Trong bối cảnh thế giới đang lao vào kỷ nguyên số hóa với tốc độ vũ bão, kỹ năng số không còn là một lựa chọn xa xỉ mà đã trở thành ‘kim chỉ nam’ cho sự sống còn và phát triển của mỗi cá nhân cũng như tổ chức.
Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm 2023, hơn 85% việc làm trong tương lai sẽ đòi hỏi người lao động sở hữu kỹ năng số cơ bản. Vậy, “Kỹ năng số là gì” mà lại mang tầm quan trọng sống còn đến thế? Mời bạn cùng MISA AMIS tìm hiểu chi tiết.
1. Khái niệm kỹ năng số là gì?
Kỹ năng số là tập hợp các khả năng giúp con người sử dụng thiết bị kỹ thuật số, phần mềm, ứng dụng và internet để truy cập, quản lý, tạo và chia sẻ thông tin một cách hiệu quả. Đây là yếu tố quan trọng trong học tập, công việc và đời sống hiện đại.
Theo UNESCO, khái niệm kỹ năng số là gì bao gồm việc sử dụng công nghệ để giao tiếp, cộng tác, giải quyết vấn đề và phát triển bản thân. Trường Đại học Cornell định nghĩa kỹ năng số là khả năng tìm kiếm, đánh giá, sử dụng và tạo nội dung thông qua công nghệ thông tin và internet.
Các đặc điểm của kỹ năng số gồm:
- Cập nhật nhanh chóng các xu hướng công nghệ mới;
- Nắm vững và sử dụng hiệu quả các công nghệ hiện có;
- Thao tác thành thạo với phần mềm, thiết bị số trong công việc và cuộc sống;
- Giao tiếp, chia sẻ thông tin bằng các công cụ kỹ thuật số;
- Đảm bảo an toàn và bảo mật trong môi trường số.
Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, kỹ năng số ngày càng quan trọng, giúp người lao động thích ứng với tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và các yêu cầu mới của doanh nghiệp.
| MISa gửi tặng: Trọn bộ tài liệu và bài viết 14+ kỹ năng thiết yếu cho manager |
2. Tầm quan trọng của kỹ năng số trong kỷ nguyên số
Chúng ta đang sống trong thời đại mà công nghệ thay đổi mọi thứ—từ cách làm việc, giao tiếp đến cách vận hành doanh nghiệp. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, kéo theo đó là sự gia tăng mạnh mẽ về nhu cầu sở hữu kỹ năng số.
2.1. Nhu cầu kỹ năng số trong chuyển đổi số
Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là thay đổi mô hình kinh doanh, tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu suất. Kỹ năng số trở thành yếu tố thiết yếu, giúp người lao động làm chủ công cụ, tự động hóa công việc và đưa ra giải pháp sáng tạo.
2.2. Lợi thế cạnh tranh của người lao động
Kỹ năng số mang lại lợi thế tuyển dụng, giúp người lao động mở rộng cơ hội nghề nghiệp và dễ dàng thích nghi với công nghệ. Nhà tuyển dụng ưu tiên những ứng viên có khả năng sử dụng công nghệ để tối ưu công việc, nâng cao hiệu suất.
Thành thạo kỹ năng số giúp tăng năng lực cạnh tranh, mở ra cơ hội trong nhiều lĩnh vực như phân tích dữ liệu, tiếp thị số, lập trình…
2.3. Đóng vai trò cốt lõi giúp doanh nghiệp thành công
Kỹ năng số đóng vai trò quan trọng trong thành công của doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa quy trình, nâng cao năng suất và duy trì lợi thế cạnh tranh. Nhân sự giỏi công nghệ giúp doanh nghiệp dễ dàng chuyển đổi số, tiết kiệm chi phí, tăng doanh thu.
Tuy nhiên, công nghệ chỉ là công cụ, con người mới là yếu tố quyết định. Vì vậy, đầu tư vào đào tạo kỹ năng số không chỉ giúp nhân viên làm chủ công nghệ mà còn thúc đẩy sự đổi mới và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
3. Các kỹ năng số thiết yếu cần trang bị
Kỹ năng số không chỉ dừng lại ở việc sử dụng công nghệ, mà còn liên quan đến cách con người và doanh nghiệp vận dụng nó để làm việc hiệu quả hơn. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng tìm hiểu một số khung kỹ năng số phổ biến và những kỹ năng cốt lõi cần có.
3.1. Khung kỹ năng số của McKinsey
McKinsey không đưa ra một ‘khung kỹ năng số’ cố định, nhưng mô hình 7S của McKinsey nhấn mạnh rằng Skills (Kỹ năng) là một trong bảy yếu tố cốt lõi giúp tổ chức vận hành hiệu quả.
Trong đó, kỹ năng số không chỉ giới hạn ở việc sử dụng thiết bị hay phần mềm, mà còn bao gồm khả năng tận dụng công nghệ để tối ưu quy trình, quản lý thông tin và đưa ra quyết định chiến lược. Điều này đặc biệt quan trọng khi công nghệ không ngừng thay đổi, đòi hỏi mỗi cá nhân và doanh nghiệp phải liên tục thích nghi.
3.2. 10 kỹ năng số quan trọng
Để có thể làm việc hiệu quả trong môi trường số, mỗi người cần trang bị những kỹ năng quan trọng giúp họ không chỉ sử dụng công nghệ mà còn khai thác tối đa tiềm năng của nó.
Sử dụng thành thạo phần mềm văn phòng
Không chỉ dừng lại ở việc biết dùng Word hay Excel, mà còn là khả năng tận dụng các công cụ này để làm việc nhóm, quản lý tài liệu và tối ưu hiệu suất làm việc. Một nhân sự giỏi không chỉ soạn thảo văn bản mà còn biết sử dụng các công cụ hỗ trợ như Google Workspace hay Microsoft 365 để cộng tác hiệu quả hơn.
Phân tích và xử lý dữ liệu
Trong thời đại dữ liệu là tài sản, khả năng thu thập, phân tích và trình bày dữ liệu là một lợi thế lớn. Biết cách sử dụng các công cụ như Excel, SQL hay Power BI giúp cá nhân và doanh nghiệp đưa ra quyết định dựa trên số liệu thay vì cảm tính.
Để nâng cao năng lực cho cả nhân viên và người lãnh đạo, các doanh nghiệp có thể tham khảo thêm MISA AMIS – Nền tảng quản trị doanh nghiệp toàn diện được 250.000+ doanh nghiệp tin dùng.
Nền tảng MISA AMIS cung cấp cho doanh nghiệp đầy đủ những phân hệ cần thiết để quản trị một cách tổng thể như sau:
- Quản trị Kế toán, Hóa đơn điện tử, Chữ ký số, kết nối thuế, kết nối ngân hàng,…
- Quản trị bán hàng CRM, Marketing automation, Quản lý khuyến mại,…
- Quản trị nguồn nhân lực bao gồm Chấm công, Tuyển dụng, Tiền lương, BHXH, Đánh giá,…
- Văn phòng số bao gồm Quản lý công việc, Quản lý quy trình, Ký tài liệu số, Mạng xã hội doanh nghiệp, Quản lý phòng họp,…
Thiết kế nội dung số
Không phải ai cũng là designer chuyên nghiệp, nhưng biết cách sử dụng các công cụ như Canva hay Adobe Photoshop để tạo nội dung trực quan, hấp dẫn là một kỹ năng cần thiết. Từ bài thuyết trình, báo cáo cho đến bài đăng trên mạng xã hội, yếu tố hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp.
Bảo mật thông tin và an ninh mạng
Khi mọi dữ liệu đều được lưu trữ và trao đổi trên nền tảng số, hiểu về bảo mật là một điều tối quan trọng. Việc nhận diện rủi ro, bảo vệ tài khoản cá nhân và dữ liệu doanh nghiệp không chỉ giúp tránh mất mát thông tin mà còn đảm bảo an toàn khi làm việc trực tuyến.
Phát triển web và ứng dụng
Ngay cả khi không phải lập trình viên, hiểu về cách hoạt động của website hay ứng dụng giúp bạn chủ động hơn trong công việc. Những kiến thức cơ bản về HTML, CSS hay cách sử dụng các nền tảng xây dựng website như WordPress có thể giúp ích trong nhiều tình huống, từ việc tối ưu trang cá nhân cho đến hỗ trợ doanh nghiệp phát triển nền tảng trực tuyến.
Trí tuệ nhân tạo và tự động hóa
AI và tự động hóa không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong công việc. Biết cách sử dụng AI để tối ưu hóa quy trình, từ chatbot chăm sóc khách hàng đến phân tích dữ liệu tự động, có thể giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất làm việc.
Quản lý dự án trên nền tảng số
Trong môi trường làm việc hiện đại, khả năng tổ chức và theo dõi tiến độ công việc thông qua các công cụ như Trello hay Notion là điều cần thiết. Không chỉ giúp cá nhân sắp xếp công việc hiệu quả, mà còn tạo điều kiện để làm việc nhóm linh hoạt và khoa học hơn.
Tiếp thị số và truyền thông trực tuyến
Mọi doanh nghiệp đều cần tiếp cận khách hàng trên nền tảng số. Ngay cả khi không làm trong lĩnh vực marketing, việc hiểu về quảng cáo trực tuyến, mạng xã hội và tối ưu nội dung số giúp bạn có lợi thế hơn trong công việc.
Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO)
Website hay nội dung số không chỉ cần đẹp mà còn phải tiếp cận đúng đối tượng. Biết cách tối ưu nội dung để thân thiện với công cụ tìm kiếm giúp nâng cao khả năng hiển thị, từ đó gia tăng hiệu quả kinh doanh hoặc xây dựng thương hiệu cá nhân.
Kỹ năng làm việc và giao tiếp từ xa
Làm việc trực tuyến đã trở thành xu hướng tất yếu. Không chỉ cần kỹ năng sử dụng công cụ như Zoom hay Slack, mà quan trọng hơn là cách tổ chức công việc, giao tiếp và duy trì hiệu suất trong môi trường làm việc từ xa.
3.3. Kỹ năng mềm trong môi trường số
Trong thế giới số hóa, không chỉ kỹ năng kỹ thuật mà cả kỹ năng mềm cũng đóng vai trò quyết định đến hiệu suất làm việc và sự thành công. Một người có chuyên môn giỏi nhưng thiếu kỹ năng mềm có thể gặp khó khăn trong giao tiếp, hợp tác và thích nghi với những thay đổi nhanh chóng. Dưới đây là những kỹ năng mềm quan trọng giúp bạn phát triển mạnh mẽ trong môi trường làm việc hiện đại.
Giao tiếp hiệu quả trên nền tảng số
Khi làm việc từ xa hay sử dụng các nền tảng trực tuyến, kỹ năng giao tiếp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Việc diễn đạt rõ ràng qua email, tin nhắn hay video call giúp tránh hiểu lầm và đảm bảo thông tin được truyền tải chính xác.
Bên cạnh đó, lắng nghe tích cực cũng là yếu tố quan trọng. Việc chú ý đến lời nói, ngôn ngữ cơ thể và cảm xúc của người khác giúp bạn phản hồi đúng lúc, tạo sự kết nối tốt hơn ngay cả khi không gặp trực tiếp.
Làm việc nhóm và cộng tác từ xa
Làm việc từ xa không có nghĩa là làm việc một mình. Ngày nay, các nhóm làm việc kết nối với nhau qua Slack, Trello, Google Drive hay Zoom. Kỹ năng hợp tác trực tuyến giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, phối hợp nhịp nhàng với đồng nghiệp mà không bị khoảng cách địa lý cản trở.
Quan trọng hơn, xây dựng mối quan hệ tốt trong nhóm giúp tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Biết cách giải quyết xung đột một cách khéo léo sẽ giúp nhóm duy trì sự đoàn kết và hiệu suất cao.
Lắng nghe chủ động
Làm việc trực tuyến đôi khi khiến mọi người dễ mất tập trung hoặc hiểu sai ý đồng nghiệp. Vì vậy, lắng nghe chủ động là kỹ năng quan trọng giúp bạn nắm bắt đầy đủ thông tin, hiểu rõ cảm xúc và quan điểm của người khác.
Việc phản hồi kịp thời và đúng trọng tâm cũng giúp các cuộc thảo luận trở nên hiệu quả hơn, tránh tình trạng hiểu lầm hoặc mất thời gian vì những sai sót không đáng có.
Trí tuệ cảm xúc trong công việc trực tuyến
Làm việc qua màn hình không có nghĩa là bỏ qua cảm xúc. Hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân giúp bạn giữ được sự bình tĩnh, làm việc hiệu quả ngay cả khi gặp áp lực.
Bên cạnh đó, việc nhận diện cảm xúc của người khác và điều chỉnh cách giao tiếp phù hợp giúp bạn xây dựng quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp, khách hàng và đối tác.
4. Làm thế nào để nâng cao kỹ năng số?
Trong thế giới số, kiến thức luôn sẵn có, quan trọng là bạn có sẵn sàng tiếp thu hay không. Dưới đây là những cách giúp bạn nâng cao kỹ năng số một cách hiệu quả:
- Học qua khóa trực tuyến: Các nền tảng như Coursera, edX, Udemy hay Khan Academy cung cấp nhiều khóa học từ cơ bản đến nâng cao. Hãy chọn khóa học phù hợp, lập kế hoạch học tập rõ ràng và kiên trì thực hiện.
- Thực hành ngay lập tức: Áp dụng kiến thức vào thực tế giúp bạn học nhanh và nhớ lâu hơn. Nếu học phân tích dữ liệu, hãy thử tạo báo cáo từ số liệu cá nhân. Ví dụ, nếu quan tâm đến thiết kế, hãy tự tay làm một poster đơn giản.
- Kết nối với cộng đồng: Tham gia các diễn đàn, nhóm Facebook, LinkedIn hoặc cộng đồng chuyên môn để học hỏi và mở rộng mạng lưới. Tương tác với những người có kinh nghiệm sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn.
- Cập nhật xu hướng công nghệ: Công nghệ thay đổi liên tục, vì vậy hãy theo dõi blog công nghệ, nghe podcast, xem video chuyên gia để không bị tụt lại phía sau. Những kiến thức này sẽ là nền tảng quan trọng để bạn phát triển lâu dài.
Xem thêm: Giám đốc Chuyển đổi số (CDO) – ‘Thuyền trưởng’ lèo lái doanh nghiệp trong kỷ nguyên số
5. Giải pháp đào tạo và phát triển kỹ năng số cho doanh nghiệp
Để phát triển kỹ năng số, doanh nghiệp cần đánh giá trình độ hiện tại, xác định các khoảng trống và điều chỉnh chiến lược đào tạo dựa trên nhu cầu hiện tại và dự báo nhu cầu tương lai. Tổ chức đào tạo thường xuyên thông qua các khóa học trực tuyến hoặc trực tiếp, tập trung vào kỹ năng thiết yếu như các ứng dụng phục vụ công việc, văn phòng, phân tích dữ liệu và tiếp thị số…
Cá nhân hóa lộ trình học tập kết hợp công nghệ học tập thích ứng giúp tối ưu hiệu quả đào tạo và tăng cường gắn kết nhân viên. Đồng thời, doanh nghiệp cần nuôi dưỡng văn hóa học tập liên tục bằng cách hợp tác với các tổ chức giáo dục, tổ chức hội thảo và mời chuyên gia chia sẻ kiến thức mới cho cán bộ nhân viên tại doanh nghiệp..
Để tăng tính thực tiễn, doanh nghiệp nên triển khai đào tạo chéo, giúp nhân viên tiếp cận công cụ và quy trình số ở nhiều bộ phận khác nhau. Tận dụng nguồn học liệu miễn phí như Coursera, edX, YouTube để mở rộng cơ hội học tập với chi phí tối ưu. Cuối cùng, khuyến khích hợp tác đa thế hệ, tạo điều kiện cho nhân viên trẻ và có kinh nghiệm chia sẻ, học hỏi lẫn nhau, giúp nâng cao hiệu suất và gắn kết đội ngũ.
6. Kết luận
Trong kỷ nguyên số và kỷ nguyên AI, kỹ năng số không chỉ là một lợi thế mà là yếu tố sống còn đối với cá nhân và doanh nghiệp. Việc đầu tư vào kỹ năng số là đầu tư vào tương lai, giúp bạn và doanh nghiệp của bạn thích ứng, cạnh tranh và thành công. Hãy bắt đầu hành trình nâng cao kỹ năng số của bạn ngay hôm nay để mở ra cánh cửa cơ hội và chinh phục tương lai đầy tiềm năng. MISA AMIS chúc bạn thành công!
contact@misa.com.vn
0904 885 833
https://www.misa.vn/
