Xã hội số hiện nay là cơ hội vàng giúp doanh nghiệp đẩy mạnh phát triển. Bằng cách tận dụng cơ hội này, doanh nghiệp có thể tiếp cận khách hàng mới, tăng cường tương tác và cuối cùng là thúc đẩy doanh thu.
Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng của xã hội số, doanh nghiệp cần nắm bắt các xu hướng công nghệ mới và áp dụng chúng vào chiến lược kinh doanh. Nội dung bài viết giúp doanh nghiệp biết cách tận dụng sức mạnh của xã hội số như nào để tăng trưởng vượt bậc
1. Hiểu về xã hội số
Xã hội số phát triển song song với tiến bộ công nghệ, từ thời kỳ máy tính cá nhân, Internet, mạng xã hội đến Blockchain và AI. Quá trình này diễn ra nhanh chóng trong nhiều thập kỷ qua và sẽ tiếp tục thay đổi sâu sắc cách con người sống và làm việc.
Hiểu về xã hội số giúp doanh nghiệp tối ưu hóa thời gian, công sức tổ chức bộ máy làm việc, đảm bảo hoàn thành mục tiêu công ty và phát triển lâu dài.
1.1. Khái niệm xã hội số là gì
Xã hội số là một xã hội mà trong đó công nghệ số được tích hợp một cách tự nhiên và mặc định vào mọi mặt của đời sống. Trong xã hội số, người dân được kết nối, có khả năng tương tác và thành thạo kỹ năng số để sử dụng các dịch vụ số. Từ đó, hình thành các mối quan hệ mới trong môi trường số, hình thành thói quen số và văn hóa số. (Nguồn Bộ Tư Pháp Việt Nam).
1.2. Các đặc trưng chính của xã hội số
Xã hội số đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong mọi lĩnh vực, từ kinh doanh đến đời sống hàng ngày. Các đặc trưng chính dưới đây là yếu tố then chốt giúp xã hội số phát triển mạnh mẽ và định hình tương lai:
- Kết nối toàn cầu: Công nghệ số giúp doanh nghiệp tiếp cận và tương tác với khách hàng toàn cầu, không bị giới hạn bởi địa lý.
- Tự động hóa và trí tuệ nhân tạo: AI và tự động hóa tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng hiệu suất và giảm chi phí cho doanh nghiệp.
- Dữ liệu là tài sản quan trọng: Dữ liệu giúp CEO đưa ra quyết định, cải thiện trải nghiệm khách hàng và phát triển sản phẩm.
- Dịch vụ số hóa: Mọi hoạt động như mua sắm, giáo dục, y tế, hành chính công đều có thể thực hiện trực tuyến.
1.3. Thành phần của xã hội số
Theo quyết định số 411/QĐ-TTg ngày 31/03/2022 của Thủ tướng Chính phủ đã nêu ra các đặc trưng cơ bản của xã hội số, với những thành phần và đặc điểm sau:
- Công dân số:
- Danh tính số: Xác thực danh tính từ xa qua mạng;
- Phương tiện số: Mỗi người có điện thoại thông minh;
- Kỹ năng số: Trang bị kỹ năng số cơ bản và bảo vệ bản thân trên mạng.
- Kết nối số:
- Tỷ lệ phủ mạng cáp quang, di động: Kết nối mạng rộng khắp;
- Tỷ lệ người dùng Internet: Mức độ sử dụng Internet của người dân.
- Văn hóa số:
- Dịch vụ công trực tuyến: Mức độ sử dụng dịch vụ công qua Internet;
- Dịch vụ số trên mạng: Mức độ sử dụng các dịch vụ số như mua sắm, ngân hàng;
- Giáo dục số: Mức độ tham gia học tập qua các nền tảng giáo dục số.
2. Lợi ích của xã hội số đối với phát triển kinh tế xã hội
Xã hội số giúp chính phủ nâng cao hiệu quả quản lý, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các dịch vụ công thuận tiện hơn. Đây là nền tảng quan trọng để thực hiện mục tiêu chuyển đổi số toàn diện.
Lợi ích của xã hội số đối với phát triển kinh tế – xã hội ngày càng rõ rệt khi công nghệ số trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới. Việc ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống tự động hóa không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh mà còn tối ưu hóa hoạt động quản lý, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Dưới đây là những lợi ích quan trọng mà xã hội số mang lại cho sự phát triển kinh tế – xã hội:
2.1. Tạo cơ hội phát triển kinh tế
Xã hội số thúc đẩy việc áp dụng công nghệ số và tự động hóa nhiều quy trình, giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu suất, tối ưu hóa thời gian và chi phí. Đồng thời, công nghệ số cho phép doanh nghiệp mở rộng tiếp cận thị trường thông qua các mô hình kinh doanh trực tuyến như thương mại điện tử, gia tăng doanh thu và mở rộng quy mô nhanh chóng.
2.2. Cải thiện chất lượng dịch vụ
Xã hội số giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng thông qua các nền tảng hỗ trợ trực tuyến, Chatbot AI, phân tích dữ liệu khách hàng để cá nhân hóa trải nghiệm. Điều này không chỉ giúp tăng sự hài lòng mà còn gia tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng.
2.3. Xây dựng thương hiệu và gia tăng sự hiện diện số
Nhờ vào các nền tảng mạng xã hội và công cụ tiếp thị số, doanh nghiệp có thể xây dựng thương hiệu mạnh mẽ hơn, tiếp cận khách hàng mục tiêu nhanh chóng và hiệu quả hơn. Việc tận dụng SEO, quảng cáo trực tuyến và tiếp thị nội dung giúp doanh nghiệp gia tăng độ nhận diện thương hiệu, nâng cao uy tín trên thị trường.
>> Ebook miễn phí: HƯỚNG DẪN CHUYỂN ĐỔI SỐ DOANH NGHIỆP TRÊN 1 TRANG GIẤY – TỪ MINDSET ĐẾN TOOLSET
3. Thách thức trong việc triển khai xã hội số
Dù mang lại nhiều lợi ích, xã hội số vẫn đối mặt với thách thức như hạ tầng công nghệ chênh lệch, bảo mật dữ liệu, khả năng tiếp cận công nghệ và sự thay đổi mô hình kinh doanh. Để chuyển đổi số thành công, cần có chiến lược đồng bộ từ chính phủ, doanh nghiệp đến cá nhân. Dưới đây là những thách thức chính trong quá trình triển khai.
- Thiếu nguồn nhân lực số: Nhân sự có kỹ năng công nghệ còn hạn chế, gây khó khăn trong việc triển khai và vận hành các hệ thống số.
- Bảo mật thông tin: Doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu khi áp dụng công nghệ số.
- Chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp: Việc thay đổi tư duy làm việc truyền thống sang số hóa gặp nhiều rào cản, từ thói quen nhân viên đến quy trình vận hành.
Thấu hiểu những trở ngại đó, MISA đã và đang tham gia tích cực vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia với các giải pháp chuyển đổi số toàn diện. Nền tảng quản trị doanh nghiệp MISA AMIS là một trong số ít nền tảng chuyển đổi số toàn diện nhất hiện nay.
4. Sự khác biệt giữa xã hội số và xã hội thông tin
Tiêu chí | Xã hội thông tin | Xã hội số |
Khái niệm | Giai đoạn phát triển trong đó thông tin đóng vai trò trung tâm, giúp con người truy cập, lưu trữ và trao đổi dữ liệu nhanh chóng nhờ vào công nghệ thông tin. | Bước phát triển tiếp theo, tích hợp công nghệ số, Big Data, AI và hệ thống tự động hóa để tối ưu hóa hoạt động kinh tế – xã hội. |
Cách thức vận hành | Dựa vào công nghệ truyền thông và dữ liệu số hóa để cải thiện việc tiếp cận thông tin. | Sử dụng dữ liệu để tạo ra quyết định thông minh, giúp doanh nghiệp và chính phủ vận hành hiệu quả hơn. |
Vai trò của dữ liệu | Dữ liệu được lưu trữ và truyền tải nhưng không nhất thiết được phân tích chuyên sâu. | Dữ liệu là tài sản quan trọng, được phân tích bằng AI để cải thiện dịch vụ, tối ưu quy trình và mang lại giá trị thực tế. |
Mức độ tương tác của người dùng | Người dùng chủ yếu tiếp nhận thông tin từ các nền tảng kỹ thuật số. | Người dùng chủ động tham gia, tạo nội dung, tương tác, đưa ra quyết định và đóng góp vào hệ sinh thái số. |
Ứng dụng thực tế | Báo điện tử, email, công cụ tìm kiếm, diễn đàn trực tuyến. | Thương mại điện tử, trí tuệ nhân tạo, chính phủ số, thành phố thông minh, tài chính số. |
5. Thực trạng và giải pháp phát triển xã hội số ở Việt Nam
- Kết nối mạng Internet chưa đồng đều: Việt Nam có mức độ phủ sóng Internet cao, nhưng vùng sâu, vùng xa vẫn gặp hạn chế về kết nối.
- Giải pháp đầu tư vào hạ tầng công nghệ: Mở rộng mạng 4G, 5G và cáp quang để đảm bảo kết nối Internet cho mọi khu vực, đặc biệt là vùng nông thôn.
- Doanh nghiệp chưa đầu tư đủ vào chuyển đổi số: Nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng công nghệ số, nhưng một số vẫn thiếu đầu tư vào hạ tầng công nghệ và nhân sự có kỹ năng số.
- Giải pháp Khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi số: Ban hành chính sách hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế để thúc đẩy doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs, đầu tư vào công nghệ số.
- Kỹ năng số của người dân còn hạn chế: Dù công nghệ ngày càng phổ biến, nhiều người vẫn thiếu kỹ năng số cơ bản, ảnh hưởng đến sự tham gia vào xã hội số.
- Giải pháp đào tạo kỹ năng số cho người dân: Tổ chức các khóa học kỹ năng số giúp người dân tiếp cận và sử dụng công nghệ hiệu quả hơn.
Để phát triển xã hội số ở Việt Nam, cần sự đồng bộ giữa các chính sách của Chính phủ, sự hỗ trợ của các doanh nghiệp và nâng cao nhận thức, kỹ năng số của người dân. Chỉ khi các yếu tố này được kết hợp chặt chẽ, xã hội số mới có thể phát triển bền vững và toàn diện.
6. Cơ hội và thách thức của xã hội số đối với doanh nghiệp Việt
Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội và thách thức lớn. Xã hội số không chỉ mở ra những cơ hội mới cho việc mở rộng thị trường và tối ưu hóa quy trình hoạt động mà cũng đặt ra không ít thử thách, từ vấn đề chi phí đầu tư công nghệ đến bảo mật dữ liệu.
Dưới đây là những cơ hội và thách thức chính mà doanh nghiệp Việt Nam cần đối mặt khi triển khai xã hội số:
6.1. Mở rộng thị trường và gia tăng tiếp cận khách hàng
- Cơ hội: Toàn cầu hóa kinh doanh số – Doanh nghiệp có thể tiếp cận khách hàng toàn cầu thông qua các nền tảng số mà không cần mở rộng địa điểm vật lý.
- Thách thức: Cạnh tranh số hóa khốc liệt – Cạnh tranh gay gắt với cả doanh nghiệp trong nước và quốc tế, đòi hỏi chiến lược khác biệt hóa mạnh mẽ.
6.2. Tối ưu hóa vận hành và nâng cao năng suất
- Cơ hội: Chuyển đổi số giúp tối ưu hóa vận hành – Công nghệ số giúp tự động hóa quy trình, giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu suất làm việc.
- Thách thức: Rào cản đầu tư và năng lực công nghệ – Chi phí đầu tư vào chuyển đổi số ban đầu cao, và nhân sự cần được đào tạo để thích ứng với công nghệ mới.
6.3. Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng
- Cơ hội: Dữ liệu và AI tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa – Big Data và AI cho phép doanh nghiệp cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ, gia tăng sự hài lòng của khách hàng.
- Thách thức: Nguy cơ bảo mật và quyền riêng tư – Quản lý và bảo vệ dữ liệu cá nhân khách hàng trở thành vấn đề quan trọng, đối mặt với nguy cơ vi phạm bảo mật.
7. Xu hướng phát triển của xã hội số trong tương lai
Các xu hướng công nghệ số hiện nay đang tạo ra những tác động sâu rộng đến hoạt động của doanh nghiệp, mang lại không chỉ cơ hội mà cả những thách thức. Dưới đây là những xu hướng chính và ảnh hưởng của chúng đến doanh nghiệp:
7.1. AI và Dữ liệu lớn (Big Data)
AI và dữ liệu lớn đang giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và hỗ trợ ra quyết định thông minh. Doanh nghiệp có thể sử dụng công nghệ này để phân tích dữ liệu khách hàng và cải thiện các chiến lược marketing, phát triển sản phẩm hay nâng cao chất lượng dịch vụ.
7.2. Điện toán đám mây (Cloud Computing)
Điện toán đám mây mang lại khả năng cung cấp tài nguyên linh hoạt và tiết kiệm chi phí, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất hoạt động. Doanh nghiệp có thể dễ dàng truy cập và sử dụng các dịch vụ phần mềm, lưu trữ dữ liệu mà không cần đầu tư quá nhiều vào cơ sở hạ tầng.
7.3. Internet vạn vật (IoT)
Công nghệ IoT kết nối các thiết bị thông minh giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng và nâng cao chất lượng dịch vụ. Với IoT, doanh nghiệp có thể theo dõi tình trạng máy móc, giám sát chất lượng sản phẩm, và giảm thiểu rủi ro trong vận hành.
8. Những gợi ý, khuyến nghị dành cho nhà quản trị doanh nghiệp
Để bắt kịp xu hướng xã hội số, doanh nghiệp không chỉ cần áp dụng công nghệ mà còn phải có chiến lược chuyển đổi phù hợp. Dưới đây là những khuyến nghị quan trọng giúp nhà quản trị tận dụng tối đa cơ hội từ xã hội số:
- Xây dựng chiến lược chuyển đổi số bài bản: Lập kế hoạch dài hạn để ứng dụng công nghệ vào vận hành và kinh doanh
- Nâng cao năng lực số cho nhân sự: Đào tạo kỹ năng số cho nhân viên để tối ưu hóa hiệu quả làm việc.
- Hợp tác và đổi mới sáng tạo: Liên kết với công ty công nghệ, startup để nhanh chóng ứng dụng giải pháp số tiên tiến.
