Ngành giáo dục luôn được xem là một trụ cột quan trọng trong xã hội và đội ngũ giáo viên là nguồn lực quý giá đứng sau sự thành công của ngành này. Do đó, quản lý nhân sự ngành giáo dục trở thành một khía cạnh không thể thiếu trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả đào tạo. Vai trò, chức năng cũng như các thách thức trong quản trị nhân sự ngành giáo dục là gì? Hãy cùng MISA AMIS HRM tìm hiểu ngay trong nội dung dưới đây.
1. Vai trò của quản lý nhân sự trong ngành giáo dục
Quản lý nhân sự trong ngành giáo dục là tập hợp các nghiệp vụ quản lý và điều hành liên quan đến nguồn nhân lực trong nhà trường, các tổ chức đào tạo. Mục tiêu của quản lý nhân sự trong ngành giáo dục là phát triển đội ngũ giáo viên và nhân viên, đồng thời góp phần quan trọng vào việc đạt được mục tiêu của tổ chức.
Quản lý nguồn nhân lực có hai vai trò cụ thể là:
- Vai trò chiến lược: nhân sự là yếu tố quan trọng đối với hoạt động giáo dục hiệu quả, đây là một khoản đầu tư đáng kể cho những nỗ lực cải tiến ở lĩnh vực giáo dục. Một cách chiến lược, nhân sự có thể được xem như lợi thế cạnh tranh của nhà trường, tương tự với các nguồn lực tài chính, công nghệ hay các nguồn lực khác được quản lý trong bất kỳ tổ chức nào.
- Vai trò hoạt động:
- quản lý nhân sự đóng vai trò trọng tâm trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên và nhân viên hỗ trợ. Bộ phận quản lý nhân sự trong tổ chức giáo dục chịu trách nhiệm tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và giữ chân những nhân tài.
- Với chất lượng giáo dục phụ thuộc lớn vào đội ngũ giáo viên, quản lý nhân sự tốt giúp đảm bảo môi trường giáo dục tích cực, hiệu quả và đạt chất lượng cao. Công tác quản lý nhân sự cũng tạo điều kiện cho giáo viên phát huy tối đa năng lực, đồng thời thích nghi và tiếp tục phát triển trong sự nghiệp giáo dục của mình.
2. Các chức năng của Quản lý nhân sự trong ngành giáo dục
2.1 Tuyển dụng và phỏng vấn
Một trong những chức năng quan trọng nhất của quản lý nhân sự là tìm ra và thu hút những nhân viên, giáo viên tiềm năng, có đam mê và năng lực phù hợp với yêu cầu công việc, phù hợp với môi trường giáo dục.
Quá trình này bao gồm việc xác định nhu cầu tuyển dụng, thực hiện chiến dịch tuyển dụng, tiến hành phỏng vấn và lựa chọn ứng viên phù hợp. Với đặc thù ngành nghề tri thức cao, công tác tuyển dụng tại trường học có thể gồm cả quá trình tổ chức thi tuyển giáo viên nhiều vòng.
2.2 Quản lý hồ sơ, thông tin nhân viên
Quản lý và bảo mật thông tin cá nhân, hồ sơ và dữ liệu liên quan đến giáo viên và nhân viên, bao gồm cả quản lý hợp đồng lao động, lịch sử công tác và thông tin cá nhân. Đặc thù của ngành giáo dục là hồ sơ nhân sự gồm nhiều chứng nhận, bằng cấp.
Giấy tờ thường được lưu trữ tại phòng nhân sự, phòng văn thư hoặc phòng hành chính. Hiện nay với lượng dữ liệu ngày các lớn, các cơ sở giáo dục đang có xu hướng quản lý hồ sơ nhân sự trên hệ thống phần mềm để tối ưu không gian lưu trữ, tra cứu dễ dàng hơn, đồng thời tránh thất lạc giấy tờ.
2.3 Đào tạo và phát triển
Sau khi tuyển dụng, giáo viên và nhân viên cần được trang bị kiến thức và kỹ năng thông qua các chương trình đào tạo và phát triển chuyên môn. Điều này giúp họ phát triển sự nghiệp, cập nhật kiến thức mới và đáp ứng yêu cầu thay đổi của hệ thống giáo dục.
Trong quá trình làm việc, nhà quản lý nhân sự trong tổ chức giáo dục cần nhìn nhận đúng về khả năng phát triển của nhân sự. Từ đó nhà quản lý có nhiệm vụ đưa ra các chính sách, chương trình bồi dưỡng năng lực phù hợp cho đội ngũ giáo viên, nhân viên.
2.4 Đánh giá hiệu suất
Quản lý nhân sự phải tiến hành đánh giá hiệu suất định kỳ để xác định mức độ hiệu quả của giáo viên trong công tác giảng dạy và các nghiệp vụ liên quan khác. Các phản hồi từ học sinh, đồng nghiệp và cả quản lý giúp xác định điểm mạnh, điểm yếu và các điểm cần cải thiện.
Đánh giá hiệu suất nhân sự trong giáo dục cần được triển khai minh bạch, chính xác và phải có sự tương tác hai chiều giữa người đánh giá – nhân viên. Nhờ đó hiệu quả công việc trong nhà trường và doanh nghiệp giáo dục mới thực sự được cải thiện qua từng kỳ đánh giá.
2.5 Quản lý lương và phúc lợi
Để giữ chân và khích lệ nhân viên, việc xây dựng một hệ thống lương và phúc lợi cạnh tranh, công bằng và minh bạch là rất cần thiết. Nhà quản lý nhân sự cần phải đảm bảo rằng mức lương và các lợi ích khác xứng đáng với đóng góp và hiệu suất của giáo viên.
Lương và phụ cấp cho giáo viên trong các cơ cở giáo dục công lập được tính theo quy định của nhà nước. Lương và phúc lợi trong các trường tư nhân hoặc doanh nghiệp giáo dục sẽ có cách tính khác nhau tùy theo từng tổ chức. Điều quan trọng là nhà quản lý nhân sự phổ biến đầy đủ chính sách lương cho tất cả nhân sự và luôn quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của mọi người.
2.6 Giữ chân nhân tài
Chức năng quản lý nhân sự về việc “Giữ chân nhân tài” trong ngành giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển đội ngũ giáo viên và nhân viên chất lượng. Quản lý nhân sự cần thiết kế các chiến lược và chính sách hấp dẫn để giữ chân những tài năng có năng lực và đóng góp đáng kể cho sự phát triển của cơ sở giáo dục. Điều này bao gồm cung cấp cơ hội thăng tiến, đào tạo và phát triển, phúc lợi hấp dẫn và môi trường làm việc tích cực để khuyến khích nhân tài ở lại và gắn bó lâu dài với tổ chức giáo dục.
2.7 Giải quyết xung đột và khiếu nại
Quản lý nhân sự phải thực hiện vai trò trung gian để lắng nghe, hiểu và đối thoại với các bên liên quan để tìm kiếm giải pháp xung đột hợp lý và tạo sự hài hòa trong môi trường giáo dục. Việc này đảm bảo môi trường đào tạo lành mạnh, thân thiện và tập trung vào sự phát triển toàn diện của học sinh và nhân viên.
2.8 Thúc đẩy sự đối thoại và giao tiếp
Một chức năng quan trọng của quản lý nhân sự trong giáo dục đó là xây dựng môi trường cởi mở và khích lệ sự trao đổi thông tin giữa ban giám hiệu, ban lãnh đạo, giáo viên, nhân viên, học sinh, phụ huynh học sinh. Bằng các cuộc đối thoại và các phương thức giao tiếp hiệu quả, việc chia sẻ ý kiến, giải quyết vấn đề sẽ diễn ra thuận lợi hơn, góp phần khích lệ tinh thần sáng tạo, đổi mới.
2.9 Bảo đảm tuân thủ quy định và pháp luật lao động
Quản lý nhân sự cần lưu ý rằng các hoạt động như ký hợp đồng, làm việc, sa thải và các chính sách liên quan đến lương, giờ làm, an toàn lao động… phải tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật. Việc này đảm bảo tính hợp pháp của tổ chức, bảo vệ quyền và lợi ích của cả giáo viên và nhân viên trong ngành giáo dục.
Nhà trường và ban lãnh đạo, ban giám hiệu cần có tinh thần tuân thủ pháp luật cao nhất và truyền tải tinh thần đó đến với đội ngũ giáo viên, nhân viên. Tất cả nhằm tạo ra một tổ chức văn minh, hoạt động có trật tự và quy củ.
2.10 Xây dựng văn hóa tổ chức
Xây dựng văn hóa tổ chức, hay văn hóa doanh nghiệp cũng chính là một chức năng của quản lý nhân sự ngành giáo dục, bao gồm thiết lập và lan tỏa các giá trị, niềm tin chung đến với tập thể giáo viên, nhân viên.
Quản lý nhân sự sẽ thúc đẩy việc xây dựng các giá trị tích cực và nâng cao thái độ hợp tác trong tổ chức giáo dục. Điều này tạo nên một bầu không khí thân thiện, tạo động lực và tinh thần cống hiến cho người lao động, góp phần vào thành công bền vững cho tổ chức.
3. Những thách thức của Quản lý nhân sự trong ngành giáo dục
3.1 Thiếu hụt giáo viên
Vấn đề:
Thiếu hụt giáo viên, đặc biệt là trong các chuyên ngành khoa học, kỹ thuật và toán học đang là thách thức mà nhiều tổ chức giáo dục gặp phải. Sự cạnh tranh gay gắt trong việc thu hút tài năng, mức lương thấp và điều kiện làm việc không tốt có thể là những yếu tố khiến nhà trường không tuyển dụng đủ nhu cầu. Sự thiếu hụt này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục mà còn gây áp lực cho giáo viên hiện tại khi họ phải giảng dạy với số lượng học sinh lớn và không được hỗ trợ đầy đủ.
Giải pháp:
Các đơn vị có thể tạo ra chương trình hợp tác với các trường đại học nhằm thu hút sinh viên ra trường vào ngành giáo dục.
Các viện đào tạo có thể đầu tư vào một hệ thống giải pháp tuyển dụng nâng cao trải nghiệm tuyển dụng của ứng viên. Điều này giúp các giáo viên có thể cập nhật được các mô tả công việc, quy trình tuyển dụng, quy trình tiếp nhận công việc một cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian hơn.
3.2 Khó thu hút và giữ chân giáo viên giỏi
Vấn đề:
Việc giữ chân những giáo viên tài năng luôn là một thách thức. Sự tăng đột biến về nhu cầu giáo viên, trong khi nguồn cung khán hiếm, đồng thời nhiều giáo viên xuất sắc thường tìm kiếm cơ hội tốt hơn về mức lương, sự nghiệp hoặc điều kiện làm việc. Sự ra đi của những giáo viên xuất sắc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường giáo dục và chất lượng dạy và học.
Giải pháp:
Đơn vị giáo dục cần tạo ra chính sách phúc lợi tốt bao gồm cả lương, bảo hiểm và các lợi ích khác. Ngoài ra, cần tạo dựng môi trường làm việc tích cực, hợp tác, hỗ trợ để các giáo viên cảm thấy được trân trọng khi cống hiến.
Bên cạnh đó các trường học và tổ chức giáo dục cần chú trọng hơn vào xây dựng thương hiệu tuyển dụng bài bản để nâng cao uy tín trong ngành. Việc này có thể bắt đầu ngay bằng cách đầu tư nhiều hơn cho hình ảnh của tổ chức, truyền thông tuyển dụng, các sự kiện tuyển dụng…
3.3 Thiếu đào tạo và phát triển sự nghiệp
Vấn đề:
Hệ thống giáo dục đang ngày càng phát triển và giáo viên phải cập nhật với những thay đổi mỗi ngày. Họ được kỳ vọng trở nên thành thạo trong nhiều môn học, nghiệp vụ để cải thiện chất lượng giảng dạy cho học sinh. Thiếu sự hỗ trợ và đào tạo, giáo viên có thể trở nên không đủ năng lực, không cập nhật kiến thức và kỹ năng mới, gây ảnh hưởng tới hiệu quả giảng dạy. Nguyên nhân có thể đến từ:
- Chưa có kế hoạch đào tạo và lộ trình thăng tiến cho giáo viên.
- Lựa chọn, tuyển dụng giáo viên khi chưa có tiêu chí hoặc quy trình cụ thể.
- Thiếu sự giám sát chặt chẽ về chất lượng giảng dạy.
- Giáo viên quá tải, không có thời gian phát triển thêm các khía cạnh năng lực khác.
Giải pháp:
Đơn vị giáo dục cần tổ chức các chương trình đào tạo liên tục, ví dụ như các khóa đào tạo chuyên sâu, hội thảo để giáo viên có thể nâng cao kiến thức và kỹ năng. Việc xem xét công cụ, phần mềm giúp tối ưu hoá việc học và phát triển của giáo viên là rất cần thiết.
Tổ chức phải theo dõi quá trình giảng dạy sát sao, tránh tình trạng thả nổi. Định kỳ cần có các cuộc họp về chuyên môn định kỳ để chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên và nắm bắt tình trạng giảng dạy thực tế.
Nếu có tình trạng quá tải, ảnh hưởng đến tinh thần, khả năng phát triển của nhân viên và chất lượng công việc, tổ chức cần có phương án giảm tải ngay. Một số phương án đó là tuyển dụng thêm, phân chia lại công việc, áp dụng phần mềm trực tuyến, tự động hóa trong đào tạo để giảm bớt thao tác thủ công trong một số nghiệp vụ… Phổ biến các công cụ số hóa công việc cũng giúp nâng cao kỹ năng đáng kể cho giáo viên, nhân viên.
3.4 Rào cản trong giao tiếp
Vấn đề:
Giao tiếp không hiệu quả giữa giáo viên, học sinh, phụ huynh và bộ phận quản lý giáo dục là một vấn đề lớn. Thông tin không được chia sẻ đúng cách hoặc không kịp thời dẫn đến hiểu lầm và sự mất lòng tin vào công tác giáo dục, tạo ra môi trường giảng dạy căng thẳng. Nguyên nhân chính gây khó khăn trong lĩnh vực giáo dục là việc phân tán nhân sự ở nhiều địa điểm, cơ sở khác nhau, các bộ phận sẽ gặp khó khăn trong việc truyền thông, trao đổi.
Giải pháp:
Số lượng email, tin nhắn, thông báo lớn sẽ dẫn tới việc quá tải thông tin. Chính vì vậy, các hệ thống thông báo điện tử trên các nền tảng trực tuyến có thể giúp giáo viên, quản lý trao đổi thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả. Ví dụ như MISA AMIS Mạng xã hội có thể được sử dụng để giao tiếp nội bộ một cách toàn diện. Tính năng thông báo nội bộ giúp truyền đạt thông tin quan trọng đến tất cả các nhân viên, cho phép các nhân viên thảo luận về các chủ đề hay ý tưởng giảng dạy.
3.5 Công việc giấy tờ thủ công
Vấn đề:
Dù công nghệ hiện đại đã tiến bộ nhanh chóng, nhưng nhiều hệ thống giáo dục vẫn phụ thuộc vào quy trình giấy tờ thủ công, từ việc lập kế hoạch đến quản lý hồ sơ học sinh. Việc này không chỉ tốn thời gian và công sức mà còn dễ dẫn đến sai sót, khó khăn trong việc truy xuất thông tin và không đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thay đổi.
Giải pháp:
Giải pháp phổ biến nhất chính là số hoá hồ sơ – chuyển tất cả các hồ sơ nhân viên và giấy tờ sang định dạng điện tử, giúp cho toàn bộ nhân sự dễ dàng truy cập và quản lý. Ngoài ra, các đơn vị giáo dục có thể ứng dụng các phần mềm chuyên nghiệp để quản lý thông tin giáo viên và học sinh, giúp giảm thiểu công việc thủ công và tăng hiệu suất.
Chuyển đổi số đang là xu hướng trong mọi doanh nghiệp nói chung và các tổ chức trong ngành giáo dục nói riêng. Quản lý hồ sơ, quản lý văn phòng và quản lý nhân sự được tự động hóa sẽ giúp nâng cao đáng kể hiệu quả hoạt động của nhà trường. Hiện bộ giải pháp quản trị nhân sự MISA AMIS HRM đang là lựa chọn của hàng ngàn trường học và tổ chức giáo dục trên toàn quốc, tiêu biểu là trường đại học Công Nghệ Đồng Nai, hệ thống giáo dục Hoa Sen, Edisons Schools.
4. Kết luận
Đối mặt với những thách thức này, ngành giáo dục cần một chiến lược quản lý nhân sự hiệu quả, linh hoạt và đổi mới. Điều này đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về ngành giáo dục, khả năng tiếp tục đào tạo và phát triển, cũng như sự hợp tác và giao tiếp chặt chẽ giữa tất cả các bên liên quan. Với sự nhận diện đúng đắn các vấn đề và áp dụng các giải pháp hiệu quả, ứng dụng giải pháp công nghệ bổ trợ, chúng ta có thể tạo ra một môi trường giáo dục chất lượng cao, hỗ trợ giáo viên và đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh.
0904 885 833
https://www.misa.vn/
