Tư duy lãnh đạo – Bí quyết tạo nên người lãnh đạo xuất sắc

Tư duy lãnh đạo có vai trò quan trọng trong việc hình thành phong cách, thái độ, kỳ vọng, niềm tin của bạn với đội ngũ. Các kỹ năng tư duy này ảnh hưởng đến môi trường, hiệu quả làm việc và văn hóa doanh nghiệp. 

Chính vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm được cách xây dựng, cải thiện tư duy lãnh đạo của mình. Hãy cùng tìm hiểu ngay! 

I. Tư duy lãnh đạo là gì?

1. Định nghĩa

Tư duy lãnh đạo là khả năng suy nghĩ và tiếp cận vấn đề từ góc độ lãnh đạo. Nó bao gồm việc sử dụng các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và chiến lược để đưa ra quyết định sáng suốt. 

Ngoài ra, nó còn đòi hỏi khả năng tạo ra môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển cá nhân. Người lãnh đạo phải có khả năng tương tác, làm việc nhóm, xây dựng mối quan hệ đồng đội và tạo dựng lòng tin từ đồng nghiệp.

Tư duy lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và thành công của mọi tổ chức, công ty hoặc doanh nghiệp. 

“Đừng chỉ đi theo dấu chân người khác, hãy tạo ra những dấu chân riêng cho mình. Đó là cách bạn trở thành một người lãnh đạo.” – Oprah Winfrey

2. Thực trạng ứng dụng tư duy quản lý

Lãnh đạo là người chịu trách nhiệm định hướng và điều hành công ty. Một người lãnh đạo thông minh sẽ biết tận dụng tối đa tiềm lực của đội ngũ cấp dưới để đẩy mạnh sự phát triển chung. 

Tuy nhiên, tại một số doanh nghiệp, các nhà quản lý vẫn đang mắc phải những sai lầm vì mắc kẹt trong lối tư duy cũ không phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Một số sai lầm thường thấy như: 

• Điều hành nhân viên dựa trên kinh nghiệm mà không cập nhật mô hình quản trị mới, không hiểu được đặc điểm của thế hệ nhân sự hiện đại
• Thiếu tầm nhìn chiến lược phát triển dài hạn, chỉ tập trung vào những thành tựu nhỏ, xử lý công việc thủ công chậm chạp
• Người lãnh đạo không tự nâng cao kiến thức, năng lực của bản thân nên không đưa ra các quyết định đột phá, đánh mất lợi thế cạnh tranh trước đối thủ

Để trở thành một người lãnh đạo tốt, bạn không chỉ cần những phẩm chất sẵn có mà phải cần rèn luyện hàng ngày. Tư duy cũng có thể rèn luyện, tích lũy trong quá trình trải nghiệm thực tế và học hỏi không ngừng. 

MỜI BẠN ĐĂNG KÝ NHẬN NGAY EBOOK MIỄN PHÍ: PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO NĂM 2022 – LỰA CHỌN NÀO CHO BẠN?

II. Tầm quan trọng của tư duy lãnh đạo 

1. Nâng cao khả năng ra quyết định và giải quyết vấn đề

Tư duy quản trị thông thái giúp người lãnh đạo phân tích chính xác các tình huống phức tạp, xác định mục tiêu và đưa ra quyết định phù hợp. Thông qua quá trình thu thập thông tin cần thiết, bạn có thể đánh giá các lựa chọn có sẵn, đánh giá các rủi ro cùng lợi ích để đề ra giải pháp sáng tạo.

2. Thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới 

Tư duy lãnh đạo thúc đẩy mọi người sáng tạo và đổi mới trong công việc. Người lãnh đạo sẽ khuyến khích nhân viên đưa ra ý tưởng mới, tìm kiếm cách tiếp cận khác nhau và khám phá những cơ hội mới. 

Bằng cách này, lãnh đạo cải thiện quy trình làm việc, tối ưu hóa hiệu suất và cung cấp nhiều sản phẩm hoặc dịch vụ mới đáp ứng nhu cầu thị trường.

3. Xây dựng môi trường làm việc tích cực và tăng cường động lực

Tư duy quản lý sẽ góp phần xây dựng một môi trường làm việc tích cực, khích lệ mỗi cá nhân phát triển kiến thức, kỹ năng. Người lãnh đạo tạo điều kiện cho nhân sự thể hiện năng lực, đam mê, tạo ra một môi trường làm việc tương tác tích cực. Từ đó bạn tăng cường sự hài lòng và sự cam kết của nhân viên đối với tổ chức.

4. Tạo dựng sự tin tưởng và lòng tôn trọng từ đồng nghiệp và nhân viên

Tư duy lãnh đạo hỗ trợ người đứng đầu xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, tạo dựng sự tin tưởng và lòng tôn trọng từ đồng nghiệp, nhân viên. Bạn cần lắng nghe, thấu hiểu các quan điểm, ý kiến và mục tiêu của mọi người xung quanh. 

Như vậy, bạn mới khích lệ được văn hóa giao tiếp, hợp tác chặt chẽ cũng như truyền cảm hứng cho tập thể.

III. Các kỹ năng tư duy của nhà quản trị 

1. Tư duy chiến lược

“Với nhiều yếu tố đối lập trong việc đưa ra lựa chọn và thương lượng trong tổ chức, một khung tư duy rõ ràng để định hướng chiến lược là yếu tố cân bằng cần có. Hơn nữa, những nhà lãnh đạo mạnh mẽ phải luôn sẵn sàng đưa ra lựa chọn.” – Michael E. Porter trong cuốn “Về chiến lược” của Harvard Business Review

Trước đây, tư duy chiến lược được áp dụng cho các mục tiêu dài hạn của tổ chức. Chẳng hạn như triển khai các kế hoạch 5 năm, 10 năm. 

Tuy nhiên, cách tiếp cận chiến lược từ trên xuống không còn khả thi trong môi trường phức tạp, nhanh và luôn thay đổi ngày nay. Bối cảnh kinh doanh mới đòi hỏi một kiểu tư duy quản trị hoàn toàn mới. Người lãnh đạo ở tất cả cấp đều cần phải suy nghĩ chín chắn, có chiến lược, có tầm nhìn xa để dẫn dắt tổ chức vượt qua sự biến động. 

Để làm tốt điều này, bạn cần phải xác định một khung tham chiếu chiến lược cho doanh nghiệp. Khung tham chiếu chiến lược tạo ra khuôn khổ, nội dung hoạt động để thực hiện các sáng kiến hoạt động trong tương lai: 

• Nghiên cứu, khảo sát và phân tích bức tranh toàn cảnh
• Xác định vị trí của doanh nghiệp và mục tiêu doanh nghiệp đang hướng tới
• Hiểu được những ảnh hưởng của các yếu tố bên trong, bên ngoài công ty
• Định hình tương lai, tiềm năng khai thác cho đội nhóm, bộ phận và tổ chức
• Quyết định chiến thuật sử dụng nhân lực, nguồn lực (vị trí, trách nhiệm, vai trò của từng cá nhân)

2. Tư duy lãnh đạo

Tư duy lãnh đạo giúp bạn nhận biết và tập trung giải quyết các vấn đề quan trọng. Ví dụ, một nhà lãnh đạo có tư duy tốt sẽ có khả năng phân tích thông tin, dữ liệu để tìm ra thách thức và cơ hội trong môi trường kinh doanh. Họ sẽ biết cách đặt mục tiêu cụ thể và xác định đúng hướng đi cho đội ngũ.

Một ví dụ khác là khả năng giao tiếp hiệu quả. Nhà lãnh đạo cần truyền đạt thông điệp rõ ràng và thuyết phục đến các thành viên trong tổ chức. Họ biết cách sử dụng các phương tiện truyền thông, giao tiếp để tạo sự đồng lòng, thúc đẩy nhân sự làm việc tập trung. 

Ngoài ra, tư duy lãnh đạo cũng giúp xây dựng lòng tin và ủng hộ từ đội ngũ nhân viên. Bạn không chỉ thúc đẩy sự hợp tác, công nhận thành tựu của nhân viên mà còn tạo động lực để mọi người cùng cố gắng đạt được kết quả tốt nhất.

3. Tư duy phát triển

Việc sở hữu tư duy phát triển có thể mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển cá nhân và nâng cao hiệu suất nhóm của bạn. Thay vì coi những sai lầm và thất bại là dấu hiệu của sự yếu kém, bạn cần coi chúng là cơ hội để cải thiện. 

Bạn nên tìm kiếm và chấp nhận những phản hồi mang tính xây dựng để nâng cao kỹ năng, kiến thức. Đồng thời, bạn có thể đón nhận những thách thức và cơ hội mới thay vì trốn tránh hoặc duy trì cách làm cũ kém hiệu quả. 

Cuối cùng, bạn cần nuôi dưỡng văn hóa học tập, đổi mới trong doanh nghiệp. Hãy khuyến khích các thành viên thử nghiệm, cộng tác và chia sẻ ý tưởng của họ.

Xem thêm: 12 kỹ năng mềm nhà quản lý cần có: Hướng dẫn nhanh và chi tiết nhất

4. Tư duy phân tích

Kỹ năng phân tích là khả năng hiểu các nhóm thông tin khác nhau và rút ra những kết luận có giá trị từ chúng để đưa ra giải quyết vấn đề. Kỹ năng phân tích bao gồm tư duy phê phán, phân tích dữ liệu, ra quyết định dưới áp lực, giải quyết các vấn đề phức tạp một cách hiệu quả và sáng tạo.

Ngược lại với nhận thức rằng “kỹ năng phân tích” không đơn thuần là việc đọc hiểu những con số phức tạp, nó yêu cầu bạn đánh giá chuẩn xác các tình huống định tính. Kỹ năng này tượng trưng cho khả năng phân tích, đưa ra các quyết định liên quan đến chiến lược kinh doanh một cách rõ ràng và logic.

5. Tư duy sáng tạo

Tính sáng tạo luôn là trọng tâm của hoạt động kinh doanh. Theo định nghĩa, tính sáng tạo là khả năng tạo ra thứ gì đó mới lạ và phù hợp. Điều này đặc biệt cần thiết cho tinh thần khởi nghiệp với doanh nghiệp mới và duy trì hoạt động tốt nhất với các doanh nghiệp lâu đời hơn. 

Tư duy sáng tạo giúp người lãnh đạo tìm ra cách tiếp cận mới, phát triển sản phẩm/dịch vụ độc đáo. Qua đó tạo ra sự khác biệt và nâng cao lợi thế cạnh tranh của tổ chức trên thị trường. 

Nó cũng hỗ trợ doanh nghiệp có thêm những giải pháp sáng tạo cho các vấn đề, thách thức. Ví dụ, bạn có thể khám phá và áp dụng công nghệ mới để cải tiến quy trình làm việc trong công ty. 

Nếu trước đây nhân viên phải tốn nhiều thời gian để xử lý công việc vì chờ đợi phê duyệt, chờ các bộ phận khác phản hồi thì các phần mềm quản lý công việc sẽ đẩy nhanh tốc độ này. 

Nằm trong hệ sinh thái MISA AMIS – Nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất, MISA AMIS Văn phòng số là bộ giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp kiến tạo môi trường làm việc số, loại bỏ các quy trình thủ công giúp nâng cao năng suất nhân sự, tiết kiệm chi phí toàn diện.

 

6. Tư duy trách nhiệm

Tư duy trách nhiệm cho phép người người lãnh đạo đánh giá tác động của các quyết định đến hoạt động của tổ chức, xã hội và môi trường. Nó đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định và luật pháp liên quan. 

Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao sẽ cân nhắc để đưa ra các quyết định đúng đắn, có lợi đối với nhân viên, khách hàng cùng các bên liên quan khác. Thêm vào đó, tư duy trách nhiệm còn giúp bạn đối mặt với sai lầm một cách thẳng thắn, không tìm cách đổ lỗi cho nhân sự.

Phong cách lãnh đạo đóng vai trò rất quan trọng trong doanh nghiệp và tổ chức. Mỗi nhà quản lý cần phải rèn luyện và trau dồi phong cách lãnh đạo của mình để nâng cao kỹ năng quản lý và điều hành doanh nghiệp hiệu quả. MISA AMIS trân trọng gửi đến bạn Ebook chuyên sâu về chủ đề này:

7. Tư duy linh hoạt 

Tư duy linh hoạt hay tính linh hoạt trong nhận thức là khả năng thay đổi suy nghĩ thích ứng với những tình huống mới, bất ngờ không lường trước. Người quản lý phải suy nghĩ về nhiều vấn đề và chuyển đổi các nhiệm vụ hoặc quá trình suy nghĩ theo yêu cầu thực tế. 

Suy nghĩ linh hoạt thúc đẩy văn hóa thích ứng nhanh, một yếu tố cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tư duy linh hoạt có thể giúp bạn theo nhiều cách sau:

• Giải quyết vấn đề: Những người có tư duy linh hoạt có thể tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, đưa ra các giải pháp sáng tạo khi điều kiện thay đổi
• Quản lý sự thay đổi: Cho dù đó là sự thay đổi trong chiến lược kinh doanh, điều kiện thị trường hay cơ cấu tổ chức, tư duy linh hoạt sẽ trang bị cho bạn cách thức xử lý những chuyển đổi này một cách suôn sẻ
• Thúc đẩy sự đa dạng: Bằng cách thừa nhận và tôn trọng những quan điểm khác nhau, tư duy linh hoạt có thể tạo ra một nơi làm việc toàn diện và đa dạng hơn

Cách thức nuôi dưỡng tư duy linh hoạt: 

• Khuyến khích học tập liên tục: Học tập liên tục là một công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy tính linh hoạt trong nhận thức. Bạn cần khuyến khích nhân viên học các kỹ năng mới, khám phá các lĩnh vực khác nhau hoặc theo đuổi con đường học vấn cao hơn có thể giúp họ thích nghi với thách thức mới.
• Thúc đẩy hợp tác: Hợp tác có thể giúp nhân viên tiếp cận những quan điểm đa dạng, khuyến khích họ suy nghĩ linh hoạt hơn

8. Tư duy tổ chức

Tư duy tổ chức giúp bạn quản lý tài nguyên, thời gian và nhân lực hiệu quả hơn. Bạn xác định được mục tiêu và chiến lược của tổ chức, phân tích các nhu cầu, nguồn lực cần thiết để đạt được mục tiêu đó. Bạn cùng đưa ra các kế hoạch và quy trình hành động tối ưu, tăng nhanh tốc độ phục vụ khách hàng. 

Mặt khác, tư duy lãnh đạo này làm rõ các quan hệ giữa bộ phận, quy trình liên phòng ban và luồng dữ liệu trong tổ chức. Từ đó, người quản lý đưa ra các giải pháp cải tiến chính xác, tăng cường hiệu quả công việc.

9. Tư duy tích cực

Suy nghĩ tích cực tác động đến cách bạn nghĩ về công việc cũng như cách đồng nghiệp và khách hàng nhìn nhận bạn. Dưới đây là một vài lợi ích của việc duy trì tư duy tích cực trong công việc:

• Giảm mức độ căng thẳng: Những người suy nghĩ tích cực không tập trung vào vấn đề khi chúng phát sinh. Họ sẽ bình tĩnh tìm ra cách thức giải quyết khó khăn nhanh nhất. 
• Tăng năng suất: Suy nghĩ tích cực kích thích não bộ của bạn, làm tăng mức năng lượng khiến bạn tỉnh táo và suy nghĩ rõ ràng hơn.
• Cải thiện khả năng giải quyết vấn đề: Những người tích cực có góc nhìn đa chiều, xem xét các khả năng khác nhau. Đây là đặc điểm cần thiết để giải quyết vấn đề. 
• Nắm bắt cơ hội: Thái độ tích cực khuyến khích bạn tận dụng các cơ hội bởi vì bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn khi bước ra khỏi vùng an toàn của mình. Nắm bắt các cơ hội mang lại cho bạn cơ hội thành công trong sự nghiệp, đưa công ty phát triển mạnh mẽ.
• Quản lý phản hồi và xung đột: Bạn cần hiểu rằng không phải lúc nào mọi người cũng đồng ý với quyết định bạn đưa ra. Do đó, cách tư duy cởi mở sẽ giúp bạn lắng nghe và học hỏi từ nhiều người hơn.

10. Tư duy kiểm soát rủi ro

Tư duy kiểm soát rủi ro đặc biệt giúp người lãnh đạo xác định, đánh giá, quản lý các vấn đề tiềm ẩn có thể có tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh và hiệu quả tài chính của tổ chức. Bạn nên biết những rủi ro đó sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thế nào và dự phòng các bước cần thực hiện để giảm thiểu tác động xấu.

Tư duy kiểm soát rủi ro có thể ứng dụng trên nhiều khía cạnh như kiểm soát tài chính, kinh doanh, sản xuất, môi trường và thương hiệu. Điều này giúp người lãnh đạo tạo nên môi trường làm việc an toàn, đáng tin cậy.

11. Tư duy chủ động

Người lãnh đạo chủ động thường thể hiện những phẩm chất sau:

• Sự tự tin: Người lãnh đạo tự tin vào các quyết định và kế hoạch của mình, giúp nhân viên cảm thấy an tâm, tin tưởng vào định hướng chung 
• Tầm nhìn xa: Tư duy dài hạn và chia sẻ tầm nhìn của bạn cũng là một phần của phong cách quản lý chủ động
• Lắng nghe tích cực: Người quản lý chủ động thường có xu hướng mong muốn lắng nghe đóng góp của mọi người để hoàn thiện kế hoạch cũng như phân công phù hợp 

12. Tư duy hòa nhập

Lãnh đạo hòa nhập là trao quyền và truyền cảm hứng cho các cá nhân đa dạng để phát huy hết tiềm năng của họ. Nó liên quan đến việc thúc đẩy một môi trường hỗ trợ và tôn trọng, nơi mọi người cảm thấy có giá trị, được lắng nghe và đồng tình. 

Người lãnh đạo hòa nhập hiệu quả có khả năng khai thác sức mạnh của sự đa dạng để nâng cao tinh thần đoàn kết, cải thiện hiệu suất làm việc.

Lợi ích của việc tư duy hòa nhập: 

• Tăng cường tính sáng tạo và đổi mới nhờ kết hợp nhiều quan điểm khác nhau
• Cải thiện việc ra quyết định sáng suốt dựa trên suy nghĩ, kinh nghiệm của nhiều thành viên 
• Tăng sự gắn kết và giữ chân nhân viên và giảm tỷ lệ nghỉ việc
• Nâng cao khả năng thích ứng với hoàn cảnh thay đổi một cách linh hoạt

IV. Một số lời khuyên để phát triển tư duy lãnh đạo hiệu quả

Dưới đây là một số lời khuyên để bạn xây dựng tư duy lãnh đạo thành công:

• Hướng tới mục tiêu: Bạn cần tập trung sự chú ý của mình vào các mục tiêu của công ty và phát triển một kế hoạch để đáp ứng những mục tiêu đó. Người lãnh đạo hiệu quả ưu tiên hoàn thành những nhiệm vụ cấp bách nhất trước tiên.
• Xây dựng niềm tin: Phát triển các mối quan hệ để có được sự tin tưởng của nhóm bằng cách tham gia các hoạt động hàng ngày, ghi nhận sự đóng của các cá nhân xuất sắc…
• Quyết đoán: Hãy quyết đoán để đưa ra những quyết định nhanh chóng, phù hợp với các mục tiêu của doanh nghiệp. Ngoài ra, đừng quên cố gắng truyền cảm hứng về tầm nhìn chung để mọi người cùng làm việc hướng tới mục tiêu.
• Làm gương: Với tư cách là người lãnh đạo, bạn có trách nhiệm cao hơn các thành viên khác, vì vậy hãy luôn làm gương chị họ, Ví dụ, nếu bạn muốn nhân viên của mình đến đúng giờ thì bản thân bạn cũng phải có mặt sớm. 
• Liên tục học hỏi: Hãy luôn học hỏi những kiến thức mới mẻ, cập nhật xu hướng thị trường để không bị đối thủ qua mặt. Một nền tảng kiến thức sâu rộng cũng giúp nhân viên tôn trọng, tin phục các quyết định của bạn hơn. 
• Học hỏi từ những sai lầm: Học hỏi từ những sai lầm trong quá khứ có thể giúp bạn xác định cách làm tốt hơn để đạt được mục tiêu. Nếu bạn mắc sai lầm, hãy phát huy tư duy lãnh đạo tích cực của mình và coi đó là cơ hội để cải thiện trong tương lai.