Tài khoản 151 theo Thông tư 99 là gì? Cách hạch toán hàng mua đang đi đường chi tiết.

Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường là một trong những tài khoản quan trọng trong nhóm hàng tồn kho, phản ánh giá trị hàng hóa đã mua nhưng chưa nhập kho. Theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, việc hạch toán tài khoản này cần đảm bảo đúng thời điểm, đúng nguyên tắc giá gốc và có sự kiểm soát chặt chẽ theo từng lô hàng. Bài viết sau MISA AMIS sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ bản chất của tài khoản 151 và cách hạch toán hàng mua đang đi đường chi tiết.

1. Tài khoản 151 theo TT 99 là gì?

Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường theo Thông tư 99/2025/TT-BTC là tài khoản dùng để phản ánh  giá trị hiện có và diễn biến biến động của các mặt hàng hóa, vật tư (bao gồm nguyên liệu, vật liệu; công cụ, dụng cụ) mà doanh nghiệp đã mua nhưng đang trong quá trình vận chuyển hoặc chưa nhập kho.

Hàng mua được coi là đang đi đường khi thuộc các trường hợp sau:

• Hàng hóa, vật tư mua ngoài đã thanh toán hoặc đã chấp nhận thanh toán nhưng vẫn nằm tại kho người bán, bến cảng, bến bãi, kho ngoại quan hoặc đang trên đường vận chuyển;
• Hàng hóa, vật tư mua ngoài đã về đến doanh nghiệp nhưng đang trong quá trình kiểm nghiệm, kiểm nhận trước khi nhập kho chính thức.

2. Nguyên tắc kế toán tài khoản 151- Hàng mua đang đi đường

Theo quy định tại Phụ lục 2 Thông tư 99/2025/TT-BTC, hàng mua đang đi đường phải đảm bảo các nguyên tắc kế toán sau:

• Kế toán hàng mua đang đi đường được ghi nhận trên Tài khoản 151 áp dụng theo nguyên tắc giá gốc quy định tại Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 02 về hàng tồn kho.
• Khi nhận được hóa đơn mua hàng mà hàng hóa chưa về đến kho, doanh nghiệp chưa ghi ngay vào sổ kế toán mà thực hiện đối chiếu với hợp đồng kinh tế và lưu hóa đơn trong tập hồ sơ riêng mang tên “Hàng mua đang đi đường”.
• Khi hàng về nhập kho trong kỳ, kế toán căn cứ vào phiếu nhập kho và hóa đơn mua hàng để ghi sổ trực tiếp vào các tài khoản liên quan như các Tài khoản 152, Tài khoản 153,…
• Đến thời điểm kết thúc kỳ kế toán, nếu hàng vẫn chưa về, doanh nghiệp sẽ ghi nhận giá trị trên hóa đơn vào Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường. Doanh nghiệp có thể theo dõi chi tiết hàng đi đường theo từng mặt hàng, từng lô, hoặc từng hợp đồng kinh tế tùy theo yêu cầu quản

3. Kết cấu và nội dung phản ánh TK 151 theo Thông tư 99

4. Hướng dẫn hạch toán TK 151 chi tiết

a) Ghi nhận hàng mua đang đi đường vào cuối kỳ kế toán:

Căn cứ hóa đơn mua hàng chưa về nhập kho, nếu thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào được khấu trừ, ghi:

Nợ TK 151 – Hàng mua đang đi đường

Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ

Có các TK 111, 112, 141, 331,…

Trường hợp thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ thì giá trị hàng mua bao gồm cả thuế GTGT.

b) Khi hàng về nhập kho hoặc phục vụ sản xuất kinh doanh (kỳ kế toán sau):

Căn cứ hóa đơn và chứng từ liên quan, khi hàng về nhập kho hoặc về đúng ngay cho sản xuất kinh doanh ghi:

Nợ các TK 152, 153, 156, 621,…

Có TK 151 – Hàng mua đang đi đường.

c) Trường hợp hàng hóa, vật tư đang đi đường không nhập kho mà giao thẳng cho khách hàng (kỳ kế toán sau):

Trường hợp sang kỳ kế toán sau, hàng hóa, vật tư đã mua đang đi đường không nhập kho mà giao thẳng cho khách hàng theo hợp đồng kinh tế từ kho người bán, bến cảng, bến bãi, hoặc gửi thẳng cho đại lý, ký gửi, ghi:

Nợ các TK 157 , 632

Có TK 151 – Hàng mua đang đi đường.

d) Xử lý hao hụt, mất mát hàng mua đang đi đường:

Nếu phát hiện hao hụt hoặc mất mát khi hàng về nhập kho hoặc khi xuất chuyển thẳng để bán hoặc gửi bán, căn cứ chứng từ liên quan, kế toán phản ánh giá trị hàng tồn kho bị mất mát, hao hụt, ghi:

Nợ TK 138 – Phải thu khác (1381, 1388)

Có TK 151 – Hàng mua đang đi đường.

5. Những lưu ý khi hạch toán Tài khoản 151 theo Thông tư 99

Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường là tài khoản mang tính chất chuyển tiếp, việc hạch toán tài khoản này cần tuân thủ đúng nguyên tắc kế toán và đảm bảo sự minh bạch, chính xác trong ghi nhận. Doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý các nội dung sau:

• Chỉ ghi nhận khi hàng đã thuộc quyền sở hữu nhưng chưa nhập kho: Doanh nghiệp chỉ hạch toán vào TK 151 khi đã có đầy đủ chứng từ (hóa đơn, hợp đồng, vận đơn…) và xác lập quyền sở hữu đối với hàng hóa, nhưng hàng chưa về hoặc chưa đủ điều kiện nhập kho.
• Hàng mua đang đi đường phải được ghi nhận theo giá gốc: Giá trị ghi nhận bao gồm giá mua và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa hàng về kho (vận chuyển, bốc xếp, bảo hiểm…), không bao gồm thuế GTGT được khấu trừ.
• Không ghi nhận hàng chưa có chứng từ hợp lệ: Trường hợp hàng chưa có hóa đơn hoặc chưa xác định được quyền sở hữu thì không hạch toán vào TK 151, tránh làm sai lệch giá trị tài sản trong kỳ.
• Phải theo dõi chi tiết từng lô hàng: Doanh nghiệp cần mở sổ theo dõi chi tiết theo từng hợp đồng, mặt hàng hoặc nhà cung cấp để dễ kiểm soát công nợ, tiến độ giao hàng và xử lý khi hàng về.
• Phản ánh tổn thất nếu hàng hao hụt, mất mát: Nếu phát sinh hao hụt trong quá trình vận chuyển, kế toán phải phản ánh vào TK 138 (phải thu khác) để xử lý trách nhiệm và ghi nhận tổn thất.
• Số dư TK 151 cuối kỳ phải được rà soát, đối chiếu: Tại thời điểm lập báo cáo tài chính, cần đối chiếu giữa sổ kế toán và thực tế chứng từ/hàng hóa để đảm bảo số dư phản ánh đúng giá trị hàng đang đi đường.

6. Phần mềm kế toán MISA AMIS đáp ứng đầy đủ quy định tại Thông tư 99/2025/TT-BTC

Hiện nay, phần mềm kế toán online MISA AMIS đã đáp ứng đầy đủ các quy định tại Thông tư 99/2025/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành, bao gồm kết cấu hệ thống tài khoản, nguyên tắc kế toán và phương pháp hạch toán theo từng loại nghiệp vụ cụ thể. Với việc cập nhật kịp thời theo chuẩn mới, MISA AMIS cho phép doanh nghiệp dễ dàng triển khai và kiểm soát toàn bộ hoạt động kế toán – tài chính phù hợp với thông tư này.

Một số tính năng nổi bật trên MISA AMIS hỗ trợ tuân thủ Thông tư 99:

• Hệ thống tài khoản kế toán đầy đủ theo thông tư, tự động định khoản theo từng nghiệp vụ.
• Hỗ trợ theo dõi, quản lý, kết chuyển hàng tồn kho, tài sản, công cụ dụng cụ đúng quy định.
• Ghi nhận doanh thu, chi phí, thuế GTGT, thuế TNDN… chính xác theo từng tình huống thực tế.
• Lập báo cáo tài chính, sổ sách kế toán chuẩn biểu mẫu và dễ dàng xuất nộp cho cơ quan thuế.
• Kết nối đồng bộ với hóa đơn điện tử, ngân hàng, phần mềm mua hàng, bán hàng… đảm bảo số liệu kế toán luôn nhất quán.

Với MISA AMIS, doanh nghiệp không chỉ đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định tại Thông tư 99, mà còn số hóa toàn bộ hoạt động kế toán, tiết kiệm thời gian, giảm rủi ro và nâng cao năng lực quản trị tài chính trong kỷ nguyên số.

Đăng ký ngay để trải nghiệm 15 ngày dùng thử miễn phí phần mềm kế toán online MISA AMIS – công cụ tài chính hoàn hảo cho doanh nghiệp của bạn