Nhân sự trong thời đại số không chỉ dừng lại ở tuyển dụng hay quản lý con người mà còn gắn liền với công nghệ và dữ liệu. Từ trí tuệ nhân tạo (AI) đến hệ thống quản lý nhân sự (HRM), các doanh nghiệp toàn cầu đang từng bước chuyển đổi số để tận dụng tốt nhất nguồn nhân lực đang có.
Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, các doanh nghiệp cũng đối mặt với nhiều thách thức. Bài viết này từ MISA AMIS sẽ phân tích thực trạng, những rào cản cần vượt qua và đề xuất các giải pháp nhân sự giúp doanh nghiệp phát triển nhân sự hiệu quả trong thời đại số.
1. Bài toán trong quản trị nhân sự khi công nghệ bùng nổ
1.1 Gen Z gia nhập thị trường lao động, thay đổi tư duy quản trị nhân sự
Gen Z đang làm thay đổi sâu sắc cách quản trị nhân sự, buộc doanh nghiệp phải thích ứng nhanh chóng. Theo nghiên cứu của Anphabe, hơn 60% Gen Z rời bỏ công việc trong năm đầu tiên sau khi ra trường, phần lớn vì mức lương không như kỳ vọng và môi trường làm việc không đáp ứng nhu cầu cá nhân.
Ngoài ra, Gen Z có xu hướng tìm kiếm môi trường linh hoạt, công bằng và có cơ hội học hỏi, phát triển bản thân. Họ mong muốn được ghi nhận nhiều hơn, thích thử nghiệm ở nhiều vị trí để khám phá năng lực của mình.
Sự khác biệt về tư duy giữa Gen Z và các thế hệ lãnh đạo truyền thống cũng tạo ra khoảng cách trong kỳ vọng công việc. Một số doanh nghiệp phản ánh rằng nhân sự trẻ có thể thiếu kỷ luật, khó thích nghi với hệ thống tổ chức. Vấn đề này đặt ra bài toán lớn cho doanh nghiệp: Làm sao để thu hút, giữ chân và quản lý Gen Z một cách hiệu quả?
1.2 Chuyển đổi số gây áp lực lên doanh nghiệp
Việc chuyển đổi số trong quản trị nhân sự là xu hướng tất yếu, mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đặt ra nhiều áp lực cho doanh nghiệp, đặc biệt là về mặt tài chính, hạ tầng công nghệ. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa sẵn sàng về tài chính để đầu tư vào các phần mềm nhân sự, phân tích dữ liệu hay trí tuệ nhân tạo (AI).
Bên cạnh đó, dữ liệu lớn (Big Data) và AI đang ngày càng phổ biến hơn trong tuyển dụng, đánh giá và đào tạo nhân viên. Các hệ thống này giúp doanh nghiệp phân tích hiệu suất làm việc và dự đoán xu hướng nhân sự, nhưng lại đòi hỏi đầu tư vào bảo mật và quản lý dữ liệu để tránh rủi ro về quyền riêng tư.
1.3 Thiếu hụt kỹ năng số trong lực lượng lao động
Mặc dù Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng với hơn 52 triệu lao động trên 15 tuổi, nhưng khả năng đáp ứng các kỹ năng số còn nhiều hạn chế. Đến năm 2025, dự báo 80% lao động sẽ có kỹ năng công nghệ thông tin, nhưng thực tế hiện nay, phần lớn nhân sự chỉ đạt mức trung bình hoặc thấp trong các lĩnh vực như phân tích dữ liệu (83,25%), bảo mật thông tin (86%) và ứng dụng phần mềm cộng tác (84,5%).
Khoảng cách về kỹ năng số giữa các thế hệ cũng là thách thức lớn, khi nhiều lao động chưa sẵn sàng thích nghi với công nghệ mới. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải có giải pháp về nhân sự, đầu tư mạnh vào đào tạo và nâng cao kỹ năng số để tránh bị tụt hậu.
1.4 Thách thức trong quản lý nhân sự từ xa
Mô hình làm việc hybrid và remote trở thành xu hướng nhưng đặt ra nhiều thách thức. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong đo lường hiệu suất do thiếu giám sát trực tiếp. Văn hóa doanh nghiệp cũng dễ bị ảnh hưởng khi nhân viên ít tương tác, dẫn đến giảm gắn kết. Giao tiếp nội bộ chưa tối ưu khiến việc phối hợp trở nên kém hiệu quả. Ngoài ra, áp lực tài chính gia tăng khi doanh nghiệp phải đầu tư vào công nghệ, bảo mật và thiết bị làm việc từ xa. Việc thích nghi với mô hình này đòi hỏi chiến lược linh hoạt và công nghệ hỗ trợ phù hợp.
2. Giải pháp nhân sự trong thời đại số
2.1 Quản trị nhân sự bằng dữ liệu, nâng cao trải nghiệm nhân viên bằng công nghệ
Quản trị nhân sự bằng dữ liệu ngày càng quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả tuyển dụng, đánh giá và giữ chân nhân viên. Big Data giúp sàng lọc hồ sơ nhanh chóng, phân tích hiệu suất làm việc và dự đoán nguy cơ nghỉ việc, từ đó doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định kịp thời. Nhiều công ty đã cắt giảm đáng kể chi phí tuyển dụng và cải thiện tỷ lệ giữ chân nhân tài nhờ vào phân tích dữ liệu chính xác.
Công nghệ cũng giúp cá nhân hóa trải nghiệm làm việc, đặc biệt phù hợp với Gen Z – thế hệ mong muốn sự minh bạch, phát triển cá nhân và phản hồi tức thì. Các nền tảng quản lý nhân sự hiện đại cho phép nhân viên theo dõi lộ trình phát triển, đánh giá hiệu suất dựa trên dữ liệu thực tế, thay vì nhận xét cảm tính. Điều này giúp tăng mức độ gắn kết và nâng cao động lực làm việc.
Nhận tư vấn phần mềm quản lý nhân sự
2.2 Xây dựng lộ trình chuyển đổi số trong quản trị nhân sự
Chuyển đổi số trong quản trị nhân sự không nhất thiết phải triển khai đồng loạt với chi phí lớn, mà doanh nghiệp có thể áp dụng từng bước để kiểm soát ngân sách và đánh giá hiệu quả. Một lộ trình hợp lý có thể bao gồm các giai đoạn sau:
- Xác định mục tiêu và ưu tiên: Trước tiên, doanh nghiệp cần xác định các vấn đề cấp bách nhất trong quản trị nhân sự, chẳng hạn như tuyển dụng, đào tạo hay chấm công. Không nên triển khai tràn lan mà nên chọn những mảng có tác động lớn và dễ triển khai trước.
- Bắt đầu từ những công cụ cơ bản: Doanh nghiệp nhỏ có thể tận dụng các phần mềm quản lý nhân sự miễn phí hoặc giá rẻ để thay thế Excel và các quy trình thủ công, giúp đồng bộ dữ liệu và giảm sai sót.
- Đào tạo đội ngũ và tạo văn hóa số: Một trong những yếu tố quan trọng trong chuyển đổi số là sự sẵn sàng của nhân viên. Nếu nhân viên không quen với công nghệ, quá trình số hóa sẽ gặp trở ngại. Doanh nghiệp nên tổ chức đào tạo nội bộ để tăng khả năng tiếp cận công nghệ và nâng cao nhận thức về dữ liệu.
- Thử nghiệm và điều chỉnh theo thực tế: Trước khi triển khai diện rộng, doanh nghiệp nên thử nghiệm trên một bộ phận nhỏ để đánh giá hiệu quả, sau đó mới mở rộng ra toàn tổ chức.
- Liên tục cải tiến theo phản hồi: Chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ, mà còn là một quá trình thay đổi liên tục. Doanh nghiệp cần theo dõi phản hồi từ nhân viên, đánh giá hiệu suất của các hệ thống mới và điều chỉnh khi cần.
2.3 Nâng cao năng lực số cho nhân viên
Nâng cao năng lực số cho nhân viên đòi hỏi doanh nghiệp triển khai các chương trình đào tạo thiết thực, tập trung vào cả kỹ năng công nghệ và tư duy số. Một số hoạt động hiệu quả bao gồm:
- Đào tạo kỹ năng số hóa: Cung cấp các khóa học về trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) để nhân viên hiểu và ứng dụng công nghệ trong công việc. Ngoài ra cần hướng dẫn sử dụng và thúc đẩy triển khai các phần mềm doanh nghiệp như ERP, HRM, CRM…
- Học tập linh hoạt: Kết hợp giữa đào tạo trực tiếp và trực tuyến, tận dụng hệ thống e-learning nội bộ.
- Triển khai đào tạo nhanh: Xây dựng các khóa học ngắn hạn có tính tương tác cao cũng là giải pháp nhân sự phù hợp, giúp nhân viên tiếp cận kiến thức nhanh chóng và học tập mọi lúc, mọi nơi.
- Đào tạo kỹ năng mềm và tư duy đổi mới: Bên cạnh công nghệ, doanh nghiệp nên tổ chức các khóa học về kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện và sáng tạo để nhân viên thích ứng với môi trường số hóa tốt hơn.
2.4 Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý nhân sự
Ứng dụng AI trong quản lý nhân sự đang trở thành xu hướng quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả vận hành và sử dụng nguồn lực hợp lý.
AI giúp tuyển dụng thông minh bằng cách phân tích hồ sơ ứng viên, đánh giá mức độ phù hợp và rút ngắn thời gian tuyển dụng. Hệ thống AI còn có thể lọc ra những ứng viên có tiềm năng phát triển lâu dài, thay vì chỉ dựa vào tiêu chí kinh nghiệm hay bằng cấp.
Về giải pháp quản lý nhân sự nội bộ, AI hỗ trợ cá nhân hóa trải nghiệm làm việc, từ đề xuất chương trình đào tạo phù hợp đến cung cấp phản hồi về hiệu suất. Báo cáo tự động giúp nhân viên hiểu rõ điểm mạnh và những kỹ năng cần cải thiện.
AI cũng hỗ trợ dự báo nhân sự, giúp doanh nghiệp phân tích xu hướng biến động lao động, từ đó có kế hoạch tuyển dụng và đào tạo hợp lý. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh thị trường lao động liên tục thay đổi.
2.5 Đổi mới tư duy quản trị nhân sự
Trong thời đại số, nhà lãnh đạo là người tiên phong đổi mới, truyền cảm hứng và dẫn dắt sự thay đổi trong tổ chức. Thay vì giữ tư duy quản trị truyền thống, lãnh đạo cần linh hoạt, sẵn sàng thử nghiệm những cách làm mới và chủ động ứng dụng công nghệ vào quản lý nhân sự. Khi lãnh đạo thể hiện tinh thần đổi mới, cởi mở với cái mới và sẵn sàng thay đổi, nhân viên sẽ có động lực để phát triển và thích nghi với sự chuyển đổi.
Việc xây dựng một môi trường làm việc khuyến khích sáng tạo, học hỏi liên tục và trao quyền cho nhân viên sẽ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả hơn. Lãnh đạo cần giao tiếp minh bạch, lắng nghe ý kiến của nhân viên và tạo điều kiện để họ phát huy tối đa năng lực. Khi nhân viên cảm nhận được sự tin tưởng và có cơ hội phát triển, họ sẽ cống hiến hết mình, góp phần đưa doanh nghiệp tiến xa hơn.
3. Kết luận
Trong thời đại số, các giải pháp nhân sự gắn liền với công nghệ, dữ liệu và đổi mới tư duy lãnh đạo. Doanh nghiệp cần tận dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả tuyển dụng, đào tạo và quản lý nhân sự. Chuyển đổi số cần có lộ trình phù hợp, kết hợp với nâng cao năng lực số cho nhân viên để đảm bảo thích ứng bền vững. Đặc biệt lãnh đạo phải đi đầu trong việc thay đổi tư duy, tạo môi trường làm việc linh hoạt. Những giải pháp này sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa nguồn nhân lực và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Nếu doanh nghiệp đang tìm kiếm một giải pháp quản lý nhân sự tối ưu, MISA AMIS HRM chính là lựa chọn phù hợp. Phần mềm giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình tuyển dụng, quản lý nhân sự, chấm công – tính lương và phát triển đội ngũ một cách toàn diện.
