Hướng dẫn xây dựng quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng

Bạn đang tìm cách tối ưu quy trình quản lý dự án đầu tư xây dựng để đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từng bước quan trọng, cùng bí quyết kiểm soát dự án chuyên nghiệp – không thể bỏ qua nếu bạn muốn dự án thành công vượt mong đợi!

1. Dự án đầu tư xây dựng là gì?

Dự án đầu tư xây dựng là một hoạt động có kế hoạch nhằm thực hiện xây dựng một công trình hoặc hệ thống công trình cụ thể, bao gồm các công đoạn từ khảo sát, thiết kế, tổ chức thi công đến nghiệm thu, bàn giao và đưa công trình vào sử dụng.

Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng bao gồm:

• Mục tiêu: Xây dựng công trình mới, mở rộng, cải tạo hoặc nâng cấp công trình hiện có nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng về cơ sở hạ tầng, nhà ở, công nghiệp, dịch vụ, giao thông, v.v.

• Phạm vi công việc: Khảo sát hiện trạng, lập dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật, thi công xây dựng, giám sát thi công, nghiệm thu và bàn giao công trình.

• Nguồn vốn: Sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, vốn tư nhân hoặc kết hợp nhiều nguồn vốn khác nhau.

Một ví dụ dự án đầu tư xây dựng của nhà nước gần đây nhất là dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 đoạn qua TP.HCM, bao gồm cầu Kênh Thầy Thuốc, với tổng mức vốn gần 1.547,5 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương năm 2025.

Ngoài ra, còn có dự án xây dựng nút giao thông An Phú với 330 tỷ đồng và dự án xây dựng, mở rộng Quốc lộ 50, huyện Bình Chánh với 80 tỷ đồng cũng được bố trí vốn trong năm 2025.

Đọc thêm: 70+ mẫu quy trình làm việc cho mọi phòng ban & 11 bước xây dựng hiệu quả

2. Vai trò của quy trình thực hiện trong việc đảm bảo thành công dự án

Vai trò của quy trình thực hiện trong việc đảm bảo thành công dự án rất quan trọng và có thể được tóm tắt qua các điểm chính sau:

• Đảm bảo tính nhất quán và chuẩn hóa: Quy trình thực hiện giúp các bước trong dự án được tiến hành theo một trình tự rõ ràng, có kế hoạch và chuẩn mực, tránh sự tùy tiện, làm việc trùng lặp hoặc bỏ sót công việc quan trọng.
• Kiểm soát và theo dõi tiến độ dự án: Quy trình giúp xác định các mốc thời gian, nhiệm vụ cần hoàn thành, từ đó dễ dàng theo dõi tiến độ, phát hiện sớm các vấn đề, từ đó kịp thời điều chỉnh, tránh trì hoãn.
• Quản lý nguồn lực hiệu quả: Qua quy trình thực hiện, các nguồn lực về nhân lực, tài chính, vật tư được phân bổ hợp lý và sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí hoặc thiếu hụt.
• Giảm thiểu rủi ro và sai sót: Quy trình chuẩn hóa giúp phát hiện và xử lý các rủi ro, lỗi trong từng bước thực hiện, đảm bảo chất lượng công việc và kết quả cuối cùng của dự án.
• Tăng cường giao tiếp và phối hợp: Khi quy trình được thiết lập rõ ràng, các bên liên quan biết rõ trách nhiệm, vai trò của mình, từ đó phối hợp chặt chẽ, tránh hiểu lầm, xung đột.
• Tạo cơ sở để đánh giá và cải tiến: Quy trình giúp thu thập dữ liệu, thông tin trong suốt quá trình thực hiện, làm cơ sở để đánh giá hiệu quả dự án, rút kinh nghiệm và cải tiến cho những dự án tiếp theo.

Tải ngay: BỘ MẪU 70+ QUY TRÌNH làm việc cho mọi phòng ban trong doanh nghiệp

3. Các bước trong quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng

Dưới đây là phân tích chi tiết về quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng, được chia thành các giai đoạn chính theo thứ tự thời gian và các bước cụ thể trong từng giai đoạn:

3.1. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư

Giai đoạn chuẩn bị đầu tư là bước đầu tiên và cũng là nền tảng quan trọng quyết định sự thành công của dự án. Ở bước này, chủ đầu tư cần xác định rõ nhu cầu, mục tiêu cũng như tính khả thi của dự án. Việc đánh giá kỹ càng giúp tránh lãng phí nguồn lực, giảm thiểu rủi ro khi bước vào các giai đoạn tiếp theo.

• Xác định nhu cầu đầu tư: Đánh giá nhu cầu thực tế của thị trường hoặc tổ chức về loại công trình cần xây dựng, bao gồm các yêu cầu kỹ thuật, chức năng và quy mô.

• Lập dự án đầu tư sơ bộ: Xây dựng kế hoạch dự án tổng thể với mục tiêu rõ ràng, lựa chọn địa điểm phù hợp, xác định công nghệ và phương án đầu tư.

• Dự toán sơ bộ chi phí: Ước tính chi phí cần thiết cho toàn bộ dự án để chủ đầu tư có thể chuẩn bị nguồn vốn phù hợp.

• Thẩm định và phê duyệt dự án: Trình dự án đến các cơ quan có thẩm quyền để đánh giá, phê duyệt, đồng thời đảm bảo dự án phù hợp với quy hoạch, pháp luật hiện hành. Việc này giúp tăng tính pháp lý và giảm thiểu sai sót về sau.

3.2. Giai đoạn thiết kế

Sau khi dự án được phê duyệt, bước tiếp theo là thiết kế công trình. Đây là quá trình chuyển đổi ý tưởng thành các bản vẽ kỹ thuật chi tiết, định rõ cách thức thi công và vận hành công trình.

• Khảo sát địa điểm thi công: Tiến hành khảo sát chi tiết về địa hình, địa chất, điều kiện môi trường để đưa ra các giải pháp thiết kế phù hợp.

• Thiết kế kỹ thuật: Lập hồ sơ thiết kế chi tiết, bao gồm bản vẽ kiến trúc, kết cấu, hệ thống điện nước, cơ điện, v.v. Đây là tài liệu cơ sở cho việc thi công và dự toán chi phí chính xác hơn.

• Tính toán kỹ thuật và lựa chọn giải pháp thi công: Đánh giá các phương án xây dựng, vật liệu sử dụng để đảm bảo hiệu quả kinh tế và chất lượng công trình.

• Thẩm định và phê duyệt thiết kế: Các cơ quan chuyên môn sẽ kiểm tra và phê duyệt hồ sơ thiết kế để đảm bảo an toàn, phù hợp quy chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật.

3.3. Giai đoạn tổ chức thi công xây dựng

Đây là giai đoạn trọng điểm, nơi dự án được hiện thực hóa bằng các hoạt động xây dựng thực tế trên công trường. Quản lý tốt giai đoạn này sẽ quyết định tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư.

• Lập kế hoạch thi công chi tiết: Xác định rõ các công việc, tiến độ, nguồn lực cần thiết, phương án thi công và đảm bảo an toàn lao động.

• Chuẩn bị vật tư, thiết bị và nhân lực: Đảm bảo đủ nguyên vật liệu, thiết bị thi công và nhân công có trình độ phù hợp để thực hiện công việc đúng tiến độ.

• Thực hiện thi công xây dựng: Tiến hành xây dựng theo đúng thiết kế đã được phê duyệt, bao gồm san lấp, móng, kết cấu, hoàn thiện,…

• Giám sát và kiểm soát thi công: Theo dõi tiến độ, kiểm tra chất lượng vật liệu và thi công, xử lý các vấn đề phát sinh kịp thời để tránh sai sót lớn.

• Quản lý an toàn lao động và bảo vệ môi trường: Đảm bảo an toàn cho công nhân, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường xung quanh.

3.4. Giai đoạn nghiệm thu và bàn giao công trình

Khi công trình hoàn thành, bước nghiệm thu sẽ đánh giá chất lượng thực tế, công năng và mức độ phù hợp với thiết kế ban đầu. Đây là bước cuối cùng để công trình chính thức được đưa vào sử dụng.

• Kiểm tra chất lượng công trình: Đánh giá toàn diện về kỹ thuật, thẩm mỹ, công năng và các yếu tố khác theo tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng.

• Lập biên bản nghiệm thu: Tài liệu pháp lý xác nhận công trình đã hoàn thành và đáp ứng yêu cầu đặt ra.

• Bàn giao công trình: Chuyển giao cho chủ đầu tư hoặc đơn vị vận hành, kèm theo hướng dẫn sử dụng, vận hành và bảo trì.

• Hoàn thiện hồ sơ dự án: Gồm hồ sơ thiết kế, nghiệm thu, các giấy phép và tài liệu liên quan để lưu trữ và quản lý về sau.

3.5. Giai đoạn vận hành và bảo trì công trình

Sau khi công trình đi vào sử dụng, việc vận hành đúng cách và bảo trì định kỳ sẽ giúp duy trì hiệu quả, kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn trong suốt quá trình khai thác.

• Giám sát hiệu quả vận hành: Theo dõi các chỉ số hoạt động để phát hiện sự cố hoặc suy giảm hiệu suất.

• Bảo trì, sửa chữa định kỳ: Lên kế hoạch và thực hiện bảo trì thường xuyên để phòng ngừa hư hỏng và duy trì chất lượng.

• Nâng cấp công trình khi cần thiết: Đáp ứng các yêu cầu thay đổi về chức năng, kỹ thuật hoặc cải tiến công nghệ.

Quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng là một chuỗi các bước có tính liên kết chặt chẽ, mỗi giai đoạn đều có vai trò và tầm quan trọng riêng. Việc triển khai đầy đủ, bài bản quy trình này giúp đảm bảo:

• Dự án được thực hiện đúng mục tiêu, tiến độ và chất lượng.

• Tối ưu hóa nguồn lực, giảm thiểu rủi ro và chi phí phát sinh.

• Tuân thủ pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật và các quy định về an toàn.

• Đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng và hiệu quả kinh tế – xã hội lâu dài.

Tham khảo: Review 17 phần mềm quản trị doanh nghiệp toàn diện nhất năm 2025

4. Giới thiệu phần mềm hỗ trợ quản lý quy trình dự án đầu tư xây dựng

MISA AMIS Quy trình là phần mềm quản lý quy trình công việc hiện đại, được thiết kế nhằm giúp các doanh nghiệp, tổ chức, đặc biệt là các đơn vị tham gia dự án đầu tư xây dựng, tối ưu hóa hoạt động quản lý, kiểm soát tiến độ và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các phòng ban, bộ phận.

Lợi ích nổi bật của MISA AMIS Quy trình trong quản lý dự án đầu tư xây dựng:

• Tự động hóa quy trình làm việc: Phần mềm giúp số hóa và chuẩn hóa toàn bộ các bước trong quy trình dự án xây dựng, từ khâu lập kế hoạch, thiết kế, thi công cho đến nghiệm thu và bàn giao, giúp loại bỏ các công đoạn thủ công, rút ngắn thời gian xử lý.

• Quản lý tiến độ chi tiết và minh bạch: MISA AMIS Quy trình cho phép theo dõi tiến độ từng hạng mục công việc, cảnh báo các công việc sắp đến hạn hoặc chậm tiến độ, giúp ban quản lý dự án dễ dàng kiểm soát tổng thể và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.

• Phân quyền rõ ràng, nâng cao tính trách nhiệm: Phần mềm cho phép phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng cá nhân hoặc nhóm, đồng thời ghi nhận lịch sử xử lý công việc, tạo sự minh bạch và rõ ràng trong quá trình làm việc.

• Tích hợp giao tiếp, phối hợp nội bộ: Hỗ trợ trao đổi, phản hồi trực tiếp trên từng bước công việc, giảm thiểu tình trạng thất thoát thông tin hoặc hiểu nhầm giữa các phòng ban, đảm bảo sự liên kết chặt chẽ trong dự án.

• Lưu trữ hồ sơ và tài liệu tập trung: Mọi tài liệu, hồ sơ dự án như bản vẽ, kế hoạch, báo cáo đều được lưu trữ tập trung trên nền tảng điện tử, thuận tiện tra cứu và bảo mật thông tin.

• Báo cáo và phân tích thông minh: Hệ thống báo cáo đa dạng, trực quan giúp ban lãnh đạo đánh giá hiệu quả thực hiện dự án, phân tích điểm nghẽn, từ đó có quyết định điều chỉnh hợp lý.

Tóm lại, MISA AMIS Quy trình là công cụ đắc lực giúp các đơn vị quản lý dự án đầu tư xây dựng:

• Nâng cao năng suất làm việc và chất lượng quản lý dự án.

• Giảm thiểu rủi ro sai sót, chậm tiến độ và thất thoát thông tin.

• Tối ưu hóa nguồn lực và chi phí quản lý.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp quản lý quy trình đầu tư xây dựng bài bản, linh hoạt và hiện đại, MISA AMIS Quy trình chính là lựa chọn hàng đầu để đồng hành phát triển dự án thành công.

5. Kết luận

Quy trình quản lý dự án đầu tư xây dựng là nền tảng quan trọng giúp đảm bảo mọi hoạt động từ khâu chuẩn bị, thiết kế, thi công đến nghiệm thu và bàn giao công trình được thực hiện một cách bài bản, hiệu quả và minh bạch. Đặc biệt, với sự hỗ trợ của các công cụ quản lý hiện đại như MISA AMIS Quy trình, việc kiểm soát và giám sát dự án trở nên dễ dàng, nhanh chóng và chính xác hơn, góp phần quan trọng vào sự thành công bền vững của dự án đầu tư xây dựng. Do đó, đầu tư thời gian và nguồn lực để thiết lập và vận hành quy trình quản lý chuyên nghiệp là bước đi thiết yếu để mỗi dự án đạt được kết quả tối ưu và phát triển lâu dài.