Kế toán thuế là gì? Những công việc của kế toán thuế trong doanh nghiệp

Kế toán thuế là một phần không thể thiếu trong hoạt động quản trị doanh nghiệp hiện đại. Được ví như “lá chắn tài chính”, kế toán thuế giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ pháp luật, giảm thiểu rủi ro tài chính và tối ưu hóa nguồn lực. Nhưng kế toán thuế là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ định nghĩa, vai trò và công việc của kế toán thuế đối với doanh nghiệp.

1. Kế toán thuế là gì?

Kế toán thuế là một lĩnh vực chuyên biệt trong ngành kế toán, chịu trách nhiệm xử lý các vấn đề liên quan đến thuế của doanh nghiệp. Từ ghi nhận các khoản thuế phải nộp, lập báo cáo thuế, đến kê khai và nộp thuế, kế toán thuế đảm bảo doanh nghiệp hoạt động đúng theo quy định pháp luật.

Các nhiệm vụ chính của kế toán thuế bao gồm:

• Tính toán và kê khai các loại thuế: VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
• Lập báo cáo thuế định kỳ theo tháng, quý, năm.
• Lưu trữ hồ sơ, chứng từ thuế để sẵn sàng đối phó với các cuộc kiểm tra từ cơ quan thuế.
• Tìm kiếm và tận dụng các chính sách ưu đãi thuế hợp pháp nhằm giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Lưu ý: Để trở thành KTT giỏi bạn nên chăm chỉ thường xuyên đọc các văn bản luật về thuế, cũng như cập nhật những chính sách thuế mới nhất.

2. Mô tả công việc của kế toán thuế

2.1 Công việc của kế toán thuế đầu năm

Đầu năm là thời điểm quan trọng, đòi hỏi kế toán thuế thực hiện các công việc sau:

• Kê khai và nộp thuế môn bài:Theo quy định tại Điều 18, Nghị định 126/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp cần kê khai và nộp thuế môn bài trước ngày 30/1 hàng năm. Đối với doanh nghiệp mới thành lập, việc kê khai và nộp lệ phí môn bài cần thực hiện ngay đầu năm.
• Kê khai và nội tờ khai thuế GTGT, thuế TNCN, thuế TNDN của tháng 12 hoặc quý IV của năm trước đó.
• Nộp báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn của quý IV của năm trước đó.

2.2. Công việc làm hàng ngày

• Thu thập hóa đơn đầu ra và đầu vào:Ghi nhận đầy đủ các hóa đơn liên quan đến giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ.
• Kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn: Đảm bảo thông tin trên hóa đơn chính xác, hợp lệ, hợp pháp, tránh sai sót dẫn đến xử phạt.
• Nộp thuế phát sinh:Khi có thuế phải nộp, kế toán cần nộp đúng hạn để tránh bị phạt chậm nộp.
• Hạch toán các nghiệp vụ ngân hàng: Ghi nhận và xử lý các khoản tiền vào, tiền ra từ tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp.
• Sắp xếp, lưu trữ hóa đơn và chứng từ:Tổ chức hóa đơn, chứng từ một cách khoa học, dễ dàng truy xuất khi cần thiết.
• Hạch toán các nghiệp vụ quỹ: Ghi nhận các khoản thu, chi dựa trên phiếu thu, phiếu chi và nộp tiền vào ngân sách Nhà nước.

2.3 Công việc cần làm hàng tháng

Hàng tháng, kế toán thuế cần phải đảm bảo những việc sau đây:

• Lập tờ khai thuế giá trị gia tăng (GTGT):Áp dụng cho doanh nghiệp kê khai thuế GTGT theo tháng và có doanh thu từ 50 tỷ VNĐ trở lên.
• Lập tờ khai cho các loại thuế khác:Bao gồm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hoặc các loại thuế phát sinh khác (nếu có).
• Lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn: Áp dụng cho doanh nghiệp mới thành lập dưới 12 tháng.
• Phân bổ công cụ, dụng cụ và trích khấu hao tài sản cố định: Thực hiện các bút toán định kỳ để phản ánh chính xác chi phí doanh nghiệp.
• Cân đối các chỉ tiêu tài chính: Đối chiếu và xử lý linh hoạt các chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán, tránh để dồn việc vào cuối năm

2.4 Công việc cần làm hàng quý

Hàng quý, kế toán thuế thực hiện các báo cáo và kê khai sau:

• Tờ khai thuế GTGT: Áp dụng cho doanh nghiệp có doanh thu dưới 50 tỷ VNĐ và kê khai theo quý.
• Tờ khai thuế TNCN: Lập và nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân phát sinh trong quý.
• Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn: Tổng hợp số lượng hóa đơn đã sử dụng, bị hủy hoặc hỏng trong quý.

Lưu ý: Hạn nộp của các báo cáo trên là ngày 30 của tháng đầu tiên của quý sau.

2.5 Công việc cần làm cuối năm

Vào cuối năm, kế toán thuế có rất nhiều đầu việc quan trọng phải làm:

• Hoàn thành báo cáo tài chính cho cả năm. Đây là công việc quan trọng nhất. Báo cáo tài chính năm sẽ gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh BC tài chính, Bảng cân đối số phát sinh tài khoản.
• Lập báo cáo thuế quý IV.
• Lập báo cáo quyết toán về thuế TNDN, quyết toán về thuế TNCN
• In các loại sổ sách phục vụ cho việc quyết toán thuế và việc thanh tra của kiểm toán. Những loại sổ sách này bao gồm: Sổ cái các tài khoản; Sổ quỹ tiền mặt;
• Sổ tiền gửi ngân hàng; Sổ chi tiết các tài khoản; Bảng trích khấu hao tài sản cố định; Phiếu thu – chi; …

3. Quy trình và cách làm kế toán thuế

Để tiện cho các bạn ghi nhớ lâu hơn MISA AMIS xin tóm tắt lại Quy trình KTT như sau:

Cách làm cho doanh nghiệp mới thành lập và doanh nghiệp đang hoạt động có sự khác biệt.

• Doanh nghiệp mới thành lập

Doanh nghiệp mới thành lập cần thực hiện quy trình kế toán thuế cụ thể để đảm bảo tuân thủ pháp luật từ bước đầu:

Bước 1: Tiếp nhận giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp

Bước 2: Tạo tài khoản ngân hàng cho doanh nghiệp

Bước 3: Mua phần mềm chữ ký số để kê khai thuế và đăng ký nộp thuế điện tử. Hoặc thuê dịch vụ kê khai thuế để tránh các sai phạm.

Bước 4: Tạo tờ khai và nộp thuế môn bài

Bước 5: Tính thuế giá trị gia tăng và lập mẫu 06/GTGT gửi cơ quan thuế

Bước 6: Tổng hợp hóa đơn, chứng từ để thực hiện báo cáo và nộp thuế

Bước 7: Thực hiện hạch toán sổ sách dựa trên các chứng từ hóa đơn

Bước 8: Thực hiện đối chiếu sổ sách, lập báo cáo tài chính năm

Bước 9:Tiến hành in sổ sách, ký, đóng dấu

Bước 10: Lưu trữ chứng từ, sổ sách

• Doanh nghiệp đang hoạt động

Đối với doanh nghiệp đang hoạt động, công việc kế toán thuế tập trung vào:

• Tiếp nhận, kiểm tra và xử lý các chứng từ phát sinh hàng ngày.
• Kê khai thuế định kỳ theo tháng/quý/năm.
• Lập báo cáo tài chính, báo cáo thuế cuối năm.
• Lưu trữ, bàn giao chứng từ, sổ sách kế toán để phục vụ công tác kiểm toán hoặc thanh tra.

4. Trách nhiệm của kế toán thuế

Kế toán thuế đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính và đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ pháp luật về thuế. Các trách nhiệm cụ thể bao gồm:

• Thu thập, kiểm tra và xử lý chứng từ kế toán:
  • Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của hóa đơn, chứng từ đầu vào và đầu ra.
  • Đảm bảo mọi giao dịch kinh tế được ghi nhận đầy đủ và đúng quy định.
• Kê khai và nộp thuế đúng hạn:
  • Thực hiện kê khai thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN và các loại thuế khác theo định kỳ (tháng, quý, năm).
  • Nộp thuế phát sinh kịp thời để tránh bị xử phạt chậm nộp.
• Lập báo cáo tài chính và quyết toán thuế:
  • Tổng hợp dữ liệu để lập báo cáo thuế và tài chính cuối năm, bao gồm: bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính.
  • Hoàn thành quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
• Cập nhật chính sách và quy định pháp luật: Theo dõi các thay đổi về chính sách thuế để áp dụng đúng quy định cho doanh nghiệp.
• Chuẩn bị hồ sơ kiểm toán và thanh tra thuế:
  • Lưu trữ và tổ chức chứng từ, sổ sách một cách khoa học.
  • Giải trình với cơ quan thuế khi có yêu cầu thanh tra hoặc kiểm tra.

5. Quyền hạn của một kế toán thuế

Một kế toán thuế không chỉ thực hiện các công việc kỹ thuật mà còn có một số quyền hạn nhất định để đảm bảo hiệu quả công việc:

• Yêu cầu cung cấp chứng từ và hóa đơn: Được quyền yêu cầu các phòng ban cung cấp đầy đủ, đúng hạn các chứng từ, hóa đơn liên quan đến hoạt động kinh doanh.

• Hướng dẫn kê khai thuế nội bộ: Tiếp nhận và trao đổi thông tin, đồng thời hướng dẫn bộ phận kế toán cơ sở hoặc các phòng ban liên quan thực hiện kê khai, lập báo cáo thuế đúng theo quy định pháp luật.
• Tham gia xây dựng quy trình thuế: Được đề xuất, tham gia xây dựng các chính sách, quy trình quản lý thuế phù hợp với đặc thù doanh nghiệp.
• Xây dựng mối quan hệ nội bộ hiệu quả: Tương tác và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các phòng ban, bộ phận nội bộ của doanh nghiệp trong phạm vi trách nhiệm để đảm bảo công việc được phối hợp và hoàn thành tốt nhất.
• Bảo mật thông tin: Chỉ cung cấp số liệu liên quan đến nghiệp vụ mình phụ trách khi có sự phê duyệt của kế toán trưởng hoặc ban giám đốc, đảm bảo nguyên tắc bảo mật thông tin tài chính của doanh nghiệp.

6. Yêu cầu kỹ năng cần có để làm một kế toán thuế

Kế toán thuế là công việc đòi hỏi không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn cả kỹ năng mềm để quản lý hiệu quả các nhiệm vụ. Dưới đây là các yêu cầu chi tiết:

• Kỹ năng chuyên môn:
  • Hiểu rõ và áp dụng đúng các quy định pháp luật thuế hiện hành.
  • Nắm vững kiến thức kế toán, quy trình kê khai, nộp thuế và lập báo cáo tài chính.
• Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian:
  • Quản lý chứng từ, sổ sách và công việc kê khai theo lịch trình rõ ràng để đảm bảo đúng hạn.
  • Tránh dồn việc vào cuối kỳ bằng cách phân bổ công việc hợp lý.
• Kỹ năng phân tích:
  • Phân tích các báo cáo thuế và tài chính để nhận biết các vấn đề phát sinh.
  • Cân đối các khoản thu chi để tối ưu hóa chi phí thuế.
• Kỹ năng công nghệ:
  • Sử dụng thành thạo phần mềm kế toán như phần mềm kế toán online MISA AMIS, công cụ kê khai thuế điện tử, và các phần mềm văn phòng (Excel, Word).
• Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm:
  • Phối hợp với các bộ phận khác để xử lý thông tin nhanh chóng, chính xác.
  • Làm việc hiệu quả với cơ quan thuế, kiểm toán và đối tác.
• Tính cẩn thận và trung thực:
  • Công việc kế toán thuế đòi hỏi sự cẩn trọng tuyệt đối để tránh sai sót, đồng thời đảm bảo trung thực trong kê khai và báo cáo.

MISA AMIS Kế toán công cụ giúp kế toán thuế trở nên dễ dàng hơn

Để giúp giải phóng nhân lực, giảm thiểu khối lượng công việc cho người làm kế toán không chỉ với riêng kế toán thuế mà còn với tất cả các phần hành, MISA đã phát triển phần mềm kế toán online MISA AMIS với lợi ích vượt trội:

Dùng ngay miễn phí