5 Làn Sóng Tiến Hoá của AI và Vì sao Làn Sóng thứ 3 – Agents – là bước ngoặt của doanh nghiệp

11/12/2025
13

Trí tuệ nhân tạo không phải là một khái niệm tĩnh – nó phát triển theo từng làn sóng công nghệ. Mỗi giai đoạn xuất hiện một bước tiến mang tính “làn sóng”, tạo ra thay đổi sâu rộng trong cách doanh nghiệp vận hành, cạnh tranh và sáng tạo giá trị. Ngày nay, thế giới không chỉ nói tới AI tạo sinh (Generative AI) nữa. Cuộc chơi đang bước vào Làn sóng AI thứ 3: Agentic AI – khi AI không chỉ trả lời, mà tự hành động để hoàn thành công việc thay con người.

Bài viết này giúp bạn hiểu rõ: 5 làn sóng tiến hoá của AI, Vì sao Làn sóng 3 được xem là bước ngoặt và Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để nắm bắt cơ hội. 

5 làn sóng AI
5 làn sóng AI

Làn sóng 1: Predictive AI – AI dự đoán (2010–2020)

Làn sóng 1: Predictive AI - AI dự đoán (2010–2020)
Làn sóng 1: Predictive AI – AI dự đoán (2010–2020)

Đặc trưng

Làn sóng AI đầu tiên bắt đầu bùng nổ vào thập kỷ 2010, khi doanh nghiệp lần đầu tiên có đủ dữ liệu và năng lực tính toán để ứng dụng Machine Learning (ML) vào thực tế. Đây là giai đoạn mà AI chưa thể “sáng tạo” hay “trò chuyện” với con người. Nhiệm vụ cốt lõi của nó là học từ dữ liệu quá khứ để dự đoán tương lai.

Predictive AI không “thông minh” theo kiểu hiện nay, nhưng nó đã đặt nền móng quan trọng nhất cho toàn bộ ngành AI sau này: khả năng học các mẫu (pattern) từ dữ liệu.

Thay vì lập trình cứng nhắc (if-then), các mô hình Machine Learning (Học máy) và Deep Learning (Học sâu) được huấn luyện trên dữ liệu lớn để nhận diện mẫu hình (pattern), các thuật toán sử dụng dữ liệu lịch sử để dự đoán tương lai. 

Những mô hình này giúp doanh nghiệp dự báo doanh thu, tối ưu hàng tồn kho và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Đây là giai đoạn mà AI cung cấp “quả cầu pha lê” cho doanh nghiệp, cho phép ra quyết định dựa trên dữ liệu

Ứng dụng thực tế

  • Tài chính – kế toán: dự báo dòng tiền, phát hiện gian lận, Chấm điểm tín dụng để dự đoán rủi ro và khả năng trả nợ của khách hàng.
  • Marketing: phân tích xu hướng tiêu dùng, dự đoán nhu cầu.
  • Dự báo bán hàng nhằm ước lượng nhu cầu thị trường và tối ưu tồn kho.
  • Phân tích hành vi khách hàng để nhận diện ai sắp rời bỏ, ai có khả năng mua lại hoặc upsell.
  • Gợi ý sản phẩm/dịch vụ dựa trên sở thích và lịch sử tương tác của người dùng.

Ví dụ thực tiễn, cơ chế gợi ý phim trên Netflix, gợi ý sản phẩm trên Amazon hay Shopee, hay đề xuất bài hát phù hợp tâm trạng trên Spotify là 1 ứng dụng của predictive AI. Tất cả đều dựa trên khả năng phân tích hành vi và dự đoán nhu cầu của người dùng để đưa ra đề xuất “đúng lúc – đúng chỗ”.

Hay với khách hàng đang dùng các phần mềm MISA cũng đang được sử dụng công nghệ này, ví dụ như: 

  • Trợ lý AI MISA AVA tích hợp ngay trong nền tảng quản trị doanh nghiệp MISA AMIS có khả năng phân tích dữ liệu tài chính sâu sắc, dự báo xu hướng kinh doanh và hỗ trợ ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu tài chính – kế toán
  • Trong phần mềm CRM của MISA, AI được dùng để phân tích dự đoán hành vi khách hàng, chẳng hạn dự báo ai có khả năng mua hàng, ai có nguy cơ rời bỏ dịch vụ, từ đó gợi ý các hành động tiếp cận phù hợp.
Tính năng AI dự báo rời bỏ trên phần mềm MISA AMIS CRM
Tính năng AI dự báo rời bỏ trên phần mềm MISA AMIS CRM

Xem thêm chi tiết tính năng AI dự báo rời bỏ trên phần mềm MISA AMIS CRM Tại đây 

Làn sóng 2: Copilot AI – AI Trợ lý đồng hành (2022–2024)

Copilot AI – AI Trợ lý đồng hành
Copilot AI – AI Trợ lý đồng hành

Đặc trưng

Nếu Làn sóng 1 tạo nên khả năng dự đoán, thì Làn sóng 2 mở ra kỷ nguyên hoàn toàn mới: AI có thể hiểu, giao tiếp và tạo ra nội dung như con người. Đây là thời điểm cả thế giới trải qua cú “wow moment” khi ChatGPT xuất hiện cuối năm 2022, kéo theo sự bùng nổ của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như GPT-4, Claude, Gemini, Llama…

Làn sóng thứ hai bùng nổ khi mô hình tạo sinh (generative AI) xuất hiện. Các mô hình này được huấn luyện trên lượng dữ liệu khổng lồ và có khả năng tạo văn bản, hình ảnh, mã nguồn, âm nhạc… suy nghĩ đa bước ở mức độ tự nhiên như con người. 

Generative AI dựa trên cơ sở dự đoán của giai đoạn trước nhưng có tư duy “Co-pilot” (Người lái phụ). Thay vì chỉ dự báo, AI đóng vai trò là một trợ lý đắc lực, nó có thể tạo ra nội dung mới và hỗ trợ người dùng hoàn thành công việc sáng tạo. Con người ra lệnh (prompt), AI thực hiện phác thảo, và con người duyệt lại. Mối quan hệ là: Human in the loop (Con người ở trung tâm).

Tuy nhiên, hạn chế của Làn sóng 2 là AI vẫn thụ động. Nếu bạn không hỏi, AI sẽ không trả lời. Nếu bạn quên ra lệnh, công việc sẽ dừng lại.

Ứng dụng thực tế

  • Sáng tạo nội dung: viết bài, thiết kế hình ảnh, dựng video.
  • Lập trình: gợi ý và tự động sinh mã, kiểm tra lỗi.
  • Hỗ trợ khách hàng: chatbot giải đáp thắc mắc 24/7.

Với sự xuất hiện của làn sóng Copilot AI như ChatGPT hay Gemini, nhiều công việc trong doanh nghiệp giờ đây được thực hiện nhanh hơn gấp nhiều lần. Những việc từng mất hàng giờ như viết email, chuẩn bị báo cáo, tổng hợp tài liệu, phân tích số liệu hay tạo slide nay chỉ cần vài phút – thậm chí vài giây. 

Nhân viên không phải bắt đầu từ con số 0 nữa, mà luôn có một “bản nháp chất lượng” do AI tạo sẵn để chỉnh sửa. Điều này giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian xử lý công việc, tăng hiệu suất của từng vị trí

Trong làn sóng AI thứ hai – giai đoạn Copilot – MISA đã nhanh chóng đưa trí tuệ nhân tạo vào các sản phẩm của mình để trở thành trợ lý đồng hành thông minh cho doanh nghiệp. 

Hệ sinh thái AI trong các sản phẩm của MISA
Hệ sinh thái AI trong các sản phẩm của MISA

Các phần mềm MISA đều tích hợp trợ lý AI để hỗ trợ người dùng soạn thảo, phân tích, tóm tắt, tra cứu và tự động hóa nhiều tác vụ phức tạp. Trợ lý AI MISA AVA có thể hiểu ngôn ngữ tự nhiên, trả lời câu hỏi nghiệp vụ, phân tích số liệu kế toán, gợi ý báo cáo, phát hiện sai sót và đề xuất hành động xử lý. 

Doanh nghiệp dùng MISA AMIS CRM có thể sử dụng trợ lý AI hỗ trợ bán hàng viết email, phân tích khách hàng, chuẩn bị kịch bản chăm sóc; trong nhân sự, AI hỗ trợ xây dựng mô tả công việc, đánh giá năng lực và tạo báo cáo nhanh chóng. Có thể nói, AI của MISA đang đóng vai trò như một “copilot” thực thụ – giúp các nhân sự trong doanh nghiệp làm việc hiệu suất hơn, giảm thao tác thủ công và nâng cao chất lượng ra quyết định trong mọi bộ phận của doanh nghiệp.

Ngoài trợ lý AI tích hợp trực tiếp trên các phần mềm, MISA còn có nền tảng AI hợp nhất MISA One AI giúp phổ cập AI cho mọi tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân; tiếp cận trợ lý AI với chi phí tiết kiệm. 

MISA AMIS tích hợp one AI
MISA AMIS tích hợp one AI

Làn sóng 3: Agent – Thời đại của “nhân viên số”

AI đã trải qua các giai đoạn Predictive Analytics, Copilot, và hiện đang bước vào làn sóng thứ 3. Làn sóng này là bước nhảy vọt khi AI không chỉ “giúp việc” mà trở thành “nhân viên ảo”, chủ động thực hiện chuỗi hành động mà con người ủy thác. Đây là thời kỳ của Agentic AI.

Làn sóng 3: Agent - Thời đại của “nhân viên số”
Làn sóng 3: Agent – Thời đại của “nhân viên số”

Tại sao gọi là Agentic AI?

“Agentic” bắt nguồn từ “agent” 

Agent = một thực thể có khả năng tự đưa ra hành động để đạt mục tiêu.

Đây là giai đoạn các AI agent có khả năng thực hiện nhiệm vụ phức tạp, học hỏi và tương tác với con người bằng ngôn ngữ tự nhiên.

Agent vận hành theo chu trình:

Observe (Quan sát) → Think (Suy nghĩ) → Plan (Lên kế hoạch) → Act (Hành động) → Check (Đánh giá) → Improve (Cải tiến)

=> Giống như một nhân viên thực thụ.

Điểm khác biệt giữa agentic AI và generative AI nằm ở việc agent có thể hành động: nó nhận nhiệm vụ từ con người, phân rã công việc, sử dụng công cụ để hoàn thành và đưa ra kết quả. Chính vì sự tự chủ này mà nhiều tập đoàn lớn bắt đầu định hình lại mô hình vận hành doanh nghiệp. Đây là cơ sở hình thành Agentic Enterprise – doanh nghiệp vận hành tự động.

Agentic Enterprise là bước phát triển tiếp theo, nơi AI trở thành cộng sự biết lý luận, ghi nhớ và hành động, phối hợp cùng con người để có thể tự động vận hành doanh nghiệp hiệu quả hơn. Khi đó ngay cả khi tất cả nhân viên của doanh nghiệp đi ngủ thì doanh nghiệp vẫn hoạt động bình thường, vẫn có doanh thu.

Ứng dụng thực tế

  • Nhân viên AI bán hàng tư vấn bán hàng 24/7, khi nhân viên đi ngủ AI vẫn bán hàng 
  • Agent hỗ trợ khách hàng (Support Agent): trả lời tự động theo từng ngữ cảnh, xử lý yêu cầu kỹ thuật cơ bản, hướng dẫn người dùng thao tác phần mềm, điều phối sang nhân viên khi cần

Làn sóng Agentic AI mang lại giá trị vượt xa những gì Copilot từng làm được. Nhờ khả năng tự hành động và tự tối ưu, Agent có thể giúp doanh nghiệp tăng năng suất theo cấp số nhân, gấp 3–5 lần so với cách làm truyền thống ở các tác vụ lặp lại. 

Chi phí vận hành giảm mạnh khi nhiều quy trình có thể giao cho “nhân viên số” làm việc liên tục 24/7 mà không mệt mỏi hay sai sót. Đặc biệt, Agent có khả năng vận hành quy trình đầu–cuối, giúp doanh nghiệp không chỉ tự động hóa một vài tác vụ mà tối ưu cả chuỗi hoạt động. 

Trong xu hướng mới về doanh nghiệp tự vận hành, Con Người và Agent cùng làm việc để tạo nên sự thành công của doanh nghiệp (Human with Agent work together drive Enterprise Success). Con người trong vòng lặp thực hiện giám sát chiến lược, thúc đẩy sáng tạo và ra quyết định quan trọng, cộng tác với Agent để đạt hiệu quả vượt trội

Doanh nghiệp Tự vận hành giúp các SMEs có sức mạnh như một tập đoàn mà ko cần tuyển dụng thêm nhiều nhân lực. Một doanh nghiệp có 50 nhân sự, áp dụng AI agent sẽ có sức mạnh như có 500 nhân sự từ đó tăng khả năng cạnh tranh. 

Chiến lược cung cấp giải pháp “Nhân viên số” của MISA

AI Agent tại MISA
AI Agent tại MISA

MISA luôn coi human‑in‑the‑loop là nguyên tắc trọng yếu: agent hỗ trợ chứ không thay thế con người, và nhân viên giữ vai trò ra quyết định cuối cùng. Là một trong những doanh nghiệp Việt Nam tiên phong trong cung cấp trí tuệ thông minh AI/AI Agent as a Service, công ty đang từng bước “agent‑hoá” các sản phẩm của mình thông qua hệ sinh thái của mình:

  1. MISA AVA – Từ trợ lý trở thành Agent thực thụ: Nếu trước đây AVA chỉ là chatbot hỏi-đáp, thì nay MISA AVA đã “tiến hóa” thành một Agent có năng lực hành động sâu trong nghiệp vụ:
  • Trong Tuyển dụng (HR): AVA không chỉ gợi ý mà chủ động soạn thảo JD, đăng tin, tự động gửi email mời phỏng vấn cá nhân hóa, giúp HR giảm 70% khối lượng việc sự vụ.
  • Trong Tài chính: Tự động thu thập, kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ, phát hiện sai phạm chi tiêu và chấm điểm tín dụng đối tác một cách độc lập.
  1. MISA Agentwork – Nền tảng tạo “Nhân viên AI”: Đây là “nhà máy” sản xuất nhân viên số. MISA Agentwork là nền tảng cho phép các tổ chức tự tạo ra các Agent chuyên biệt (tư vấn viên, hỗ trợ khách hàng, quản lý thủ tục…) phục vụ cho nhiều ngành như Y tế, Giáo dục, Hành chính công. Các nhân viên này làm việc 24/7, không biết mệt mỏi.

Tạo Nhân viên AI tại đây: https://agent.misa.vn/

  1. MISA aiSell – Nhân viên AI bán hàng không ngủ 
  • Thu thập dữ liệu: AI học từ mọi tương tác, tri thức, kiến thức: Lịch sử giao dịch, am hiểu khách hàng, sản phẩm, chính sách, quy trình bán hàng…
  • Vận hành tự động: AI Sales Agent sẽ đảm nhận các công việc lặp đi lặp lại: Tư vấn, chốt đơn, tạo đơn, xử lý đơn…
  • Con người và AI làm việc cùng nhau: Nhân viên kinh doanh được “giải phóng” để làm những việc mang lại nhiều giá trị

Lộ trình sắp tới, nền tảng quản trị doanh nghiệp MISA AMIS cũng sẽ được phát triển như một Hệ điều hành Agentic AI, giúp doanh nghiệp tự vận hành với đội ngũ Agents. Hiện tại trên MISA AMIS đã tích hợp trợ lý AI thông minh MISA AVA giúp hỗ trợ người dùng hỏi đáp, thao tác nghiệp vụ tiện lợi, thông minh. 

Sắp tới trên nền tảng này, doanh nghiệp có thể tự tạo các AI Agent cho từng nhiệm vụ như: bán hàng, chăm sóc khách hàng, marketing, tài chính, nhân sự, điều hành…. Các Agent được huấn luyện bằng chính tri thức, dữ liệu và quy trình riêng của từng doanh nghiệp, hoạt động như những “nhân sự số” làm việc 24/7, giúp tăng hiệu suất, tối ưu trải nghiệm và nâng cao tính tiện lợi cho người dùng trong toàn bộ hệ sinh thái.

Làn sóng 4: Robotics & Embodied AI – Khi AI bước ra thế giới vật lý

Làn sóng 4: Robotics & Embodied AI
Làn sóng 4: Robotics & Embodied AI

Đặc trưng

Nếu Làn sóng 3 giúp AI hành động trong môi trường số, thì Làn sóng 4 đánh dấu thời điểm AI bước ra đời thực, tương tác trực tiếp với con người, vật thể và môi trường xung quanh. Đây là giai đoạn Robotics & Embodied AI – nơi trí tuệ nhân tạo không còn nằm trong phần mềm, mà được “gắn vào một cơ thể”, một cánh tay robot, một chiếc xe tự lái, một drone giao hàng hay thậm chí là robot hình người. Điều này tạo ra bước ngoặt lớn trong sản xuất, logistics, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ và đời sống hàng ngày.

Robotics truyền thống trước đây chỉ có thể làm theo lập trình cứng (rule-based), rất hạn chế và khó linh hoạt. Nhưng khi AI thế hệ mới được tích hợp vào robot, chúng có khả năng nhận diện môi trường, hiểu ngữ cảnh, tự đưa ra quyết định và thích ứng theo tình huống. Một cánh tay robot trong nhà máy giờ đây có thể tự xác định vị trí vật phẩm, điều chỉnh lực cầm để không làm hỏng sản phẩm, hoặc tự tối ưu đường đi để tăng tốc độ vận hành. Xe tự lái có thể nhận biết biển báo, người đi bộ và tình huống bất ngờ trên đường. Drone có thể tự điều hướng gió, tự tìm đường giao hàng hiệu quả hơn.

Điểm đột phá của Làn sóng 4 nằm ở khái niệm Embodied AI – AI có khả năng học từ tương tác vật lý, giống như cách con người học từ việc cầm nắm, di chuyển và thử nghiệm trong đời thực. Điều này mở ra khả năng robot thực hiện những nhiệm vụ trước đây chỉ con người có thể làm: sắp xếp kho hàng, chăm sóc bệnh nhân, hỗ trợ người già, làm việc tại công trường, kiểm tra hạ tầng, thậm chí hỗ trợ trong bếp hoặc ngoài cửa hàng.

Về kinh tế, sự kết hợp giữa AI và robot tạo nên một lực lượng lao động mới — “robot workers” — có khả năng làm việc chính xác, liên tục và an toàn trong các môi trường nguy hiểm hoặc đòi hỏi độ chính xác cao. Doanh nghiệp có thể giảm chi phí vận hành, tăng năng suất, đồng thời giải phóng con người khỏi những nhiệm vụ nặng nhọc hoặc lặp lại. Đây cũng là nền tảng cho tương lai nơi robot và con người làm việc song song, bổ trợ cho nhau trong các quy trình phức tạp.

Nhìn rộng hơn, Làn sóng 4 là cánh cửa chuẩn bị cho giai đoạn cuối: AGI. Bởi chỉ khi AI có thể hiểu, tương tác và học từ thế giới thực, nó mới tiến gần hơn đến trí thông minh tổng quát giống con người. Robotics & Embodied AI vì vậy không chỉ là xu hướng công nghệ, mà là lời khẳng định: AI không chỉ sống trên màn hình — AI đang trở thành một phần của cuộc sống vật lý quanh ta.

Làn sóng 5: Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI)

Làn sóng cuối cùng là Artificial General Intelligence (AGI) – khái niệm mang tính tương lai, mô tả những hệ thống AI có khả năng hiểu, học và áp dụng kiến thức linh hoạt như con người thậm chí là vượt trội hơn con người. Khác với các mô hình hiện nay vốn chỉ tối ưu cho một mục tiêu hoặc một phạm vi nhiệm vụ nhất định, AGI có thể thích ứng với tình huống mới, tự suy luận ở mức độ sâu, và giải quyết nhiều loại vấn đề mà không cần huấn luyện chuyên biệt.

Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI)
Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI)

Dù chưa xuất hiện hoàn chỉnh, AGI được xem là “đích đến” của lộ trình phát triển AI, mở ra khả năng tạo ra những hệ thống làm việc cùng con người như một đối tác tư duy thực thụ. Các chuyên gia nhận định rằng giai đoạn này sẽ tạo ra những bước nhảy vọt trong khoa học, y tế, giáo dục và kinh tế, khi máy móc không chỉ hỗ trợ mà còn có thể đề xuất giải pháp mới, dẫn dắt nghiên cứu và thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở quy mô chưa từng có.

Kết luận

Sự tiến hóa của AI theo 5 làn sóng – từ predictive, copilot, agent, robotics tới AGI – cho thấy công nghệ này ngày càng thông minh và gần gũi với con người. Làn sóng thứ 3 AI Agent đang diễn ra mạnh mẽ với các tác nhân tự động hóa quy trình, phối hợp đa tác nhân và mở ra mô hình doanh nghiệp tự vận hành. 

Với tinh thần làm chủ công nghệ, MISA tiên phong nghiên cứu và xây dựng Agentic AI giúp cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh và chính phủ khai thác sức mạnh AI vào tổ chức để tăng hiệu quả và bứt phá. Các giải pháp của MISA đã và đang phát triển theo hướng tích hợp các ứng dụng predictive AI, trợ lý AI, AI agent để các tổ chức tiết kiệm chi phí đầu tư AI, khai thác tối đa sức mạnh.

Loading

Đánh giá bài viết
[Tổng số: 1 Trung bình: 5]
Hà Nguyễn
Tác giả
Trưởng phòng Inbound Marketing viện MIBI MISA