Hướng dẫn hạch toán Tài khoản 155 theo Thông tư 99/2025

4. Cách hạch toán tài khoản 155 – Thành phẩm theo Thông tư 99

4.1. Ghi nhận sản phẩm nhập kho do doanh nghiệp trực tiếp sản xuất hoặc gia công thuê ngoài

Nợ TK 155 – Sản phẩm

Có TK 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang

4.2. Khi xuất kho sản phẩm để bán (bao gồm cả thành phẩm bất động sản đã bàn giao)

Xuất kho sản phẩm để bán cho khách hàng (kể cả sản phẩm là thành phẩm bất động sản đã hoàn thành bàn giao cho khách hàng), doanh nghiệp phản ánh giá vốn của sản phẩm xuất bán, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

4.3. Trường hợp xuất kho sản phẩm để gửi đi bán:

Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán

Có TK 155 – Sản phẩm

4.4. Ghi nhận hàng bán bị khách trả lại:

– Ghi nhận doanh thu bị điều chỉnh:

Nợ TK 521 – Các khoản giảm trừ doanh thu

Nợ TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33311)

Có các TK 111, 112, 131,…(tổng giá trị của hàng bán bị trả lại).

– Đồng thời phản ánh giá vốn của thành phẩm đã bán nhập lại kho

Nợ TK 155 – Sản phẩm

Có TK 632 – Giá vốn hàng bán

4.5. Xuất kho sản phẩm sử dụng cho nội bộ doanh nghiệp:

Nợ các TK 641, 642, 241, 211,…

Có TK 155 – Sản phẩm

Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (nếu có)

4.6. Xuất kho thành phẩm cho các đơn vị trực thuộc:

– Trường hợp đơn vị trực thuộc được phân cấp ghi nhận doanh thu, giá vốn, doanh nghiệp ghi nhận giá vốn sản phẩm xuất bán, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

 – Trường hợp đơn vị trực thuộc không được phân cấp ghi nhận doanh thu, giá vốn, doanh nghiệp ghi nhận giá trị sản phẩm luân chuyển giữa các khâu trong nội bộ doanh nghiệp là khoản phải thu nội bộ, ghi:

Nợ TK 136 – Phai thu nội bộ

Có TK 155 – Sản phẩm

Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (chi tiết từng loại thuế) (nếu có).

4.7. Xuất sản phẩm để góp vốn vào công ty khác:

Xuất kho sản phẩm đưa đi góp vốn vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết, đầu tư khác, ghi:

Nợ các TK 221, 222, 228 (theo giá đánh giá lại)

Nợ TK 811 – Chi phí khác (chênh lệch giữa giá đánh giá lại nhỏ hơn giá trị ghi sổ của sản phẩm)

Có TK 155 – Sản phẩm

Có TK 711 – Thu nhập khác (chênh lệch giữa giá đánh giá lại lớn hơn giá trị ghi sổ của sản phẩm).

4.8. Sử dụng sản phẩm để mua lại phần vốn góp:

Khi xuất kho sản phẩm dùng để mua lại phần vốn góp tại công ty con, công ty liên doanh, liên kết, đầu tư khác ghi:

– Ghi nhận doanh thu bán sản phẩm tương ứng với tăng giá trị khoản đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết, đầu tư khác, ghi:

Nợ các TK 221, 222, 228 (theo giá hợp lý)

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 3331 – Thuế GTGT (nếu có)

– Ghi nhận giá vốn sản phẩm dùng để mua lại phần vốn góp tại công ty con, công ty liên doanh, liên kết, đầu tư khác, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm.

4.9. Xử lý sản phẩm thừa hoặc thiếu khi kiểm kê:

Mọi trường hợp phát hiện chênh lệch (thừa hoặc thiếu) sản phẩm qua kiểm kê, doanh nghiệp phải lập biên bản kiểm kê, xác minh nguyên nhân và làm rõ trách nhiệm của cá nhân, bộ phận liên quan. Việc xử lý và hạch toán các khoản chênh lệch này được thực hiện tương tự như quy định áp dụng đối với Tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu, tùy thuộc vào việc nguyên nhân đã được xác định hay chưa.

4.10. Trường hợp doanh nghiệp sử dụng sản phẩm để cho, biếu, tặng, khuyến mại hoặc quảng cáo

a) Trường hợp doanh nghiệp tặng sản phẩm cho khách hàng mà không thu tiền, không kèm điều kiện mua hàng hoặc theo mô hình kinh doanh đặc thù trong đó giá bán sản phẩm chính không thay đổi dù có hay không có sản phẩm tặng kèm, thì phần giá trị sản phẩm sử dụng cho hoạt động khuyến mại, quảng cáo được tính vào chi phí bán hàng:

Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng

Có TK 155 – Sản phẩm

b) Trường hợp doanh nghiệp khuyến mại có điều kiện, tức là khách hàng chỉ nhận được sản phẩm khuyến mại khi mua hàng theo chương trình (ví dụ: mua 2 tặng 1…), thì doanh nghiệp cần phân bổ doanh thu cho cả sản phẩm bán và sản phẩm khuyến mại . Bản chất giao dịch trường hợp này là giảm giá hàng bán nên giá trị hàng khuyến mại, quảng cáo được tính vào giá vốn hàng bán.

– Khi xuất sản phẩm để khuyến mại, quảng cáo doanh nghiệp ghi nhận giá trị hàng khuyến mại vào giá vốn hàng bán, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

– Ghi nhận doanh thu của hàng khuyến mại, quảng cáo trên cơ sở phân bổ số tiền thu được cho cả sản phẩm được bán và sản phẩm khuyến mại, quảng cáo, ghi:

Nợ các TK 111, 112, 131…

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 3331 – Thuế GTGT (nếu có)

c) Trường hợp doanh nghiệp tặng sản phẩm cho người lao động và khoản này được chi trả từ quỹ khen thưởng, phúc lợi, thì nghiệp vụ kế toán được xử lý như một giao dịch bán hàng thông thường:

– Ghi nhận giá vốn hàng bán đối với giá trị sản phẩm dùng để biểu, tặng cho người lao động, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

– Ghi nhận doanh thu của sản phẩm được trang trải bằng quỹ khen thưởng, phúc lợi, ghi:

Nợ TK 353 – Quỹ khen thưởng, phúc lợi

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 3331 – Thuế GTGT (nếu có)

d) Nếu xuất kho sản phẩm để cho, biếu, tăng:

Nợ các TK 641, 642,…

Có TK 155 – Sản phẩm

Có TK 3331 – Thuế GTGT (nếu có)

4.11. Trả lương bằng sản phẩm cho người lao động

– Doanh thu của sản phẩm dùng để trả lương cho người lao động, ghi:

Nợ TK 334 – Phải trả người lao động

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 3331 – Thuế GTGT

Có TK 3335 – Thuế TNCN (nếu có)

– Ghi nhận giá vốn hàng bán đối với sản phẩm dùng để trả lương cho người lao động, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

4.12. Thanh lý, nhượng bán sản phẩm tồn kho bị ứ đọng, hư hỏng

Phản ánh giá vốn sản phẩm thanh lý, nhượng bán do ứ đọng, mất phẩm chất, không cần dùng, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 155 – Sản phẩm

5. Những lưu ý khi hạch toán TK 155 theo Thông tư 99

Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà doanh nghiệp cần nắm khi hạch toán Tài khoản 155 – Sản phẩm theo quy định tại Thông tư 99/2025/TT-BTC. Việc ghi nhận đúng – đủ – phù hợp không chỉ giúp đảm bảo tính chính xác trong báo cáo tài chính mà còn hạn chế rủi ro khi thanh tra, kiểm tra:

• TK 155 phản ánh cả thành phẩm, bán thành phẩm và thành phẩm bất động sản; doanh nghiệp nên mở tiểu khoản chi tiết phù hợp như 1551, 1552, 1553 để thuận tiện quản lý.
• Giá trị sản phẩm nhập kho phải xác định theo giá thành thực tế, bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung và các chi phí trực tiếp khác liên quan.
• Chi phí sản xuất chung cố định chỉ được phân bổ theo công suất bình thường; nếu sản lượng thấp hơn công suất bình thường thì phần không phân bổ được phải ghi vào giá vốn hàng bán.
• Không tính vào giá gốc sản phẩm các chi phí vượt mức bình thường, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bảo quản hàng tồn kho không phục vụ sản xuất.
• Cần theo dõi chi tiết TK 155 theo từng kho, từng loại, nhóm sản phẩm, đảm bảo ghi nhận đầy đủ cả về số lượng và giá trị để thuận tiện kiểm kê, đối chiếu.
• Xuất kho sản phẩm phải được phân loại theo mục đích sử dụng, ví dụ: để bán (TK 632), để tiêu dùng nội bộ (TK 641, 642…), để biếu tặng hoặc khuyến mại (tùy tình huống thực tế sẽ hạch toán vào TK 641 hoặc TK 632).
• Trường hợp sử dụng sản phẩm để khuyến mại có điều kiện đi kèm, cần phân bổ doanh thu và ghi nhận giá vốn tương ứng như một phần của giao dịch bán hàng.
• Nếu sử dụng sản phẩm để tặng nhân viên từ quỹ phúc lợi, phải ghi nhận doanh thu và giá vốn như giao dịch bán thông thường, ghi vào TK 511 và TK 632.
• Khi phát hiện chênh lệch sản phẩm qua kiểm kê, doanh nghiệp phải lập biên bản, xác định nguyên nhân và xử lý kế toán tương tự như hướng dẫn tại TK 152.
• Nếu doanh nghiệp sử dụng giá tạm tính để hạch toán trong kỳ, cuối kỳ phải xác định giá thực tế, tính hệ số chênh lệch và điều chỉnh toàn bộ nhập – xuất kho liên quan.

Kết luận

Việc cập nhật và vận dụng đúng Tài khoản 155 theo Thông tư 99 là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp sản xuất từ năm tài chính 2026. Doanh nghiệp cần rà soát lại hệ thống tài khoản, cách tổ chức sổ sách và phương pháp tính giá thành để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật.

Để triển khai thuận lợi và giảm tải công việc cho kế toán, doanh nghiệp nên sử dụng phần mềm kế toán online MISA AMIS –  đã đáp ứng đầy đủ Thông tư 99 và hỗ trợ hiệu quả cho các nghiệp vụ liên quan đến sản phẩm.

Một số tính năng nổi bật của phần mềm kế toán MISA AMIS:

• Tự động hạch toán nhập – xuất kho theo đúng kết cấu TK 155.
• Theo dõi chi tiết tồn kho sản phẩm theo kho, mã hàng, lô, hạn dùng.
• Tính giá thành sản phẩm theo nhiều phương pháp: giản đơn, hệ số, phân bước, định mức,…
• Tự động phân bổ chi phí sản xuất chung theo công suất bình thường.
• Kết nối với các phân hệ bán hàng, mua hàng, sản xuất, hợp nhất dữ liệu theo thời gian thực.
• Cập nhật chính sách kế toán mới theo Thông tư 99 và các văn bản liên quan.

Nhanh tay đăng ký tư vấn và dùng thử miễn phí phần mềm trong 15 ngày:

Dùng thử miễn phí