Lập kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp là một trong những công việc quan trọng để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Để lập được bản kế hoạch tài chính hiệu quả, các nhà quản trị doanh nghiệp cần nắm được bản chất, các nguyên tắc, quy trình và phương pháp cụ thể. Bài viết dưới đây, MISA AMIS tổng hợp các nguyên tắc và quy trình chi tiết từng bước giúp bạn có thể lập thành công bản kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp.
1. Kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp là gì?
1.1. Khái niệm
Kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp là một báo cáo chi tiết mô tả các mục tiêu tài chính, chiến lược và biện pháp cụ thể của doanh nghiệp để đạt được những mục tiêu đó trong khoảng thời gian nhất định. Đây là một bộ khung chiến lược quan trọng giúp nhà quản lý kiểm soát tình hình tài chính của một tổ chức hoặc doanh nghiệp một cách hiệu quả. Kế hoạch tài chính doanh nghiệp bao gồm việc xác định nguồn tài chính, dự báo thu chi, đánh giá rủi ro tài chính, lập bảng cân đối kế toán và lập kế hoạch đầu tư cho doanh nghiệp.
Kế hoạch tài chính của một doanh nghiệp có thể được chia thành kế hoạch ngắn hạn (từ 1 quý đến 1 năm), kế hoạch trung hạn (từ 1 đến 3 năm) và kế hoạch dài hạn (từ 3 năm trở lên).
1.2. Vai trò của việc lập kế hoạch tài chính với doanh nghiệp
– Đánh giá và xác định khả năng tài chính hiện tại của doanh nghiệp: Bằng cách phân tích khả năng sinh lời, dòng tiền và khả năng thanh toán nhằm đảm bảo sự phát triển và ổn định của doanh nghiệp.
– Tối ưu hóa việc sử dụng nguồn tài chính có sẵn: Bằng cách xác định các ưu tiên đầu tư, quản lý vốn, sử dụng nguồn lực một cách thông minh và cắt giảm khoản chi phí không cần thiết.
– Xác định rủi ro tài chính mà doanh nghiệp có thể đối mặt: Chẳng hạn biến động thị trường, thuế, những thay đổi trong chính sách tài chính… Khi đã xác định được các rủi ro tài chính, doanh nghiệp có thể xây dựng các chiến lược phù hợp để ứng phó.
– Định hình chiến lược tài chính dài hạn và vững chắc: Nhờ việc phân phối vốn đúng mục đích, đánh giá và chọn lựa các cơ hội đầu tư phù hợp, quản lý cấu trúc tài chính hợp lý, các nhà quản trị có thể định hình chiến lược tài chính dài hạn và bền vững cho doanh nghiệp của mình.
– Điều hành doanh nghiệp hiệu quả: Đảm bảo dòng tiền ổn định và đạt được các mục tiêu tài chính của doanh nghiệp.
– Tăng cường khả năng cạnh tranh: Có một bản kế hoạch tài chính hiệu quả giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp cùng ngành nghề và lĩnh vực trên thị trường, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.
2. Quy trình 7 bước lập kế hoạch tài chính
Bước 1: Nghiên cứu
Kế hoạch tài chính là một phần của công tác quản lý tài chính. Hoạt động này trước tiên đòi hỏi phải có sự đầu tư nghiên cứu trước khi bắt tay vào xây dựng. Trong quá trình nghiên cứu, các nhà quản trị doanh nghiệp không nên bỏ sót bất kì một thông tin nào liên quan đến các vấn đề tài chính của công ty.
Bước 2: Xác định nhu cầu tài chính
Các chủ doanh nghiệp cần phải xác định nhu cầu tài chính bằng cách trả lời các câu hỏi như: Mục tiêu đầu tư là gì? Doanh nghiệp sẽ đầu tư bao nhiêu tiền? Doanh nghiệp sẽ đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hay cả hai? Đầu tư ngắn hạn hay dài hạn? Doanh nghiệp mong đợi những lợi ích gì từ việc đầu tư của mình? Khi đã xác định cho mình những nhu cầu tài chính cụ thể, các chủ doanh nghiệp sẽ định hướng rõ ràng hơn những bước đi tiếp theo. Điều này bao gồm đặt ra các mục tiêu cụ thể về lợi nhuận, doanh thu, tăng trưởng hoặc lợi tức đầu tư. Mục tiêu tài chính sẽ định hướng toàn bộ quá trình lập kế hoạch và quản lý tài chính.
Bước 3: Thu thập dữ liệu tài chính
Sau khi đã xác định rõ nhu cầu tài chính, bước tiếp theo là cần lập ra một bảng kế hoạch tài chính để hiểu thêm về dòng tiền mặt mà doanh nghiệp dự định đầu tư và trách nhiệm pháp lý của mình. Trong bước này bạn có thể cần đến sự giúp đỡ của chuyên gia kế hoạch tài chính, người sẽ giúp doanh nghiệp thu thập những tài liệu cần thiết về tài sản, trách nhiệm pháp lý, các khoản khấu trừ thuế, bảng cân đối thu nhập và chi tiêu, nhân viên, quỹ hưu trí, di chúc (hay tín thác), chính sách bảo hiểm, môi giới, báo cáo ngân hàng,…
Bên cạnh đó, kế hoạch cũng cần xác định rõ các mục như tuổi nghỉ hưu, trợ cấp nghỉ hưu, doanh nghiệp muốn phân phối tài sản của mình như thế nào, tình trạng lạm phát có thể xảy ra,.. và những rủi ro có thể gặp phải trong tương lai.
Bước 4: Phát triển kế hoạch tài chính
Việc phát triển kế hoạch tài chính phải bắt đầu từ việc người lập ra kế hoạch đưa ra những ý tưởng triển khai cho những vấn đề đã được xem xét ở bước trước. Khâu phát triển bao gồm các mục như: Giải thích những ưu và nhược điểm của kế hoạch, hiểu biết về luật thuế và hệ thống tài chính, xem xét các vấn đề về sức khỏe và an toàn lao động,…
Bước 5: Trình bày kế hoạch tài chính
Tham khảo một tài liệu tốt sẽ giúp người lập kế hoạch tài chính có một bài trình bày tốt. Vì thế, cần xem xét kỹ lưỡng những dữ liệu đã thu thập được và cố gắng trả lời những vấn đề còn đang thắc mắc. Bất kì một sự nghi ngờ nào trong kế hoạch cũng cần được làm sáng tỏ sớm nhất có thể.
Bước 6: Triển khai kế hoạch tài chính
Triển khai kế hoạch là một bước quan trọng trong quá trình xây dựng. Doanh nghiệp có thể sẽ mất khoảng 4-6 tháng để triển khai kế hoạch đã định. Trong giai đoạn này, các chi tiết phức tạp liên quan đến thuế, bảo hiểm, hay vấn đề nghỉ hưu,…cần được quan tâm nhiều nhất có thể và nếu được thì nên nhờ đến sự cố vấn của các luật sư để đưa ra được những quyết định sáng suốt nhất.
Rất có thể ở khâu cuối của quá trình triển khai, kế hoạch tài chính sẽ nhận được nhiều lời đề nghị hợp tác nếu đó là một kế hoạch được xây dựng trên sự tỉ mỉ, chuyên nghiệp với nhiều ý tưởng tuyệt vời.
Bước 7: Giám sát kế hoạch tài chính
Trong khi triển khai, các chủ doanh nghiệp cũng cần phải theo dõi, giám sát từng bước của quá trình đó. Các bản đánh giá danh mục đầu tư, bản cập nhật bảo hiểm, bản lựa chọn đầu tư, thuế và các bản báo cáo về tình hình thị trường…là những tài liệu cần được theo dõi một cách cẩn thận nhằm dự đoán và tránh các rủi ro có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, các chủ doanh nghiệp tương lai cũng cần sử dụng tối đa khả năng của mình để nghe ngóng, để quan sát và nắm bắt thật nhanh những thay đổi của thị trường và chuyển mình theo những thay đổi đó cho thật phù hợp.
3. Cơ sở để xây dựng kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp
3.1. Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo kết quả kinh doanh là một trong những cơ sở quan trọng để xây dựng kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp bởi nó cung cấp các thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận, lỗ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định. Những thông tin này giúp nhà quản trị doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính hiện tại, từ đó có thể dự báo được tình hình tài chính trong tương lai.
Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán phản ánh tình hình tài sản, nguồn vốn của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Dựa vào các thông tin này, doanh nghiệp có thể nắm bắt được thực trạng tài chính của mình, từ đó có những kế hoạch tài chính phù hợp với tình hình thực tế.
Ví dụ, nếu bảng cân đối kế toán cho thấy doanh nghiệp đang có lượng tài sản ngắn hạn lớn hơn lượng tài sản dài hạn, thì doanh nghiệp cần cân nhắc việc đầu tư vào tài sản dài hạn để tăng trưởng bền vững. Nếu tỷ lệ nguồn vốn nợ/nguồn vốn chủ sở hữu cao, thì doanh nghiệp cần cân nhắc việc huy động thêm nguồn vốn chủ sở hữu để giảm thiểu rủi ro tài chính.
Ngoài ra, bảng cân đối kế toán cũng có thể được sử dụng để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp cùng ngành. Từ đó, có thể xác định được vị thế của mình trên thị trường và đưa ra những kế hoạch tài chính phù hợp.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về dòng tiền thuần (cash flow) của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Bằng cách phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp có thể đánh giá được khả năng tạo ra tiền mặt, sử dụng tiền mặt và khả năng cung cấp lợi nhuận. Điều này giúp người quản lý và nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp và đưa ra quyết định kinh doanh thông minh.
Bên cạnh đó, dựa trên thông tin từ báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp có thể xây dựng kế hoạch tài chính hợp lý, đặt ra mục tiêu tài chính, dự báo tiền mặt trong tương lai và đưa ra các quyết định quan trọng về đầu tư, vay nợ, quản lý lưu chuyển tiền mặt.
Dòng tiền
Dòng tiền là thước đo hiệu quả sử dụng nguồn tài chính của doanh nghiệp. Dựa vào dòng tiền, doanh nghiệp có thể đánh giá được khả năng thu chi, khả năng thanh toán các khoản nợ, khả năng đầu tư và mở rộng kinh doanh. Để xây dựng kế hoạch tài chính hiệu quả, doanh nghiệp cần có thông tin về dòng tiền trong tương lai. Thông tin này được cung cấp bởi kế hoạch dòng tiền. Dựa vào kế hoạch dòng tiền, doanh nghiệp có thể điều chỉnh các mục tiêu tài chính của mình cho phù hợp.
Bên cạnh các yếu tố trên, để xây dựng kế hoạch tài chính cho một doanh nghiệp, các nhà quản trị cũng cần dựa vào tình hình tài chính hiện tại; mục tiêu và chiến lược kinh doanh; quy mô hoạt động doanh nghiệp và kết quả phân tích môi trường kinh doanh để từ đó có được bản kế hoạch tài chính phù hợp, tối ưu với khả năng thực thi cao nhất.
XEM THÊM: Các nhóm chỉ số chính phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp
4. Các nguyên tắc lập kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp
Luôn quản lý dòng tiền chi tiêu hàng tháng
Bất kỳ doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào cũng đều cần theo dõi và quản lý dòng tiền chi tiêu hàng tháng. Bằng cách kiểm soát và tối ưu hóa chi phí, doanh nghiệp có thể duy trì dòng tiền dương và tăng cường khả năng thanh toán và đầu tư.
Nên xây dựng quỹ dự phòng tài chính
Đây là nguyên tắc quan trọng để đối phó với những biến động thị trường và rủi ro trong tài chính. Doanh nghiệp cần tích lũy một quỹ dự phòng để đảm bảo khả năng tài chính trong trường hợp xảy ra khủng hoảng hoặc cần phải đối mặt với chi phí không mong muốn.
Ưu tiên trả các khoản nợ có lãi cao
Doanh nghiệp cần tập trung trả các khoản nợ có lãi cao trước nhằm giảm chi phí lãi suất và cải thiện sức khỏe tài chính dài hạn một cách hiệu quả.
Xây dựng một khoản tiết kiệm và đầu tư
Nguyên tắc này khuyến khích doanh nghiệp tích lũy và đầu tư các khoản tiền dư để tăng thu nhập và tạo ra lợi nhuận bổ sung. Bằng cách định kỳ đầu tư, doanh nghiệp có thể tận dụng tiềm năng tài chính và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn.
Dùng tiền hiện có để tạo thêm nhiều tiền mới
Doanh nghiệp nên tìm cách sử dụng tiền hiện có để tạo thêm giá trị và thu nhập bổ sung, có thể thông qua các hoạt động kinh doanh mở rộng, đầu tư vào công cụ tài chính hoặc tạo ra các dự án mới để tăng trưởng và sinh lợi nhuận.
Doanh nghiệp có thể dễ dàng lập kế hoạch tài chính khi sử dụng phần mềm kế toán MISA AMIS. Với nhiều tính năng nổi bật như:
- Nâng cao năng suất: Tự động hạch toán từ: Hóa đơn, Bảng kê ngân hàng… Tự động tổng hợp báo cáo thuế, BCTC tiết kiệm 80% thời gian nhập liệu.
- Kết nối linh hoạt: Hệ thống quản trị nhân sự, bán hàng, Ngân hàng, Hóa đơn điện tử, Chữ ký số, Phần mềm bán hàng… tạo thành hệ sinh thái xử lý dữ liệu nhanh, tiện.
- Quản trị tài chính tức thời: Giám đốc luôn nắm được tình hình tài chính: Doanh thu, Lợi nhuận, Chi phí, Công nợ,… mọi lúc, mọi nơi kịp thời ra quyết định điều hành.
Nhanh tay đăng ký dùng thử miễn phí 15 ngày bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS để trải nghiệm công cụ tài chính tối ưu nhất.