IPO là gì? Điều kiện và quy trình để doanh nghiệp IPO thành công

IPO là hoạt động giúp doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn đa dạng từ các nhà đầu tư ngoài thị trường để mở rộng quy mô và phát triển mạnh mẽ hơn. 

Tuy nhiên, để IPO thành công doanh nghiệp cũng cần tuân thủ nhiều quy định cũng như thực hiện đúng quy trình. Vậy IPO cụ thể là gì? Doanh nghiệp cần làm gì để IPO thành công? Hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. IPO là gì?

1.1. IPO nghĩa là gì?

IPO là viết tắt của cụm từ Initial Public Offering, dùng để chỉ hoạt động chào bán cổ phiếu ra công chúng lần đầu tiên của một doanh nghiệp. 

Đây là quá trình doanh nghiệp sẽ phát hành cổ phiếu mới và bán cho các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu thông qua 2 hình thức là mua trực tiếp từ doanh nghiệp hoặc thông qua công ty môi giới. 

Trước khi IPO, doanh nghiệp thường chỉ có thể huy động vốn từ một số nguồn như: tập đoàn lớn, quỹ đầu tư và một số tổ chức khác. Sau khi IPO và được niêm yết trên sàn chứng khoán, công ty có thể tiếp cận được nhiều nguồn vốn đa dạng hơn từ các nhà đầu tư.

1.2. Doanh nghiệp IPO là gì?

Doanh nghiệp IPO chính là những công ty, tổ chức chưa niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán và mong muốn thực hiện IPO để tiếp cận nguồn vốn lớn từ bên ngoài. 

Trước khi IPO, cổ phiếu của công ty (không niêm yết) thường chỉ được giao dịch và nắm giữ bởi các cổ đông nội bộ, bao gồm những người sáng lập, các nhà đầu tư ban đầu, và nhóm quản lý cấp cao. 

Sau khi thực hiện IPO, cổ phiếu của công ty sẽ được niêm yết và giao dịch công khai trên một sàn giao dịch chứng khoán, cho phép công chúng mua và bán cổ phiếu trên thị trường mở.

Tải ngay: 12 mẫu file Excel quản lý dự án mới nhất để hiện thực hiện kế hoạch IPO thành công

2. Mục đích tiến hành IPO của doanh nghiệp là gì?

Việc tiến hành IPO của một doanh nghiệp có thể bao gồm những mục đích dưới đây:

2.1. Huy động vốn

Mục đích chính của IPO là huy động vốn. Bằng cách phát hành cổ phiếu cho công chúng, doanh nghiệp có thể huy động được số vốn lớn để đầu tư vào mở rộng kinh doanh, phát triển sản phẩm/dịch vụ. Đây không phải là nợ mà là vốn tự có nên doanh nghiệp giảm được áp lực lãi vay. 

2.2. Tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả hoạt động

Trước khi IPO, doanh nghiệp cần tuân thủ các quy tắc kế toán và tài chính nghiêm ngặt để đảm bảo rằng báo cáo tài chính là minh bạch, đáng tin cậy. 

Sau khi IPO, toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của trung tâm lưu ký chứng khoán, các quy định hiện hành và yêu cầu của nhà đầu tư. Lúc này, doanh nghiệp buộc phải nâng cao năng lực quản trị, tối ưu vận hành để nâng cao hiệu quả hoạt động.

2.3. Tăng giá trị tài sản của doanh nghiệp

Sau khi đã IPO, giá trị của doanh nghiệp không chỉ nằm ở sổ sách. Trường hợp cổ phiếu phát hành ra thu hút nhiều nhà đầu tư, theo thời gian nếu cổ phiếu tăng giá thì vốn của doanh nghiệp cũng tăng.

Doanh nghiệp hoạt động tốt, có uy tín, thị trường sẽ định giá cổ phiếu cao hơn so với giá trị sổ sách. Điều này làm cho giá trị của doanh nghiệp tăng lên. 

2.4. Quảng bá thương hiệu ra thị trường nhanh chóng

Thành công trong việc thực hiện IPO có thể củng cố danh tiếng của công ty và tạo sự tin cậy trong mắt khách hàng, đối tác, nhà đầu tư tiềm năng. Từ đó, doanh nghiệp có thể nhận được các cơ hội đầu tư kinh doanh tốt hơn.

2.5. Tạo điều kiện cho việc mua bán/sáp nhập

Doanh nghiệp có thể sử dụng cổ phiếu để thực hiện các giao dịch mua sắm và sáp nhập. Điều này có thể giúp công ty mở rộng quy mô kinh doanh, tăng cường khả năng cạnh tranh.

3. Điều kiện để doanh nghiệp thực hiện IPO

Không phải doanh nghiệp nào cũng có thể phát hành cổ phiếu và chào bán ra công chúng. Tại khoản 1 Điều 15 Luật Chứng khoán 2019 quy định rất rõ, doanh nghiệp chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng phải đáp ứng các điều kiện được quy định như sau: 

• Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.
• Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ luỹ kế tính đến năm đăng ký chào bán.
• Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua.
• Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành.
• Cổ đông lớn trước thời điểm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của tổ chức phát hành phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành tối thiểu là 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán.
• Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xoá án tích.
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán.
• Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.

Tải ngay: 10 biểu mẫu & dashboard giúp CEO kiểm soát quy trình và hiệu suất làm việc tổng thể

4. Những điểm doanh nghiệp cần lưu ý khi IPO cổ phiếu

IPO là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía doanh nghiệp. Dưới đây là những điểm quan trọng cần lưu ý khi tiến hành IPO.

• Đòi hỏi khắt khe về quản trị: Khi tiến hành IPO, doanh nghiệp buộc phải tuân theo rất nhiều quy định pháp luật, trong đó ít nhất ⅓ thành viên độc lập, đảm bảo quy trình bầu cử, miễn nhiệm, thay thế thành viên được giám sát chặt chẽ. Toàn bộ quy trình hoạt động, báo cáo tài chính sẽ được đem ra thẩm định chi tiết, cặn kẽ. 
• Kiểm soát quyền hoạt động: Quá trình thực hiện IPO sẽ phải theo sự giám sát của ủy ban chứng khoán nhà nước trong các hoạt động như: đại hội cổ đông, tăng giảm vốn điều lệ,… Toàn bộ thông tin về doanh nghiệp phải được báo cáo định kỳ cho công chúng.
• Không phù hợp với doanh nghiệp nhỏ: Những đơn vị quy mô nhỏ, chưa có chiến lược phát triển bài bản nếu thực hiện sẽ gia tăng áp lực nặng nề lên công tác quản trị.
• Lựa chọn sàn giao dịch: Doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng sàn giao dịch phù hợp để niêm yết cổ phiếu. Lựa chọn sàn có thể ảnh hưởng đến sự hấp dẫn với nhà đầu tư, yếu tố pháp lý và quy tắc áp dụng.
• Thời điểm thực hiện IPO: Chọn thời điểm thích hợp để thực hiện IPO có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả. Doanh nghiệp cần phân tích thị trường, tình hình kinh tế và các yếu tố khác để xác định thời điểm lý tưởng.
• Lưu ý đến quy tắc kế toán và tài chính: Tuân thủ các quy tắc kế toán và tài chính nghiêm ngặt là điều quan trọng để đảm bảo tính minh bạch, tin cậy trong báo cáo tài chính.
• Đánh giá yếu tố rủi ro: Đánh giá rủi ro và xác định cách để quản lý chúng là một phần quan trọng của quá trình IPO. Nhà đầu tư sẽ muốn biết rõ về các yếu tố rủi ro tiềm ẩn.
• Chuẩn bị cho hoạt động sau IPO: Công ty cần có một kế hoạch và chiến lược cụ thể cho hoạt động sau IPO, bao gồm việc quản lý cổ đông, thông báo tài chính hàng quý, hàng năm và tuân thủ quy tắc chứng khoán.

Tìm hiểu ngay nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất MISA AMIS để nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch các báo cáo trước và sau IPO.

5. Quy trình tiến hành IPO

Theo Luật chứng khoán 2019, các thủ tục để IPO được quy định rất chặt chẽ. Dưới đây là quy trình thực hiện IPO dành cho doanh nghiệp. 

5.1. Xin ý kiến của Hội đồng cổ đông

Khi muốn phát hành chứng khoán ra thị trường, doanh nghiệp cần tổ chức đại hội cổ đông và lên kế hoạch thực hiện IPO chi tiết. Trong đó, cổ đông cần liệt kê và làm rõ được những vấn đề dưới đây:

• Mục đích huy động vốn
• Số vốn cần huy động 
• Số lượng và chủng loại chứng khoán cần được phát hành
• Số vốn thu được sẽ phân phối cho đối tượng nào

5.2. Thành lập Ban chuẩn bị

Sau khi Hội đồng quản trị đã chấp thuận và thống nhất được mục đích cũng như các vấn đề liên quan đến IPO, một Ban chuẩn bị cần được thành lập để xin phép IPO. 

Công việc của Ban chuẩn bị sẽ bao gồm:

• Hồ sơ xin phép phát hành chứng khoán để nộp lên các cơ quan, đơn vị có liên quan đến việc phát hành chứng khoán.
• Tìm hiểu và chọn lựa các đơn vị bảo lãnh phát hành (nếu cần).
• Liên hệ với đơn vị tư vấn, công ty kiểm toán để xây dựng phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ IPO.

5.3. Định giá chứng khoán

Ban chuẩn bị sẽ cùng với đơn vị tư vấn, công ty kiểm toán và tổ chức bảo lãnh (nếu có) tiến hành định giá chứng khoán phát hành.

Định giá chứng khoán được coi là một trong những khâu khó khăn và phức tạp nhất khi tiến hành IPO. Bởi nếu chứng khoán được định giá quá cao, việc bán sẽ trở nên khó khăn. Nếu chứng khoán được định giá quá thấp, doanh nghiệp phát hành sẽ phải chịu nhiều thiệt hại.

5.4. Xác nhận báo cáo tài chính và chuẩn bị hồ sơ hợp lệ

Việc xác nhận báo cáo tài chính trong hồ sơ xin phép IPO sẽ được thực hiện bởi công ty kiểm toán. Sau khi đầy đủ hồ sơ thủ tục và giấy tờ thì nộp lên Ủy ban chứng khoán.

5.5. Nộp hồ sơ lên Ủy ban chứng khoán

Sau khi hồ sơ được nộp lên, doanh nghiệp cần đợi trong một khoảng thời gian để nhận được câu trả lời chính thức về việc IPO. Doanh nghiệp chỉ được phép phát hành chứng khoán khi nhận được sự cho phép từ Ủy ban chứng khoán. 

5.6. Thông báo phát hành chứng khoán

Khi được Ủy ban chứng khoán cấp phép, công ty phát hành chứng khoán cần thông báo việc này trên các phương tiện truyền thông đại chúng bản cáo bạch chính thức, thời gian thực hiện phân phối cùng những thông tin liên quan.

5.7. Báo cáo kết quả đợt phát hành

Sau khi kết thúc đợt phân phối, tổ chức phát hành chứng khoán phải tiến hành đăng ký, lưu trữ, chuyển giao, thanh toán chứng khoán. Cuối cùng, tổ chức này phải báo cáo kết quả của đợt phát hành cho Ủy ban chứng khoán, đồng thời cần tiến hành đăng ký vốn với các cơ quan có thẩm quyền.

Tải ngay ebook: Giải pháp tối ưu vận hành & xây dựng quy trình làm việc hiệu quả cho CEO

6. Giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản trị để IPO thành công

Hiện nay việc gia nhập thị trường chứng khoán thông qua IPO của doanh nghiệp bị siết chặt bởi rất nhiều điều kiện. 

Như đã đề cập đến ở trên, trước khi IPO doanh nghiệp cần có hoạt động kinh doanh ổn định và tuân thủ các quy tắc kế toán – tài chính nghiêm ngặt để xây dựng các báo cáo tài chính minh bạch. Sau khi IPO, doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định của trung tâm lưu ký chứng khoán, các quy định hiện hành và yêu cầu của nhà đầu tư cũng như phát hành thông báo tài chính hàng quý/hàng năm.

Chính vì vậy, doanh nghiệp sẽ cần một nền tảng quản trị toàn diện như MISA AMIS. Giải pháp giúp quản trị Tài chính – kế toán cũng như Marketing – Bán hàng, Quản trị nhân sự, Văn phòng số để nâng cao hiệu quả hoạt động toàn doanh nghiệp. 

Trong đó, phân hệ Kế toán của MISA AMIS được nghiên cứu phù hợp hệ thống tài chính – kế toán – thuế và các thông tư, nghị định, luật tại Việt Nam. Điều này hỗ trợ doanh nghiệp quản lý tài chính một cách chặt chẽ với hệ thống báo chính xác, được cập nhật tức thời.

Đặc biệt, MISA AMIS Văn phòng số là bộ giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu toàn bộ hoạt động vận hành, gia tăng hiệu suất toàn doanh nghiệp và sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả. 

Cụ thể, bộ giải pháp MISA AMIS Văn phòng số tích hợp 9 ứng dụng trong 1 nền tảng cho phép doanh nghiệp cải tiến đồng bộ mọi hoạt động.

Nhờ đó, doanh nghiệp dễ dàng xây dựng môi trường làm việc loại bỏ mọi giấy tờ, quy trình thủ công, giúp nâng cao năng suất nhân sự, tiết kiệm chi phí, kiến tạo văn hoá làm việc số để gia tăng hiệu quả hoạt động trước và sau IPO.

Xu hướng chung, các doanh nghiệp hiện nay đều ứng dụng các giải pháp công nghệ để số hóa hoạt động. Trong số rất nhiều giải pháp trên thị trường, MISA AMIS Văn phòng số được đánh giá là giải pháp tối ưu nhất bởi: 

• Các ứng dụng được tích hợp với nhau thành một hệ thống hợp nhất và có khả năng mở rộng kết nối với nhiều ứng dụng bên ngoài. 
• Kết nối chặt chẽ với các ứng dụng trong bộ giải pháp Văn Phòng Số, dữ liệu được liên thông và quản lý một cách tập trung.  
• Kết nối với các phân hệ trong nền tảng MISA AMIS (Kế toán, Nhân sự, Kinh doanh) để tự động hóa các quy trình làm việc liền mạch.
• Toàn bộ dữ liệu của doanh nghiệp được hội tụ trên một nền tảng duy nhất. Các báo cáo đa chiều được tự động cập nhật tức thời, tạo ra bức tranh từ tổng quan đến chi tiết để đội ngũ lãnh đạo đưa ra các quyết định chính xác và kịp thời.
• Tạo các quy trình tự động hóa liên phòng ban, phối hợp chặt chẽ, trơn tru giữa các bộ phận để nâng cao trải nghiệm khách hàng, gia tăng năng suất, tối ưu chi phí/nguồn lực và nâng cao sức cạnh tranh.
• Chi phí hợp lý theo nhu cầu và quy mô của từng doanh nghiệp ở thời điểm hiện tại và tương lai khi doanh nghiệp mở rộng.
• Thời gian triển khai nhanh chóng, giao diện thân thiện, dễ sử dụng phù hợp cho mọi đối tượng.
• Bảo mật tuyệt đối với tiêu chuẩn Tier 3, ISO 27000, CMMi, SSL, CSA STAR,…
• Giao diện thân thiện, truy cập mọi lúc mọi nơi, trên mọi thiết bị.

Dùng ngay miễn phí

7. Kết luận

IPO là một quá trình quan trọng đối với các doanh nghiệp đang muốn phát triển và mở rộng quy mô hoạt động. Hy vọng, bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết để hiểu IPO là gì cũng như các điều kiện và quy trình cần thiết để IPO thành công.