ROS là gì, cách tính và phân tích chỉ số ROS

Khả năng sinh lời là một nội dung phân tích được nhiều đối tượng quan tâm như các nhà quản lý, nhà đầu tư, bên cho vay,… vì nó gắn liền với lợi ích của họ ở hiện tại và tương lai. Bên cạnh các chỉ số như ROA, ROE thì ROS một trong những chỉ số thể hiện rõ nhất về khả năng sinh lời. Vậy ROS là gì ? và ROS giúp các bên quan tâm có thể lựa chọn những doanh nghiệp có chất lượng tốt như thế nào, bài viết hy vọng giúp người đọc làm rõ được các vấn đề đó. 

1. ROS là gì? 

ROS – Return On Sales: là tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu hay có thể hiểu là tỷ suất sinh lời của doanh thu. Nó phản ánh nếu doanh nghiệp thu được 100 đồng thì sẽ có được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

ROS là chỉ tiêu tài chính phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp liên quan đến công tác quản trị doanh thu, chi phí của doanh nghiệp, doanh nghiệp có ROS càng lớn, càng chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động tốt, khả năng sinh lời cao.

2. Ý nghĩa của ROS

• ROS giúp đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Nó cho thấy trên mỗi đồng doanh thu, doanh nghiệp có thể tạo ra bao nhiêu lợi nhuận. Nếu ROS cao, điều này phản ánh khả năng kiểm soát chi phí hiệu quả và hoạt động kinh doanh tốt. Ngược lại, nếu ROS thấp, doanh nghiệp cần xem xét lại việc quản lý chi phí hoặc định giá sản phẩm.
• Chỉ số này còn là công cụ hữu ích để so sánh hiệu quả hoạt động giữa các kỳ kinh doanh hoặc giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành. Một doanh nghiệp có ROS ổn định hoặc tăng trưởng đều thể hiện sự bền vững và năng lực cạnh tranh mạnh mẽ hơn.
• Ngoài ra, ROS cung cấp thông tin chiến lược về hiệu quả kinh doanh. Khi chỉ số này giảm, nó là tín hiệu cho thấy doanh nghiệp có thể đang gặp vấn đề về chi phí sản xuất, giá bán, hoặc cần cải thiện hiệu quả vận hành.
• Cuối cùng, ROS đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá rủi ro tài chính. Nếu ROS giảm liên tục trong thời gian dài, đây là dấu hiệu cảnh báo doanh nghiệp đang đối mặt với nguy cơ mất khả năng sinh lời, ảnh hưởng đến sức khỏe tài chính và cơ hội phát triển trong tương lai.

Lưu ý: ROS chỉ nên được sử dụng để so sánh các công ty hoạt động trong cùng một ngành và lý tưởng nhất là giữa những công ty có mô hình kinh doanh và số liệu bán hàng năm tương tự.

3. Công thức tính ROS và cách phân tích chỉ số ROS trong báo cáo tài chính

3.1. Công thức tính ROS

Chỉ ROS được tính ở 1 kỳ nhất định bằng công thức:

Trong đó:

• Doanh thu thuần = Doanh thu từ cung cấp dịch vụ hay bán sản phẩm – Các khoản giảm trừ doanh thu.
• Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trước thuế – Tất cả những khoản thuế của doanh nghiệp phải chi trả.

3.2. Phân tích chỉ số ROS trong báo cáo tài chính

Chỉ số ROS dương cho thấy doanh nghiệp hoạt động có lãi, doanh thu tạo ra đủ bù đắp chi phí và mang lại lợi nhuận. ROS dương càng cao thể hiện doanh nghiệp quản lý chi phí hiệu quả, định giá sản phẩm tốt hoặc sở hữu lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, mức ROS dương hợp lý phụ thuộc vào từng ngành nghề, với các ngành có biên lợi nhuận cao (như công nghệ) thường đạt ROS lớn hơn so với các ngành biên lợi nhuận thấp (như bán lẻ).

Chỉ số ROS âm cho thấy doanh nghiệp đang thua lỗ, chi phí vận hành vượt quá doanh thu. Nguyên nhân có thể đến từ quản lý chi phí kém, doanh thu sụt giảm hoặc giai đoạn đầu tư mở rộng. ROS âm kéo dài là dấu hiệu cảnh báo về rủi ro tài chính nghiêm trọng, cần được cải thiện bằng cách tái cơ cấu hoạt động, giảm chi phí và tối ưu hóa chiến lược kinh doanh.

Thế nào là một chỉ số ROS tốt?

Một chỉ số ROS tốt không chỉ dừng ở việc dương mà còn phải phù hợp với đặc thù ngành và đạt mức đủ để đảm bảo lợi nhuận ổn định. Thông thường, ROS từ 5–10% được coi là tốt đối với các ngành biên lợi nhuận thấp, trong khi ngành công nghệ hoặc dịch vụ cao cấp có thể đặt mục tiêu ROS trên 20%. ROS tốt còn phản ánh khả năng tăng trưởng bền vững và sự cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

4. Ví dụ minh hoạ về cách tính và phân tích chỉ số ROS

Căn cứ báo cáo Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh xác định ROS như sau:

Năm 2017:

Năm 2018:

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu của doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế đối với hoạt động kinh doanh bất động sản:

• Năm 2017 = 9,47% 
• Năm 2018 = 26,01% 

(Nguồn: Cổng thông tin điện tử Thành phố Đà Nẵng –  https://danang.gov.vn/web/chuyen-trang-thong-tin-kinh-te-xa-hoi/nien-giam-thong-ke/danh-sach/chi-tiet?id=3527&_c=94677500,94677518)

Nhận xét : Hệ số ROS của Công ty CP Đầu Tư Phát Triển Nhà Đà Nẵng ở cả 2 năm 2017 (43,01% > 9,47%) và 2018  (57,06% > 26,01 %) đều cao hơn mức trung bình ngành cho thấy khả năng sinh lợi từ doanh thu có sự vượt trội hơn so với các doanh nghiệp trong ngành.

5. Mối quan hệ của ROS với ROA và ROE

Chỉ tiêu thường được sử dụng kết hợp với ROS là chỉ tiêu ROA (tỉ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn kinh doanh) và ROE (tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn sở hữu). Đây là hai chỉ tiêu có thể cho ta đánh giá về sự phát triển doanh nghiệp.

Mối tương quan giữa ROS và ROA (Return on Assets)

ROS và ROA có mối liên hệ trực tiếp, vì cả hai đều phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. ROS đo lường mức lợi nhuận từ doanh thu, trong khi ROA đánh giá khả năng tạo lợi nhuận từ tổng tài sản.

Từ phương trình DuPont, ta có: 

Như vậy:

Từ công thức trên, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy mối quan hệ tương quan giữa ROS và ROA. Cụ thể :

• Khi ROS tăng (tức doanh nghiệp sinh lời tốt hơn trên doanh thu), ROA thường cũng tăng, vì lợi nhuận cao hơn sẽ cải thiện hiệu suất sử dụng tài sản.
• Tuy nhiên, nếu tài sản bị sử dụng kém hiệu quả hoặc đầu tư không hợp lý, ROA có thể thấp dù ROS vẫn cao.

Tìm hiểu thêm: ROA là gì ? Hướng dẫn cách tính và vận dụng ROA tại doanh nghiệp

Mối tương quan giữa ROS và ROE (Return on Equity)

ROS và ROE cũng có mối quan hệ tích cực, vì cả hai đều liên quan đến lợi nhuận ròng. ROS tập trung vào hiệu quả từ doanh thu, còn ROE phản ánh lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu.

Ta có:

Như vậy:

=> Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy mối quan hệ tương quan giữa ROS và ROE như sau:

• Khi ROS tăng, lợi nhuận ròng tăng, dẫn đến ROE cao hơn (nếu vốn chủ sở hữu không thay đổi đáng kể).
• Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính lớn, ROE có thể cao ngay cả khi ROS thấp, vì lợi nhuận được khuếch đại nhờ nợ vay.

>>> Đọc thêm: ROE là gì? Công thức tính và ý nghĩa của chỉ số ROE

6. Cách cải thiện chỉ số ROS hiệu quả trong kinh doanh

Để cải thiện chỉ số ROS (lợi nhuận trên doanh thu) hiệu quả, doanh nghiệp cần tập trung đồng thời vào việc tăng doanh thu và giảm chi phí một cách bền vững, từ đó tối ưu hóa khả năng sinh lời.

• • • Đẩy mạnh doanh thu là cách cải thiện ROS trực tiếp và hiệu quả. Doanh nghiệp nên nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa danh mục, tạo sự khác biệt để tăng giá trị sản phẩm và thu hút khách hàng. Các chiến lược bán hàng sáng tạo như ưu đãi, chính sách thanh toán linh hoạt hoặc mở rộng kênh phân phối cũng góp phần thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.
    • Kiểm soát chi phí đóng vai trò quan trọng không kém trong việc cải thiện ROS. Doanh nghiệp cần tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tối đa hóa hiệu suất sử dụng tài sản. Việc rà soát và lựa chọn các nhà cung cấp có giá cả cạnh tranh, cũng như giảm thiểu tồn kho dư thừa, giúp tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả kinh doanh.
    • Phân tích chu kỳ sống của sản phẩm ( Product life cycle)  là cách để tối ưu hóa ROS theo từng giai đoạn. Ở giai đoạn tăng trưởng và bão hòa, cần tập trung khai thác tối đa doanh thu, trong khi ở giai đoạn suy thoái, doanh nghiệp nên chuẩn bị chiến lược ra mắt sản phẩm mới để duy trì ROS tích cực.

• Tận dụng các yếu tố thị trường như khảo sát nhu cầu khách hàng, phân tích đối thủ cạnh tranh và tận dụng chính sách hỗ trợ của nhà nước là cách giúp doanh nghiệp định vị chiến lược hiệu quả hơn. Việc điều chỉnh giá bán phù hợp với từng phân khúc khách hàng cũng là yếu tố quan trọng để cải thiện biên lợi nhuận.

Bằng cách phối hợp chặt chẽ các chiến lược trên, doanh nghiệp có thể tăng ROS một cách bền vững, từ đó gia tăng giá trị cho chủ sở hữu và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. MISA AMIS hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc hiểu ros là gì và mang đến bạn đọc những thông tin giá trị và hữu ích. Chúc các bạn thành công!

Có được thông tin chỉ số tài chính doanh nghiệp, nhất là các chỉ số quan trọng như ROS, ROA… là điều cần thiết để nhà quản trị đưa ra các quyết định phù hợp, kịp thời. ​​Chủ doanh nghiệp cũng không cần lo lắng vì kế toán của mình chậm đưa ra các thông tin hay chậm nộp báo cáo bởi hiện nay với sự hỗ trợ của các phần mềm như phần mềm kế toán online MISA sẽ hỗ trợ kế toán nhanh chóng đưa ra số liệu cần thiết cho nhà quản trị doanh nghiệp. 

Phần mềm hệ thống các chỉ số phân tích tài chính – công cụ đắc lực cho doanh nghiệp trong công cuộc tính toán và hoạch định tài chính tại đơn vị. Phần mềm AMIS Kế toán được thiết lập sẵn công thức tính cho các hệ số phân tích tài chính. Căn cứ vào số liệu kế toán được nhập vào, phần mềm sẽ tự động tổng hợp và tính toán ra các hệ số này. Dựa vào đó nhà quản lý có thể nhanh chóng đưa ra những đánh giá tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp tại bất cứ thời điểm nào, từ đó đưa ra những quyết định điều hành hợp lý.

Phần mềm kế toán online MISA AMIS còn là trợ thủ đắc lực, đem đến cho nhà quản trị góc nhìn tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp qua các tính năng ưu việt:

• Xem báo cáo điều hành mọi lúc mọi nơi: Giám đốc, kế toán trưởng có thể theo dõi tình hình tài chính ngay trên di động, kịp thời ra quyết định điều hành doanh nghiệp.
• Đầy đủ báo cáo quản trị: Hàng trăm báo cáo quản trị theo mẫu hoặc tự thiết kế chỉnh sửa, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp thuộc mọi ngành nghề.
• Tự động hóa việc lập báo cáo: Tự động tổng hợp số liệu lên báo cáo thuế, báo cáo tài chính và các sổ sách giúp doanh nghiệp nộp báo cáo kịp thời, chính xác.

Kính mời Quý Doanh nghiệp, Anh/Chị Kế toán doanh nghiệp đăng ký trải nghiệm miễn phí 15 ngày bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS.