Bạn có từng trải qua cảm giác: sau một ngày tồi tệ, bạn “vô thức” mở app mua sắm, đặt một vài món đồ không thật sự cần thiết – chỉ để thấy tâm trạng khá hơn? Nếu có, bạn không cô đơn.
Đó là một hành vi phổ biến đến mức có tên riêng trong tâm lý học: Retail Therapy – liệu pháp mua sắm.
1. Khi cảm xúc chi phối ví tiền
Các nghiên cứu tâm lý học tài chính cho thấy, khi chúng ta rơi vào trạng thái tiêu cực như buồn bã, cô đơn, thất vọng hay stress, não bộ sẽ tự động tìm kiếm cách “bù đắp” để cân bằng cảm xúc. Một trong những cách nhanh chóng và dễ dàng nhất là… mua sắm.
Việc tiêu tiền, mua đồ mới, dù chỉ là một món đồ nhỏ, cũng kích hoạt hệ thống “phần thưởng” trong não bộ, tạo ra cảm giác phấn khích, được kiểm soát và tạm thời “quên đi nỗi buồn”.
Một nghiên cứu của Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) phát hiện:
→ Người đang buồn có thể chi tiêu nhiều hơn tới 30% cho cùng một sản phẩm, so với người có tâm trạng bình thường.
→ Họ cũng giảm khả năng đánh giá giá trị, dễ bị dẫn dắt bởi quảng cáo, khuyến mãi hoặc cảm giác “tôi xứng đáng được thưởng”.
2. Mua sắm xoa dịu cảm xúc – cái giá đắt về lâu dài
Mặc dù việc mua sắm có thể giúp cải thiện cảm xúc trong thời gian ngắn, nhưng hiệu ứng này không kéo dài. Trên thực tế, nhiều người sau đó cảm thấy tội lỗi, lo lắng về tài chính, thậm chí hối hận vì những món đồ không thật sự cần thiết.
Về lâu dài, nếu hình thành thói quen “cứ buồn là tiêu tiền”, bạn có thể rơi vào vòng xoáy chi tiêu – cảm xúc tiêu cực – áp lực tài chính – lại tiếp tục chi tiêu để giải tỏa.
3. Làm chủ cảm xúc, làm chủ ví tiền
Một vài gợi ý cho bạn để tránh rơi vào “cái bẫy cảm xúc” trong chi tiêu:
✋ Tạm hoãn quyết định chi tiêu ít nhất 24 giờ nếu đang buồn, stress hoặc không chắc chắn.
🧠 Nhận diện cảm xúc trước khi mua: “Tôi có thật sự cần món đồ này? Hay tôi đang mua để cảm thấy khá hơn?”
📋 Lập danh sách mua sắm và ngân sách rõ ràng, không mua ngoài danh sách.
❤️ Thay thế mua sắm bằng các hoạt động tích cực khác: đi bộ, đọc sách, trò chuyện với bạn bè…
Tiền không sai, cảm xúc cũng không sai – nhưng khi cảm xúc điều khiển hành vi tài chính, hậu quả có thể lớn hơn ta nghĩ.
Hiểu được mối liên hệ giữa cảm xúc và chi tiêu là bước đầu tiên để xây dựng một cuộc sống tài chính lành mạnh, tỉnh táo và bền vững.
4. Giải pháp giúp bạn làm chủ chi tiêu khi cảm xúc lên xuống
Khi cảm xúc khiến bạn muốn chi tiêu, Sổ thu chi MISA có thể trở thành người đồng hành giúp bạn duy trì sự tỉnh táo tài chính.
Với những tính năng như:
✔️ Hạn mức chi tiêu – giúp bạn không vượt quá ngân sách, tránh chi tiêu quá đà khi cảm xúc chi phối.
✔️ Chatbot ghi chép – trò chuyện cùng chatbot để giải tỏa căng thẳng, thay vì “vô thức” mua sắm.
✔️ Tài chính 6 hũ – chia nhỏ tài chính thành các mục đích, giúp bạn dễ dàng kiểm soát chi tiêu cho từng nhu cầu.
✔️ Danh sách mua sắm – luôn giữ vững kỷ luật tài chính, chỉ mua những món đồ thật sự cần thiết.
Hãy để Sổ thu chi MISA giúp bạn kiểm soát cảm xúc và tài chính, để mỗi quyết định chi tiêu là một lựa chọn sáng suốt, không phải sự phản ứng nhất thời.
contact@misa.com.vn
0904 885 833
https://www.misa.vn/
