Phong cách lãnh đạo trao quyền: Bí quyết lãnh đạo hiệu quả

Là CEO, người quản lý, anh chị đang muốn theo đuổi phong cách lãnh đạo trao quyền để phát triển đội ngũ chủ động và phát triển văn hóa làm việc tích cực? Hãy cùng MISA AMIS tìm hiểu chính xác cách thức xây dựng và bí quyết lãnh đạo trao quyền hiệu quả trong bài viết sau.

1. Phong cách lãnh đạo trao quyền là gì?

Phong cách lãnh đạo trao quyền (Laissez-faire leadership) là chiến lược lãnh đạo ít tập trung vào quản lý trực tiếp hoặc quản lý vi mô mà cho phép nhân viên tự quản lý thông qua trao quyền. Điều này nghĩa là nhân viên có không gian và quyền đưa ra những quyết định quan trọng về cách họ làm việc mỗi ngày. 

“Những nhân viên cảm thấy tiếng nói của mình được lắng nghe sẽ có động lực thể hiện bản thân gấp 5 lần” – Salesforce

Trong mô hình này, người lãnh đạo trao nhiều quyền tự chủ hơn, tạo ra cảm giác trách nhiệm cao hơn khi nhân viên phải chấp nhận kết quả từ các hành động của mình, dù tích cực hay tiêu cực.

 2. Chân dung của nhà lãnh đạo trao quyền

MISA AMIS gửi tặng Trọn bộ tài liệu và bài viết 14+ Kỹ năng quản lý

3. Ví dụ về những người lãnh đạo trao quyền thành công  

3.1. Bill Gates – Nhà sáng lập Microsoft 

Bill Gates nổi tiếng với việc trao quyền lãnh đạo cho đội ngũ nhân viên của mình. Ông đã xây dựng một môi trường làm việc mà ở đó nhân viên được khuyến khích đề xuất ý tưởng và đưa ra các quyết định đơn giản, tức thời. Điều này đã giúp Microsoft trở thành một trong những công ty công nghệ hàng đầu thế giới.

3.2. Richard Branson – Nhà sáng lập Virgin Group

Richard Branson xây dựng một tập đoàn đa ngành với hơn 400 công ty khác nhau với phong cách lãnh đạo tin tưởng, trao quyền cho nhân viên. Branson tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và sáng tạo, khuyến khích nhân viên triển khai các ý tưởng sáng tạo hay tự mình thực hiện dự án riêng.

3.3. Howard Schultz – CEO Starbucks

Trong suốt quá trình xây dựng văn hóa công ty, Howard Schultz luôn cho phép nhân viên tự quyết định những công việc liên quan đến dịch vụ cùng trải nghiệm khách hàng. Schultz tin rằng việc trao quyền sẽ tạo ra sự cam kết, phát triển đam mê của nhân viên và nâng cao chất lượng dịch vụ của Starbucks.

3.4. Satya Nadella – CEO Microsoft

Satya Nadella đặt trọng tâm quản lý vào việc ủy quyền, khuyến khích đổi mới trong Microsoft. Ông thúc đẩy nhân viên thể hiện ý tưởng, chia sẻ quan điểm cá nhân và tự quyết định trong giới hạn. Nhờ đó, Microsoft dễ dàng thích nghi với sự thay đổi trong ngành công nghệ và giữ vững vị trí dẫn đầu.

4. Ưu, nhược điểm của lãnh đạo trao quyền

4.1. Ưu điểm 

Những lợi ích của phong cách lãnh đạo trao quyền đối với người lãnh đạo và đội ngũ:

• Cải thiện năng suất: Khi nhân viên cảm thấy được tin tưởng, họ thường làm việc hiệu quả và nhất quán hơn. Điều này tăng cường sự tự tin, củng cố phương pháp của lãnh đạo và góp phần mang lại doanh thu cao hơn.
• Tạo ra môi trường làm việc tích cực: Cảm giác tự do và tự chủ mang lại tinh thần làm việc tích cực, giảm tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên. Mặt khác, nó cũng mang lại nhiều cơ hội tuyển dụng từ bên trong cho doanh nghiệp.

Những nhân viên hạnh phúc có năng suất làm việc cao hơn 31% – Talent Works International

• Thường xuyên học hỏi, đổi mới: Trao quyền cho nhân viên là cách truyền cảm hứng đổi mới trong quy trình làm việc, giúp công ty có những sản phẩm tốt hơn. Đồng thời xây dựng văn hóa làm việc tập trung, sẵn sàng học hỏi từ những sai lầm và cải tiến liên tục. Theo nghiên cứu của LinkedIn, những nhân viên có thể học hỏi tại nơi làm việc cảm thấy năng suất và thành công hơn (39%), sẵn sàng nhận thêm nhiệm vụ khác (23%) và không còn bị căng thẳng khi làm việc (47%). 
• Đẩy nhanh quá trình quyết định, tăng tốc độ phục vụ khách hàng: Nhân viên có quyền tự chủ, không cần chờ đợi nhiều bước phê duyệt nên dễ dàng quyết định nhanh, tiết kiệm thời gian phục vụ khách hàng. 

4.2. Nhược điểm 

Do phong cách lãnh đạo trao quyền (laissez-faire) phụ thuộc nhiều vào khả năng của nhóm, nên nó không hiệu quả trong những tình huống mà thành viên thiếu kiến thức hoặc kinh nghiệm cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ và đưa ra quyết định. Điều này có thể dẫn đến hiệu suất công việc thấp và giảm sự hài lòng trong công việc.

Một số hạn chế có thể gặp của phong cách lãnh đạo trao quyền bao gồm:

• Thiếu rõ ràng về vai trò: Trong nhiều trường hợp, phong cách này dẫn đến sự không rõ ràng về vai trò trong nhóm. Khi các thành viên nhận được ít hoặc không có hướng dẫn, họ có thể không chắc chắn về trách nhiệm của mình hoặc cách sử dụng thời gian một cách hiệu quả.
• Sự tham gia kém của lãnh đạo: Các nhà lãnh đạo theo phong cách tự do thường bị coi là thiếu gắn kết hoặc rút lui khỏi nhóm, điều này có thể làm giảm sự gắn kết giữa các thành viên. Khi lãnh đạo tỏ ra không quan tâm đến tình hình chung, các thành viên cũng có xu hướng ít quan tâm và trách nhiệm hơn với dự án.
• Thiếu trách nhiệm: Một số lãnh đạo lợi dụng phong cách này như cách để tránh chịu trách nhiệm về những thất bại của nhóm. Khi không đạt được mục tiêu, họ có thể đổ lỗi cho các thành viên vì không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không đạt kỳ vọng.
• Thụ động: Ở mức tệ nhất, phong cách lãnh đạo tự do thể hiện sự thụ động hoặc thậm chí tránh né trách nhiệm lãnh đạo thực sự. Trong những trường hợp này, lãnh đạo không nỗ lực thúc đẩy đội nhóm, không ghi nhận đóng góp của thành viên và hoàn toàn không tham gia vào công việc chung.

>> Đọc thêm: Phong cách lãnh đạo của Đặng Lê Nguyên Vũ – bí quyết thành công của ông chủ Trung Nguyên

5. Công cụ hỗ trợ trao quyền và giám sát kết quả

Lãnh đạo trao quyền không quản lý chi tiết từng đầu việc nhỏ của nhân sự, song người lãnh đạo cần nắm được mục tiêu, kế hoạch cụ thể và tiến độ hoàn thành. Do đó, một phần mềm giao việc và quản lý tiến độ sẽ là một công cụ hỗ trợ hiệu quả cho phong cách này. 

Trong số các phần mềm trên thị trường hiện nay, MISA AMIS Công việc được thiết kế để giúp quản lý giao việc, cập nhật tiến độ công việc trên phần mềm nhanh chóng, tức thời. Hệ thống báo cáo đa chiều cho phép quản lý đánh giá năng lực và hiệu quả làm việc của nhân viên chính xác theo dữ liệu. 

Dùng ngay miễn phí

Đặc biệt, phần mềm MISA AMIS Công việc nằm trong bộ MISA AMIS Văn phòng số – giải pháp vận hành tối ưu cho mọi doanh nghiệp. Các phần mềm trong bộ giải pháp kết nối chặt chẽ với nhau, giúp doanh nghiệp xây dựng các quy trình phối hợp liền mạch, giảm sự chồng chéo và lãng phí nguồn lực.

6. Khi nào nên và không nên áp dụng phong cách lãnh đạo trao quyền

6.1. Thời điểm áp dụng phù hợp 

Phong cách lãnh đạo trao quyền đạt hiệu quả cao nhất trong môi trường yêu cầu sự sáng tạo, có cam kết với công việc.

Ví dụ, trong lĩnh vực thiết kế, phong cách lãnh đạo trao quyền được nhiều người lãnh đạo lựa chọn. Với kỹ năng chuyên sâu và khả năng sáng tạo của các thành viên trong nhóm, không cần thiết phải quản lý vi mô. Thay vào đó, các cấp quản lý chỉ giám sát và góp ý một cách tối thiểu nhằm đảm bảo chất lượng và tiến độ.

Tuy nhiên, ngay cả trong lĩnh vực trên, người lãnh đạo vẫn nên linh hoạt áp dụng các phương pháp lãnh đạo ở các giai đoạn khác nhau của công việc/dự án. 

Cụ thể, phong cách lãnh đạo tự do có thể hiệu quả ở giai đoạn đầu khi hình thành ý tưởng. Thế nhưng, đến quá trình hoàn thành thiết kế, người lãnh đạo cần có phương pháp quản lý định tính, giám sát chặt chẽ, chính xác nhất.

6.2. Thời điểm nên tránh phong cách lãnh đạo trao quyền

Phong cách này thường phù hợp nhất ở giai đoạn khởi đầu, khi nhóm đang lên ý tưởng hoặc phát triển sản phẩm. Tuy nhiên, khi sản phẩm đã được định hình và chuyển sang giai đoạn sản xuất, một phong cách lãnh đạo tập trung vào sự định hướng và giám sát sẽ phù hợp hơn.

Nhìn chung, phong cách lãnh đạo trao quyền không hiệu quả trong các trường hợp:

• Khi yêu cầu năng suất và hiệu quả cao: Một số cá nhân không có khả năng đặt ra thời hạn, quản lý công việc, hoặc tự giải quyết vấn đề. Trong những tình huống này, nếu không được lãnh đạo hướng dẫn hoặc cung cấp phản hồi thường xuyên, dự án có thể đi sai hướng hoặc không hoàn thành đúng hạn.
• Công việc đòi hỏi sự giám sát và độ chính xác tuyệt đối: Trong những môi trường làm việc áp lực cao và yêu cầu chi tiết hoàn hảo, một phong cách lãnh đạo mang tính kiểm soát và tổ chức chặt chẽ sẽ phù hợp hơn.
• Những người không giỏi quản lý thời gian hoặc dự án: Khi áp dụng phong cách lãnh đạo trao quyền cho nhóm thiếu kỹ năng tự quản, dễ xảy ra tình trạng lỡ tiến độ hoặc thực hiện kém hiệu quả, đặc biệt khi các thành viên không rõ nhiệm vụ của mình hoặc thiếu hướng dẫn cần thiết.

7. Một số cách cải thiện phong cách lãnh đạo trao quyền

Để phong cách lãnh đạo trao quyền trở nên hiệu quả hơn, bạn có thể:

• Theo dõi hiệu suất nhóm: Thường xuyên kiểm tra tiến độ và kết quả công việc của nhóm để kịp thời điều chỉnh khi cần.
• Cung cấp phản hồi hữu ích và nhất quán: Đưa ra nhận xét mang tính xây dựng và duy trì tính đều đặn để hỗ trợ các thành viên phát triển.
• Tạo động lực thông qua các phần thưởng: Thiết lập các hình thức khuyến khích nhằm gia tăng và duy trì sự hứng khởi trong công việc.
• Đảm bảo thành viên hiểu rõ vai trò: Làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân để tránh nhầm lẫn và giúp nhóm hoạt động hiệu quả hơn.
• Bảo đảm kiến thức và kỹ năng phù hợp: Xác định và cung cấp những tài nguyên cần thiết để các thành viên có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Kết quả khảo sát cho thấy 79% những người nghỉ việc có lý do từ chức là “không được đánh giá cao” – Culture CloudMC

8. Các bước xây dựng chiến lược trao quyền hiệu quả

Các bước xây dựng phong cách lãnh đạo này bao gồm: 

• Đặt kỳ vọng rõ ràng: Xác định ranh giới trong đó nhân viên được tự do hành động. Bằng cách đặt ra những kỳ vọng rõ ràng (nhưng không quản lý chúng một cách vi mô), người lãnh đạo cho phép nhân viên đưa ra quyết định trong khi vẫn đảm bảo các quyết định đó phù hợp với mục tiêu.
• Trao quyền tự chủ và chấp nhận sự khác biệt: Khi ủy quyền, người lãnh đạo cần chấp nhận những cách thức làm việc khác nhau. Từ bỏ quyền kiểm soát, hạn chế quản lý vi mô và chấp nhận rằng có nhiều phương pháp khác nhau để hoàn thành mục tiêu.
• Cung cấp các nguồn lực cần thiết: Hãy cung cấp các công cụ, tài nguyên và trở thành người đưa ra ý tưởng.

• Đưa ra phản hồi mang tính xây dựng: Người lãnh đạo nên phản hồi một cách cụ thể, khách quan về những quyết định của nhân viên. Từ đó, nhân viên có thêm các gợi ý để điều chỉnh công việc sao cho phù hợp nhất. 
• Chấp nhận ý tưởng và ý kiến đóng góp: Hãy để nhân viên tham gia vào việc ra quyết định và đặt mục tiêu. Việc tiếp thu những ý tưởng mới không chỉ giúp ủy quyền chính xác mà còn mở ra những ý tưởng cải tiến tuyệt vời.
• Ghi nhận sự chăm chỉ của nhân viên: Việc thể hiện sự đánh giá cao sẽ khuyến khích nhân viên tiếp tục đổi mới, hành động để giải quyết vấn đề.

9. Kết luận

Phong cách lãnh đạo trao quyền có hiệu quả nhất khi bạn tập trung thu hút và tạo điều kiện phát triển cho các thành viên trong nhóm. Để đạt được điều này, hãy tích hợp nó vào văn hóa cùng chiến lược lãnh đạo của bạn.