Muốn làm CEO học ngành nào?

Muốn làm CEO học ngành nào là câu hỏi được các bạn trẻ, những người mới bắt đầu sự nghiệp hay những nhà quản lý muốn phấn đấu lên các vị trí cao hơn trong doanh nghiệp hoặc có ý định thay đổi nghề nghiệp, khởi nghiệp… quan tâm. MISA AMIS tổng hợp các thông tin chất lượng gửi tới bạn đọc qua bài viết. 

1. CEO là gì 

CEO (Chief Executive Officer) hay Giám đốc điều hành là một vị trí chức danh trong doanh nghiệp. CEO là một vị trí trong cấu trúc quản lý của doanh nghiệp. Tương tự như CFO (Chief Financial Officer – Giám đốc tài chính) hay COO (Chief Operating Officer – Giám đốc vận hành), CMO (Chief Marketing Officer – Giám đốc Marketing), CHRO (Chief Human Resources Officer – Giám đốc nhân sự)…

CEO thường đại diện cho vai trò lãnh đạo cao nhất trong một tổ chức, chịu trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Nhiệm vụ chính của CEO có thể khác nhau tùy theo quy mô và cơ cấu của doanh nghiệp, nhưng thường bao gồm các trách nhiệm quan trọng sau:

• Chịu trách nhiệm về quản lý tổng thể và định hướng chiến lược của doanh nghiệp, đưa ra các quyết định quan trọng về hoạt động và phát triển công ty;
•  Giám sát việc sử dụng nguồn lực và đóng vai trò là cầu nối giữa Hội đồng quản trị với các bộ phận khác trong tổ chức;
• Chịu trách nhiệm xây dựng mối quan hệ bên ngoài, đại diện cho doanh nghiệp trong các giao dịch với các bên liên quan;
• Quản lý hiệu quả tài chính và đảm bảo lợi nhuận.

2. Muốn làm CEO học ngành nào

Người giữ vai trò Giám đốc điều hành – CEO có thể bắt đầu từ nhiều xuất phát điểm nghề nghiệp khác nhau như quản trị kinh doanh, tài chính, công nghệ, marketing, hay thậm chí là kỹ thuật. Do đó để trở thành CEO không có một ngành học cụ thể nào bắt buộc. Tuy nhiên có một số ngành học phổ biến giúp trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho vai trò này. 

Dưới đây là những ngành học thường được các CEO lựa chọn:

Quản trị kinh doanh (Business Administration): Đây là ngành học phổ biến nhất cho những ai muốn trở thành CEO. Nó cung cấp kiến thức tổng quan về cách điều hành doanh nghiệp, quản lý tài chính, nhân sự và chiến lược.

Kinh tế (Economics): Ngành kinh tế giúp bạn hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh, cung và cầu cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường. Điều này rất hữu ích cho việc ra các quyết định chiến lược.

Tài chính (Finance): Một CEO cần có kiến thức vững về tài chính để điều hành một doanh nghiệp thành công. Học ngành tài chính giúp bạn hiểu rõ về quản lý nguồn vốn, đầu tư, và tối ưu hoá tài nguyên tài chính.

Kỹ thuật (Engineering): Nhiều CEO của các công ty công nghệ có xuất thân từ ngành kỹ thuật. Học kỹ thuật giúp bạn phát triển tư duy logic và giải quyết vấn đề một cách hệ thống.

Luật (Law): Kiến thức về pháp lý rất quan trọng khi điều hành doanh nghiệp, đặc biệt là với các doanh nghiệp lớn có nhiều quy định và trách nhiệm pháp lý.

Công nghệ thông tin (Information Technology): Trong kỷ nguyên số, kiến thức về công nghệ cũng là một lợi thế lớn. Một CEO hiểu rõ công nghệ có thể dẫn dắt công ty bắt kịp xu hướng và đổi mới.

Báo cáo Investopedia nhấn mạnh rằng mặc dù không có một con đường cố định để trở thành CEO, việc có bằng cấp liên quan đến kinh doanh (MBA, quản trị, kinh tế…) và các kinh nghiệm quản lý cấp cao là yếu tố quan trọng. Một thống kê đã chỉ ra 5 lĩnh vực hàng đầu các CEO đã học bao gồm: kỹ thuật, quản trị kinh doanh, nghệ thuật, kinh tế, kế toán.

3. Những phẩm chất và kỹ năng cần rèn luyện để trở thành CEO

Để rèn luyện cho vị trí CEO, có một số phẩm chất và kỹ năng quan trọng đã được thống kê bởi các tổ chức uy tín. MISA AMIS tổng hợp từ các nghiên cứu và báo cáo giúp bạn chủ động xây dựng năng lực của một người CEO:

Khả năng lãnh đạo chiến lược (Strategic Leadership)

Theo một báo cáo từ McKinsey, 90% các CEO tin rằng kỹ năng lãnh đạo chiến lược là yếu tố cốt lõi để đạt được tăng trưởng bền vững. Để rèn luyện khả năng này bạn cần phát triển tầm nhìn dài hạn, khả năng dự đoán xu hướng, và khả năng ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu bằng việc kiên trì theo đuổi các dự án dài hạn từ nhỏ đến lớn.

Khả năng đổi mới và sáng tạo (Innovation and Creativity)

Đổi mới là yếu tố quyết định cho sự tăng trưởng trong tương lai. Do đó, bạn đừng ngại thử nghiệm các ý tưởng mới, chấp nhận rủi ro có tính toán, và xây dựng văn hóa sáng tạo trong chính những công việc hàng ngày của mình.

Khả năng quản lý căng thẳng và sức bền (Stress Management & Resilience)

Theo Viện nghiên cứu sức khỏe Workplace, các CEO chịu áp lực cao có nguy cơ cao gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần và giảm hiệu suất làm việc. Tuy nhiên, những CEO biết cách quản lý căng thẳng có thể tăng 15-20% hiệu suất cá nhân. Do đó, bạn có thể thực hành kỹ năng quản lý căng thẳng, tạo thói quen làm việc cân bằng và duy trì sức khỏe tốt.

Việc tham gia các môn thể thao như chạy bộ, cầu lông, tennis…vừa giúp bạn mở rộng các mối quan hệ vừa tạo môi trường rèn luyện thể thao tích cực.

Kỹ năng quản lý thời gian và ưu tiên (Time Management & Prioritization)

Các CEO thường khá bận rộn với một danh sách dày đặc các công việc cần thực hiện. Do đó, bạn cần học cách phân chia và ủy thác công việc hợp lý. Bạn cần đưa ra các lựa chọn ưu tiên trong đó tập trung vào các nhiệm vụ mang tính chiến lược thay vì công việc thường nhật.

Kỹ năng giao tiếp và tạo ảnh hưởng (Communication and Influence)

Với đặc thù công việc liên quan nhiều tới ngoại giao và tạo động lực. Để trở thành CEO thành công, bạn cần rèn kỹ năng giao tiếp hiệu quả. Bạn nên luyện tập khả năng lắng nghe và truyền đạt một cách rõ ràng, nhất quán bên cạnh việc xây dựng khả năng thuyết phục, tạo động lực cho đội ngũ.

4. Những lợi ích và thách thức/hạn chế của vị trí CEO

Vị trí CEO mang lại nhiều lợi ích như thu nhập cao, quyền lực lớn và cơ hội phát triển cá nhân. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với những thách thức và áp lực khổng lồ trong việc chịu trách nhiệm và điều hành công việc kinh doanh cũng như sự cô đơn trong vai trò một người lãnh đạo. 

Dưới đây, MISA AMIS tổng hợp những lợi ích và thách thức/hạn chế của vị trí CEO để bạn có cái nhìn tổng quát hơn về vị trí này.

5. Hành trình chinh phục vị trí CEO

Trên thực tế, trung bình mất 24 năm để một cá nhân trở thành CEO từ khi bắt đầu sự nghiệp​ (theo số liệu thống kê từ Dự án CEO Genome của Harvard Business Review, là một nghiên cứu kéo dài 10 năm nhằm phân tích hơn 17.000 lãnh đạo C-suite để khám phá những yếu tố giúp các cá nhân trở thành CEO thành công).

Có nhiều con đường để trở thành CEO. Mỗi người có thể đi theo lộ trình riêng dựa trên mục tiêu, kinh nghiệm, và khả năng của họ. Dưới đây là những con đường đi phổ biến giúp một người đạt được vị trí CEO:

Khởi nghiệp và tự trở thành CEO

Một số người trở thành CEO bằng cách khởi nghiệp và làm chủ công ty của chính họ. Họ bắt đầu từ việc quản lý toàn diện mọi khía cạnh của doanh nghiệp, từ tài chính, sản xuất đến marketing, và dần dần mở rộng công ty. Con đường này đòi hỏi khả năng sáng tạo, chấp nhận rủi ro và sự bền bỉ.

Nhiều CEO nổi tiếng như Elon Musk (Tesla), Jeff Bezos (Amazon), và Richard Branson (Virgin) đã thành công từ việc khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp thành các tập đoàn lớn.

Con đường truyền thống qua thăng tiến nội bộ

Nhiều CEO đã bắt đầu từ những vai trò cấp thấp như nhân viên kinh doanh, tài chính, hoặc quản lý sản xuất. Qua thời gian, họ thăng tiến lên các vị trí quản lý cấp trung, sau đó là quản lý cấp cao như Giám đốc điều hành (COO), Giám đốc tài chính (CFO), hoặc Giám đốc marketing (CMO), trước khi được bổ nhiệm vào vị trí CEO.

Những người đi theo con đường này thường dành nhiều năm xây dựng uy tín và hiểu biết sâu rộng về tổ chức, điều này giúp họ nhận được sự ủng hộ khi lên vị trí cao.

Con đường từ bên ngoài doanh nghiệp

Một số CEO được tuyển dụng từ các công ty khác, thường là những người đã có thành tích xuất sắc trong việc dẫn dắt các tổ chức khác hoặc có kiến thức chuyên sâu về ngành. Những người đã có kinh nghiệm làm cố vấn, tư vấn chiến lược, hoặc lãnh đạo các dự án lớn trong các công ty đa quốc gia có thể được mời về làm CEO của một tổ chức mới.

Sáp nhập và mua lại (M&A)

Một số CEO trở thành lãnh đạo thông qua việc mua lại một doanh nghiệp hoặc công ty cổ phần. Sau khi tiếp quản, họ trở thành người điều hành công ty. Sau các cuộc sáp nhập hoặc hợp tác, một số người có thể được bổ nhiệm làm CEO để dẫn dắt tổ chức mới.

Con đường học thuật và chuyên môn cao

Một số CEO bắt đầu sự nghiệp với nền tảng học vấn mạnh mẽ, thường có bằng cấp cao như MBA hoặc Tiến sĩ từ các trường đại học danh tiếng. Họ phát triển chuyên môn trong một lĩnh vực cụ thể (ví dụ: tài chính, công nghệ, hoặc quản lý chuỗi cung ứng) trước khi chuyển sang các vai trò lãnh đạo cấp cao.

Sau khi tích lũy nhiều năm kinh nghiệm trong một lĩnh vực, họ có thể được thăng chức hoặc mời về làm CEO của công ty khác nhờ chuyên môn sâu rộng và năng lực lãnh đạo.

Chuyển từ các lĩnh vực khác sang quản lý doanh nghiệp

Chuyển từ chính trị hoặc công chúng: Một số CEO thành công chuyển từ các lĩnh vực khác như chính trị, tổ chức phi lợi nhuận, hoặc công việc trong chính phủ. Họ mang đến các kỹ năng lãnh đạo, quản lý chiến lược và xây dựng tầm nhìn từ những kinh nghiệm trước đó.

Lĩnh vực tư vấn hoặc đầu tư: Nhiều CEO từng là chuyên gia tư vấn quản lý hoặc nhà đầu tư mạo hiểm, nhờ đó họ có khả năng nhìn nhận các cơ hội kinh doanh và phát triển chiến lược cho công ty.

Chương trình phát triển lãnh đạo

Nhiều tập đoàn lớn có chương trình phát triển lãnh đạo cho nhân viên tài năng, qua đó họ được huấn luyện và phát triển dần dần qua các vai trò lãnh đạo. Những cá nhân xuất sắc trong các chương trình này thường được nhận cố vấn và đào tạo chuyên sâu, giúp họ chuẩn bị cho các vị trí lãnh đạo cao cấp như CEO.

Chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ

Trong kỷ nguyên số, nhiều CEO thành công bắt đầu từ các vị trí liên quan đến công nghệ, như lập trình viên, kỹ sư phần mềm, hoặc quản lý công nghệ thông tin. Họ sử dụng kiến thức chuyên sâu để dẫn dắt các công ty công nghệ lớn hoặc khởi nghiệp trong lĩnh vực này. Ví dụ tiêu biểu: Bill Gates (Microsoft), Mark Zuckerberg (Facebook) và Sundar Pichai (Google) đều xuất phát từ các vai trò trong lĩnh vực công nghệ.

…

Tùy thuộc vào kỹ năng, kinh nghiệm và mục tiêu, bạn có thể lựa chọn một trong những con đường này hoặc tìm ra con đường mới cho mình để đạt đến vị trí CEO. Thành công không chỉ phụ thuộc vào việc bạn chọn con đường nào, mà còn ở sự kiên trì, khả năng học hỏi, và sự cam kết với vai trò lãnh đạo của mình. MISA AMIS chúc bạn thành công!