Phạt vi phạm hợp đồng là gì? Mức phạt vi phạm hợp đồng mới nhất

Cũng như bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm hợp đồng là một chế tài do các bên thỏa thuận khi giao kết hợp đồng. Vậy phạt vi phạm hợp đồng được định nghĩa cụ thể như thế nào, xử lý theo quy định ra sao? Hãy theo dõi chi tiết các thông tin trong bài viết dưới đây của MISA nhé!

1. Tổng quan về phạt vi phạm hợp đồng

Phạt vi phạm hợp đồng là gì?

Theo Bộ luật dân sự 2015 thì việc phạt vi phạm là một chế tài cần thiết nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của chủ thể tham gia khi thực hiện hợp đồng trong trường hợp việc vi phạm xảy ra. Phạt vi phạm hợp đồng được định nghĩa cụ thể như sau:

Phạt vi phạm hợp đồng là sự thoả thuận giữa các bên trong hợp đồng, theo đó bên vi phạm nghĩa vụ phải nộp một khoản tiền cho bên bị vi phạm. Mức phạt vi phạm do các bên thỏa thuận, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Đồng thời, các bên có thể thỏa thuận về việc bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm mà không phải bồi thường thiệt hại hoặc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại. Trường hợp các bên có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại thì bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm.

Phạt vi phạm hợp đồng và bồi thường thiệt hại khác gì nhau?

Phạt vi phạm hợp đồng và bồi thường thiệt hại hợp đồng đều là 2 chế tài được áp dụng khi một trong các bên vi phạm nghĩa vụ đã thỏa thuận trong hơp đồng. Tuy nhiên nó vẫn có những điểm khác nhau. Cụ thể bạn có thể tham khảo bảng so sánh sau:

2. Quy định về phạt vi phạm hợp đồng

Không có quy định chung về mức phạt vi phạm hợp đồng mà tùy theo từng lĩnh vực, từng phạm vi điều chỉnh mà mỗi hợp đồng có thể quy định các mức phạt khác nhau.

Đối với hợp đồng dân sự

Căn cứ theo Điều 418 Bộ luật Dân sự 2015 có quy đinh:

1. Phạt vi phạm là sự thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng, theo đó bên vi phạm nghĩa vụ phải nộp một khoản tiền cho bên bị vi phạm.

2. Mức phạt vi phạm do các bên thỏa thuận, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

3. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm mà không phải bồi thường thiệt hại hoặc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại thì bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm.

Đối với hợp đồng thương mại

Ví dụ về phạt vi phạm hợp đồng:

Công ty A và Công ty B có thỏa thuận một hợp đồng mua bán hàng hóa. Theo giao kết, Công ty B sẽ thanh toán tiền mua hàng vào ngày 25/12/2021. Nhưng đến ngày đó, nếu Công ty B không thanh toán thì coi như bị xem là vi phạm hợp đồng. Cụ thể hơn là vi phạm nghĩa vụ thanh toán.

Trong điều khoản nội dung Hợp đồng mua bán hàng hóa giữa hai bên có quy định: Nếu Công ty B chậm thanh toán tiền mua hàng, thì sẽ bị phạt 1% giá trị lô hàng cho mỗi ngày chậm trả.

Đối với hợp đồng xây dựng

Thưởng, phạt hợp đồng xây dựng, bồi thường thiệt hại do vi phạm và giải quyết tranh chấp hợp đồng xây dựng – Luật Xây dựng 2014 quy định:

– Thưởng, phạt hợp đồng xây dựng phải được các bên thỏa thuận và ghi trong hợp đồng.

– Đối với công trình xây dựng sử dụng vốn nhà nước, mức phạt vi phạm hợp đồng không vượt quá 12% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm. Ngoài mức phạt theo thỏa thuận, bên vi phạm hợp đồng còn phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, bên thứ ba (nếu có) theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan khác.

– Đối với hợp đồng xây dựng của công trình không sử dụng vốn nhà nước, mức phạt vi phạm hợp đồng sẽ được áp dụng theo quy định của Luật Thương mại 2005 bên trên.

>>> Xem thêm: Tranh chấp hợp đồng là gì? 4 Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng

3. Mẫu điều khoản phạt vi phạm hợp đồng

Trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu một Bên có hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của mình bao gồm các hành vi như:

• Thực hiện hợp đồng quá thời hạn quy định
• Chất lượng hàng hóa, dịch vụ không đúng theo thỏa thuận trong hợp đồng
• Có hành vi vi phạm gây thiệt hại về vật chất, không đạt được mục đích của giao kết hợp đồng
• Không thực hiện đúng, đầy đủ các thỏa thuận ghi trong hợp đồng
• Không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng mặc dù đã hưởng đầy đủ các quyền lợi từ hợp đồng.
• Đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không giải thích rõ lý do cho bên kia.

Bên vi phạm có trách nhiệm nộp phạt một khoản tiền vi phạm cho bên bị vi phạm. Giá trị khoản phạt vi phạm được tính bằng X% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm.

4. Giải đáp một số thắc mắc về phạt vi phạm hợp đồng

Câu 1: Phạt vi phạm hợp đồng có được tính chi phí được trừ?

Phạt vi phạm hợp đồng được tính chi phí được trừ bởi tiền phạt vi phạm hợp đồng không nằm trong các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế được quy định tại Khoản 2 Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC.

Câu 2: Phạt vi phạm hợp đồng có xuất hóa đơn không?

Căn cứ theo các quy định tại khoản 1 Điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BTC và khoản 13 Điều 7 Thông tư 78/2014/TT-BTC thì:

• Đối với bên nhận tiền phạt: Không phải kê khai, xuất hóa đơn, tính nộp thuế GTGT mà chỉ cần lập chứng từ thu tiền và hạch toán vào thu nhập khác của thuế TNDN theo quy định.
• Đối với bên trả tiền phạt: Lập chứng từ chi tiền căn cứ mục đích chi và hạch toán đối với khoản tiền phạt vi phạm hợp đồng như sau:
  • Trường hợp khoản thu về tiền phạt vi phạm hợp đồng cao hơn khoản chi tiền phạt, tiền bồi thường do vi phạm hợp đồng: Sau khi bù trừ, phần chênh lệch còn lại tính vào thu nhập khác của thuế TNDN.
  • Trường hợp khoản thu về tiền phạt vi phạm hợp đồng thấp hơn khoản chi tiền phạt, tiền bồi thường do vi phạm hợp đồng: Sau khi bù trừ, phần chênh lệch còn lại tính giảm trừ vào thu nhập khác

Phạt vi phạm hợp đồng là một trong những rủi ro không bên nào mong muốn. Do đó, để phòng tránh tình huống này xảy ra, các tổ chức, doanh nghiệp cần phải soạn thảo nội dung hợp đồng thật chi tiết, rõ ràng về quyền, nghĩa vụ và quy định thực hiện hợp đồng để cả hai đạt được thỏa thuận một cách minh bạch, tiến đến giao kết suôn sẻ.