Chi tiết cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ, các tổ chức và cá nhân cần nắm rõ để hạn chế các sai sót trong quá trình thực hiện.

1. Nguyên tắc khấu trừ

Nguyên tắc của thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế TTĐB) là chỉ đánh một lần tại khâu nhập khẩu hoặc khâu sản xuất sản phẩm, tuy nhiên trong quá trình tính thuế cũng cần xét đến tính thực tế với những mặt hàng có quy trình kỹ thuật sản xuất vẫn tiếp tục được sử dụng để sản xuất các sản phẩm cuối cùng thuộc diện chịu thuế.

Để đảm bảo nguyên tắc không thu trùng thuế TTĐB, Luật thuế TTĐB quy định việc khấu trừ thuế TTĐB đã nộp tại khâu trước đó, cụ thể tại Nghị định 14/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 108/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định như sau:

• Trường hợp người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB bằng nguyên liệu chịu thuế TTĐB => Được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp/đã trả đối với cả nguyên liệu nhập khẩu và nguyên liệu mua từ cơ sở sản xuất trong nước
• Trường hợp đối với xăng sinh học, số thuế TTĐB được khấu trừ của kỳ khai thuế được căn cứ vào số thuế TTĐB đã nộp hoặc đã trả trên một đơn vị nguyên vật liệu mua vào của kỳ khai thuế trước đó, liền kề của xăng khoáng để sản xuất xăng sinh học.
• Trường hợp nhập khẩu hàng hóa chịu thuế TTĐB => Được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu khi xác định số thuế TTĐB phải nộp bán ra trong nước (trừ trường hợp cơ quan hải quan xử phạt gian lận về trốn thuế và gian lận)

2. Hướng dẫn chi tiết cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ

Theo quy định TT 20/2017/TT-BTC, thông tư 195/2015, và nghị định 14/2019/NĐ-CP, Việc khấu trừ tiền thuế tiêu thụ đặc biệt được thực hiện khi kê khai thuế tiêu thụ đặc biệt và số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp được xác định theo công thức sau:

Số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp

=

Số thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được bán ra trong kỳ

–

Số thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp đối với hàng hóa, nguyên liệu ở khâu nhập khẩu hoặc số thuế tiêu thụ đặc biệt đã trả ở khâu nguyên liệu mua vào tương ứng với số hàng hóa được bán ra trong kỳ

 

2.1. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ đối với nguyên vật liệu

Đối với nguyên vật liệu, số thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ chính là số thuế tương ứng với số thuế TTĐB của nguyên vật liệu đã sử dụng để sản xuất hàng hóa bán ra. 

Ví dụ:

Trong kỳ kê khai thuế, cơ sở X phát sinh các nghiệp vụ sau:

• Nhập khẩu 20,000 lít rượu nước, đã nộp thuế TTĐB khi nhập khẩu 500 triệu đồng.
• Xuất kho 16,000 lít để sản xuất 24.000 chai rượu.
• Xuất bán 18,000 chai rượu, số thuế TTĐB phát sinh khi xuất bán của 18,000 chai rượu xuất bán là 350 triệu đồng.

Số thuế TTĐB đã nộp ứng với mỗi lít rượu đầu vào là:

500,000,000 / 20,000 = 25,000đ

Số lít rượu đã sử dụng để sản xuất 18000 chai bán ra là:

16,000 / 24,000 * 18,000 = 12,000 (lít)

Số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu nước rượu phân bổ cho 18,000 chai rượu đã bán ra là:

25,000 * 12,000 = 300,000,000 (giả sử tất cả rượu được nhập khẩu cùng một lô với một mức giá nhập)

Số thuế TTĐB cơ sở này phải nộp trong kỳ là:

350 triệu đồng – 300 triệu đồng = 50 triệu đồng.

200 triệu thuế TTĐB đầu vào chưa khấu trừ hết, doanh nghiệp được chuyển sang khấu trừ tiếp trong kỳ sao.

Nếu chưa xác định được chính xác số thuế TTĐB đã nộp (hoặc đã trả) cho số nguyên vật liệu tương ứng với số sản phẩm tiêu thụ trong kỳ => dựa trên số liệu của kỳ trước để tính số thuế TTĐB được khấu trừ. Tuy nhiên cần xác định lại theo số thực tế vào cuối quý, cuối năm. 

Số thuế TTĐB được phép khấu trừ tối đa không vượt quá số thuế TTĐB tính cho phần nguyên liệu theo tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật của sản phẩm. Cơ sở sản xuất phải đăng ký định mức kinh tế kỹ thuật của sản phẩm với cơ quan thuế trực tiếp quản lý cơ sở.

Số thuế TTĐB chưa được khấu trừ hết trong kỳ thì được khấu trừ vào kỳ tiếp theo.

2.2. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu bán ra trong nước

Đối với hàng hóa nhập khẩu bán ra trong nước, thuế TTĐB được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB của hàng hóa chịu thuế TTĐB nhập khẩu bán ra và chỉ được khấu trừ tối đa bằng với số thuế TTĐB tính được ở khâu bán ra trong nước.

Trong trường hợp thuế TTĐB nộp ở khâu bán ra vượt quá số thuế TTĐB đã nộp khi nhập khẩu hàng hóa thì phần chênh lệch được hạch toán vào chi phí để tính thuế TTĐB 

Ví dụ:

Công ty Cổ phần thương mại Haiko trong kỳ có số liệu như sau:

• Nhập khẩu 150 chiếc điều hòa thuộc đối tượng chịu thuế TTĐV. Thuế tiêu thụ đặc biệt đã khi nhập khẩu 180 triệu đồng. Có biên lai nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.
• Xuất bán 120 máy điều hòa nhiệt độ.
• Tiền thuế TTĐB ở khâu bán ra trong nước là 220 triệu đồng.

Số thuế TTĐB công ty Cổ phần thương mại Haiko phải nộp trong kỳ là bao nhiêu?

Căn cứ theo quy định, số thuế TTĐB của công ty Cổ phần thương mại Haiko phải nộp trong kỳ được tính như sau: 

Số thuế TTĐB được khấu trừ = 120 chiếc x (180 triệu đồng/150 chiếc) = 144 (triệu đồng)

Như vậy, số thuế TTĐB phải nộp = 220 (triệu đồng) – 144 (triệu đồng) = 76 (triệu đồng).

2.3. Hướng dẫn cách tính thuế TTĐB được khấu trừ đối với xăng sinh học

Đối với xăng sinh học, tiền thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ sẽ căn cứ vào số thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp hoặc đã trả dựa trên thực tế một đơn vị NVL mua vào của kỳ khai thuế trước liền kề của xăng khoáng để sản xuất xăng sinh học

Ví dụ:

• Tháng 4/2020, Tổng Công ty xăng dầu XYZ có số liệu như sau.
• Ngày 12/04, nhập khẩu 3.000 lít xăng khoáng Ron 92. Thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu là 3.200.000 đồng.
• Ngày 15/04, mua 3.500 lít xăng khoáng Ron 92 của nhà máy lọc dầu B. Thuế tiêu thụ đặc biệt đã trả là 3.800.000 đồng.

+ Tổng Công ty XYZ tiến hành pha chế giữa xăng khoáng và Etanol để nhập kho 7.500.000 lít xăng E5.

+ Tháng 5, Tổng Công ty xăng dầu XYZ bán xăng E5 cho các Công ty con, số lượng bán ra là 3.600 lít

+ Tỷ lệ xăng khoáng Ron 92 trong xăng sinh học là 95%, tỷ lệ Etanol trong xăng sinh học là 5% 

Thuế TTĐB được khấu trừ trong tháng 5 được tính như sau.

[(3.200.000 đồng + 3.800.000 đồng)/ (3.000 lít + 3.500 lít)] x 95% x 3.600 lít = 368.3076.92 đồng

Vậy trong tháng 6, Tổng Công ty xăng dầu XYZ bán xăng E5 từ nguồn pha chế của tháng 4 và tháng 5 thì số thuế TTĐB được khấu trừ cũng căn cứ vào số thuế TTĐB đã nộp, đã trả của nguyên liệu xăng khoáng nhập khẩu, mua của nhà máy lọc dầu B trong tháng 4 áp dụng cho toàn bộ lượng xăng sinh học bán trong tháng.

 

>> Xem thêm: Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì? Đối tượng chịu thuế và cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt

3. Điều kiện thực hiện khấu trừ

•  Trường hợp nhập khẩu nguyên vật liệu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để sản xuất hàng hóa chịu thuế TTĐB; hoặc nhập khẩu hàng hóa chịu thuế TTĐB

=> Đối với trường hợp này, chứng từ để làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB là chứng từ nộp thuế TTĐB của khâu nhập khẩu

•  Trường hợp mua NVL trực tiếp của nhà sản xuất trong nước

Chứng từ để làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB là: 

+ Hợp đồng mua bán hàng hóa cần thể hiện rõ nội dung hàng hóa do cơ sở bán hàng trực tiếp sản xuất, bản sao Giấy chứng nhận kinh doanh của cơ sở bán hàng có chữ ký và đóng dấu của đơn vị cơ sở bán hàng

+ Hóa đơn GTGT khi mua hàng để làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB. 

+ Chứng từ thanh toán qua ngân hàng.

4. Những lưu ý khi tính thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ

•   Đối với NVL mua trong nước hoặc nhập khẩu.

  + Số tiền thuế TTĐB nếu chưa được khấu trừ hết trong kỳ thì sẽ được khấu trừ vào kỳ tiếp theo

 + Trường hợp nếu chưa xác định được chính xác số thuế tiêu thụ đặc biệt được khấu trừ thì căn cứ vào số liệu của kỳ trước để tính thuế TTĐB. Số thuế này sẽ được xác định vào cuối quý hoặc cuối năm dựa trên số liệu thực tế.

+ Thuế TTĐB được phép khấu trừ tối đa không vượt quá số thuế TTĐB tính cho nguyên liệu theo tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật của sản phẩm

•   Đối với hàng hóa nhập khẩu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Số thuế tiêu thụ đặc biệt đầu ra nếu vượt quá số đã nộp đầu vào, phần chênh lệch sẽ không được khấu trừ thuế TTĐB, người nộp thuế được hạch toán vào chi phí để tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

5. Phần mềm hỗ trợ xác định số thuế TTĐB phải nộp trong kỳ

Phần mềm AMIS kế toán được xem là “trợ thủ đắc lực” của kế toán và lãnh đạo doanh nghiệp trong công tác quản lý tài chính – kế toán hiệu quả. Phần mềm hỗ trợ doanh nghiệp dễ dàng xác định số các loại thuế phải nộp trong kỳ và tự động hạch toán các chứng từ sổ sách theo quy định của Nhà nước.

Chương trình tự động lấy lên các hóa đơn hàng hóa, dịch vụ bán ra chịu thuế TTĐB và tự động Hạch toán số thuế TTĐB phải nộp trong kỳ.

Xem thêm: Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định hiện hành mới nhất

Tham khảo ngay phần mềm kế toán online MISA AMIS để quản lý công tác kế toán hiệu quả hơn.