Tranh chấp hợp đồng là gì? 4 Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng

02/02/2022
1401

Hợp đồng có thể hiểu là sự thỏa thuận bằng văn bản, tài liệu giao dịch giữa các bên ký kết về việc quy định các quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm dân sự, cùng các điều khoản làm thay đổi hay chấm dứt chúng.

Tuy nhiên, trên thực tế có không ít trường hợp xảy ra mâu thuẫn, bất đồng ý kiến giữa các bên tham gia dẫn đến việc tranh chấp hợp đồng. Vậy tranh chấp hợp đồng là gì? Làm thế nào để giải quyết tranh chấp hợp đồng? Bài viết sau đây sẽ giúp các Doanh nghiệp hiểu rõ hơn về vấn đề này.

>>> Xem thêm: Hợp đồng là gì? Hỏi đáp về các loại hợp đồng phổ biến nhất hiện nay.

I. Khái quát về tranh chấp hợp đồng

tranh chấp hợp đồng là gì

1. Tranh chấp hợp đồng là gì?

Hiện tại, pháp luật chưa có quy định về khái niệm tranh chấp hợp đồng, tuy nhiên theo thực tiễn, chúng ta có thể hiểu như sau:

Tranh chấp hợp đồng là sự mâu thuẫn, bất đồng ý kiến giữa các bên tham gia ký kết hợp đồng chủ yếu liên quan đến việc thực hiện (hoặc không thực hiện) các quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng.

Tranh chấp hợp đồng có thể xảy ra ở các giai đoạn của hợp đồng nhưng thường phát sinh sau khi hợp đồng có hiệu lực hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng.

2. Đặc điểm của tranh chấp hợp đồng

Tranh chấp hợp đồng có 04 đặc điểm chính sau:

  • Tranh chấp hợp đồng phát sinh trực tiếp từ quan hệ hợp đồng giữa các bên.
  • Tranh chấp hợp đồng thuộc quyền định đoạt của các bên tham gia.
  • Tranh chấp hợp đồng mang yếu tố tài sản và gắn liền với lợi ích của các bên.
  • Có sự vi phạm thực hiện hoặc không thực hiện nghĩa vụ của một hoặc các bên, sự vi phạm này làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bên còn lại.

II. Các nguyên nhân dẫn đến tranh chấp hợp đồng

phương thức trọng tài tranh chấp hợp đồng

Trong quá trình thực hiện hợp đồng, tranh chấp có thể xảy ra vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân đó có thể thuộc yếu tố chủ quan hoặc khách quan, cụ thể là:

Nguyên nhân tranh chấp hợp đồng
✅Nguyên nhân chủ quan
  • Doanh nghiệp chưa nắm rõ các quy định của pháp luật.
  • Doanh nghiệp chưa chú trọng các vấn đề pháp lý, đạo đức kinh doanh mà chỉ quan tâm đến lợi nhuận.
  • Doanh nghiệp không có hợp đồng mẫu, không soạn thảo và rà soát hợp đồng kỹ càng trước khi ký kết.
  • Doanh nghiệp chủ quan, không tìm hiểu kỹ tư cách chủ thể của người ký kết hợp đồng.
✅Nguyên nhân khách quan
  • Các rủi ro bất khả kháng như: thiên tai, dịch bệnh,… dẫn đến vi phạm hợp đồng.
  • Chính sách pháp luật thay đổi khiến doanh nghiệp không thể kịp thời cập nhật và áp dụng vào hợp đồng.
  • Khung pháp lý điều chỉnh hợp đồng còn thiếu minh bạch và chồng chéo.

>>> Xem thêm: Sự kiện bất khả kháng là gì? Dẫn chứng từ bối cảnh dịch Covid 19

III. Các loại tranh chấp hợp đồng

các loại tranh chấp hợp đồng

Về cơ bản, có 02 loại tranh chấp hợp đồng là: tranh chấp hợp đồng dân sự và tranh chấp hợp đồng kinh doanh thương mại.

Tranh chấp HĐ dân sự Tranh chấp HĐ kinh doanh, thương mại
✅Định nghĩa
  • Là những mâu thuẫn, bất đồng giữa các bên về việc thực hiện hoặc không thực hiện các quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng.
  • Là những mâu thuẫn về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quá trình thực hiện các hoạt động thương mại.
✅Nội dung tranh chấp
  • Đối tượng của hợp đồng;
  • Giá cả, phương thức thanh toán;
  • Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng;
  • Thời điểm chuyển giao rủi ro;
  • Thời điểm giao hàng, thời điểm thanh toán;
  • Quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong hợp đồng;
  • Số lượng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa;
  • Trách nhiệm bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm,…
  • Liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; cho thuê, cho thuê mua, xây dựng, vận chuyển hàng hóa, gia công, ủy quyền, mua bán trái phiếu, cổ phiếu, đầu tư tài chính, ngân hàng, hợp tác, liên kết kinh doanh,…
  • Liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.

>>> Bài viết liên quan: Bồi thường thiệt hại trong hợp đồng là gì? Bồi thường thiệt hại hợp đồng thương mại

IV. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng

Nguyên tắc giải quyết các tranh chấp hợp đồng phải đảm bảo nhanh chóng, chính xác, đúng pháp luật. Quyết định giải quyết các tranh chấp hợp đồng phải có tính khả thi cao, thi hành được và quá trình giải quyết phải đảm bảo tính dân chủ và quyền tự định đoạt của các bên với chi phí giải quyết thấp.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng
✅Đối với HĐ dân sự
  • Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng trước pháp luật về các quyền nhân thân và tài sản.
  • Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận.
  • Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.
  • Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
  • Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự.
✅Đối với HĐ thương mại
  • Mọi Doanh nghiệp đều bình đẳng trước pháp luật.
  • Tự do, tự nguyện thoả thuận trong hoạt động thương mại dựa trên các quy định của pháp luật.
  • Áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại mà các bên đã biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của pháp luật.
  • Áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại với điều kiện không được trái với những nguyên tắc quy định trong Luật này và trong Bộ luật dân sự.
  • Bảo vệ lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực cho người tiêu dùng về hàng hóa/ dịch vụ mà Doanh nghiệp kinh doanh và phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các thông tin đó.
  • Thừa nhận giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu trong hoạt động thương mại.

>>> Xem thêm bài viết liên quan: Điều khoản bảo hành trong hợp đồng là gì? Quy định về thời hạn bảo hành

V. Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng

phương thức hòa giải tranh chấp hợp đồng

Tranh chấp hợp đồng đòi hỏi phải được giải quyết thỏa đáng bằng một phương thức phù hợp nhằm mục đích vừa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tranh chấp, vừa đảm bảo trật tự pháp luật và kỷ cương xã hội, giáo dục được ý thức tôn trọng pháp luật của công dân, góp phần ngăn chặn các trường hợp vi phạm hợp đồng.

Hiện nay, có 04 phương phức giải quyết tranh chấp hợp đồng thông dụng đó là: Thương lượng, Hòa giải, Trọng tài và Tòa Án.

Định nghĩa Ưu điểm Nhược điểm
✅Thương lượng Là việc các bên cùng nhau bàn bạc, tự dàn xếp, tháo gỡ những bất đồng phát sinh để loại bỏ tranh chấp mà không cần có sự trợ giúp hay phán quyết của bất kỳ bên thứ ba nào.
  • Không bị ràng buộc bởi các thủ tục pháp lý ngặt nghèo.
  • Hạn chế tối đa chi phí.
  • Ít phương hại đến mối quan hệ giữa các bên.
  • Giữ được bí mật kinh doanh.
  • Đòi hỏi các bên phải có thiện chí, trung thực với tinh thần hợp tác cao, nếu không, việc thương lượng sẽ thất bại và phải dùng một phương thức khác để giải quyết.
✅Hòa giải Là phương thức giải quyết với sự tham gia của bên thứ ba làm trung gian hòa giải để hỗ trợ, thuyết phục các bên tranh chấp tìm kiếm các giải pháp nhằm loại trừ tranh chấp đã phát sinh.
  • Đơn giản, nhanh chóng, ít tốn kém.
  • Nếu hòa giải thành công thì không có kẻ thắng người thua nên vẫn duy trì được quan hệ hợp tác giữa các bên.
  • Giữ được các bí quyết kinh doanh và uy tín của các bên.
  • Nếu hòa giải bất thành thì chi phí hòa giải trở thành gánh nặng bổ sung cho các bên tranh chấp.
  • Người thiếu thiện chí sẽ lợi dụng thủ tục hòa giải để trì hoãn việc thực hiện nghĩa vụ của mình, và có thể đưa đến hậu quả là bên có quyền lợi bị vi phạm mất quyền khởi kiện tại Tòa án hoặc trọng tài vì hết thời hạn khởi kiện.
✅Trọng tài

Là phương thức giải quyết thông qua hoạt động của Trọng tài viên với kết quả cuối cùng là các bên phải tôn trọng và thực hiện theo các phán quyết của trọng tài.

  • Thủ tục đơn giản, nhanh chóng.
  • Các bên tranh chấp có khả năng tác động đến quá trình trọng tài.
  • Các bên có quyền chỉ định trọng tài viên nhiều kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc vấn đề đang tranh chấp.
  • Hạn chế sự tiết lộ bí mật kinh doanh, giữ được uy tín của các bên trên thương trường.
  • Trọng tài không đại diện cho quyền lực nhà nước nên rất phù hợp để giải quyết các tranh chấp có nhân tố nước ngoài.
  • Tính cưỡng chế thi hành các quyết định trọng tài không cao vì trọng tài không đại diện cho quyền lực tư pháp của nhà nước.
  • Phụ thuộc hoàn toàn vào sự tự nguyện giải quyết tranh chấp của các bên.
✅Tòa án Là phương thức giải quyết tại cơ quan xét xử nhân danh quyền lực nhà nước được tòa án thực hiện theo một trình tự, thủ tục nghiêm ngặt, chặt chẽ.
  • Tính cưỡng chế thi hành cao do các quyết định của Tòa án đại diện cho quyền lực tư pháp của nhà nước.
  • Với nguyên tắc 2 cấp xét xử, những sai sót trong quá trình giải quyết tranh chấp có khả năng được phát hiện khắc phục.
  • Với điều kiện thực tế tại Việt Nam, thì án phí Tòa án lại thấp hơn lệ phí trọng tài.
  • Thời gian giải quyết tranh chấp thường kéo dài vì thủ tục tố tụng Tòa án rất chặt chẽ.
  • Khả năng tác động của các bên trong quá trình tố tụng rất hạn chế.

>>> Xem thêm: Phạt vi phạm hợp đồng là gì? Mức phạt vi phạm hợp đồng mới nhất cho từng trường hợp

Trên đây là các thông tin quan trọng mà Doanh nghiệp cần biết về tranh chấp hợp đồng. Bên cạnh đó, trong nền kinh tế số như hiện nay, phần mềm hợp đồng điện tử đang dần trở thành phương thức được nhiều doanh nghiệp lựa chọn thay thế cho hợp đồng giấy truyền thống bởi một số lợi ích đáng kể như:

  • Tiết kiệm được tới 90% thời gian ký kết
  • Tiết kiệm 85% chi phí
  • Đảm bảo giá trị pháp lý theo pháp luật quy định
  • Đảm bảo tiến độ ký kết ngay trong đại dịch Covid 19

hợp đồng điện tử là gì

MISA tự hào là đơn vị cung cấp nền tảng hợp đồng điện tử AMIS WeSign tiên phong và uy tín nhất, hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp. Nếu muốn tìm hiểu rõ hơn về giải pháp hỗ trợ ký kết hợp đồng điện tử ưu việt này, doanh nghiệp hãy click ngay vào nút dưới đây để đến với bài viết.

Tìm hiểu thêm về phần mềm AMIS WeSign

Ngoài ra, bạn cũng có thể để lại thông tin trong biểu mẫu bên dưới để được tư vấn trực tiếp. Bộ phận tư vấn của MISA sẽ liên hệ trong thời gian sớm nhất.


Xem thêm các nội dung liên quan

>>> Hợp đồng thương mại là gì? Đặc điểm pháp lý của hợp đồng thương mại

Loading

Đánh giá bài viết
[Tổng số: 0 Trung bình: 0]
Mr. Trịnh Văn Biển
Tác giả
GĐ Chuyển Đổi Số MISA
Chủ đề liên quan
Bài viết liên quan
Xem tất cả