Trong kỷ nguyên số đầy biến động, chuyển đổi số không còn là câu chuyện ‘nên hay không’ mà là chuyện ‘sống còn’ của doanh nghiệp. Nhưng ai sẽ là người dẫn dắt con thuyền doanh nghiệp vượt qua ‘đại dương số’ đầy thách thức và cơ hội? Câu trả lời chính là Giám đốc Chuyển đổi số (CDO).
Qua bài viết MISA AMIS sẽ vén màn chân dung toàn diện ‘thuyền trưởng’ thời đại mới, từ vai trò, trách nhiệm đến năng lực, tố chất cần có, giúp C-Level hiểu rõ và bổ nhiệm đúng người, dẫn dắt doanh nghiệp bứt phá.
1. Chân dung Giám đốc Chuyển đổi số (CDO)
1.1. Giám đốc Chuyển đổi số (CDO) là ai?
Trong kỷ nguyên số hóa với tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ, thuật ngữ Giám đốc Chuyển đổi số (Chief Digital Officer – CDO) ngày càng trở nên phổ biến và quan trọng trong cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp. Vậy, Giám đốc Chuyển đổi số (CDO) là ai?
CDO Giám đốc chuyển đổi số là một vị trí lãnh đạo cấp cao, chịu trách nhiệm dẫn dắt và điều phối quá trình chuyển đổi số của toàn bộ doanh nghiệp. Họ không chỉ đơn thuần là chuyên gia công nghệ, mà còn là nhà chiến lược, nhà đổi mới, nhà lãnh đạo có tầm nhìn bao quát và khả năng kết nối các bộ phận khác nhau trong tổ chức để cùng hướng tới mục tiêu chuyển đổi số chung.
Hiểu một cách đơn giản, CDO chính là ‘thuyền trưởng’ lèo lái con thuyền doanh nghiệp vượt qua những ‘con sóng’ công nghệ và vươn tới những ‘vùng đất’ cơ hội mới trong kỷ nguyên số. Họ là người thiết lập lộ trình, điều phối nguồn lực, và đảm bảo rằng chuyển đổi số mang lại giá trị thực tế cho doanh nghiệp.
1.2. Tầm quan trọng của Giám đốc Chuyển đổi số với doanh nghiệp trong kỷ nguyên số
Trong bối cảnh công nghệ số đang định hình lại mọi khía cạnh của kinh doanh và đời sống, vai trò của CDO trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp muốn tồn tại, cạnh tranh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số cần có một ‘thuyền trưởng’ CDO tài ba để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số.
Tầm quan trọng của CDO thể hiện ở những khía cạnh sau:
- Định hình chiến lược chuyển đổi số: CDO giúp doanh nghiệp xây dựng một chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, phù hợp với mục tiêu kinh doanh và đặc thù ngành. Chiến lược này không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ, mà còn thay đổi tư duy, quy trình, văn hóa làm việc của toàn bộ tổ chức.
- Thúc đẩy đổi mới sáng tạo: CDO là người khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp, khuyến khích thử nghiệm các giải pháp công nghệ mới, chấp nhận rủi ro và không ngừng cải tiến để tạo ra lợi thế cạnh tranh.
- Tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng: Chuyển đổi số hướng tới mục tiêu lấy khách hàng làm trung tâm. CDO đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm khách hàng, từ đó tăng cường sự gắn kết, lòng trung thành và lợi nhuận.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động: CDO giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm chi phí, tăng năng suất thông qua việc ứng dụng các công nghệ như tự động hóa, phân tích dữ liệu, điện toán đám mây…
- Dẫn dắt sự thay đổi văn hóa: Chuyển đổi số không chỉ là về công nghệ, mà còn là về con người và văn hóa. CDO là người dẫn dắt sự thay đổi văn hóa doanh nghiệp, tạo ra một môi trường làm việc linh hoạt, cởi mở, sẵn sàng chấp nhận cái mới và học hỏi liên tục.
2. Vai trò ‘5 trong 1’ của Giám đốc chuyển đổi số CDO
Để dẫn dắt doanh nghiệp chuyển đổi số thành công, CDO cần đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, có thể tóm gọn trong ‘5 trong 1’:
- Nhà Chiến lược (Strategist): CDO là người xây dựng và hoạch định chiến lược chuyển đổi số tổng thể cho doanh nghiệp, đảm bảo rằng chiến lược này phù hợp với mục tiêu kinh doanh, tầm nhìn và giá trị cốt lõi của tổ chức. Họ phải có khả năng phân tích thị trường, đối thủ cạnh tranh, xu hướng công nghệ để đưa ra những quyết định chiến lược đúng đắn.
- Kiến trúc sư (Architect): CDO đóng vai trò thiết kế kiến trúc hệ thống số cho doanh nghiệp, đảm bảo sự liên kết, đồng bộ và hiệu quả giữa các giải pháp công nghệ khác nhau. Họ cần hiểu rõ về hạ tầng công nghệ, ứng dụng, dữ liệu và bảo mật để xây dựng một nền tảng số vững chắc cho doanh nghiệp.
- Nhà Đổi mới (Innovator): CDO là người thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp, khuyến khích thử nghiệm, chấp nhận rủi ro và không ngừng tìm kiếm những giải pháp công nghệ mới để tạo ra giá trị khác biệt. Họ cần xây dựng một môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích ý tưởng mới và tạo điều kiện để nhân viên tham gia vào quá trình đổi mới.
- Nhà Truyền thông (Communicator): CDO là người truyền đạt tầm nhìn, mục tiêu và lợi ích của chuyển đổi số đến toàn bộ nhân viên, đối tác và khách hàng. Họ cần có khả năng giao tiếp hiệu quả, tạo động lực và sự đồng thuận từ tất cả các bên liên quan, giúp mọi người hiểu rõ và ủng hộ quá trình chuyển đổi số.
- Người Thực thi (Implementer): CDO không chỉ dừng lại ở việc hoạch định chiến lược, mà còn phải đảm bảo chiến lược được thực thi hiệu quả. Họ cần quản lý các dự án chuyển đổi số, theo dõi tiến độ, đo lường kết quả, và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết. Vai trò này đòi hỏi CDO phải có khả năng quản lý dự án, quản lý rủi ro và giải quyết vấn đề.
3. Trách nhiệm cụ thể của giám đốc chuyển đổi số
Để thực hiện tốt các vai trò ‘5 trong 1’ nêu trên, CDO cần đảm nhận một loạt các trách nhiệm cụ thể, bao gồm:
- Xây dựng chiến lược chuyển đổi số;
- Theo dõi xu hướng công nghệ, đánh giá và lựa chọn các giải pháp công nghệ phù hợp để ứng dụng vào doanh nghiệp;
- Thiết kế lại quy trình làm việc, mô hình kinh doanh để tận dụng tối đa lợi ích của công nghệ số;
- Tìm hiểu nhu cầu khách hàng, thiết kế và triển khai các giải pháp công nghệ để cải thiện trải nghiệm khách hàng trên các kênh số;
- Xây dựng văn hóa doanh nghiệp cởi mở, sáng tạo, chấp nhận thay đổi và học hỏi liên tục, khuyến khích nhân viên ứng dụng các công cụ mới và công nghệ trong công việc;
- Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu hiệu quả, đảm bảo chất lượng, bảo mật và khả năng khai thác dữ liệu để đưa ra quyết định kinh doanh;
- Xây dựng hệ thống an ninh mạng vững chắc để bảo vệ dữ liệu và hệ thống của doanh nghiệp trước các rủi ro và tấn công mạng;
- Xây dựng hệ thống đo lường hiệu quả, theo dõi tiến độ, đánh giá tác động của các dự án chuyển đổi số và báo cáo kết quả cho ban lãnh đạo;
- Lập kế hoạch ngân sách, quản lý chi phí và đảm bảo hiệu quả đầu tư cho các dự án chuyển đổi số;
- Tuyển dụng, đào tạo và phát triển đội ngũ nhân sự có năng lực để thực hiện các dự án chuyển đổi số;
- Hợp tác với đối tác bên ngoài;
- Truyền thông và tạo sự đồng thuận
- …
4. Phân biệt CDO (Giám đốc chuyển đổi số) và CTO (Giám đốc công nghệ)
Mặc dù cả CDO (Giám đốc Chuyển đổi số) và CTO (Giám đốc Công nghệ) đều là những vị trí lãnh đạo cấp cao liên quan đến công nghệ, nhưng vai trò và trách nhiệm của họ có những điểm khác biệt cơ bản. Sự nhầm lẫn giữa hai vị trí này khá phổ biến, do đó việc phân biệt rõ ràng là rất quan trọng.
Điểm khác biệt chính giữa CDO và CTO:
| Tiêu chí | CDO (Giám đốc Chuyển đổi số) | CTO (Giám đốc Công nghệ) |
| Trọng tâm chính | Chuyển đổi số toàn diện doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ để thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình, văn hóa, trải nghiệm khách hàng, và tạo ra giá trị mới. | Công nghệ, đảm bảo hệ thống công nghệ của doanh nghiệp vận hành ổn định, hiệu quả, an toàn và đáp ứng nhu cầu kinh doanh hiện tại và tương lai. |
| Mục tiêu | Tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, thị phần, nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua chuyển đổi số. | Tối ưu hóa hiệu suất, chi phí, bảo mật, độ tin cậy của hệ thống công nghệ, hỗ trợ các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. |
| Phạm vi | Toàn bộ doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tất cả các bộ phận, phòng ban, quy trình, sản phẩm, dịch vụ, và trải nghiệm khách hàng. | Tập trung vào bộ phận công nghệ thông tin (IT), quản lý hạ tầng, phần mềm, hệ thống mạng, bảo mật, và các dịch vụ công nghệ khác. |
| Khách hàng | Khách hàng bên ngoài và bên trong (nhân viên), hướng tới việc nâng cao trải nghiệm cho cả hai đối tượng. | Khách hàng nội bộ (các bộ phận khác trong doanh nghiệp), cung cấp các dịch vụ và giải pháp công nghệ để hỗ trợ công việc của họ. |
| Định hướng | Định hướng kinh doanh và khách hàng, sử dụng công nghệ như một công cụ để đạt được mục tiêu kinh doanh. | Định hướng công nghệ, tập trung vào việc lựa chọn, triển khai và quản lý các công nghệ mới nhất, phù hợp nhất với doanh nghiệp. |
| Kỹ năng chính | Chiến lược, lãnh đạo, giao tiếp, đổi mới sáng tạo, quản lý dự án, phân tích kinh doanh, tư duy khách hàng. | Kỹ thuật, công nghệ, quản lý IT, kiến trúc hệ thống, bảo mật, quản lý đội ngũ kỹ thuật. |
| Báo cáo cho | CEO (Giám đốc điều hành) hoặc Ban lãnh đạo cấp cao, vì CDO có vai trò chiến lược và ảnh hưởng đến toàn bộ doanh nghiệp. | CEO, COO (Giám đốc vận hành) hoặc CIO (Giám đốc thông tin), tùy thuộc vào cơ cấu tổ chức và mức độ quan trọng của công nghệ trong doanh nghiệp. |
Ví dụ minh họa:
Một CDO trong ngành bán lẻ có thể chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược omnichannel (đa kênh hợp nhất), tích hợp các kênh bán hàng trực tuyến và ngoại tuyến, cải thiện trải nghiệm mua sắm trực tuyến, cá nhân hóa dịch vụ khách hàng dựa trên dữ liệu, và ứng dụng AI để dự đoán nhu cầu và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
Trong khi đó, một CTO trong ngành bán lẻ sẽ tập trung vào việc nâng cấp hệ thống POS, xây dựng website và ứng dụng bán hàng, đảm bảo an ninh mạng cho hệ thống thanh toán trực tuyến, quản lý hạ tầng máy chủ và mạng lưới IT, và hỗ trợ các bộ phận khác về mặt công nghệ.
Như vậy, CDO và CTO là hai vị trí khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ và bổ sung cho nhau. CDO vạch ra chiến lược và định hướng chuyển đổi số, trong khi CTO đảm bảo nền tảng công nghệ vững chắc để hiện thực hóa chiến lược đó. Doanh nghiệp cần có cả CDO và CTO (hoặc các vị trí tương đương) để chuyển đổi số thành công và bền vững.
5. Những năng lực và tố chất cần có của Giám đốc Chuyển đổi số
Để đảm nhiệm vai trò ‘thuyền trưởng’ chuyển đổi số một cách xuất sắc, CDO cần trang bị cho mình những năng lực chuyên môn và tố chất cá nhân đặc biệt.
5.1. Năng lực (Hard Skills)
CDO cần có một nền tảng vững chắc về kiến thức và kỹ năng chuyên môn, bao gồm:
- Kiến thức sâu rộng về công nghệ số;
- Kiến thức về quản trị doanh nghiệp;
- Tư duy hệ thống và kỹ năng phân tích;
- Kỹ năng quản lý dự án và quản lý sự thay đổi
Một CDO đã thành công trước hết cần có nền tảng kiến thức và kỹ năng chuyên môn vững chắc. Họ phải hiểu sâu về các công nghệ cốt lõi như điện toán đám mây, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chuỗi khối, an ninh mạng và xu hướng mới nổi. Đồng thời, CDO cần hiểu biết về quản lý kinh doanh để xây dựng chiến lược chuyển đổi phù hợp với mục tiêu doanh nghiệp.
Cùng với đó, khả năng phân tích dữ liệu và tư duy hệ thống giúp họ nhìn nhận toàn cảnh, đưa ra quyết định dựa trên các quan trọng kinh doanh quan trọng. Cuối cùng, kỹ năng quản lý dự án và quản lý thay đổi là yếu tố cốt lõi, giúp CDO dẫn dắt tổ chức vượt qua các quy thức và đạt hiệu quả cao trong quá trình chuyển đổi số.
Để nâng cao năng lực cho bản thân, giám đốc chuyển đổi số có thể tham khảo thêm MISA AMIS – Giải pháp chuyển đổi số toàn diện với 250.000+ doanh nghiệp tin dùng.
Nền tảng MISA AMIS cung cấp cho doanh nghiệp đầy đủ những phân hệ cần thiết để quản trị doanh nghiệp một cách tổng thể như sau:
- Quản trị Kế toán, Hóa đơn điện tử, Chữ ký số, kết nối thuế, kết nối ngân hàng,…
- Quản trị bán hàng CRM, Marketing automation, Quản lý khuyến mại,…
- Quản trị nguồn nhân lực bao gồm Chấm công, Tuyển dụng, Tiền lương, BHXH, Đánh giá,…
- Văn phòng số bao gồm Quản lý công việc, Quản lý quy trình, Ký tài liệu số, Mạng xã hội doanh nghiệp, Quản lý phòng họp,…
5.2. Tố chất (Soft Skills)
Bên cạnh năng lực chuyên môn, những tố chất cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của CDO:
- Tầm nhìn chiến lược và tư duy đổi mới;
- Khả năng lãnh đạo và truyền cảm hứng;
- Kỹ năng giao tiếp và thuyết phục;
- Khả năng thích ứng và học hỏi liên tục;
- Tinh thần trách nhiệm và chịu áp lực cao
Bên cạnh năng lực chuyên môn, những chất cá nhân tốt cũng quyết định sự thành công của một CDO. Giám đốc chuyển đổi số cần có tầm nhìn chiến lược xa hơn, tư duy sáng tạo để đón đầu những xu hướng công nghệ và thị trường. Kế đến, khả năng lãnh đạo và truyền cảm hứng là chìa khóa giúp CDO xây dựng đội ngũ vững chắc, hoàn thiện hợp tác và tạo niềm tin cho toàn tổ chức.
Kỹ năng giao tiếp và thuyết phục mang lại sức mạnh trong công việc thu hút nguồn lực, đồng thời tạo ra các bên liên quan hỗ trợ quá trình chuyển đổi số. Ngoài ra, CDO phải thích ứng nhanh chóng với các biến động của công nghệ, không ngừng học hỏi để nâng cao năng lực. Và cuối cùng, tinh thần trách nhiệm cao cùng khả năng chịu áp lực giúp CDO vững vàng vượt qua thử thách, đạt mục tiêu chuyển đổi số.
6. Con đường để trở thành một CDO chuyên nghiệp
Để trở thành một Giám đốc chuyển đổi số chuyên nghiệp, trước hết hãy xác định mục tiêu và đam mê với công nghệ cùng khát vọng sự thay đổi trong doanh nghiệp. Tiếp theo, hãy bắt đầu học để xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc về công nghệ số và quản trị kinh doanh. Bên cạnh đó, việc rèn rũa những kinh nghiệm và trải nghiệm trong nhiều lĩnh vực (công nghệ, tiếp thị, vận hành…) và chuyên sâu về một số công nghệ chủ chốt (AI, Big Data, Cloud…) sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chính xác.
Song hành với năng lực chuyên môn là kỹ năng mềm như lãnh đạo, giao tiếp, và giải quyết vấn đề – những yếu tố thiết yếu dẫn dắt và thuyết phục các bên liên quan. Bạn cũng nên mở rộng mạng lưới hệ thống bằng cách tham gia các sự kiện, diễn đàn chuyên ngành để hỏi đáp, chia sẻ kiến thức và tìm kiếm cơ hội hợp tác. Thực hành các dự án chuyển đổi số thực tế là cách hiệu quả nhất để rèn luyện và chứng minh năng lực. Cuối cùng, khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm và kỹ năng, hãy tự ứng tuyển vị trí CDO tại doanh nghiệp đang cần chuyển đổi số.
7. Những doanh nghiệp nào cần Giám đốc Chuyển đổi số
Không phải doanh nghiệp nào cũng cần có vị trí CDO ngay lập tức, nhưng trong kỷ nguyên số, ngày càng nhiều doanh nghiệp nhận ra tầm quan trọng của CDO và bổ nhiệm vị trí này vào cơ cấu tổ chức.
7.1 Những loại hình doanh nghiệp đặc biệt cần CDO
- Doanh nghiệp lớn, quy mô phức tạp: Các doanh nghiệp lớn thường có nhiều bộ phận, quy trình, hệ thống công nghệ phức tạp. CDO giúp điều phối và đồng bộ hóa các nỗ lực chuyển đổi số trên toàn bộ tổ chức, đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả.
- Doanh nghiệp trong các ngành chịu sự tác động mạnh mẽ của công nghệ số: Các ngành như bán lẻ, tài chính, ngân hàng, viễn thông, truyền thông, du lịch, logistics, giáo dục, y tế đang trải qua những thay đổi sâu sắc do công nghệ số. CDO giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với những thay đổi này và tận dụng cơ hội từ chuyển đổi số.
- Doanh nghiệp có tham vọng tăng trưởng nhanh: Chuyển đổi số là động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp muốn bứt phá, mở rộng thị trường, tăng doanh thu và lợi nhuận cần có CDO để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số và đạt được mục tiêu tăng trưởng.
- Doanh nghiệp muốn nâng cao trải nghiệm khách hàng: Trong kỷ nguyên số, trải nghiệm khách hàng là yếu tố cạnh tranh quan trọng. CDO giúp doanh nghiệp tập trung vào khách hàng, ứng dụng công nghệ để tạo ra trải nghiệm vượt trội và xây dựng mối quan hệ gắn bó với khách hàng.
- Doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong chuyển đổi số: Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu chuyển đổi số nhưng gặp phải những khó khăn, thách thức. CDO có kinh nghiệm và chuyên môn để đánh giá lại tình hình, điều chỉnh chiến lược, và đưa quá trình chuyển đổi số đi đúng hướng.
7.2 Vai trò của CDO trong các doanh nghiệp SMEs
Tuy nhiên, doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) cũng có thể cần CDO, đặc biệt là khi doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng quy mô, cạnh tranh trên thị trường số, hoặc đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ lớn hơn.
Trong trường hợp SMEs, vai trò CDO có thể do chính CEO hoặc một lãnh đạo cấp cao khác kiêm nhiệm, hoặc thuê ngoài chuyên gia tư vấn CDO.
8. Kết luận
Tóm lại, việc có cần CDO hay không phụ thuộc vào mục tiêu kinh doanh, quy mô, ngành nghề, và mức độ trưởng thành số của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng trở nên cấp thiết, vị trí CDO đang dần trở thành một yếu tố không thể thiếu để đảm bảo sự thành công và bền vững của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.
MISA AMIS hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn một cái bức tranh tổng quan và chi tiết về vai trò và tầm quan trọng của Giám đốc Chuyển đổi số (CDO). Chúc bạn thành công!
contact@misa.com.vn
0904 885 833
https://www.misa.vn/
