Các hình thức vay thấu chi và cách tính hạn mức thấu chi

Vay thấu chi là một trong những hình thức vay vốn phổ biến, đặc biệt phù hợp cho những ai cần một khoản tiền nhỏ trong thời gian ngắn mà không muốn trải qua quy trình phức tạp của các khoản vay truyền thống. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cách thức hoạt động và những lợi ích, rủi ro đi kèm với hình thức vay này. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về vay thấu chi, từ đó có thể đưa ra quyết định tài chính sáng suốt hơn.

1. Giới thiệu về vay thấu chi

Thấu chi (Overdraft) là một dịch vụ tài chính mà ngân hàng cung cấp, cho phép khách hàng chi tiêu hoặc rút tiền vượt quá số dư hiện có trong tài khoản của họ. Không giống như các khoản vay truyền thống, vay thấu chi không yêu cầu khách hàng phải có sẵn số tiền trong tài khoản để chi tiêu. Ngân hàng sẽ dựa vào uy tín và lịch sử giao dịch của khách hàng để cấp cho họ một hạn mức thấu chi, tức là số tiền tối đa mà khách hàng có thể sử dụng khi tài khoản của họ không còn số dư.

Lãi suất sẽ được tính trên số tiền mà khách hàng đã sử dụng vượt quá số dư hiện có trong tài khoản, điều này tạo ra một khoản nợ âm. Dịch vụ này thường được ngân hàng cung cấp cho những khách hàng đáng tin cậy, có thu nhập ổn định và mối quan hệ lâu dài với ngân hàng.

2. Các hình thức vay thấu chi

Dựa trên tài sản đảm bảo và uy tín của khách hàng, vay thấu chi được chia thành hai hình thức chính: vay thấu chi thế chấp và vay thấu chi tín chấp. Mỗi hình thức đều có những đặc điểm riêng, phù hợp với nhu cầu và điều kiện của từng đối tượng khách hàng.

Vay Thấu Chi Thế Chấp

Vay thấu chi thế chấp là hình thức vay mà người vay sử dụng tài sản có giá trị để đảm bảo khoản vay của mình. Các tài sản được chấp nhận thế chấp có thể là sổ tiết kiệm, sổ đỏ, hợp đồng mua nhà, đất đai, xe cộ, hoặc bất kỳ tài sản nào có giá trị tương đương. Ngân hàng sẽ căn cứ vào giá trị của tài sản này để cấp hạn mức thấu chi cho khách hàng. Giá trị tài sản càng cao, hạn mức vay càng lớn. Thậm chí, trong một số trường hợp, khách hàng có thể đạt đến hạn mức vay tối đa của ngân hàng, lên đến hàng tỷ đồng. Điều này giúp vay thấu chi thế chấp trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai cần một khoản vay lớn và có tài sản để đảm bảo.

Một ví dụ về vay thấu chi thế chấp là khi một cá nhân có sổ đỏ của một căn nhà trị giá 5 tỷ đồng và sử dụng nó làm tài sản đảm bảo cho khoản vay thấu chi. Ngân hàng có thể cấp cho người này một hạn mức thấu chi lên đến 4 tỷ đồng, giúp họ có thể linh hoạt sử dụng số tiền này trong các tình huống cần thiết mà không cần phải bán tài sản.

Vay Thấu Chi Tín Chấp

Khác với vay thấu chi thế chấp, vay thấu chi tín chấp không yêu cầu khách hàng phải có tài sản đảm bảo. Thay vào đó, ngân hàng sẽ dựa vào thu nhập, uy tín và lịch sử tín dụng của khách hàng để phê duyệt hạn mức thấu chi. Do không có tài sản đảm bảo, hạn mức vay thấu chi tín chấp thường không cao bằng vay thấu chi thế chấp. Thông thường, hạn mức này chỉ gấp từ 3 đến 5 lần mức lương hàng tháng của khách hàng

Ví dụ, một người có mức lương hàng tháng là 20 triệu đồng có thể được ngân hàng cấp hạn mức thấu chi tín chấp từ 60 đến 100 triệu đồng. Hạn mức này đủ để đáp ứng những nhu cầu tài chính cấp bách mà không cần phải thế chấp tài sản. Tuy nhiên, vì rủi ro của ngân hàng cao hơn, lãi suất của vay thấu chi tín chấp thường cao hơn so với vay thấu chi thế chấp.

Lựa Chọn Hình Thức Vay Phù Hợp

Việc lựa chọn hình thức vay thấu chi phụ thuộc vào nhu cầu tài chính và điều kiện cụ thể của từng khách hàng. Đối với những ai có tài sản giá trị và cần một khoản vay lớn, vay thấu chi thế chấp là lựa chọn tốt nhất nhờ vào hạn mức vay cao và lãi suất thấp hơn. Ngược lại, nếu bạn không có tài sản đảm bảo và chỉ cần một khoản vay nhỏ để giải quyết các nhu cầu tài chính ngắn hạn, vay thấu chi tín chấp sẽ là giải pháp phù hợp.
Dù lựa chọn hình thức nào, khách hàng cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng tài chính của mình để đảm bảo có thể hoàn trả khoản vay đúng hạn, tránh tình trạng nợ quá hạn và các chi phí phát sinh không mong muốn.

Có thể bạn quan tâm “ Vay tín chấp là gì?”

3. Công thức tính hạn mức thấu chi và lãi suất thấu chi

Cách tính hạn mức thấu chi

Căn cứ theo quy định tại Điều 6 Thông tư 29/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hạn mức thấu chi là số tiền tối đa mà tổ chức tín dụng có thể chi vượt số dư hiện có trên tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam trong thanh toán điện tử liên ngân hàng. Điều này có nghĩa là hạn mức thấu chi cho phép tổ chức tín dụng có thể chi tiêu vượt mức số dư có sẵn trong tài khoản, hỗ trợ trong các giao dịch thanh toán điện tử liên ngân hàng.

Công thức tính hạn mức thấu chi được quy định như sau:

Hạn mức thấu chi = ∑ (Gi x Ri) – B – C

Trong đó:

• Gi là giá trị giấy tờ có giá loại i mà tổ chức tín dụng sử dụng trong giao dịch thấu chi và cho vay qua đêm.
• Ri là tỷ lệ phần trăm được thấu chi và cho vay qua đêm đối với từng loại giấy tờ có giá, do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định trong từng thời kỳ.
• B là dư nợ vay qua đêm, bao gồm cả dư nợ gốc và lãi vay qua đêm.
• C là dư nợ vay qua đêm quá hạn, gồm cả dư nợ gốc vay qua đêm quá hạn, lãi vay qua đêm chậm trả, lãi quá hạn của dư nợ gốc vay qua đêm, và lãi đối với lãi vay qua đêm chậm trả.

Ví dụ:

Giả sử một doanh nghiệp nhỏ đang có tài khoản thanh toán tại ngân hàng với số dư hiện tại là 50 triệu đồng. Doanh nghiệp đã đăng ký dịch vụ vay thấu chi tại ngân hàng này, và ngân hàng đã cấp cho bạn hạn mức thấu chi là 100 triệu đồng. Trong đó:

• Gi: Là giá trị giấy tờ có giá loại i, giả sử là 150 triệu đồng.
• Ri: Là tỷ lệ phần trăm thấu chi, giả sử ngân hàng quy định là 70%.
• B: Là dư nợ vay qua đêm, giả sử hiện tại doanh nghiệp không có dư nợ vay qua đêm (B = 0).
• C: Là dư nợ vay qua đêm quá hạn, giả sử hiện tại doanh nghiệp cũng không có dư nợ quá hạn (C = 0).

Áp dụng vào công thức, hạn mức thấu chi của doanh nghiệp sẽ được tính như sau:

Hạn mức thấu chi = (150 triệu đồng x 70%) – 0 – 0 = 105 triệu đồng.

Tuy nhiên, ngân hàng đã giới hạn hạn mức thấu chi của doanh nghiệp ở mức 100 triệu đồng. Điều này có nghĩa là dù số dư tài khoản của doanh nghiệp là 50 triệu đồng, doanh nghiệp vẫn có thể chi tiêu thêm 100 triệu đồng từ hạn mức thấu chi, tức là tổng cộng doanh nghiệp có thể sử dụng 150 triệu đồng.

Công thức trên được xây dựng dựa trên giá trị giấy tờ có giá và mức độ tín nhiệm của tổ chức tín dụng, cùng với các khoản dư nợ hiện tại và quá hạn. Từ đó, ngân hàng có thể xác định được hạn mức thấu chi phù hợp, đảm bảo tính thanh khoản và an toàn tài chính cho cả hai bên.

Lãi Suất Vay Thấu Chi

Lãi suất vay thấu chi là khoản chi phí mà khách hàng phải trả cho ngân hàng khi sử dụng số tiền vượt mức giới hạn trong tài khoản. Mỗi ngân hàng sẽ có quy định mức lãi suất vay thấu chi khác nhau, nhưng đều tuân thủ theo các quy định của pháp luật về tín dụng. Điều đáng chú ý là nếu khách hàng không sử dụng khoản vay thấu chi, họ sẽ không phải chịu bất kỳ lãi suất nào. Điều này làm cho vay thấu chi trở thành một giải pháp tài chính linh hoạt, chỉ phát sinh chi phí khi thực sự cần thiết.

Do đặc tính của vay thấu chi là khoản vay ngắn hạn và giải ngân nhanh chóng, lãi suất áp dụng thường cao hơn so với các hình thức vay khác. Công thức tính lãi suất vay thấu chi được quy định như sau:

Tiền lãi thấu chi tháng = ∑ (dư nợ thấu chi thực tế x lãi suất thấu chi/365 x số ngày sử dụng thấu chi thực tế)

Trong công thức này, tiền lãi được tính dựa trên dư nợ thấu chi thực tế, tức là số tiền mà khách hàng đã sử dụng vượt quá số dư hiện có trong tài khoản. Lãi suất thấu chi được tính trên cơ sở năm (365 ngày) và số ngày sử dụng thấu chi thực tế. Tùy thuộc vào việc khách hàng sử dụng số tiền vượt mức bao nhiêu và trong bao lâu, mức lãi suất thấu chi sẽ khác nhau.

Ví dụ, nếu một khách hàng được cấp hạn mức thấu chi 50 triệu đồng với lãi suất thấu chi là 15%/năm, và khách hàng đã sử dụng 10 triệu đồng trong 10 ngày, số tiền lãi mà khách hàng phải trả sẽ được tính như sau:

Tiền lãi thấu chi = 10 triệu đồng x 15% / 365 x 10 ngày = khoảng 41,095 đồng

Mức lãi suất thấu chi cao hơn các hình thức vay khác có thể là một yếu tố cần cân nhắc khi khách hàng quyết định sử dụng hạn mức này. Do đó, khách hàng nên tìm hiểu kỹ lưỡng về chính sách vay thấu chi của ngân hàng và chỉ sử dụng dịch vụ này khi thực sự cần thiết.

4. Ưu điểm và nhược điểm của vay thấu chi

Ưu Điểm của Vay Thấu Chi

• Linh hoạt và tiện lợi: Vay thấu chi cho phép bạn rút tiền hoặc chi tiêu vượt quá số dư hiện có trong tài khoản mà không cần phải thực hiện quy trình vay vốn phức tạp. Điều này giúp bạn có thể đáp ứng các nhu cầu tài chính cấp bách ngay lập tức mà không mất thời gian chờ đợi.
• Không cần tài sản đảm bảo: Trong trường hợp vay thấu chi tín chấp, bạn không cần phải thế chấp tài sản để nhận được hạn mức vay. Ngân hàng dựa vào thu nhập, uy tín và lịch sử tín dụng của bạn để cấp hạn mức thấu chi.
• Chỉ tính lãi trên số tiền thực tế sử dụng: Một trong những lợi ích lớn của vay thấu chi là lãi suất chỉ được tính trên số tiền bạn thực sự sử dụng vượt quá số dư hiện có trong tài khoản, thay vì tính trên toàn bộ hạn mức được cấp.
• Giải pháp tài chính ngắn hạn: Vay thấu chi là lựa chọn lý tưởng cho các nhu cầu tài chính ngắn hạn, giúp bạn vượt qua khó khăn tạm thời mà không cần phải vay số tiền lớn hoặc cam kết dài hạn.

Nhược Điểm của Vay Thấu Chi

• Lãi suất cao: So với các hình thức vay khác, lãi suất vay thấu chi thường cao hơn do tính chất ngắn hạn và rủi ro cao hơn đối với ngân hàng. Điều này có thể khiến tổng chi phí vay trở nên đắt đỏ nếu bạn không quản lý việc chi tiêu và hoàn trả đúng hạn.
• Dễ dẫn đến nợ xấu: Vì vay thấu chi cho phép bạn chi tiêu vượt quá số dư tài khoản, có nguy cơ bạn sẽ chi tiêu nhiều hơn khả năng trả nợ của mình. Nếu không quản lý tốt, điều này có thể dẫn đến tình trạng nợ xấu và làm giảm uy tín tín dụng của bạn.
• Hạn mức vay thấp: Đối với vay thấu chi tín chấp, hạn mức vay thường chỉ gấp 3-5 lần mức lương hàng tháng của bạn. Điều này có nghĩa là nếu bạn cần một khoản tiền lớn hơn, vay thấu chi có thể không đáp ứng đủ nhu cầu tài chính của bạn.
• Rủi ro chi tiêu quá mức: Tính tiện lợi của vay thấu chi có thể khiến bạn dễ dàng rơi vào tình trạng chi tiêu quá mức. Điều này không chỉ làm tăng gánh nặng tài chính mà còn có thể gây ra các vấn đề về quản lý tài chính cá nhân hoặc doanh nghiệp trong dài hạn.

5. Nên vay thấu chi hay vay thẻ tín dụng?

Cả vay thấu chi và vay qua thẻ tín dụng đều là các hình thức vay nhanh chóng và tiện lợi, nhưng chúng phục vụ cho những nhu cầu tài chính khác nhau. Vay thấu chi linh hoạt hơn và thường được sử dụng cho các nhu cầu tài chính ngắn hạn mà không cần rút tiền mặt. Trong khi đó, vay qua thẻ tín dụng chủ yếu dành cho các trường hợp cần rút tiền mặt nhanh chóng, nhưng đi kèm với lãi suất và phí cao hơn.

Dưới đây là bảng so sánh về vay thấu chi và vay thẻ tín dụng:

6. Lưu ý khi sử dụng vay thấu chi

Khi sử dụng vay thấu chi, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng để tránh gặp phải các rủi ro tài chính và đảm bảo sử dụng hiệu quả:

• Xác định rõ nhu cầu tài chính: Chỉ sử dụng vay thấu chi khi thực sự cần thiết và chỉ nên vay số tiền bạn có khả năng trả lại trong thời gian ngắn. Vay thấu chi là một công cụ tài chính linh hoạt nhưng có lãi suất cao, nên cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng.
• Quản lý chi tiêu hợp lý: Tránh tình trạng chi tiêu quá mức do sự tiện lợi của hạn mức thấu chi. Nếu không kiểm soát chi tiêu, bạn có thể rơi vào tình trạng nợ nần khó kiểm soát và phải chịu lãi suất cao.
• Kiểm tra lãi suất và phí dịch vụ: Trước khi sử dụng hạn mức thấu chi, hãy kiểm tra kỹ lãi suất mà ngân hàng áp dụng, cũng như các loại phí liên quan (phí phạt trả chậm, phí duy trì hạn mức, v.v.). Điều này giúp bạn hiểu rõ chi phí thực tế và tránh những khoản phí không mong muốn.
• Thường xuyên theo dõi số dư tài khoản: Kiểm tra thường xuyên số dư tài khoản và dư nợ thấu chi để nắm rõ tình hình tài chính. Điều này giúp bạn tránh việc chi tiêu vượt quá hạn mức cho phép và kiểm soát tốt hơn khoản vay của mình.
• Thanh toán đúng hạn: Để tránh lãi suất cao và phí phạt, bạn nên thanh toán khoản vay thấu chi đúng hạn. Nếu có thể, hãy nạp tiền vào tài khoản sớm hơn để giảm bớt lãi suất phải trả.
• Hiểu rõ các điều khoản vay: Trước khi sử dụng vay thấu chi, bạn nên đọc kỹ các điều khoản hợp đồng và hỏi rõ ngân hàng về bất kỳ điều gì chưa rõ ràng. Điều này giúp bạn tránh được các vấn đề pháp lý và tài chính sau này.
• So sánh với các hình thức vay khác: Trước khi quyết định sử dụng vay thấu chi, hãy cân nhắc và so sánh với các hình thức vay khác như vay tín chấp, vay thế chấp, hay vay thẻ tín dụng. Mỗi hình thức có những ưu và nhược điểm khác nhau, phù hợp với các nhu cầu tài chính khác nhau.
• Duy trì uy tín tín dụng tốt: Việc sử dụng vay thấu chi một cách có trách nhiệm sẽ giúp bạn duy trì và cải thiện uy tín tín dụng của mình. Điều này có lợi cho bạn trong các giao dịch tài chính sau này, như vay vốn hoặc mở thẻ tín dụng với hạn mức cao hơn.

Vay thấu chi là một công cụ tài chính linh hoạt và tiện lợi, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng một cách cẩn thận. Để tối ưu hóa lợi ích từ vay thấu chi, bạn cần hiểu rõ về cách thức hoạt động, cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố liên quan, và có kế hoạch quản lý tài chính chặt chẽ. Với sự hiểu biết và chuẩn bị đầy đủ, bạn có thể tận dụng vay thấu chi như một giải pháp hiệu quả để vượt qua các khó khăn tài chính ngắn hạn mà không gây ảnh hưởng đến tình hình tài chính lâu dài của mình. Hiện nay MISA Lending – nền tảng kết nối vay vốn tín chấp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có mặt trên phần mềm kế toán online MISA AMIS. Các doanh nghiệp có thể tìm hiểu và vay vốn tín chấp không tài sản đảm bảo thông qua nền tảng MISA Lending tại đây.

MISA AMIS là phần mềm kế toán online với nhiều tính năng ưu việt, được thiết kế để hỗ trợ doanh nghiệp quản lý tài chính một cách hiệu quả và chính xác. Với phần mềm kế toán online MISA AMIS, doanh nghiệp có thể thực hiện các nghiệp vụ kế toán như hạch toán, báo cáo tài chính, và quản lý thuế mọi lúc, mọi nơi chỉ với một thiết bị kết nối internet. Phần mềm còn tích hợp nhiều tính năng tiên tiến như tự động hóa quy trình kế toán, báo cáo tức thời, và kết nối trực tiếp với các hệ thống ngân hàng, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu rủi ro sai sót trong quản lý tài chính.

Trải nghiệm miễn phí đầy đủ tính năng với bản demo trong 15 ngày và nhận tư vấn chi tiết từ chuyên gia của MISA ngay hôm nay

Dùng ngay miễn phí