Tài khoản 344 – Nhận ký quỹ, ký cược là một trong những tài khoản kế toán vẫn được giữ nguyên tên gọi trong Thông tư 99/2025/TT-BTC. Tuy nhiên, cách phân loại nợ ngắn hạn và dài hạn, cũng như việc trình bày trên báo cáo tài chính có một số điểm cần lưu ý.
Bài viết sau sẽ giúp kế toán doanh nghiệp nắm rõ nguyên tắc kế toán, cách hạch toán và xử lý các tình huống phổ biến phát sinh liên quan đến TK 344, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và hạn chế sai sót trong báo cáo tài chính.
1. Nguyên tắc kế toán tài khoản 344 theo Thông tư 99
Tài khoản 344- Nhận ký quỹ, ký cược theo Thông tư 99 được sử dụng để phản ánh các khoản tiền mà doanh nghiệp nhận ký quỹ, ký cược từ tổ chức hoặc cá nhân bên ngoài, nhằm đảm bảo cho các dịch vụ liên quan đến sản xuất, kinh doanh được thực hiện đúng hợp đồng kinh tế đã ký kết, như nhận tiền ký quỹ, ký cược để đảm bảo việc thực hiện hợp đồng kinh tế, hợp đồng đại lý,…
Kế toán phải theo dõi chi tiết từng khoản tiền nhận ký quỹ, ký cược theo từng đối tượng, phân loại rõ theo kỳ hạn và loại nguyên tệ (trường hợp có ngoại tệ).
- Các khoản ký quỹ, ký cược có kỳ hạn còn lại không quá 12 tháng hoặc không có quyền từ chối hoàn trả trong vòng 12 tháng kể từ thời điểm kết thúc kỳ kết toán, phải được trình bày là nợ ngắn hạn.
- Những khoản nhận ký quỹ, ký cược còn lại sẽ được trình bày là nợ dài hạn.
Nếu doanh nghiệp nhận cầm cố, thế chấp bằng tài sản phi tiền tệ như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, sổ tiết kiệm…, thì không ghi nhận tại tài khoản này. Thay vào đó, phải trình bày thông tin trong Thuyết minh Báo cáo tài chính theo quy định hiện hành.
2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 344 – Nhận ký quỹ, ký cược
Bên Nợ:
- Hoàn trả tiền nhận ký quỹ, ký cược.
Bên Có:
- Nhận ký quỹ, ký cược bằng tiền.
Số dư bên Có:
- Số tiền nhận ký quỹ, ký cược chưa trả tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.
3. Phương pháp kế toán tài khoản 344 theo TT 99
3.1. Khi nhận tiền ký quỹ, ký cược của đơn vị, cá nhân bên ngoài
Khi doanh nghiệp nhận tiền ký quỹ, ký cược từ các đơn vị,, cá nhân bên ngoài, kế toán thực hiện ghi sổ như sau:
Nợ các TK 111, 112,…
Có TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cược (chi tiết cho từng đối tượng).
3.2. Khi hoàn trả tiền ký quỹ, ký cược cho khách hàng
Khi doanh nghiệp thực hiện hoàn trả tiền ký quỹ, ký cược cho khách hàng, kế toán thực hiện ghi sổ như sau:
Nợ TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cược
Có các TK 111, 112,…
3.3. Trường hợp đơn vị ký quỹ, ký cược vi phạm hợp đồng kinh tế đã ký kết với doanh nghiệp, bị phạt theo thỏa thuận trong hợp đồng kinh tế
– Khi nhận được khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế đã ký kết: Nếu khấu trừ vào tiền nhận ký quỹ, ký cược, kế toán thực hiện ghi sổ như sau:
Nợ TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cược
Có TK 711 – Thu nhập khác.
– Khi thực trả khoản ký quỹ, ký cược còn lại, kế toán thực hiện ghi sổ như sau:
Nợ TK 344 – Nhận ký quỹ, ký cược (đã khấu trừ tiền phạt)
Có các TK 111, 112.
4. Một số câu hỏi liên quan đến tài khoản 344 theo Thông tư 99
Nhận tiền ký quỹ của khách hàng có phải là doanh thu không?
Tiền ký quỹ, ký cược là khoản tiền tạm giữ hộ, không làm tăng tài sản thuần của doanh nghiệp. Do đó, không ghi nhận là doanh thu, mà hạch toán vào Tài khoản 344 – Nhận ký quỹ, ký cược và trình bày là một khoản nợ phải trả.
Ký quỹ khác gì với ký cược?
Ký quỹ thường là khoản tiền gửi vào tổ chức tài chính để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ tài chính (ví dụ: ký quỹ môi trường, ký quỹ bảo lãnh đấu thầu). Ký cược là khoản tiền đặt cọc nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự hoặc thương mại (ví dụ: hợp đồng mua bán, thuê tài sản).
Dù bản chất khác nhau, cả hai đều hạch toán vào TK 344 nếu doanh nghiệp là bên nhận tiền.
Khi nào khoản ký quỹ, ký cược được phân loại là nợ ngắn hạn?
Theo TT 99, một khoản nhận ký quỹ, ký cược được phân loại là nợ ngắn hạn nếu:
- Có thời hạn còn lại từ 12 tháng trở xuống, hoặc
- Doanh nghiệp không có quyền trì hoãn việc thanh toán khoản ký quỹ này trong vòng 12 tháng kể từ thời điểm lập báo cáo tài chính.
Nếu khách hàng vi phạm hợp đồng và bị phạt từ tiền ký quỹ thì xử lý thế nào?
Doanh nghiệp khấu trừ phần tiền phạt từ số tiền ký quỹ và hạch toán vào TK 711 – Thu nhập khác. Phần còn lại được hoàn trả cho khách hàng và ghi giảm TK 344 tương ứng.
Nhận tài sản cầm cố như sổ tiết kiệm, giấy tờ nhà đất có ghi nhận vào TK 344 không?
Những tài sản phi tiền tệ như sổ tiết kiệm, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… chỉ mang tính chất đảm bảo thực hiện hợp đồng và không được hạch toán vào TK 344. Thay vào đó, kế toán cần trình bày thông tin trong Thuyết minh Báo cáo tài chính.
5. Phần mềm kế toán online MISA AMIS sẵn sàng đáp ứng Thông tư 99
Đáp ứng kịp thời yêu cầu của Thông tư 99/2025/TT-BTC, phần mềm kế toán online MISA AMIS đã được cập nhật đầy đủ hệ thống tài khoản, mẫu biểu báo cáo và nguyên tắc kế toán mới theo chuẩn mực hiện hành. Phần mềm giúp kế toán viên dễ dàng thích nghi với các quy định thay đổi mà không phải cập nhật thủ công, từ đó nâng cao tính chính xác và tiết kiệm thời gian xử lý.
Một số tính năng nổi bật của phần mềm kế toán online MISA AMIS:
- Tự động cập nhật hệ thống tài khoản và nghiệp vụ theo Thông tư 99 – hạn chế tối đa sai sót khi chuyển đổi từ Thông tư 200
- Tích hợp Trợ lý kế toán thông minh AVA – hỗ trợ giải đáp nghiệp vụ, gợi ý hạch toán và cảnh báo sai lệch.
- Tự động phát hiện và gợi ý điều chỉnh các bút toán bất hợp lý nhờ ứng dụng công nghệ AI.
- Kết nối dữ liệu điện tử đồng bộ với ngân hàng và phần mềm hóa đơn điện tử, giúp giảm thời gian tổng hợp, đối chiếu.
- Lập báo cáo tài chính, báo cáo quản trị theo chuẩn biểu mẫu mới chỉ trong vài cú nhấp chuột.
- Quản lý công việc kế toán từ xa: Cho phép làm việc online, theo dõi tiến độ và kết quả xử lý nghiệp vụ mọi lúc, mọi nơi.
Đăng ký ngay để trải nghiệm 15 ngày dùng thử miễn phí phần mềm kế toán online MISA AMIS – công cụ tài chính hoàn hảo cho doanh nghiệp của bạn
0904 885 833
https://amis.misa.vn/
