Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình theo Thông tư 99: Nguyên tắc, kết cấu và cách hạch toán

05/12/2025
1

Tài khoản 419 theo Thông tư 99 là tài khoản dùng để phản ánh giá trị cổ phiếu mua lại của chính mình, giúp doanh nghiệp quản lý cổ phiếu quỹ và các giao dịch liên quan. Việc hạch toán đúng tài khoản này là rất quan trọng để đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định về kế toán và thuế. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về nguyên tắc kế toán và cách sử dụng tài khoản 419, giúp bạn áp dụng đúng quy định vào thực tế.

1. Tài khoản 419 theo TT 99 là gì?

Tài khoản 419 theo Thông tư 99 được đổi tên từ “Cổ phiếu quỹ” thành “Cổ phiếu mua lại của chính mình”. Tài khoản này được sử dụng để phản ánh giá trị hiện có và các biến động tăng, giảm của cổ phiếu quỹ hoặc cổ phiếu đã phát hành bởi công ty cổ phần, nhưng sau đó được công ty mua lại (cổ phiếu mua lại của chính mình).

Việc công ty mua lại cổ phiếu của chính mình có thể nhằm mục đích hủy bỏ, bán ra, hoặc sử dụng cổ phiếu quỹ để tái phát hành hoặc làm cổ phiếu thưởng, tất cả đều phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.

Tài khoản 419 theo TT 99 là gì?

2. Nguyên tắc kế toán Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình

Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình phản ánh giá trị cổ phiếu mà doanh nghiệp đã mua lại của chính mình, được ghi nhận theo giá thực tế mua lại. Giá này bao gồm cả giá mua lại và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc mua lại cổ phiếu, chẳng hạn như chi phí giao dịch, chi phí thông tin, v.v.

Tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán, giá trị thực tế của cổ phiếu quỹ hoặc cổ phiếu mua lại của chính mình được trình bày trên Báo cáo tình hình tài chính bằng cách ghi số âm (…) để ghi giảm vốn đầu tư của chủ sở hữu trên báo cáo tài chính.

Tài khoản này không phản ánh trị giá cổ phiếu mà công ty mua lại từ các công ty cổ phần khác với mục đích nắm giữ để đầu tư.

Trường hợp theo quy định của pháp luật hiện hành doanh nghiệp được dùng cổ phiếu mua lại của chính mình để bán ra ngay sau khi mua lại hoặc dùng cổ phiếu quỹ để tái phát hành hoặc làm cổ phiếu thưởng thì giá vốn của cổ phiếu bán ra được tính theo phương pháp bình quân gia quyền.

3. Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 419 theo Thông tư 99

Bên Nợ:

  • Trị giá thực tế cổ phiếu mua lại của chính mình khi mua vào.

Bên Có:

  • Trị giá thực tế cổ phiếu mua lại của chính mình được bán ra ngay sau khi mua lại theo quy định của pháp luật.
  • Trị giá thực tế cổ phiếu quỹ được bán ra hoặc được dùng làm cổ phiếu thường theo quy định của pháp luật.

Số dư bên Nợ:

  • Trị giá thực tế cổ phiếu mua lại của chính mình mà doanh nghiệp hiện đang nắm giữ tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.

4. Hướng dẫn hạch toán tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình theo TT 99

a) Kế toán mua lại cổ phiếu do chính công ty đã phát hành: – Khi doanh nghiệp đã hoàn tất các thủ tục mua lại số cổ phiếu do chính công ty đã phát hành theo quy định của pháp luật, ghi:

Nợ TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình (giá mua lại cổ phiếu)

Có các TK 111, 112.

– Trong quá trình mua lại cổ phiếu, khi phát sinh chi phí liên quan trực tiếp đến việc mua lại cổ phiếu, ghi:

Nợ TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình

Có các TK 111, 112.

b) Khi doanh nghiệp hủy bỏ số cổ phiếu quỹ, cổ phiếu mua lại của chính mình theo quy định của pháp luật Nợ TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu (mệnh giá cổ phiếu);

Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn (nếu giá mua lại cao hơn mệnh giá) (nếu có)

Có TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình (giá thực tế mua lại cổ phiếu)

Có TK 4112 – Thặng dư vốn (nếu giá mua lại thấp hơn mệnh giá) (nếu có).

c) Trường hợp doanh nghiệp được bán ra cổ phiếu mua lại của chính mình theo quy định của pháp luật: Nợ các TK 111, 112 (giá bán)

Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn (giá bán thấp hơn giá vốn cổ phiếu mua lại của chính mình) (nếu có)

Có TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình (giá vốn của cổ phiếu mua lại của chính mình)

Có TK 4112 – Thặng dư vốn (giá bán cao hơn giá vốn cổ phiếu mua lại của chính mình) (nếu có).

– Chi phí phát sinh liên quan trực tiếp đến việc bán cổ phiếu mua lại của chính mình theo quy định của pháp luật, ghi:

Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn

Có các TK 111, 112.

d) Trường hợp doanh nghiệp được dùng cổ phiếu mua lại của chính mình làm cổ phiếu thường theo quy định của pháp luật: Nợ các TK 421, 414,… (giá phát hành cổ phiếu quỹ)

Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn (số chênh lệch giữa giá mua lại cao hơn giá phát hành cổ phiếu mua lại của chính mình) (nếu có)

Có TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình (giá vốn cổ phiếu mua lại của chính mình)

Có TK 4112 – Thặng dư vốn (số chênh lệch giữa giá mua lại thấp hơn giá phát hành cổ phiếu mua lại của chính mình) (nếu có).

đ) Khi doanh nghiệp sử dụng nguồn thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu để mua lại cổ phiếu theo quy định của pháp luật: – Khi mua lại cổ phiếu:

Nợ TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình

Có TK 112 – Tiền gửi không kỳ hạn.

– Đồng thời, ghi giảm nguồn thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu

Nợ các TK 414, 4112, 421, 418

Có TK 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình.

5. Một số lưu ý khi hạch toán tài khoản 419 theo TT 99

Khi hạch toán Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình theo Thông tư 99, doanh nghiệp cần chú ý một số điểm quan trọng để đảm bảo tuân thủ đúng các quy định về kế toán và thuế:

  • Giá trị cổ phiếu mua lại phải được ghi nhận trên tài khoản 419 theo giá thực tế mua lại, bao gồm cả chi phí liên quan đến việc mua lại cổ phiếu như chi phí giao dịch và thông tin.
  • Trình bày trên Báo cáo tình hình tài chính: Tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán, giá trị của cổ phiếu quỹ hoặc cổ phiếu mua lại sẽ được ghi âm (ghi giảm) vào vốn đầu tư của chủ sở hữu trên báo cáo tài chính.
  • Không phản ánh cổ phiếu mua lại từ công ty khác: Tài khoản này không dùng để phản ánh cổ phiếu mà doanh nghiệp mua từ các công ty khác nhằm mục đích đầu tư.
  • Phương pháp bình quân gia quyền: Khi cổ phiếu mua lại được bán ra hoặc tái phát hành, giá vốn sẽ được tính theo phương pháp bình quân gia quyền, giúp tính toán hợp lý chi phí phát sinh từ cổ phiếu mua lại.
  • Các giao dịch liên quan: Các giao dịch như mua lại cổ phiếu, bán cổ phiếu, hủy cổ phiếu quỹ hay dùng cổ phiếu quỹ để tái phát hành đều phải được hạch toán chính xác và theo đúng các quy định kế toán, giúp đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật.

Việc hạch toán đúng các giao dịch liên quan đến cổ phiếu mua lại của chính mình giúp doanh nghiệp tránh các sai sót trong báo cáo tài chính và đảm bảo việc tuân thủ các quy định về thuế và vốn chủ sở hữu.

Kết luận

Tài khoản 419 theo Thông tư 99 là công cụ quan trọng để doanh nghiệp theo dõi và quản lý cổ phiếu mua lại của chính mình, đảm bảo việc ghi nhận chính xác và tuân thủ các quy định kế toán hiện hành. Việc hạch toán đúng tài khoản này không chỉ giúp doanh nghiệp tránh sai sót trong báo cáo tài chính mà còn đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong các giao dịch liên quan đến cổ phiếu quỹ.

Để hỗ trợ việc quản lý tài chính và kế toán hiệu quả, phần mềm kế toán online MISA AMIS là một giải pháp tuyệt vời cho các doanh nghiệp. Dưới đây là một số tính năng nổi bật của MISA AMIS Kế Toán:

  • Báo cáo tài chính chuẩn mực: Cung cấp đầy đủ các báo cáo tài chính theo yêu cầu của pháp luật Việt Nam, giúp doanh nghiệp dễ dàng lập báo cáo tài chính đúng quy định.
  • Quản lý công nợ hiệu quả: Theo dõi chi tiết công nợ khách hàng, nhà cung cấp và tự động nhắc nhở thanh toán.
  • Hạch toán tự động: Giảm thiểu sai sót trong việc ghi sổ và tính toán thuế, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
  • Quản lý thuế và báo cáo thuế tự động: Hỗ trợ lập báo cáo thuế GTGT, thuế TNDN và các tờ khai thuế một cách chính xác và kịp thời.
  • Bảo mật và sao lưu dữ liệu: Dữ liệu kế toán được bảo mật cao và sao lưu tự động, giúp bảo vệ thông tin quan trọng của doanh nghiệp.
  • Tích hợp với các hệ thống khác: Tích hợp dễ dàng với các phần mềm khác như CRM, ERP, giúp tối ưu hóa quy trình công việc của doanh nghiệp.

Nhận tư vấn miễn phí về phần mềm tại đây:


Loading

Đánh giá bài viết
[Tổng số: 0 Trung bình: 0]
Nguyễn Phương Thanh
Tác giả
Chuyên gia Tài chính - Kế Toán