Commission là gì? Những điều cần biết về tiền hoa hồng

Commission được hiểu là tiền hoa hồng, thường gặp trong ngành dịch vụ và tiếp thị. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ bản chất của commission và sự khác nhau của commission trong các lĩnh vực khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu về khái niệm commission là gì, các phương pháp tính toán commission phổ biến và giải đáp những câu hỏi thường gặp về hoa hồng. 

1. Commission là gì?

Commission là khoản tiền hoa hồng mà nhân viên nhận được dựa trên kết quả công việc của họ, cụ thể là khi bán thành công sản phẩm hoặc dịch vụ. Khoản tiền này thường được tính theo tỷ lệ phần trăm của giá trị đơn hàng, doanh thu mang về, hoặc số lượng sản phẩm bán được. Chính vì vậy, Commission thường có sự linh hoạt và thay đổi theo hiệu suất của nhân viên.

Đây là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp khuyến khích nhân viên nỗ lực hơn trong công việc, bởi mức hoa hồng mà họ nhận được trực tiếp liên quan đến thành tích bán hàng. Ngoài ra, Commission còn giúp tăng cường động lực làm việc và duy trì sự cạnh tranh lành mạnh của đội ngũ kinh doanh trong môi trường làm việc.

2. Commission sản phẩm là gì?

Commission sản phẩm là khoản tiền hoa hồng mà nhân viên hoặc đại lý nhận được khi bán thành công một sản phẩm hoặc dịch vụ. Khoản tiền này được tính dựa trên giá trị của sản phẩm, thường dưới dạng phần trăm. 

Commission có thể áp dụng cho nhiều loại sản phẩm khác nhau như sản phẩm vật lý, sản phẩm số hoặc dịch vụ. Mức commission cho sản phẩm số thường cao hơn các loại hình khác.

• Sản phẩm vật lý: Đây là các sản phẩm hữu hình như quần áo, thiết bị điện tử, thực phẩm… Phần trăm hoa hồng đối với sản phẩm này thường dao động từ 3-10% giá trị sản phẩm.
• Sản phẩm số: Đây là những sản phẩm không hữu hình, chỉ có thể sử dụng trên thiết bị điện tử, ví dụ như phần mềm, ebook, game… Mức hoa hồng đối với sản phẩm số thường cao hơn, từ 40-100% giá trị sản phẩm.
• Sản phẩm dịch vụ: Đây là các dịch vụ như du lịch, spa, thẻ ngân hàng… Mức hoa hồng trong trường hợp này phụ thuộc vào loại dịch vụ cụ thể.

Góc chia sẻ: Áp dụng phần mềm KPI để quản lý hiệu suất bước quan trọng khi tính commission

3. Cách tính commission phổ biến nhất

Dựa vào đặc thù ngành nghề hoặc theo thỏa thuận giữa các bên mà cách tính commission có thể khác nhau. Dưới đây là một số loại commission thường gặp nhất.

3.1 Commission theo phần trăm giá trị sản phẩm

Đây là cách tính phổ biến hàng đầu, trong đó nhân viên sẽ nhận một tỷ lệ phần trăm nhất định từ giá trị sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ bán. Mức phần trăm có thể thay đổi tùy theo loại sản phẩm, doanh thu, mức độ quan trọng của khách hàng, chính sách của công ty.

Ví dụ, nếu mức hoa hồng là 5% và sản phẩm có giá 3.000.000 đồng, nhân viên bán hàng sẽ nhận được 150.000 đồng. 

3.2 Commission theo số tiền cố định

Trong phương pháp này, nhân viên nhận được một khoản tiền cố định mỗi khi họ bán được một sản phẩm hoặc dịch vụ, không phụ thuộc vào giá trị của sản phẩm. Điều này giúp dễ dàng tính toán và dự báo chi phí hoa hồng. Cách này thường áp dụng tại công ty chỉ có rất ít sản phẩm, hoặc giá các sản phẩm cố định, không biến động.

Ví dụ, mỗi khi nhân viên bán một chiếc máy tính trị giá 10 triệu đồng, họ nhận được 1 triệu đồng hoa hồng, bất kể giá trị sản phẩm.

3.3 Commission theo số lượng sản phẩm bán ra

Cách tính hoa hồng này khuyến khích nhân viên tăng sản lượng bán hàng. Nhân viên sẽ nhận commission dựa trên số lượng sản phẩm bán ra, không phải giá trị mỗi sản phẩm. Đây là một cách tốt để thúc đẩy nhân viên hoàn thành mục tiêu bán hàng.

Ví dụ, nếu mỗi nhân viên bán được 100 sản phẩm trong tháng và họ nhận 50.000 đồng mỗi sản phẩm, họ sẽ nhận được tổng cộng 5 triệu đồng.

3.4 Commission theo định kỳ

Commission định kỳ được trả cho nhân viên theo từng khoảng thời gian nhất định (hàng tháng, hàng quý, hoặc hàng năm). Mức hoa hồng này thường liên quan đến hiệu quả làm việc lâu dài và có thể kết hợp với các mục tiêu doanh thu.

Ví dụ, nếu nhân viên đạt doanh thu 100 triệu đồng trong tháng và mức commission thỏa thuận là 5%, họ sẽ nhận được 5 triệu đồng hoa hồng.

3.5 Commission theo tổng doanh thu

Loại commission này dựa trên tổng doanh thu mà nhân viên đóng góp cho công ty trong một khoảng thời gian. Đây là cách tính hoa hồng thường gặp trong các ngành có doanh thu lớn, giúp thúc đẩy nhân viên tập trung vào việc tạo ra doanh thu cao nhất có thể.

Ví dụ, nếu tổng doanh thu của nhân viên trong quý là 200 triệu đồng và mức hoa hồng là 3%, họ sẽ nhận được 6 triệu đồng.

3.6 Commission trong phễu bán hàng

Phương pháp này gắn liền với các giai đoạn của phễu bán hàng. Nhân viên nhận commission khi họ đạt được những cột mốc quan trọng trong quá trình bán hàng, chẳng hạn như khi thuyết phục khách hàng đưa ra quyết định mua hoặc thực hiện các hành động tiếp theo.

Ví dụ, nhân viên có thể nhận được 200.000 đồng khi thuyết phục khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ và thêm 500.000 đồng khi khách hàng thực hiện giao dịch thành công.

4. Ưu và nhược điểm của commission

Commission (hoa hồng) là một mô hình trả thưởng phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh, bán hàng. Dưới đây là những ưu điểm, nhược điểm nổi bật của commission:

Ưu điểm của commission

• Khuyến khích hiệu suất làm việc cao: Commission tạo ra sự động lực lớn cho nhân viên bán hàng khi họ có thể kiếm thêm thu nhập từ kết quả công việc của mình. Điều này giúp gia tăng doanh thu cho công ty và thúc đẩy sự sáng tạo trong việc tìm kiếm và chăm sóc khách hàng.
• Công bằng và rõ ràng: Với commission, nhân viên có thể trực tiếp nhìn thấy sự tương quan giữa nỗ lực và phần thưởng, điều này tạo sự minh bạch và công bằng trong quá trình làm việc. Họ hiểu rằng hiệu quả công việc càng cao thì thu nhập càng nhiều.
• Tăng cường khả năng giữ chân nhân viên: Commission tạo ra một cơ chế trả lương linh hoạt, khuyến khích nhân viên gắn bó lâu dài với doanh nghiệp khi họ có thể đạt được mục tiêu doanh thu của bản thân và công ty.

Nhược điểm của commission

• Có thể tạo ra hành vi không trung thực: Để đạt được hoa hồng, nhân viên có thể bị cám dỗ để làm sai lệch thông tin về sản phẩm, dẫn đến việc cung cấp những thông tin sai lệch cho khách hàng, làm suy giảm uy tín của công ty.
• Cạnh tranh không lành mạnh: Một số nhân viên có thể cạnh tranh quá mức, gây ra tình trạng xung đột, thậm chí cướp khách của nhau để đạt được hoa hồng cao hơn. 
• Rủi ro cho nhân viên có thu nhập thấp: Nếu nhân viên không bán được nhiều sản phẩm, họ có thể phải đối mặt với thu nhập thấp, điều này gây ra sự bất ổn tài chính cho người lao động và có thể làm họ thiếu động lực trong công việc.
• Cơ chế hoa hồng không ổn định: Vì commission phụ thuộc vào doanh số bán hàng, nếu doanh số giảm, hoa hồng cũng giảm theo, điều này khiến thu nhập của nhân viên trở nên không ổn định.

5. Các thuật ngữ thường gặp liên quan đến commission

Commission là một hình thức trả thưởng phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh và bán hàng. Dưới đây là các thuật ngữ quan trọng liên quan đến commission mà doanh nghiệp và nhân viên kinh doanh cần nắm rõ:

• Commission Salary: Đây là từ thường được dùng tại Việt Nam để chỉ tiền lương hoa hồng mà nhân viên nhận được trong tháng. Thực tế, có hai cụm từ chính xác trong tiếng Anh để diễn tả: “A Commission-Based Salary” (lương dựa trên hoa hồng, chỉ có lương khi bán được sản phẩm) và “Base Salary Plus Commission” (kết hợp giữa lương cơ bản và hoa hồng).
• Commission Paid: Đây là khoản tiền hoa hồng mà cá nhân hoặc tổ chức đã nhận được sau khi hoàn thành giao dịch, tức là sau khi bán được sản phẩm hoặc dịch vụ thành công. Thuật ngữ này dùng để chỉ số tiền đã được chi trả cho người bán hàng sau mỗi giao dịch.
• Commission Fee: Phí đại lý là khoản hoa hồng mà một tổ chức hoặc cá nhân phải trả cho bên trung gian khi giao dịch thành công. Thuật ngữ này phổ biến trong các ngành như bất động sản và tài chính. Ví dụ người rao bán nhà trả cho môi giới bất động sản một khoản phí nhất định khi hoàn thành một giao dịch bán nhà.
• Sales Commission: Hoa hồng bán hàng là khoản tiền mà nhân viên bán hàng hoặc tổ chức nhận được khi bán sản phẩm hoặc dịch vụ thành công. Đây là một thước đo hiệu quả công việc của nhân viên và là yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy họ đạt được doanh số cao hơn, đồng thời nâng cao hiệu quả công việc cho công ty.

6. Câu hỏi thường gặp về commission

Commission là một phần quan trọng trong chính sách lương thưởng của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh và bán hàng. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về commission giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế này.

6.1 Commission trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn là gì?

Commission phổ biến trong nhiều lĩnh vực, trong đó nổi bật là lĩnh vực nhà hàng, khách sạn. Tuy nhiên hoa hồng trong lĩnh vực này có điểm khác biệt với những ngành nghề khác ở cách tính toán và cách thức thưởng. Thay vì tính hoa hồng dựa trên giá trị đơn hàng hay doanh thu trực tiếp từ sản phẩm, commission trong ngành này thường liên quan đến việc thuyết phục khách hàng sử dụng các dịch vụ cao cấp hoặc thêm các dịch vụ bổ sung.

Ví dụ, nhân viên lễ tân có thể nhận commission nếu thuyết phục khách hàng nâng cấp phòng từ loại phòng standard lên deluxe hoặc suite. Khoản commission sẽ tính theo phần trăm trên mức giá chênh lệch mà khách hàng thanh toán thêm. Đây là cách các nhà hàng, khách sạn khuyến khích nhân viên làm việc chăm chỉ hơn để tăng doanh thu cho doanh nghiệp. Nhân viên phục vụ cũng có thể nhận commission khi khách hàng sử dụng các dịch vụ bổ sung như đặt bàn, tour du lịch hoặc các gói dịch vụ khác mà họ đã giới thiệu.

6.1 Commission, bonus và allowance có gì khác nhau?

Commission, bonus và allowance đều là khoản tiền được nhận thêm trong quá trình làm việc hoặc giao dịch, tuy nhiên về bản chất có một số điểm khác nhau.

	Commission	Bonus	Allowance
Định nghĩa	Hoa hồng khi bán hàng hoặc môi giới, giao dịch thành công	Thưởng thêm khi hoàn thành tốt công việc	Phụ cấp, trợ cấp như tiền đi lại, ăn trưa, điện thoại, trang phục
Tính chất	Biến động	Tạm thời	Cố định
Điều kiện để được nhận	Hiệu quả bán hàng đạt mức thỏa thuận	Có thành tích, hiệu suất tốt và công ty có doanh thu tốt	Tùy thuộc vào vị trí làm việc, các chính sách của công ty

6.2 Commission có thể đàm phán không?

Commission có thể đàm phán được, tùy thuộc vào các yếu tố như chính sách của công ty, lĩnh vực kinh doanh và khả năng của nhân viên. Trong nhiều trường hợp, commission được xác định dựa trên một tỷ lệ phần trăm cố định hoặc cấu trúc lương đã được công ty quy định. Tuy nhiên, đối với những ngành nghề như bán hàng, bất động sản, hay tài chính, mức hoa hồng có thể được thương lượng tùy theo kinh nghiệm, kỹ năng và hiệu suất làm việc của cá nhân.

Việc đàm phán commission thường diễn ra trong giai đoạn phỏng vấn hoặc khi ký kết hợp đồng lao động. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thương lượng bao gồm thâm niên làm việc, năng lực thuyết phục khách hàng, cũng như các kết quả đã đạt được trong công việc trước đó. Một số doanh nghiệp thậm chí có thể cho phép nhân viên đề xuất mức commission của riêng mình dựa trên năng lực và hiệu quả công việc.

7. Quản lý thù lao và commission với AMIS Tiền Lương

Quản lý thù lao và commission với AMIS Tiền Lương giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa việc theo dõi và quản lý lương thưởng cho nhân viên, bao gồm cả các khoản hoa hồng. Phần mềm này hỗ trợ tính hoa hồng chính xác dựa trên doanh thu hoặc số lượng sản phẩm bán được, giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong hệ thống thù lao.

Dùng thử miễn phí

Các tính năng nổi bật của AMIS Tiền Lương

• Tính toán lương theo doanh số: Dựa trên các quy tắc đã thiết lập, phần mềm tự động tính toán và phân bổ lương theo doanh số cho từng nhân viên một cách nhanh chóng và chính xác.
• Tùy chỉnh cách tính commission: AMIS Tiền Lương cho phép doanh nghiệp thiết lập các công thức tính commission linh hoạt theo nhiều yếu tố như doanh thu, số lượng sản phẩm…
• Quản lý thù lao hiệu quả: Tích hợp các công cụ quản lý thù lao khác như lương cơ bản, thưởng, phụ cấp, giúp doanh nghiệp dễ dàng quản lý tất cả các khoản thu nhập cho nhân viên.

• Tích hợp với hệ sinh thái AMIS: Kết nối với phần mềm AMIS nhân sự, AMIS chấm công để quản lý đồng bộ dữ liệu nhân sự và tiền lương. Tích hợp với AMIS Kế Toán giúp kế toán viên theo dõi quỹ lương, lập báo cáo tài chính tự độ

8. Kết luận

Có thể nói commission, hay hoa hồng là một khoản rất quan trọng dành cho nhân viên bán hàng, môi giới hoặc người làm trong ngành dịch vụ. Trong các ngành như nhà hàng, khách sạn, hay bất động sản, commission đóng vai trò động lực giúp tăng trưởng doanh thu. Cách tính commission rất đa dạng, từ theo phần trăm giá trị sản phẩm, số tiền cố định cho đến theo tổng doanh thu. Việc hiểu rõ commission là gì và áp dụng hợp lý sẽ giúp cải thiện hiệu quả công việc và quan trọng là các bên có sự thỏa thuận với nhau để thống nhất tỷ lệ hoa hồng.