Sơ đồ quy trình sản xuất nước uống đóng chai từ A-Z cho doanh nghiệp

Nước uống đóng chai là một sản phẩm thiết yếu với nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao. Để đáp ứng thị trường và đảm bảo chất lượng sản phẩm, các doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình sản xuất khoa học, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.

Bài viết này sẽ cung cấp sơ đồ quy trình sản xuất nước uống đóng chai từ A đến Z, giúp các CEO và chủ doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và chi tiết để xây dựng hoặc tối ưu hóa hoạt động sản xuất của mình.

1. Giới thiệu chung về sản phẩm nước đóng chai và quy trình các bước thực hiện

Sản xuất nước uống đóng chai là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều công đoạn từ lựa chọn nguồn nước, xử lý, đóng gói đến kiểm tra chất lượng và phân phối. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra sản phẩm nước uống an toàn, tinh khiết, đáp ứng các tiêu chuẩn quy định và nhu cầu của người tiêu dùng.

Quy trình sản xuất cơ bản bao gồm các bước chính sau: xử lý nguồn nước đầu vào, lọc và tinh lọc, tiệt trùng, chiết rót và đóng gói, kiểm tra chất lượng và cuối cùng là phân phối.

2. Mô tả chi tiết quy trình sản xuất nước uống đóng chai

Để đảm bảo chất lượng nước uống đóng chai, mỗi công đoạn trong quy trình sản xuất đều đóng vai trò then chốt và cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt.

2.1. Chọn và xử lý nguồn nước đầu vào

Nguồn nước đầu vào là yếu tố tiên quyết quyết định chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp có thể sử dụng nước ngầm, nước mặt hoặc nước máy. Dù là nguồn nào, nước cũng cần được kiểm tra chất lượng kỹ lưỡng trước khi đưa vào sản xuất. Quá trình xử lý ban đầu thường bao gồm các công đoạn như lắng cặn, loại bỏ tạp chất kích thước lớn bằng các hệ thống lọc thô.

2.2. Lọc và xử lý nước

Sau giai đoạn xử lý ban đầu, nước sẽ trải qua các hệ thống lọc chuyên sâu hơn để loại bỏ các chất ô nhiễm hóa học, kim loại nặng, vi sinh vật có hại. Các công nghệ lọc thường được sử dụng bao gồm:

• Lọc cát: Loại bỏ các hạt lơ lửng, cặn bẩn có kích thước lớn.
• Lọc than hoạt tính: Hấp thụ clo dư, các hợp chất hữu cơ gây mùi và màu.
• Lọc đa tầng: Kết hợp nhiều vật liệu lọc để tăng hiệu quả loại bỏ tạp chất.

2.3. Lọc tinh khiết

Để đạt được độ tinh khiết cao nhất, nước tiếp tục được xử lý qua hệ thống lọc tinh khiết, phổ biến nhất là công nghệ thẩm thấu ngược (RO – Reverse Osmosis). Màng RO có kích thước lỗ lọc siêu nhỏ, chỉ cho phép các phân tử nước đi qua, giữ lại hầu hết các ion, muối khoáng hòa tan và vi sinh vật. Ngoài ra, có thể sử dụng các công nghệ lọc khác như EDI (Electrodeionization) để tăng cường độ tinh khiết của nước.

Xem thêm: Vệ sinh an toàn thực phẩm – Các nguyên tắc doanh nghiệp cần tuân thủ

2.4. Tiệt trùng và khử khuẩn

Đây là bước quan trọng để đảm bảo nước uống an toàn tuyệt đối cho người tiêu dùng. Các phương pháp tiệt trùng và khử khuẩn thường được áp dụng bao gồm:

• Sử dụng đèn UV (tia cực tím): Tiêu diệt vi khuẩn, virus và các vi sinh vật gây hại bằng cách phá vỡ cấu trúc DNA của chúng.
• Ozon hóa (O3): Ozon là một chất oxy hóa mạnh, có khả năng khử trùng hiệu quả và phân hủy các chất hữu cơ. Tuy nhiên, cần kiểm soát chặt chẽ lượng ozon để tránh ảnh hưởng đến chất lượng nước.

Ngoài hai phương pháp trên, còn có một số phương pháp tiệt trùng và khử khuẩn khác cũng được áp dụng trong xử lý nước uống, bao gồm:

• Clo hóa: Sử dụng clo hoặc các hợp chất của clo để tiêu diệt vi sinh vật. Đây là phương pháp phổ biến và có chi phí tương đối thấp, đồng thời có khả năng khử trùng dư. Tuy nhiên, clo có thể tạo ra một số sản phẩm phụ như trihalomethanes (THMs) nếu phản ứng với chất hữu cơ.
• Đun sôi: Phương pháp đơn giản và hiệu quả để tiêu diệt hầu hết các loại vi sinh vật gây bệnh. Tuy nhiên, nó không loại bỏ được các chất hóa học.
• Sử dụng màng lọc siêu nhỏ (UF) và màng lọc nano (NF): Các màng lọc này có kích thước lỗ rất nhỏ, có khả năng loại bỏ vi khuẩn, virus và một số chất hữu cơ, khoáng chất.

2.5. Chiết rót, khóa nắp chai

Nước sau khi đã được xử lý và tiệt trùng sẽ được chuyển đến hệ thống chiết rót tự động. Quá trình này diễn ra trong môi trường vô trùng để tránh tái nhiễm khuẩn. Chai đựng nước thường được làm từ nhựa PET và cũng phải trải qua quá trình làm sạch và tiệt trùng trước khi chiết rót. Sau khi chiết rót đủ định lượng, chai sẽ được tự động khóa nắp kín.

2.6. Kiểm tra chất lượng thành phẩm

Mỗi lô sản phẩm nước uống đóng chai sau khi hoàn thành quá trình chiết rót và đóng nắp cần phải trải qua quá trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt. Các chỉ tiêu kiểm tra thường bao gồm:

• Chỉ tiêu cảm quan: Màu sắc, mùi vị, độ trong của nước.
• Chỉ tiêu hóa lý: pH, độ cứng, hàm lượng các khoáng chất (nếu là nước khoáng), hàm lượng các chất ô nhiễm (nếu có).
• Chỉ tiêu vi sinh: Tổng số vi sinh vật hiếu khí, Coliforms, E.coli, Pseudomonas aeruginosa,…

Chỉ những sản phẩm đạt tất cả các chỉ tiêu chất lượng theo quy định mới được phép xuất xưởng. Các chai nước đạt tiêu chuẩn sẽ được tập hợp và đóng gói vào thùng carton hoặc lốc nhựa để thuận tiện cho việc vận chuyển và bảo quản. Quá trình đóng gói cần đảm bảo tính thẩm mỹ và bảo vệ sản phẩm khỏi các tác động bên ngoài.
Cuối cùng, sản phẩm nước uống đóng chai sẽ được vận chuyển đến các kênh phân phối như đại lý, cửa hàng bán lẻ, siêu thị,… Quá trình vận chuyển và bảo quản cần tuân thủ các điều kiện quy định để đảm bảo chất lượng sản phẩm không bị ảnh hưởng cho đến khi đến tay người tiêu dùng.

Để đảm bảo quy trình sản xuất và đóng chai đạt chuẩn, doanh nghiệp có thể tham khảo thêm MISA AMIS Quy trình – giải pháp phần mềm tự động thiết lập, quản lý sự tuân thủ quy trình nghiêm ngặt.

Khi ứng dụng MISA AMIS Quy trình, doanh nghiệp sẽ có thêm tính năng AI thông minh tích hợp trong phần mềm, qua đó tạo và sinh các bước quy trình theo mô tả chỉ trong vài giây.

Dùng ngay miễn phí

 

3. Các tiêu chuẩn cần tuân thủ trong sơ đồ quy trình sản xuất nước uống đóng chai

Để đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm, doanh nghiệp sản xuất nước uống đóng chai cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn sau:

3.1. Tiêu chuẩn GMP (tạm dịch: Thực hành sản xuất tốt)

GMP là hệ thống các tiêu chuẩn và hướng dẫn thực hành sản xuất nhằm đảm bảo sản phẩm được sản xuất một cách nhất quán và đáp ứng các yêu cầu chất lượng đã được kiểm soát. Áp dụng GMP trong sản xuất nước uống đóng chai bao gồm các yêu cầu về nhà xưởng, thiết bị, vệ sinh cá nhân, kiểm soát quá trình, hồ sơ tài liệu,…

3.2. Tiêu chuẩn SSOP (tạm dịch: Quy trình vệ sinh công nghiệp)

SSOP là các quy trình chuẩn về vệ sinh được thiết lập để kiểm soát các điều kiện vệ sinh trong nhà máy sản xuất thực phẩm, bao gồm vệ sinh nhà xưởng, thiết bị, dụng cụ, vệ sinh cá nhân, kiểm soát côn trùng và động vật gây hại,… Việc thực hiện nghiêm túc SSOP giúp ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm sản phẩm.

3.3. Các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng thực phẩm (SQF 2000CM / HACCP / ISO 9001)

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points): Hệ thống quản lý chất lượng dựa trên việc phân tích các mối nguy và các điểm kiểm soát tới hạn trong quá trình sản xuất thực phẩm, giúp phòng ngừa các rủi ro về an toàn thực phẩm. Đây là một tiêu chuẩn bắt buộc đối với nhiều ngành sản xuất thực phẩm, bao gồm cả nước uống đóng chai.

ISO 9001: Tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, giúp doanh nghiệp xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý hiệu quả, đảm bảo chất lượng sản phẩm và sự hài lòng của khách hàng.

SQF 2000CM (Safe Quality Food): Một tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn và chất lượng thực phẩm, kết hợp các yếu tố của GMP và HACCP, được nhiều nhà bán lẻ và nhà phân phối quốc tế công nhận.

QCVN 6-1:2010/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai.

Đọc ngay: [2025] Các nội dung kiểm tra an toàn thực phẩm doanh nghiệp cần biết

4. Một số loại máy móc thường dùng trong dây chuyền sản xuất nước uống đóng chai

Để tự động hóa và nâng cao hiệu quả sản xuất, các doanh nghiệp thường sử dụng các loại máy móc sau:

4.1. Máy thổi chai nhựa PET

Đây là thiết bị đầu tiên trong quy trình sản xuất nước đóng chai, chuyên dùng để tạo hình chai nhựa từ phôi PET. Máy cho phép doanh nghiệp chủ động thiết kế kiểu dáng và kích thước chai theo yêu cầu, đồng thời đảm bảo chất lượng vỏ chai đạt chuẩn an toàn thực phẩm.

4.2. Hệ thống chiết rót nước tự động

Bao gồm máy chiết rót và đóng nắp tự động, đây là khâu quan trọng nhất trong dây chuyền sản xuất. Hệ thống được thiết kế để chiết rót chính xác thể tích nước vào chai trong môi trường kín, vô trùng, đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng nhất.

4.3. Máy dán nhãn sản phẩm

Thiết bị này hoàn thiện sản phẩm bằng cách dán nhãn chứa đầy đủ thông tin bắt buộc theo quy định. Nhãn mác không chỉ cung cấp thông tin sản phẩm mà còn là công cụ quan trọng để quảng bá thương hiệu.

4.4. Thiết bị hỗ trợ khác trong dây chuyền

Bao gồm các thiết bị xử lý nước (lọc, tiệt trùng UV/Ozone) và đóng gói (băng tải, máy co màng, đóng thùng). Các hệ thống này tạo thành một quy trình khép kín từ xử lý nguyên liệu đến thành phẩm cuối cùng.

5. Tạm kết

Xây dựng một sơ đồ quy trình sản xuất nước uống đóng chai hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng là yếu tố then chốt để doanh nghiệp thành công trong lĩnh vực này. Việc đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực và cập nhật các quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra những sản phẩm an toàn, chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và phát triển bền vững.