Tài sản góp vốn là một trong những yếu tố quan trọng khi thành lập doanh nghiệp, quyết định quy mô và quyền lợi của các thành viên. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại tài sản hợp lệ để góp vốn, quy trình chuyển quyền sở hữu và cách định giá tài sản theo quy định pháp luật. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ tất cả những vấn đề trên, đảm bảo doanh nghiệp vận hành đúng luật và hiệu quả.
1. Tài sản góp vốn và vai trò trong doanh nghiệp
1.1. Tài sản góp vốn theo pháp luật Việt Nam
Tài sản góp vốn là tài sản mà cá nhân hoặc tổ chức sử dụng để góp vào vốn điều lệ của doanh nghiệp. Sau khi góp vốn, tài sản này trở thành tài sản chung của công ty và được sử dụng cho mục đích kinh doanh.
Việc góp vốn không chỉ giúp doanh nghiệp có nguồn lực tài chính mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xác lập tỷ lệ sở hữu, quyền lợi và trách nhiệm của các thành viên. Tài sản góp vốn phải được định giá chính xác và tuân thủ các thủ tục pháp lý để đảm bảo tính minh bạch, tránh tranh chấp.
1.2. Vai trò của tài sản góp vốn trong doanh nghiệp
- Xác lập vốn điều lệ, phản ánh quy mô tài chính và mức độ uy tín của doanh nghiệp.
- Xác định tỷ lệ sở hữu của các thành viên trong công ty, ảnh hưởng đến quyền biểu quyết và phân chia lợi nhuận.
- Tạo cơ sở pháp lý để huy động vốn từ nhà đầu tư hoặc vay vốn từ ngân hàng.
- Đảm bảo trách nhiệm tài chính, giúp doanh nghiệp đáp ứng nghĩa vụ với đối tác và khách hàng.
- Tận dụng tài sản sẵn có như bất động sản, công nghệ, quyền sở hữu trí tuệ để mở rộng hoạt động kinh doanh.
2. Các loại tài sản có thể dùng để góp vốn
Theo Điều 34 Luật Doanh nghiệp 2020, tài sản góp vốn có thể bao gồm:
- Tiền Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi: Hình thức góp vốn phổ biến nhất, dễ xác định giá trị và ghi nhận vào sổ sách kế toán. Ngoại tệ phải quy đổi sang Đồng Việt Nam theo tỷ giá tại thời điểm góp vốn.
- Vàng: Bao gồm vàng miếng, vàng trang sức, vàng nguyên liệu… Việc định giá được thực hiện theo giá thị trường tại thời điểm góp vốn để đảm bảo minh bạch.
- Quyền sử dụng đất: Người góp vốn phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp, không có tranh chấp và phù hợp với quy hoạch. Khi góp vốn, cần thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu cho doanh nghiệp.
- Quyền sở hữu trí tuệ: Gồm bằng sáng chế, nhãn hiệu, quyền tác giả, bí quyết kinh doanh… Những tài sản này phải có giấy chứng nhận sở hữu hợp pháp và được định giá cụ thể trước khi ghi nhận vào vốn điều lệ.
- Máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải: Các tài sản hữu hình như dây chuyền sản xuất, xe ô tô, tàu thuyền… phải được định giá bởi tổ chức chuyên môn trước khi đưa vào góp vốn.
- Bất động sản: Nhà xưởng, văn phòng, kho bãi… có thể dùng để góp vốn nhưng phải hoàn tất thủ tục pháp lý để chuyển quyền sở hữu cho công ty.
- Hàng hóa, nguyên vật liệu, sản phẩm hoàn chỉnh: Các doanh nghiệp sản xuất có thể góp vốn bằng hàng hóa tồn kho, nguyên vật liệu nhưng cần có biên bản bàn giao và định giá cụ thể.
- Giải pháp công nghệ, phần mềm: Các sáng chế, giải pháp công nghệ, phần mềm có giá trị thương mại có thể dùng để góp vốn, nhưng phải chứng minh tính hợp pháp và định giá rõ ràng.
3. Quy định về chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn
Theo Điều 35 Luật Doanh nghiệp 2020, việc chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn phải tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp. Cụ thể:
- Thành viên công ty TNHH, công ty hợp danh và cổ đông công ty cổ phần phải chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn cho công ty theo quy định như sau:
- Tài sản có đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất phải làm thủ tục chuyển quyền tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc chuyển quyền sở hữu, chuyển quyền sử dụng đất đối với tài sản góp vốn không phải chịu lệ phí trước bạ;
- Tài sản không có đăng ký quyền sở hữu (tiền, hàng hóa, máy móc…) phải có biên bản giao nhận tài sản góp vốn, trừ khi thực hiện qua tài khoản ngân hàng.
- Biên bản giao nhận tài sản góp vốn phải đảm bảo các nội dung chủ yếu sau:
- Thông tin về doanh nghiệp (tên, địa chỉ trụ sở).
- Thông tin về người góp vốn (họ tên, địa chỉ, giấy tờ pháp lý).
- Loại tài sản, số lượng, tổng giá trị tài sản góp vốn và tỷ lệ trong vốn điều lệ.
- Ngày giao nhận và chữ ký của các bên liên quan.
- Quy định về hoàn tất góp vốn:
- Góp vốn chỉ được coi là hoàn tất khi quyền sở hữu hợp pháp của tài sản đã được chuyển sang doanh nghiệp. Nếu chưa hoàn tất thủ tục, phần vốn góp có thể không được công nhận.
- Đối với doanh nghiệp tư nhân, tài sản sử dụng cho hoạt động kinh doanh không cần làm thủ tục chuyển quyền sở hữu.
- Nhà đầu tư nước ngoài khi góp vốn, mua bán cổ phần, nhận cổ tức hoặc chuyển lợi nhuận ra nước ngoài phải thực hiện thanh toán thông qua tài khoản ngân hàng theo quy định về quản lý ngoại hối, trừ trường hợp thanh toán bằng tài sản hoặc phương thức khác không dùng tiền mặt.
4. Nguyên tắc định giá tài sản góp vốn trong doanh nghiệp
Theo Điều 36 Luật Doanh nghiệp 2020, việc định giá tài sản góp vốn phải tuân theo các nguyên tắc nhất định để đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
- Đối với tài sản góp vốn không phải là tiền Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi hoặc vàng, giá trị của tài sản phải được xác định bởi các thành viên, cổ đông sáng lập hoặc thông qua một tổ chức thẩm định giá chuyên nghiệp và quy đổi sang Đồng Việt Nam.
- Khi thành lập doanh nghiệp, tài sản góp vốn sẽ được định giá dựa trên sự đồng thuận của các thành viên, cổ đông sáng lập hoặc thông qua tổ chức thẩm định giá độc lập. Trong trường hợp thuê tổ chức thẩm định giá, kết quả định giá phải được hơn 50% số thành viên, cổ đông sáng lập chấp thuận.
- Nếu tài sản được định giá cao hơn giá trị thực tế tại thời điểm góp vốn, các thành viên, cổ đông sáng lập có trách nhiệm bù đắp phần chênh lệch giữa giá trị định giá và giá trị thực tế. Đồng thời, họ phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu cố tình nâng khống giá trị tài sản góp vốn, gây tổn hại đến doanh nghiệp.
- Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, việc định giá tài sản góp vốn sẽ do chủ sở hữu, Hội đồng thành viên (đối với công ty TNHH và công ty hợp danh), hoặc Hội đồng quản trị (đối với công ty cổ phần) cùng người góp vốn thỏa thuận hoặc do một tổ chức thẩm định giá độc lập thực hiện. Nếu thuê tổ chức thẩm định giá, kết quả định giá phải được các bên liên quan chấp thuận.
- Nếu tài sản góp vốn bị định giá cao hơn giá trị thực tế, người góp vốn cùng chủ sở hữu, thành viên Hội đồng thành viên hoặc Hội đồng quản trị có trách nhiệm bù phần chênh lệch và chịu trách nhiệm liên đới về thiệt hại phát sinh do việc nâng khống giá trị tài sản góp vốn.
Như vậy, nguyên tắc định giá tài sản góp vốn dựa trên sự thỏa thuận của các bên liên quan hoặc thông qua tổ chức thẩm định giá chuyên nghiệp. Trong trường hợp sử dụng tổ chức thẩm định giá, kết quả định giá chỉ có hiệu lực khi được đa số thành viên hoặc cổ đông sáng lập chấp thuận.
Kết luận
Tài sản góp vốn là yếu tố quan trọng trong việc xác lập vốn điều lệ, đảm bảo quyền lợi của các thành viên và duy trì tính minh bạch tài chính của doanh nghiệp. Để tránh rủi ro pháp lý, doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ thủ tục chuyển quyền sở hữu và định giá tài sản góp vốn theo đúng quy định của Luật Doanh nghiệp 2020.
Việc quản lý tài sản góp vốn và theo dõi vốn điều lệ đòi hỏi sự chính xác và hệ thống hóa chặt chẽ. Phần mềm kế toán online MISA AMIS giúp doanh nghiệp dễ dàng hạch toán, theo dõi nguồn vốn và quản lý tài chính minh bạch. Một số tính năng nổi bật của phần mềm kế toán online MISA AMIS bao gồm:
- Tự động hạch toán và theo dõi vốn góp: Ghi nhận chi tiết từng khoản vốn góp, hỗ trợ cập nhật trạng thái góp vốn của các thành viên.
- Quản lý tài sản cố định và công cụ dụng cụ: Theo dõi quá trình sử dụng, khấu hao và giá trị còn lại của tài sản góp vốn.
- Tích hợp ngân hàng điện tử: Hỗ trợ thanh toán, kiểm soát dòng tiền và đối soát giao dịch tài chính nhanh chóng.
- Báo cáo tài chính và phân tích dữ liệu tự động: Cung cấp báo cáo vốn điều lệ, tình hình tài chính theo thời gian thực, hỗ trợ ra quyết định hiệu quả.
- Tích hợp với các phần mềm hóa đơn điện tử, nhân sự, bán hàng: Giúp đồng bộ dữ liệu, tối ưu quy trình quản lý và nâng cao hiệu suất vận hành.
Đăng ký ngay để trải nghiệm 15 ngày dùng thử miễn phí phần mềm kế toán online MISA AMIS – công cụ tài chính hoàn hảo cho doanh nghiệp của bạn
contact@misa.com.vn
0904 885 833
https://www.misa.vn/
