhân sự, lãnh đạo cần tạo điều kiện để gặp gỡ và thực hiện các cam kết đã đưa ra. Chẳng hạn như chuyển đổi nhân sự sang công việc mới hoặc trợ cấp thất nghiệp. Đồng thời, họ cần thể hiện tinh thần chia sẻ khó khăn và đồng cảm với nhân sự bị sa thải. Điều này không chỉ tạo ra tâm lý ổn định cho những nhân viên đang làm việc mà còn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đối với họ. 

5. Theo dõi hiệu quả nhân viên thông qua phần mềm AMIS Đánh giá 

Phương pháp đánh giá thủ công, chủ quan tại các doanh nghiệp sẽ gây ra khó khăn trong việc đưa ra quyết định thăng chức, thuyên chuyển hay cắt giảm nhân sự cho doanh nghiệp. 

Với AMIS Đánh giá là phần mềm chuyên về đánh giá thuộc bộ giải pháp quản trị nhân sự MISA AMIS HRM, giúp doanh nghiệp theo dõi năng suất nhân viên toàn diện nhất. Đồng thời giúp nhà quản trị xác định được những phương án cắt giảm nhân sự hoặc đào tạo phù hợp để phát triển nhân viên, nâng cao chất lượng nghiệp vụ. 

Dùng ngay miễn phí

AMIS Đánh giá được nhiều doanh nghiệp Việt Nam lựa chọn bởi những tính năng sau: 

• Phần mềm lưu trữ năng suất làm việc trong toàn bộ quá trình, đánh giá nhân sự liên tục và toàn diện. 
• Đánh giá đa dạng phương pháp: ASK, Khung năng lực, KPI, Performance Review,…
• Nhanh chóng xác định điểm mạnh, điểm yếu của từng cá nhân qua kết quả đánh giá. Từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, kiến thức phù hợp.
• Thiết lập kỳ đánh giá định kỳ cho một bộ phận phòng ban hoặc 1 vị trí công việc linh hoạt theo tuần, tháng, quý, vụ, năm hoặc lịch ngẫu nhiên.

Phần mềm kết nối linh hoạt với các phân hệ khác cùng hệ thống AMIS như: Quản lý bán hàng, công việc… để tự động lấy dữ liệu đánh giá và chuyển kết quả đánh giá về hệ thống thông tin nhân sự để lưu trữ hồ sơ, phục vụ công tác quản trị và hoạch định nhân sự

6. Kết luận 

Trên đây là các thông tin nhằm giải đáp câu hỏi “cắt giảm nhân sự là gì?”. MISA AMIS HRM hy vọng rằng nội dung trên giúp nhà quản trị hiểu rõ hơn về quá trình cắt giảm nhân sự. Những lưu ý về việc cắt giảm sẽ giúp doanh nghiệp có những biện pháp tốt nhất, đồng thời khuyến khích nhân viên cống hiến trong công việc.