Tất toán là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng, đặc biệt khi liên quan đến các khoản vay, hợp đồng tiết kiệm, hoặc các giao dịch tài chính dài hạn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về tất toán và tầm quan trọng của nó trong việc quản lý tài chính cá nhân và doanh nghiệp.
1. Tất Toán Là Gì?
Tất toán là quá trình kết thúc một hợp đồng tài chính, như hợp đồng vay vốn hoặc tiết kiệm, bằng cách thanh toán toàn bộ số tiền gốc và lãi (nếu có) còn lại. Khi thực hiện tất toán, nghĩa vụ tài chính của bạn với tổ chức tài chính hoặc ngân hàng sẽ chấm dứt, và bạn sẽ không phải trả thêm bất kỳ khoản tiền nào khác liên quan đến hợp đồng đó.
Một vài khái niệm cơ bản về tất toán:
- Số tiền tất toán: Là khoản tiền mà khách hàng sẽ nhận lại vào ngày tất toán tiết kiệm hoặc số tiền cần nộp để hoàn tất việc tất toán khoản vay.
- Ngày tất toán: Là ngày cuối cùng của hợp đồng, khi ngân hàng hoặc khách hàng phải trả hết số tiền cần thanh toán để chấm dứt hợp đồng.
- Tất toán trước hạn: Là việc hoàn thành nghĩa vụ tài chính trước thời hạn được quy định trong hợp đồng.
2. Các Loại Tất Toán Phổ Biến
Tất toán là quá trình kết thúc một hợp đồng tài chính, và nó có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Dưới đây là ba hình thức tất toán phổ biến nhất mà nhiều người thường gặp trong giao dịch tài chính:
2.1. Tất toán tài khoản ngân hàng/ sổ tiết kiệm.
Tất toán tài khoản ngân hàng hoặc sổ tiết kiệm là khi khách hàng kết thúc hợp đồng gửi tiền với ngân hàng. Khi đó, khách hàng sẽ rút toàn bộ số tiền trong tài khoản hoặc sổ tiết kiệm, và tài khoản sẽ bị đóng.
Tiền gửi có kỳ hạn: Khách hàng có thể tất toán khi kết thúc kỳ hạn gửi tiền, trùng với thời điểm đáo hạn. Lúc này, khách hàng rút cả gốc và lãi.
Tiền gửi không kỳ hạn: Khách hàng có thể tất toán bất cứ lúc nào mà không phải chờ đến ngày đáo hạn, tuy nhiên lãi suất thường sẽ thấp hơn so với tiền gửi có kỳ hạn.
2.2. Tất toán khoản vay
Tất toán khoản vay là khi người vay hoàn thành việc trả toàn bộ số nợ cho ngân hàng, từ đó chấm dứt nghĩa vụ tài chính với ngân hàng. Khi tất toán, người vay sẽ thanh toán toàn bộ số tiền vay gốc, lãi suất và các khoản phí phát sinh khác theo hợp đồng.
Loại tất toán này có thể thực hiện bất kỳ khi nào người vay có khả năng thanh toán, mà không cần chờ đến kỳ hạn thanh toán. Tuy nhiên, nếu tất toán trước hạn, người vay có thể phải chịu một khoản phí phạt theo quy định của ngân hàng.
2.3. Tất toán khoản vay trước hạn
Tất toán khoản vay trước hạn là khi người vay trả hết khoản nợ trước thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng vay vốn. Điều này có thể xảy ra khi người vay không còn nhu cầu sử dụng khoản vay và có đủ khả năng tài chính để thanh toán sớm.
Tuy nhiên, việc tất toán trước hạn có thể phá vỡ hợp đồng vay vốn, dẫn đến phát sinh các khoản phí phạt. Mức phí này sẽ khác nhau tùy vào thời gian tất toán và quy định của từng ngân hàng. Vì vậy, người vay cần nắm rõ các điều khoản trong hợp đồng để tránh sai lầm và chi phí không mong muốn.
3. Các bước thực hiện tất toán
Trước khi bắt đầu quy trình tất toán, khách hàng cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bao gồm:
- Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân: Giấy tờ tùy thân hợp lệ và còn thời hạn sử dụng.
- Biểu mẫu xác nhận tất toán của ngân hàng: Khách hàng cần ký vào biểu mẫu hoặc gửi thư xác nhận tới ngân hàng để xác nhận yêu cầu tất toán.
- Giấy tờ liên quan khác: Tùy theo yêu cầu của ngân hàng, có thể cần thêm hợp đồng vay, giấy tờ thế chấp, sổ tiết kiệm, giấy chứng nhận gửi tiền,…
Quy trình tất toán có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định của từng ngân hàng và loại hình tất toán mà khách hàng thực hiện. Tuy nhiên, nhìn chung, quy trình tất toán cơ bản thường bao gồm các bước sau:
Bước 1: Tính toán và kiểm tra các khoản tiền
- Đối với tất toán tiết kiệm: Kiểm tra số tiền gửi gốc và lãi suất tích lũy theo hợp đồng.
- Đối với tất toán khoản vay: Tính toán số dư nợ còn lại, bao gồm cả tiền gốc, lãi suất và các khoản phí phát sinh (nếu có).
Bước 2: Yêu cầu tất toán tại ngân hàng
- Khách hàng cần đến ngân hàng để yêu cầu tất toán tài khoản.
- Đối chiếu hợp đồng và xác định chính xác số tiền cần tất toán.
Bước 3: Thực hiện giao dịch tất toán
- Đối với tất toán tiết kiệm: Tiến hành rút toàn bộ số tiền gốc và lãi từ tài khoản tiết kiệm. Tài khoản hoặc sổ tiết kiệm sẽ được đóng sau khi tất toán.
- Đối với tất toán khoản vay: Thanh toán toàn bộ số tiền nợ gốc và lãi suất. Nếu tất toán trước hạn, có thể phát sinh phí phạt tùy theo quy định của ngân hàng.
Bước 4: Thanh lý hợp đồng và xác nhận hoàn thành tất toán
- Sau khi hoàn thành việc tất toán, khách hàng và ngân hàng sẽ ký kết các giấy tờ thanh lý hợp đồng.
Lưu ý đối với tất toán khoản vay: Sau khi tất toán, ngân hàng sẽ cấp giấy xác nhận thanh toán đầy đủ. Người vay cần dùng giấy này để tiến hành xóa thế chấp tài sản tại cơ quan có thẩm quyền, nhằm giải phóng tài sản khỏi ràng buộc với ngân hàng. Thực hiện thủ tục này sớm để tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo tài sản thuộc quyền sở hữu hoàn toàn của bạn.
4. Phân biệt đáo hạn và tất toán
Cả hai hình thức đều đánh dấu thời điểm hoàn tất và kết thúc hợp đồng giữa khách hàng và ngân hàng. Đối với tài khoản tiết kiệm không kỳ hạn, thời điểm đáo hạn hợp đồng trùng với thời điểm khách hàng quyết định tất toán tài khoản, nhận lại cả tiền gốc và lãi. Do đó, thời điểm đáo hạn và tất toán của tài khoản tiết kiệm không kỳ hạn là giống nhau, vì khách hàng có thể thực hiện tất toán bất cứ lúc nào mà không phải chờ đến ngày đáo hạn.
Khác nhau giữa tất toán và đáo hạn:
- Tất toán là hành động thanh toán toàn bộ số tiền gốc và lãi để kết thúc hợp đồng tài chính. Tất toán có thể diễn ra trước, trong, hoặc sau ngày đáo hạn, tùy thuộc vào quyết định của khách hàng. Nếu tất toán trước ngày đáo hạn trong các hợp đồng có kỳ hạn, khách hàng có thể phải chịu phí phạt.
- Đáo hạn là thời điểm hợp đồng tài chính kết thúc theo thỏa thuận ban đầu. Đến ngày đáo hạn, khách hàng có thể tất toán, gia hạn hoặc tiếp tục hợp đồng mà không phát sinh phí phạt
5. Tầm Quan Trọng Của Tất Toán khoản vay
Tất toán là một bước quan trọng để đảm bảo rằng nghĩa vụ tài chính giữa khách hàng và ngân hàng được hoàn tất một cách triệt để. Khi tất toán, khách hàng sẽ chấm dứt mọi ràng buộc về mặt tài chính với ngân hàng, từ đó giúp giảm áp lực nợ nần và ổn định tài chính cá nhân. Đối với các khoản vay, tất toán đúng hạn hoặc trước hạn có thể giúp khách hàng tiết kiệm đáng kể chi phí lãi suất, bởi lãi suất không còn phát sinh sau khi hợp đồng được thanh lý. Điều này đặc biệt quan trọng khi lãi suất của khoản vay cao, việc tất toán sớm sẽ giúp giảm thiểu tổng chi phí lãi mà khách hàng phải trả.
Một khía cạnh quan trọng khác của tất toán là giải phóng tài sản thế chấp. Khi một khoản vay được tất toán, tài sản đã thế chấp (chẳng hạn như nhà cửa, xe cộ) sẽ được giải phóng khỏi các ràng buộc pháp lý, cho phép khách hàng lấy lại quyền sở hữu và sử dụng tài sản mà không còn phụ thuộc vào ngân hàng. Điều này không chỉ mang lại sự tự do về mặt tài sản mà còn giúp tăng tính thanh khoản và khả năng sử dụng tài sản cho các mục đích khác.
Tất toán còn ảnh hưởng tích cực đến hồ sơ tín dụng của khách hàng. Hoàn tất các khoản vay đúng hạn hoặc trước hạn giúp khách hàng duy trì một lịch sử tín dụng tốt, điều này sẽ được phản ánh trong các lần vay tiếp theo. Lịch sử tín dụng tốt là yếu tố quan trọng giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận các khoản vay mới với điều kiện ưu đãi hơn, lãi suất thấp hơn, và thời hạn vay linh hoạt hơn.
Cuối cùng, tất toán đúng quy trình và thời điểm còn giúp khách hàng tránh được các rủi ro pháp lý và tranh chấp không đáng có. Bằng việc tuân thủ đầy đủ các quy định của hợp đồng, khách hàng sẽ không gặp phải các vấn đề liên quan đến việc chậm thanh toán, phí phạt, hoặc các vấn đề pháp lý khác có thể phát sinh nếu hợp đồng không được thanh lý đúng cách. Việc này đảm bảo rằng quá trình tài chính diễn ra suôn sẻ và không gây ra bất kỳ rắc rối nào sau này.
6. Những câu hỏi thường gặp về tất toán
Câu 1: Có nên thực hiện tất toán khoản vay trước hạn không?
Việc tất toán trước hạn phụ thuộc vào tình hình tài chính cá nhân. Khách hàng cần cân nhắc kỹ các quy định về phí phạt của ngân hàng trước khi quyết định tất toán để tránh chi phí phát sinh không mong muốn.
Câu 2: Thời gian tất toán khoản vay mất bao lâu?
Thời gian tất toán thông thường là 2 ngày, nhưng có thể lâu hơn tùy vào ngân hàng và quy trình cụ thể.
Câu 3: Phí phạt tất toán trước hạn là bao nhiêu?
Phí phạt tùy thuộc vào chính sách của từng ngân hàng và thời gian bạn tất toán trước hạn. Thông thường, phí phạt sẽ được tính theo một tỷ lệ phần trăm của số tiền còn nợ.
Câu 4: Thuộc trường hợp nợ xấu nhưng đã tất toán có vay được không?
Dù nợ xấu đã tất toán, khả năng vay tiếp tục phụ thuộc vào lịch sử tín dụng. Nợ xấu được phân thành 5 nhóm, nhóm nợ càng cao thì khả năng vay vốn càng thấp do ngân hàng đánh giá rủi ro cao hơn.
Câu 5: Có thể tất toán online hay không?
Một số ngân hàng cho phép tất toán online, nhưng bạn nên kiểm tra cụ thể với ngân hàng của mình về quy trình này.
Trên đây là những hiểu biết thông tin cơ bản về tất toán. Qua bài viết này, MISA AMIS hy vọng có thể giúp bạn đọc hiểu thêm về các loại tất toán, quy trình tất toán và có thể áp dụng những kiến thức này để ra những quyết định đúng đắn.
Phần mềm kế toán online MISA AMIS mang đến giải pháp quản trị tài chính kế toán tổng thể vừa đơn giản, thông minh vừa an toàn chính xác. Phần mềm cho phép kế toán doanh nghiệp:
- Hệ sinh thái kết nối: ngân hàng điện tử; hệ thống quản trị bán hàng, nhân sự: giúp doanh nghiệp có thể kiểm soát các nghĩa vụ về thuế., tài chính, nhân sự.
- Đầy đủ các nghiệp vụ kế toán: Đầy đủ các nghiệp vụ kế toán theo TT133 & TT200, từ Quỹ, Ngân hàng, Mua hàng, Bán hàng, Kho, Hóa đơn, Thuế, Giá thành,…
- Tự động nhập liệu: Tự động nhập liệu từ hóa đơn điện tử, nhập khẩu dữ liệu từ Excel giúp rút ngắn thời gian nhập chứng từ, tránh sai sót.
- Làm việc mọi lúc mọi nơi qua internet: giúp kế toán viên nói riêng và ban lãnh đạo doanh nghiệp nói chung có thể kịp thời đưa ra quyết định về vấn đề tài chính của doanh nghiệp…
Tham khảo ngay bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS dùng thử miễn phí 15 ngày để quản lý công tác kế toán hiệu quả hơn
0904 885 833
https://www.misa.vn/
