Quản trị chiến lược là gì mà có thể coi đó là chìa khóa giúp các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh chóng, nâng cao lợi nhuận và đánh bại đối thủ? Quản trị chiến lược không chỉ đơn thuần là việc lên kế hoạch cho các mục tiêu dài hạn, mà còn bao gồm việc điều chỉnh và thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh doanh. Vậy quản trị chiến lược là gì? Vai trò của nó trong doanh nghiệp được biểu hiện như thế nào?
Bài viết này sẽ đi sâu vào khái niệm quản trị chiến lược, vai trò quan trọng của nó và các bước áp dụng hiệu quả.
| MISA tặng bạn trọn bộ: TÀI LIỆU VẬN HÀNH TỐI ƯU CHO DOANH NGHIỆP |
1. Quản trị chiến lược là gì?
Để hiểu rõ định nghĩa quản trị chiến lược là gì chúng ta có thể bóc tách từng khái niệm quản trị là gì, chiến lược là gì, cụ thể:
Quản trị là quá trình quản lý và điều hành các hoạt động của một tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra. Nó bao gồm việc lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các nguồn lực như con người, tài chính và thông tin để đảm bảo rằng mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Trong khi đó, chiến lược là một kế hoạch dài hạn, mang tính định hướng, nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể của tổ chức. Chiến lược đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về môi trường nội bộ và bên ngoài, từ đó đưa ra các quyết định và hành động nhằm tối ưu hóa lợi thế cạnh tranh và đạt được thành công trên thị trường.
Quản trị chiến lược là sự kết hợp của cả hai khái niệm trên, bao gồm quá trình lập kế hoạch, thực thi và đánh giá các chiến lược đã đặt ra. Đây là một quy trình liên tục và linh hoạt, giúp tổ chức không chỉ thích nghi mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường kinh doanh đầy biến động. Quản trị chiến lược yêu cầu sự nhìn xa trông rộng, khả năng phân tích sâu sắc và khả năng điều chỉnh chiến lược một cách kịp thời để đảm bảo tổ chức luôn duy trì được vị thế cạnh tranh.
Tầm quan trọng của quản trị chiến lược không chỉ nằm ở khả năng giúp doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi bên ngoài mà còn ở việc giúp tổ chức xác định được con đường phát triển bền vững. Thông qua quản trị chiến lược, các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao khả năng cạnh tranh và đạt được sự tăng trưởng lâu dài.
Tải miễn phí: 70+ mẫu quy trình làm việc cho mọi phòng ban trong doanh nghiệp
2. Vai trò của quản trị chiến lược
Quản trị chiến lược đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong doanh nghiệp, vì nó là nền tảng để định hướng phát triển và đảm bảo sự tồn tại bền vững của tổ chức. Dưới đây là những vai trò chính của quản trị chiến lược trong doanh nghiệp:
- Định hướng dài hạn: Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp xác định rõ ràng tầm nhìn, sứ mệnh, và các mục tiêu dài hạn. Điều này cung cấp một hướng đi rõ ràng, giúp doanh nghiệp tập trung vào các hoạt động quan trọng và tránh lãng phí nguồn lực vào những việc không cần thiết.
- Tạo lợi thế cạnh tranh: Bằng cách phân tích môi trường kinh doanh, đối thủ cạnh tranh, và các yếu tố nội tại, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển các chiến lược độc đáo, từ đó tạo ra và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
- Tối ưu hóa nguồn lực: Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả nhất, đảm bảo rằng mọi nguồn lực như nhân lực, tài chính, và công nghệ đều được sử dụng tối ưu để đạt được các mục tiêu chiến lược.
- Thích nghi với thay đổi: Trong một môi trường kinh doanh luôn thay đổi, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp nhận diện sớm các xu hướng, rủi ro và cơ hội mới. Từ đó, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược kịp thời để thích nghi và duy trì sự phát triển.
- Nâng cao khả năng ra quyết định: Quản trị chiến lược cung cấp một cơ sở dữ liệu phân tích và các công cụ đánh giá, giúp ban lãnh đạo đưa ra các quyết định chiến lược có tính khoa học và dựa trên thông tin thực tế, thay vì chỉ dựa trên cảm tính.
- Tăng cường hiệu quả quản lý: Quản trị chiến lược kết nối các hoạt động và quyết định quản lý với mục tiêu chiến lược, giúp các bộ phận trong doanh nghiệp hoạt động một cách đồng bộ và hướng tới mục tiêu chung, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý toàn diện.
- Hỗ trợ phát triển bền vững: Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp cân bằng giữa mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, giữa lợi nhuận và trách nhiệm xã hội, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững và tạo ra giá trị lâu dài cho cổ đông và cộng đồng.
Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, quản trị chiến lược doanh nghiệp không thể tách rời khỏi việc ứng dụng công nghệ và phần mềm. Sự liên kết giữa hai yếu tố này mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Công nghệ và phần mềm giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian, từ đó cho phép các nhà quản trị tập trung vào việc xây dựng và điều chỉnh chiến lược một cách hiệu quả hơn.
MISA AMIS (1 sản phẩm của MISA) là nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất, mang đến giải pháp toàn diện cho việc xây dựng và thực thi chiến lược quản trị doanh nghiệp. Với khả năng tích hợp các công cụ quản lý từ kế toán, nhân sự, bán hàng, đến truyền thông nội bộ và quản lý dự án,… MISA AMIS giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và điều chỉnh chiến lược một cách linh hoạt và hiệu quả.
Nền tảng này không chỉ cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình hoạt động của doanh nghiệp mà còn hỗ trợ ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu thực tế. Nhờ vào MISA AMIS, các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình quản trị, tăng cường hiệu quả hoạt động, và đảm bảo sự nhất quán trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lược.
3. Các cấp trong hệ thống quản trị chiến lược
Hệ thống quản trị chiến lược thường được phân chia thành ba cấp chính, giúp doanh nghiệp triển khai và điều chỉnh chiến lược theo nhiều góc độ từ tổng thể đến chi tiết. Mỗi cấp độ chiến lược đều có vai trò quan trọng, đảm bảo sự nhất quán và gắn kết trong việc thực hiện các mục tiêu chung của doanh nghiệp.
3.1 Cấp công ty
Đây là cấp độ chiến lược cao nhất, tập trung vào việc định hướng và phát triển tổng thể của toàn bộ doanh nghiệp. Tại cấp này, các nhà quản trị xác định sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu dài hạn và các lĩnh vực kinh doanh mà doanh nghiệp sẽ tham gia. Chiến lược cấp công ty giúp quyết định các yếu tố như:
- Đa dạng hóa sản phẩm hoặc dịch vụ
- Mua bán và sáp nhập
- Phân bổ nguồn lực cho từng đơn vị kinh doanh
- Tối ưu hóa cấu trúc tổ chức phù hợp với mục tiêu phát triển
3.2 Cấp đơn vị kinh doanh
Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh tập trung vào từng mảng hoặc đơn vị kinh doanh riêng biệt trong doanh nghiệp, nhằm xây dựng lợi thế cạnh tranh trong ngành mà đơn vị đó tham gia.
Tại cấp này, các nhà quản trị quyết định các phương án chiến lược phù hợp cho sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, thường theo các hướng sau:
- Chiến lược dẫn đầu về chi phí (Cost Leadership): Cung cấp sản phẩm với giá thấp hơn đối thủ.
- Chiến lược khác biệt hóa (Differentiation): Tạo ra các giá trị khác biệt độc đáo.
- Chiến lược tập trung (Focus): Tập trung vào một phân khúc khách hàng nhất định.
3.3 Cấp chức năng
Đây là cấp chiến lược chi tiết, triển khai trong từng phòng ban hoặc bộ phận chức năng (như marketing, sản xuất, tài chính, nhân sự). Mục tiêu của chiến lược cấp chức năng là hỗ trợ và triển khai các chiến lược của cấp đơn vị kinh doanh và cấp công ty. Chiến lược này bao gồm:
-
-
- Tối ưu hóa quy trình hoạt động để nâng cao hiệu suất.
- Phát triển kế hoạch marketing, tài chính, hay nhân sự cụ thể.
- Điều chỉnh các quy trình sản xuất, cung ứng để đáp ứng yêu cầu của chiến lược kinh doanh.
-
4. Các mô hình quản trị chiến lược phổ biến nhất
Áp dụng đúng mô hình quản trị chiến lược có thể giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược dài hạn và đạt được mục tiêu. Dưới đây là một số mô hình quản trị chiến lược được áp dụng rộng rãi:
4.1 Quản trị chiến lược theo mô hình SWOT
SWOT là một công cụ phân tích chiến lược mạnh mẽ mà các doanh nghiệp thường xuyên sử dụng khi xây dựng và triển khai kế hoạch kinh doanh. Ma trận SWOT giúp doanh nghiệp thấu hiểu sâu sắc về bản thân, nhận diện rõ ràng các yếu tố quan trọng như:
- Điểm mạnh (Strengths) để biết những lợi thế cần phát huy
- Điểm yếu (Weaknesses) để tìm cách cải thiện
- Cơ hội (Opportunities) để nắm bắt thời cơ
- Thách thức (Threats) để chuẩn bị ứng phó
Khi nhìn vào ma trận này, doanh nghiệp có thể phát triển các chiến lược phù hợp bằng cách kết hợp các yếu tố một cách thông minh. Ví dụ, doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội từ thị trường để khai thác tối đa điểm mạnh của mình, hoặc tìm cách khắc phục điểm yếu để không bỏ lỡ cơ hội vàng.
4.2 Quản trị chiến lược theo thẻ điểm cân bằng BSC
Quản trị chiến lược theo thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard – BSC) là một phương pháp quản lý tiên tiến được giới thiệu vào năm 1992, đã trở thành một công cụ quan trọng cho các doanh nghiệp hiện đại. BSC không chỉ là một mô hình quản trị chiến lược mà còn là một khung tổng thể, giúp doanh nghiệp liên kết chặt chẽ giữa tầm nhìn dài hạn, chiến lược và mục tiêu cụ thể với các hoạt động thực tiễn và nguồn lực hiện có.
Với BSC, doanh nghiệp có thể xác định rõ ràng mục tiêu chiến lược và định hướng phát triển của mình, từ đó xây dựng những hoạt động cụ thể và chi tiết để đạt được các mục tiêu đó.
Hơn nữa, BSC còn cung cấp các chỉ số đo lường chính xác, giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả của các chiến lược đã triển khai. Nhờ vào những chỉ số này, doanh nghiệp có thể liên tục theo dõi và phân tích hiệu suất, từ đó thực hiện những thay đổi và điều chỉnh cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững và phù hợp với thị trường trong tương lai.
Tải miễn phí trọn bộ tài liệu: 10 BIỂU MẪU “BSC & KPI TINH GỌN” CHO NHÀ QUẢN LÝ
4.3 Quản trị chiến lược theo mô hình PEST
Bạn có muốn khám phá những bí mật ẩn chứa trong môi trường kinh doanh đầy biến động không? Mô hình quản trị PEST chính là chiếc la bàn dẫn lối bạn đi xuyên qua mê cung của các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội và công nghệ.
Với PEST, bạn không chỉ đơn thuần quan sát mà còn tìm ra những cơ hội vàng đang chờ đón. Từ việc nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới nổi đến việc dự đoán những thay đổi trong chính sách, PEST giúp bạn đứng trước một bước so với đối thủ cạnh tranh.
Tại sao PEST lại quan trọng? Bởi nó không chỉ là một công cụ, mà còn là một chiến lược gia tài ba. PEST giúp bạn:
- Nhận diện rủi ro tiềm ẩn: Tránh những cái bẫy bất ngờ và chuẩn bị sẵn sàng cho những sóng gió.
- Mở rộng thị trường: Khám phá những vùng đất mới và chinh phục những đỉnh cao mới.
- Đổi mới sáng tạo: Tạo ra những sản phẩm và dịch vụ đột phá, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Tặng bạn: 10 mẫu kế hoạch kinh doanh mới nhất cho doanh nghiệp
5. Quản trị chiến lược trải qua những giai đoạn nào?
Quản trị chiến lược như một cuộc hành trình dài được thực hiện qua bốn giai đoạn chính:
- Giai đoạn 1 – Vẽ bản đồ đường đi: Chúng ta bắt đầu bằng việc phân tích kỹ lưỡng mọi ngóc ngách của “lãnh thổ” doanh nghiệp và cả thế giới xung quanh. Từ những yếu tố lớn như chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ cho đến những chi tiết nhỏ nhất về điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp, tất cả đều được đưa lên “bản đồ”.
- Giai đoạn 2 – Xác định điểm đến: Với bản đồ trong tay, chúng ta xác định rõ mục tiêu muốn đạt được, giống như việc đặt một ngôi sao sáng trên bầu trời. Sau đó, chúng ta lập kế hoạch chi tiết cho hành trình, từ những bước đi lớn đến những chi tiết nhỏ nhất.
- Giai đoạn 3 – Khởi hành: Đến lúc thực hiện kế hoạch. Chúng ta phân công nhiệm vụ, bố trí nguồn lực, và cùng nhau tiến bước. Mỗi bước đi đều được ghi nhận và đánh giá.
- Giai đoạn 4 – Điều chỉnh và hoàn thiện: Cuộc hành trình không bao giờ hoàn toàn suôn sẻ. Chúng ta cần linh hoạt điều chỉnh kế hoạch khi gặp phải những trở ngại mới. Đồng thời, chúng ta cũng không ngừng đánh giá kết quả để rút ra bài học và hoàn thiện bản thân.
Tìm hiểu thêm: Phần mềm quản trị doanh nghiệp tốt nhất cho SMEs và SMBs Việt Nam
6. Quy trình quản trị chiến lược hiệu quả
Để triển khai tổng quan mô hình quản lý chiến lược, doanh nghiệp cần thực hiện theo một quy trình gồm các bước cụ thể dưới đây:
6.1 Xác định tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp
- Tầm nhìn (Vision): Xác định mục tiêu dài hạn mà doanh nghiệp muốn đạt được trong tương lai.
- Sứ mệnh (Mission): Xác định lý do tồn tại của doanh nghiệp và các giá trị cốt lõi mà doanh nghiệp muốn mang lại cho khách hàng, nhân viên, và cộng đồng.
6.2 Phân tích môi trường kinh doanh
- Phân tích môi trường bên ngoài: Sử dụng các công cụ như PESTEL (Phân tích chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường và pháp lý) để đánh giá các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
- Phân tích môi trường nội bộ: Đánh giá các nguồn lực và khả năng hiện có của doanh nghiệp, bao gồm nhân sự, tài chính, công nghệ, và quy trình nội bộ.
6.3 Xác định các mục tiêu chiến lược
Đặt ra các mục tiêu cụ thể, đo lường được, khả thi, liên quan, và có thời hạn (SMART). Những mục tiêu này cần phù hợp với tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp.
6.4 Phát triển các chiến lược để đạt được mục tiêu
- Chiến lược cấp doanh nghiệp: Quyết định các định hướng lớn như mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm mới, hoặc liên doanh, liên kết.
- Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh: Lên kế hoạch chi tiết cho từng đơn vị kinh doanh, bao gồm phân tích đối thủ cạnh tranh và xác định chiến lược cạnh tranh.
- Chiến lược chức năng: Phát triển chiến lược cụ thể cho các phòng ban như marketing, tài chính, nhân sự, và sản xuất.
6.5 Xây dựng kế hoạch hành động
- Lập kế hoạch chi tiết: Xác định các bước cần thực hiện, phân bổ nguồn lực, và thiết lập các mốc thời gian cụ thể cho từng hoạt động.
- Phân công trách nhiệm: Xác định rõ ràng ai sẽ chịu trách nhiệm cho từng nhiệm vụ và đảm bảo rằng mọi người đều hiểu rõ vai trò của mình.
6.6 Triển khai thực hiện chiến lược
- Triển khai các kế hoạch hành động: Thực hiện các bước theo kế hoạch đã đề ra, đảm bảo mọi hoạt động diễn ra đúng thời gian và sử dụng nguồn lực hiệu quả.
- Quản lý thay đổi: Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết để thích nghi với các biến động từ thị trường hoặc các yếu tố nội bộ.
6.7 Kiểm tra và đánh giá hiệu quả
- Theo dõi và kiểm soát: Sử dụng các chỉ số KPI để đo lường hiệu quả của việc triển khai chiến lược. So sánh kết quả đạt được với các mục tiêu đã đặt ra.
- Đánh giá và điều chỉnh: Đánh giá xem chiến lược có đạt được kết quả mong muốn không, từ đó điều chỉnh chiến lược và kế hoạch hành động nếu cần thiết.
6.8 Cải tiến liên tục
- Thu thập phản hồi: Thu thập ý kiến từ các bên liên quan và từ kết quả triển khai để xác định các điểm cần cải tiến.
- Học hỏi và hoàn thiện: Áp dụng các bài học kinh nghiệm để cải tiến quy trình quản lý chiến lược, đảm bảo rằng doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện và phát triển.
Xem thêm: Phần mềm quản lý quy trình tốt nhất cho doanh nghiệp
7. Tạm kết
Quản trị chiến lược giống như một tấm bản đồ chỉ đường, giúp doanh nghiệp định hướng rõ ràng mục tiêu và tìm ra con đường ngắn nhất để đạt được thành công. Trong một thế giới kinh doanh đầy biến động, không có chiến lược đồng nghĩa với việc lạc lối. Việc áp dụng một chiến lược kinh doanh phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua mọi sóng gió và trở thành người dẫn đầu trong ngành. Hy vọng những thông tin trên đã mang đến cho bạn cái nhìn khách quan về quản trị chiến lược là gì? ứng dụng cụ thể vào doanh nghiệp của mình.
0904 885 833
https://www.misa.vn/
